Mbaʼe mbaʼépa ñanemboʼe Lucas
Jehová Ñeʼẽ ningo oikove
Mbaʼe mbaʼépa ñanemboʼe Lucas
MATEO ningo ohaivaʼekue ikuatiañeʼẽ hudiokuérape g̃uarã ha Marcos umi tetã ambueguápe g̃uarã. Lucas katu ohai ikuatiañeʼẽ opavavetépe g̃uarã. Ko lívro ojehai áño 56 térã 58 rupi ha omombeʼu porãiterei Jesús rekovekue ha mbaʼéichapa opredikavaʼekue.
Lucas ningo peteĩ médiko ikatupyry ha oñehaʼãva ojapo hekópe porã opa mbaʼe. Upévare ohai mboyve ko lívro haʼe ‘ohecha porãmbaite iñepyrũha guive’ umi mbaʼe oikovaʼekue. Omombeʼu oikóva 35 áño aja, áño 3 ñande ára mboyve guive, áño 33 peve (Lucas 1:3). La mita rasa Lucas omombeʼúva noĩri Mateo, Marcos ha Juan kuatiañeʼẽme.
JESÚS OÑEPYRŨ OPREDIKA
Lucas omombeʼu raẽ mbaʼépa oiko onasévo Juan Bautista ha Jesús. Primavéra áño 29-pe, Juan oñepyrũ opredika. Upérõ mburuvicha guasu Tiberio oisãmbyhýma 15 áño (Lucas 3:1, 2). Og̃uahẽvo otóño upe áñope Juan ovautisa Jesúspe (Lucas 3:21, 22). Áño 30-pe Jesús oho jey Galiléape ha oñepyrũ oporomboʼe umi sinagóga rupi (Lucas 4:14, 15).
Jesús oñepyrũ opredika Galiléare ha heʼi umi héntepe: ‘Aikuaaukavaʼerã avei ko marandu porã Ñandejára sãmbyhy rehegua umi ambue tavayguápe’ (Lucas 4:43). Ogueraha hendive peteĩ peskadór hérava Simón ha ambue disipulokuéra. Jesús heʼi chupekuéra: ‘Ani pekyhyje, kóva ko ára guive oikóta pendehegui yvypóra renohẽhára’ (Lucas 5:1-11, JMP). Pe segundo viáhepe opredika hag̃ua, umi 12 apóstol omoirũ chupe (Lucas 8:1). Pe tercer viáhepe katu Jesús omondo chupekuéra ‘oñemoñeʼẽ hag̃ua Ñandejára rréino rehe ha omonguera hag̃ua hasývape’ (Lucas 9:1, 2, BNP).
Porandukuéra:
1:35. Oiporuparakaʼe Jehová María óvulo, Jesús onase hag̃ua yvypóraicha? Ñandejára heʼivaʼekue Jesús outaha Abrahán, Judá ha David familiarégui, ha upéva oiko hag̃ua ojeporúmante María óvulo (Génesis 22:15, 18; 49:10; 2 Samuel 7:8, 16). Jehová oiporu ijespíritu sánto oguerova hag̃ua itaʼýra rekove yvágagui María retepýpe (Mateo 1:18). Oiméne upéicha oipeʼapaite pe imperfeksión oĩva María óvulope, ha omoʼã oimeraẽ mbaʼe vaígui pe mitãraʼy okakuaáva isy retepýpe.
1:62, [BNP]. Opyta piko raʼe Zacarías iñeʼẽngu ha avei nohenduvéi? Nahániri, haʼe ningo iñeʼẽngúnte. Oñemombeʼúramo jepe umi hénte oporanduhague chupe “séñape” mbaʼéicha omboherase itaʼýra, upéva ndeʼiséi nohenduiha. Ohendúneraʼe hembireko heʼívo mbaʼéichapa oñembohérata upe mitã. Ha oiméne umi hénte ojapo peteĩ séña Zacaríaspe jahecha mbaʼépa heʼi. La Biblia ningo heʼi Zacarías oñeʼẽ jey hague, upéva ohechauka iñeʼẽngúnte hague raʼe (Lucas 1:13, 18-20, 60-64).
2:1, 2, [BNP]. Mbaʼéichapa pe “censo oikovaʼekue tenonderã” ñanepytyvõ jaikuaa hag̃ua arakaʼépa onase Jesús? César Augusto ogoverna aja ojejapovaʼekue mokõi censo. Peteĩva ojejapo áño 2-pe ñande ára mboyve (péicha oñekumpli Daniel 11:20). Ha mokõiha katu ojejapo áño 6 térã 7-pe (Hechos 5:37). Quirinio ningo ogovernavaʼekue Siria ojejapórõ guare koʼã mokõi censo. Upéicharõ oiméne haʼe ogovernáraʼe dos vése upe tetã. Lucas oñeʼẽ pe censo tenondeguáre ha upéva ohechauka Jesús onasehague áño 2-pe ñande ára mboyve.
2:35. Mbaʼérepa ojeʼe peteĩ ‘kyse puku’ ohasataha María ánga mbyte rupi? Koʼápe ohechauka María ombyasyetereitaha ohechávo umi hénte ndogueroviaiha Jesús haʼeha pe Mesías. Ohechauka avei mbaʼeichaitépa hasýta chupe ohechávo ojejahéi imembýre ha upéi ojejuka (Juan 19:25).
9:27, 28. Lucas heʼi Jesús oprometehague hemimboʼekuérape ‘ijapytepekuéra oĩtaha nomanomoʼãiva ohecha mboyve Ñandejára sãmbyhy’, ha “8 ára haguépe” omimbipahague hovakekuéra. Mateo ha Marcos katu heʼi upéva oikohague “6 ára haguépe”. Mbaʼérepa ojoavy hikuái? (Mateo 17:1; Marcos 9:2.) Oiméne Lucas oipapa avei pe ára Jesús oprometehague upe mbaʼe ha pe ára oñekumplihague.
9:49, 50. Mbaʼérepa Jesús oheja peteĩ ndahaʼéiva hemimboʼe omosẽ umi demónio? Upérõ ningo kristianokuéra noñembyatýi gueteri kongregasiónpe. Upévare natekotevẽi ko kuimbaʼe omoirũ Jesúspe ohechauka hag̃ua ojeroviaha hese ha omosẽ hag̃ua demoniokuéra (Marcos 9:38-40).
Mbaʼépa ñanemboʼe:
1:32, 33; 2:19, 51. María ningo oñongatu ipyʼapýpe opa mbaʼe ojeʼéva Jesús rehe ha okumplíva umi profesía. Jajapópa avei haʼéicha ha jajepyʼamongeta mbaʼéichapa oñekumpli umi profesía Jesús omeʼẽvaʼekue ko ára paha rehe? (Mateo 24:3.)
2:37. Ana ojapovaʼekue ohechauka jaadoravaʼerãha Jehovápe pyʼapeteĩ reheve, ‘ñañemboʼe tapia vaʼerã’ ha ‘ñañembyaty’ meme ñane ermanokuérandi (Romanos 12:12; Hebreos 10:24, 25, BNP).
2:41-50. José omotenonde Ñandejára servísio hekovépe, oñehaʼã omombarete ifamília jerovia ha oñangareko porã hesekuéra. Péicha ohechauka mbaʼépa ojapovaʼerã tuvakuéra omoakãva hogapy.
4:4. Aníkena jaheja ohasa peteĩ ára jepe jajepyʼamongetaʼỹre Ñandejára Ñeʼẽre.
6:40. Peteĩ omboʼéva Ñandejára Ñeʼẽ omeʼẽvaʼerã ehémplo iñestudiántepe ha haʼe raẽve ojapo pe omboʼéva.
8:15, [BNP]. Ikatu hag̃uáicha ‘ñañongatu pe ñahenduvaʼekue ha jajapo iporãva jahasa asýramo jepe’, ñamombaʼevaʼerã Ñandejára Ñeʼẽ ha jahechakuaa mbaʼeichaitépa ñanepytyvõ. Jalee jave la Biblia ha umi lívro ha rrevísta, tekotevẽ ñañemboʼe ha jajepyʼamongeta.
MBAʼÉICHAPA JESÚS OPREDIKA UPE RIRE
Jesús omondo henonderã 70 hemimboʼe opredika hag̃ua Judea tavakuéra rupi (Lucas 10:1). Upéi Jesús oho “siuda ha puevloha rupi, oporomboʼe, ohóvo” (Lucas 13:22, BNP).
Cinco día og̃uahẽ mboyve Pascua arete áño 33-pe, Jesús oike Jerusalénpe peteĩ vurroraʼy ári. Og̃uahẽma pe tiémpo oñekumpli hag̃ua heʼivaʼekue hemimboʼekuérape: ‘Che, yvypóraicha aikovaʼekue, ahasa asýmante vaʼerã, ha ojahéita cherehe umi myakãhára, umi saserdóte ruvicha ha umi Moisés léi mboʼeha. Chejukáta hikuái, ha mbohapy ára rire aikove jeýta’ (Lucas 9:22, 44).
Porandukuéra:
10:18. Mbaʼe rehépa oñeʼẽraʼe Jesús heʼírõ guare umi 70 hemimboʼépe: “Che ahecha Satanáspe hoʼáramo yvágagui aratirícha”? Jesús ndeʼiséi oñemosẽmahague upérõ Satanáspe yvágagui. Upéva ningo oikókuri Jesús oñepyrũ riremi ogoverna yvágape áño 1914-pe (Apocalipsis [Revelación] 12:12-10). Ndajaikuaáiningo mbaʼérepa Jesús heʼi oikomahague peteĩ mbaʼe ndoikóiva gueteri. Oiméne haʼe ohechaukase ko mbaʼe oikotaha katuete.
14:26. Mbaʼérepa ojeʼe Jesús remimboʼekuéra ndochaʼeivaʼerãha ihentekuérare? Oĩ vése la Biblia heʼívo ndojechaʼeiha peteĩ mbaʼe térã peteĩ tapicháre, heʼise saʼive ojehayhuha (Génesis 29:30, 31). Heʼívo kristianokuéra ndochaʼeivaʼerãha ihentekuérare, ohechauka ohayhuvevaʼerãha Jesúspe (Mateo 10:37).
17:34-37. Mávapa umi águila ha mbaʼépa pe “teʼõngue” ijatyha hikuái? Umi ‘ojereraháva’ térã ojesalváva oñembojoja águila hesa pysóvare. Pe “teʼõngue” ijatyha hikuái orrepresenta Crístope oñepyrũ guive ogoverna yvágape, ha avei opa mbaʼe Jehová omeʼẽva chupekuéra omombarete hag̃ua ijerovia (Mateo 24:28).
22:44. Mbaʼérepa ojepyʼapyetevaʼekue Jesús? Oĩ heta mbaʼe oipyʼapýva chupe. Ojejukávo chupe peteĩ mbaʼe vai apoháicha oñeñeʼẽ vaíta Itúvare ha oñemongyʼáta héra. Ha avei Jesús oikuaa porã iñeʼẽrenduvaʼerãha omano meve ikatu hag̃ua haʼe ha entéro yvypóra ohupyty jeikove opaʼỹva.
23:44. Oiko piko raʼe peteĩ eclipse solar iñypytũmbárõ guare 3 óra? Nahániri. Umi eclipse solar ningo oiko jasyraʼy javénte ha Pascua jave pe jasy henyhẽte. Upérõ iñypytũmba Ñandejára ojapo rupi peteĩ milágro.
Mbaʼépa ñanemboʼe:
11:1-4. Koʼápe Jesús omboʼe jey mbaʼéicha ñañemboʼevaʼerã. Péro ojoavyʼimi umi ñeʼẽ oiporuvaʼekuégui omboʼérõ guare padrenuestro un áño rupi upe mboyve. Péicha jahecha naiporãiha jaʼe jey jey peteĩ mbaʼénte ñañemboʼe jave (Mateo 6:9-13).
11:5, 13. Jehová ningo ohendu ñane ñemboʼe ha omeʼẽse ñandéve umi mbaʼe jajeruréva, upéicharamo jepe ñañemboʼe jey jey vaʼerã (1 Juan 5:14).
11:27, 28. Javyʼa añete hag̃ua jajapovaʼerã Ñandejára rembipota, ha nodependéi jaiko porãmbápa ñane hentekuérandi térãpa ñande pláta heta.
11:41. Ñameʼẽ jave ñande rapicha oikotevẽvape jajapovaʼerã ñande pyʼaite guive ha japorohayhúgui.
12:47, 48. Oñemeʼẽramo peteĩ tapichápe heta rresponsavilida péro nokumplíri, upéva hembiapo vaive hína peteĩ tapicha ndojapóivagui nontendéi rupi.
14:28, 29. Javyʼavaʼerã jahupytymívarente ha ani jaipotapotave.
22:36-38. Jesús ndeʼíri hemimboʼekuérape ogueraha hag̃ua peteĩ kyse oñedefende hag̃ua. Péro pe pyhare Jesús ojejagarrárõ guare haʼekuéra ogueraha ikyse puku. Upérõ opyta porã Jesúspe omboʼe hag̃ua chupekuéra ko mbaʼe iñimportánteva: “Opa umi kyse pukúpe oñorairõva, kyse pukúpe jevýnte omanovaʼerã” (Mateo 26:52).
[Nóta oĩva taʼanga ndive páhina 31]
José omeʼẽ ehémplo neporãva omoakãvo hogapy
[Nóta oĩva taʼanga ndive páhina 32]
Lucas kuatiañeʼẽme oñemombeʼu hetave mbaʼe Jesús rekovekuégui