Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Mɛni Hewɔ Wɔyɔɔ Shihilɛ Mli?

Mɛni Hewɔ Wɔyɔɔ Shihilɛ Mli?

Mɛni Hewɔ Wɔyɔɔ Shihilɛ Mli?

MƐNI HEWƆ HETOO LƐ HE HIAA LƐ? Nibii ni gbáa adesai anaa fe fɛɛ lɛ ateŋ ekome ji susumɔ ni ahiɛ akɛ sɛɛnamɔ bɛ shihilɛ he, kɛ lé ni aleee yiŋtoo hewɔ ni wɔyɔɔ shihilɛ mli lɛ. Yɛ gbɛ kroko nɔ lɛ, kɛ mɔ ko le nɔ tuuntu hewɔ ni eyɔɔ wala mli lɛ, no yeɔ ebuaa lɛ ni kɛ ekɛ naagba ko kpe lɛ enyɛɔ ekpeeɔ naa. Fãji kɛ aŋsɔ he nilelɔ Viktor E. Frankl ni yi ná wala yɛ Yudafoi aseshi ni Nazibii lɛ ka bulemɔ lɛ mli lɛ ŋma akɛ: “Nɔ ko kwraa bɛ je lɛ mli ni baanyɛ aye abua mɔ ko ni enyɛ ekpee shihilɛi ni mli wawai anaa jogbaŋŋ, tamɔ bɔ ni le ni mɔ lɛ le nɔ hewɔ ni wɔyɔɔ shihilɛ mli lɛ baanyɛ afee lɛ.”

Shi kɛlɛ, mɛi hiɛ susumɔi srɔtoisrɔtoi yɛ sane nɛɛ he. Mɛi babaoo susuɔ akɛ esa akɛ ashi aha mɔ fɛɛ mɔ ni lɛ diɛŋtsɛ ekpɛ eyiŋ yɛ nɔ hewɔ ni eyɔɔ shihilɛ mli lɛ he. Nɔ ni tamɔɔɔ nakai lɛ, mɛi ni heɔ sutsakemɔ tsɔɔmɔ lɛ amɛyeɔ lɛ tsɔɔ akɛ sɛɛnamɔ ko kwraa bɛ nɔ hewɔ ni wɔyɔɔ shihilɛ mli lɛ he.

Shi yɛ anɔkwale mli lɛ, gbɛ ni nilee yɔɔ mli fe fɛɛ ni wɔɔtsɔ nɔ wɔna nɔ hewɔ ni wɔyɔɔ shihilɛ mli lɛ ji, ni wɔbi Wala Halɔ, ni ji Yehowa Nyɔŋmɔ ni etsɔɔ wɔ. Susumɔ nɔ ni e-Wiemɔ lɛ kɛɔ yɛ sane nɛɛ he lɛ he okwɛ.

Nɔ ni Biblia lɛ Kɛɔ

Biblia lɛ tsɔɔ akɛ Yehowa Nyɔŋmɔ yɛ yiŋtoo pɔtɛɛ ko hewɔ ni ebɔ klɛŋklɛŋ nuu kɛ yoo lɛ. Yehowa kɛ famɔ ni nyiɛ sɛɛ nɛɛ ha wɔ klɛŋklɛŋ fɔlɔi lɛ.

1 Mose 1:28. “Nyɛfɔa ni nyɛyi afáa ni nyɛyia shikpɔŋ lɛ nɔ obɔ, ni nyɛnaanaa nɔ, ni nyɛyea ŋshɔŋloi kɛ ŋwɛi loofɔji kɛ kooloo fɛɛ kooloo ni tsiɔ ehe yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ nɔ.”

Nyɔŋmɔ yiŋtoo ji akɛ Adam kɛ Hawa kɛ amɛbii lɛ afee shikpɔŋ muu lɛ fɛɛ paradeiso. Jeee eyiŋtoo ji akɛ adesai agbɔlɔ ni amɛgboi; ni asaŋ esumɔɔɔ ni amɛfite shikpɔŋ lɛ hu. Shi, akɛni wɔ klɛŋklɛŋ fɔlɔi lɛ kpɛ amɛyiŋ yɛ gbɛ ni nilee bɛ mli nɔ hewɔ lɛ, wɔná esha kɛ gbele kɛjɛ amɛdɛŋ. (1 Mose 3:2-6; Romabii 5:12) Fɛɛ sɛɛ lɛ, Yehowa yiŋtoo lɛ tsakeko. Etsɛŋ, shikpɔŋ lɛ fɛɛ baatsɔ paradeiso.—Yesaia 55:10, 11.

Yehowa bɔ wɔ akɛ mɛi ni yɔɔ gbɔmɔtsoŋ kɛ jwɛŋmɔŋ nyɛmɔi fɛɛ ni wɔbaanyɛ wɔkɛtsu eyiŋtoi lɛ ahe nii. Ebɔɔɔ wɔ koni wɔhi shi akɛ mɛi ni eyelikɛbuamɔ he ehiaaa wɔ. Kadimɔ bɔ ni atsɔɔ yiŋtoo hewɔ ni Nyɔŋmɔ bɔ wɔ lɛ mli aha yɛ Biblia mli wiemɔi ni nyiɛ sɛɛ nɛɛ amli.

Jajelɔ 12:13. “Nyɛhaa wɔboa saji lɛ fɛɛ naagbee toi: She Nyɔŋmɔ gbeyei ni oye ekitai lɛ anɔ! shi enɛ ji gbɔmɛi fɛɛ agbɛnaa.”

Mika 6:8. “Nɔ ni Yehowa biɔ yɛ odɛŋ . . . ji akɛ ofee nɔ ni ja gbɛ, ní osumɔ ejurɔfeemɔ, ní okɛ o-Nyɔŋmɔ lɛ anyiɛ yɛ heshibaa mli.”

Mateo 22:37-39. “ ‘Suɔmɔ Nuŋtsɔ, o-Nyɔŋmɔ lɛ, kɛ otsui muu lɛ fɛɛ kɛ osusuma muu lɛ fɛɛ kɛ ojwɛŋmɔ muu lɛ fɛɛ.’ Kitai lɛ amli otu kɛ ewulu nɛ. Ni nɔ ni nyiɛ sɛɛ lɛ tamɔ no, akɛ: ‘Suɔmɔ onaanyo tamɔ bɔ ni osumɔɔ bo diɛŋtsɛ ohe.’”

Bɔ ni Hetoo ni Biblia lɛ Kɛhaa lɛ Haa Anáa Toiŋjɔlɛ Diɛŋtsɛ

Dani tsɔne ko ni yɔɔ ŋwanyaŋŋ lɛ baatsu nii jogbaŋŋ lɛ, esa akɛ akɛtsu yiŋtoo hewɔ ni afee lɛ he nii, ni asaŋ akɛtsu nii hu yɛ gbɛ ni mɔ ni fee lɛ etsɔɔ akɛ akɛtsu nii lɛ nɔ. Nakai nɔŋŋ eji yɛ wɔgbɛfaŋ, kɛji wɔsumɔɔɔ ni wɔfite wekukpãa ni kã wɔ kɛ Nyɔŋmɔ teŋ, ni agbɛnɛ hu wɔkaye wɔhe awui yɛ jwɛŋmɔŋ, henumɔŋ, aloo gbɔmɔtsoŋ lɛ, no lɛ ebiɔ ni wɔkɛ wɔwala atsu nii yɛ wɔ-Feelɔ lɛ yiŋtoo naa. Susumɔ bɔ ni Nyɔŋmɔ yiŋtoo ni wɔɔle lɛ baanyɛ aha wɔná toiŋjɔlɛ yɛ shihilɛi ni nyiɛ sɛɛ nɛɛ amli lɛ ahe okwɛ.

Kɛji mɛi ni yɔɔ ŋmɛnɛ lɛ miisusu nibii ni esa akɛ amɛkɛye klɛŋklɛŋ gbɛhe yɛ amɛshihilɛ mli lɛ ahe lɛ, amɛteŋ mɛi pii halaa akɛ amɛkɛ amɛwala shihilɛ fɛɛ baatiu ninamɔ sɛɛ. Kɛlɛ, Biblia lɛ bɔɔ kɔkɔ akɛ “mɛi ni taoɔ nii pii aná lɛ gbeeɔ kaa kɛ tsɔne kɛ kwashiai akɔnɔi pii” amli.—1 Timoteo 6:9, 10.

Nɔ ni tamɔɔɔ nakai lɛ, mɛi ni bɔɔ mɔdɛŋ akɛ amɛbaasumɔ Nyɔŋmɔ moŋ fe shika lɛ yɔseɔ nɔ ni haa mɔ tsui nyɔɔ emli yɛ shihilɛ mli lɛ. (1 Timoteo 6:7, 8) Amɛle akɛ nitsumɔ dɛŋdɛŋ he hiaa waa, ni ákɛ sɔ̃ kã amɛnɔ akɛ amɛtsu nii kɛkwɛ amɛhe. (Efesobii 4:28) Shi amɛ hu amɛkɛ hiɛdɔɔ boɔ Yesu kɔkɔbɔɔ wiemɔi nɛɛ atoi akɛ: “Mɔ ko nyɛŋ nuŋtsɔmɛi enyɔ asɔmɔ; ejaakɛ ekolɛ eeenyɛ mɔ kome ni eeesumɔ mɔ kroko lɛ; aloo eeekpɛtɛ mɔ kome he, ni eeegbe mɔ kroko lɛ he guɔ. Nyɛnyɛŋ Nyɔŋmɔ kɛ mamona [ninámɔ] nyɛsɔmɔ.”—Mateo 6:24.

No hewɔ lɛ, yɛ nɔ najiaŋ ni mɛi ni sumɔɔ Nyɔŋmɔ lɛ kɛ heloonaa nitsumɔ aloo ninámɔ aaafee oti ni ma amɛhiɛ lɛ, amɛkɛ Nyɔŋmɔ suɔmɔnaa nifeemɔ yeɔ klɛŋklɛŋ gbɛhe yɛ amɛshihilɛ mli. Amɛle akɛ, kɛ́ amɛkɛ Nyɔŋmɔ suɔmɔnaa nifeemɔ ye klɛŋklɛŋ gbɛhe yɛ amɛshihilɛ mli lɛ, Yehowa Nyɔŋmɔ baakwɛ amɛ. Yɛ anɔkwale mli lɛ, Yehowa buɔ enɛ feemɔ akɛ eji egbɛnaa nii ni sa akɛ etsu he nii.—Mateo 6:25-33.

Mɛi pii yɛ ni kɛ́ amɛkɛ mɛi krokomɛi miishara lɛ, amɛsumɔɔ ni amɛfee nɔ ni sa amɛ diɛŋtsɛ amɛhiɛ tsutsu. Toiŋjɔlɛ bɛ je lɛ mli kwraa ŋmɛnɛ ejaakɛ mɛi babaoo ebatsɔmɔ “hesuɔlɔi, . . . mɛi ni edɔɔɔ mɔ he.” (2 Timoteo 3:2, 3) Kɛji mɔ ko ha amɛnine nyɛ shi loo ekɛ amɛ kpaaa gbee yɛ nɔ kɔ he lɛ, ‘amɛmli fuɔ, amɛbolɔɔ, ni amɛwieɔ musubɔɔ wiemɔi.’ (Efesobii 4:31) Yɛ nɔ najiaŋ ni enɛ feemɔ kɛ toiŋjɔlɛ aaaba lɛ, amɛhenɔ ni amɛnyɛɛɛ amɛye nɛɛ “teeɔ béi shi” moŋ.—Abɛi 15:18.

Nɔ ni tamɔɔɔ nakai lɛ, mɛi ni boɔ famɔ ni Nyɔŋmɔ kɛha akɛ mɔ asumɔ enaanyo taakɛ esumɔɔ lɛ diɛŋtsɛ ehe lɛ toi lɛ ‘jieɔ mlihilɛ kpo amɛtsɔɔ amɛhe, amɛmusuŋ tsɔɔ amɛ yɛ amɛhe, ni amɛŋɔfafaa amɛhe.’ (Efesobii 4:32; Kolosebii 3:13) Kɛji mɔ ko kɛ amɛ yeee yɛ mlihilɛ mli po lɛ, amɛbɔɔ mɔdɛŋ amɛkaseɔ Yesu, mɔ ni be ni ajɛɔ lɛ lɛ “ejɛɛɛ mɔ ko etooo najiaŋ” lɛ. (1 Petro 2:23) Taakɛ Yesu fee lɛ, mɛi nɛɛ yɔseɔ akɛ kɛji asɔmɔ mɛi krokomɛi, ni mɛi po ni hiɛ esɔɔɔ nɔ ni afeɔ ahaa amɛ lɛ fata he lɛ, ehaa mɔ tsui nyɔɔ emli diɛŋtsɛ. (Mateo 20:25-28; Yohane 13:14, 15; Bɔfoi lɛ Asaji 20:35) Yehowa Nyɔŋmɔ kɛ emumɔ lɛ haa mɛi ni bɔɔ mɔdɛŋ akɛ amɛaakase e-Bi lɛ, ni nɛkɛ mumɔ nɛɛ haa amɛnáa toiŋjɔlɛ diɛŋtsɛ yɛ amɛshihilɛ mli.—Galatabii 5:22.

Shi kɛlɛ, mɛɛ gbɛ nɔ bɔ ni osusuɔ wɔsɛɛ be he ohaa lɛ baanyɛ asa toiŋjɔlɛ ni oyɔɔ lɛ he?

[Wiemɔ ni akɔ ni akɛmiitsu nii ni yɔɔ baafa 6]

Esa akɛ mɔ ale nɔ tuuntu hewɔ ni eyɔɔ wala mli

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 7]

Yesu tsɔɔ bɔ ni wɔbaafee wɔná toiŋjɔlɛ diɛŋtsɛ