Talalupangdon nga mga Punto Gikan sa Tulun-an sang Lucas
Ang Pulong ni Jehova Buhi
Talalupangdon nga mga Punto Gikan sa Tulun-an sang Lucas
ANG Ebanghelyo ni Mateo ginkilala nga ginsulat ilabi na para sa Judiyo nga bumalasa, kag ang Ebanghelyo ni Marcos, para sa mga di-Judiyo. Apang, ang Ebanghelyo ni Lucas ginsulat para sa katawhan sang tanan nga pungsod. Ang tulun-an sang Lucas nga ginsulat sang mga 56-58 C.E., nagaunod sing detalyado nga report tuhoy sa kabuhi kag ministeryo ni Jesus.
Subong isa ka mainulikdon kag mahinalungon nga doktor, gin-usisa ni Lucas sing “sibu ang tanan nga butang halin sa ginsuguran” kag gintuptupan niya ang isa ka hut-ong sang tion nga 35 ka tuig—kutob sang 3 B.C.E. tubtob 33 C.E. (Luc. 1:3) Pinasahi gid ang Ebanghelyo ni Lucas bangod mga 60 porsiento sang kaundan sini ang diri mo lamang makit-an.
UNA NGA PAGMINISTERYO
Sa tapos masaysay ang tuhoy sa pagkabun-ag ni Juan Bautista kag ni Jesus, ginasugiran kita ni Lucas nga gin-umpisahan ni Juan ang iya ministeryo sang ika-15 nga tuig sang paggahom ni Tiberio Cesar, sang tigpamulak sang 29 C.E. (Luc. 3:1, 2) Ginbawtismuhan ni Juan si Jesus sang tigragas sina man nga tuig. (Luc. 3:21, 22) Sang 30 C.E., ‘si Jesus nagbalik sa Galilea kag nagpanudlo sa ila mga sinagoga.’—Luc. 4:14, 15.
Ginsugdan ni Jesus ang iya una nga paglibot sa Galilea sa pagbantala. Nagsiling sia sa katawhan: “Sa iban man nga mga siudad dapat ko ibantala ang maayong balita sang ginharian sang Dios.” (Luc. 4:43) Gin-upod niya si Simon nga mangingisda kag ang iban pa. Nagsiling sia: “Kutob karon magapangisda [kamo] sang buhi nga mga tawo.” (Luc. 5:1-11; Mat. 4:18, 19) Kaupod ni Jesus ang 12 ka apostoles sa iya ikaduha nga paglibot sa Galilea. (Luc. 8:1) Sa ikatlo nga paglibot, ginpadala niya ang 12 “sa pagbantala sing ginharian sang Dios kag sa pagpang-ayo.”—Luc. 9:1, 2.
Sabat sa mga Pamangkot sa Kasulatan:
1:35—May bahin bala ang egg cell ni Maria sa iya pagmabdos? Agod ang anak ni Maria mangin matuod nga kaliwat sang iya mga katigulangan nga sanday Abraham, Juda, kag David, subong sang ginsaad sang Dios, dapat may bahin gid ang iya egg cell sa iya pagmabdos. (Gen. 22:15, 18; 49:10; 2 Sam. 7:8, 16) Apang, ang balaan nga espiritu ni Jehova ang gingamit sa pagliton sa himpit nga kabuhi sang Anak sang Dios kag amo ang gintunaan sang pagpanamkon. (Mat. 1:18) Mahimo hangpon nga gindula sini ang pagkadihimpit sa egg cell ni Maria kag halin sa umpisa gin-amligan gikan sa ano man nga halit ang nagatubo nga lapsag sa taguangkan.
1:62—Nangin apa kag bungol bala si Zacarias? Wala. Ang iya lamang paghambal ang nasablagan. Namangkot ang iban “paagi sa pagsinyas” kon ano ang luyag niya nga ihingalan sa bata apang indi buot silingon nga nagbungol si Zacarias. Mahimo nabatian niya ang ginhambal sang iya asawa nga ihingalan sa ila anak. Ayhan namangkot ang iban kay Zacarias tuhoy sa sini paagi sa pagsinyas. Ang katunayan nga ang iya lamang paghambal ang kinahanglan ipasag-uli, nagapakita nga ang iya igdulungog wala masablagan.—Luc. 1:13, 18-20, 60-64.
2:1, 2—Paano ang pagsambit sang “nahauna nga pagparehistro” makabulig sa pagpat-od kon san-o natawo si Jesus? Sang naggahom si Cesar Augusto, kapin sa isa ka rehistrasyon ang natabo—ang una sang 2 B.C.E. bilang katumanan sang Daniel 11:20 kag ang ikaduha sang 6 ukon 7 C.E. (Binu. 5:37) Sa tion sining duha ka rehistrasyon si Quirinio amo ang gobernador sang Siria, nagapakita nga makaduha sia mag-alagad subong gobernador. Ang pagsambit ni Lucas sang nahauna nga pagparehistro nagapahangop nga natawo si Jesus sang 2 B.C.E.
2:35—Ano ang buot silingon nga ang “isa ka malaba nga espada” magalapos sa kalag ni Maria? Nagapatuhoy ini sa kasakit nga batyagon ni Maria kon makita niya nga madamo ang magasikway kay Jesus subong Mesias kag sa kasubo nga batyagon niya bangod sa masakit nga kamatayon ni Jesus.—Juan 19:25.
9:27, 28—Ngaa nagsiling si Lucas nga ang pagbaylo dagway natabo “walo ka adlaw” sa tapos nagsaad si Jesus sa iya mga disipulo nga ang pila sa ila “indi na mapatay” tubtob makita nila sia nga nagakari sa iya Ginharian, samtang nagsiling sanday Mateo kag Marcos nga natabo ini “pagligad sang anom ka adlaw”? (Mat. 17:1; Mar. 9:2) Maathag nga ginlakip ni Lucas ang duha pa ka adlaw—ang adlaw sang pagsaad ni Jesus kag ang adlaw sang pagbaylo dagway.
9:49, 50—Ngaa wala ginpunggan ni Jesus ang tawo sa pagtabog sang mga demonyo, bisan pa wala nagasunod ang tawo sa iya? Wala ginpunggan ni Jesus ang tawo bangod wala pa man matukod sadto ang Cristianong kongregasyon. Busa, wala ginpatuman nga aktual gid nga mag-upod ang tawo kay Jesus agod magtuo sa ngalan ni Jesus kag magtabog sang mga demonyo.—Mar. 9:38-40.
Mga Leksion Para sa Aton:
1:32, 33; 2:19, 51. Gintipigan ni Maria sa iya tagipusuon ang mga hitabo kag mga pinamulong nga nagtuman sa mga tagna. Ginapakabahandi man bala naton ang tagna ni Jesus tuhoy sa “katapusan sang sistema sang mga butang,” paagi sa pagpaanggid sang iya ginsiling sa nagakahanabo karon?—Mat. 24:3.
2:37. Ang halimbawa ni Ana nagatudlo sa aton nga dapat naton simbahon si Jehova sing mapinadayunon, “magpadayon sa pagpangamuyo,” kag indi pagpabay-an “ang aton pagtilipon” sa Cristianong mga miting.—Roma 12:12; Heb. 10:24, 25.
2:41-50. Gin-una ni Jose ang espirituwal nga mga butang sa iya kabuhi kag gin-atipan ang materyal kag espirituwal nga kaayuhan sang iya pamilya. Busa, isa gid sia ka maayo nga halimbawa para sa mga ulo sang pamilya.
4:4. Indi naton pagpaligaron ang adlaw nga wala kita nakabinagbinag sang Pulong sang Dios.
6:40. Ang manunudlo sang Pulong sang Dios dapat magpahamtang sing maayo nga halimbawa sa iya mga estudyante. Dapat niya iaplikar ang iya ginatudlo.
8:15. Agod ‘mahuptan [ang pulong] kag mamunga nga may pagbatas,’ dapat naton hangpon, pabaloran, kag ukuran ang pagtuon sa Pulong sang Dios. Kinahanglan gid ang mapinangamuyuon nga pagpamalandong kon nagabasa sing Biblia kag pasad sa Biblia nga mga publikasyon.
ULIHI NGA PAGMINISTERYO NI JESUS
Ginpadala ni Jesus ang 70 ka iban pa agod mag-una sa iya sa tagsa ka siudad kag duog sa Judea. (Luc. 10:1) Naglakbay sia “sa mga siudad kag mga minuro, nga nagapanudlo.”—Luc. 13:22.
Lima ka adlaw antes sang Paskua sang 33 C.E., nagsulod si Jesus sa Jerusalem nga nagasakay sa polyino. Nag-abot ang tion sang katumanan sang ginpamulong niya sa iya mga disipulo: “Ang Anak sang tawo dapat mag-antos sang madamo nga butang kag sikwayon sang mga tigulang nga lalaki kag puno nga mga saserdote kag mga escriba, kag patyon sia, kag banhawon sa ikatlo nga adlaw.”—Luc. 9:22, 44.
Sabat sa mga Pamangkot sa Kasulatan:
10:18—Ano ang ginapatuhuyan ni Jesus sang magsiling sia sa 70 ka disipulo nga: “Nakita ko si Satanas nga nahulog na subong sang kilat gikan sa langit”? Wala nagsiling si Jesus nga gintabog na si Satanas gikan sa langit kay sang 1914 lamang ini natabo, wala madugay sa tapos si Cristo ginpalingkod subong langitnon nga Hari. (Bug. 12:1-10) Mahimo nga paagi sa pagsambit sang palaabuton nga hitabo nga daw natabo na, ginpadaku ni Jesus nga pat-od gid ini nga mahanabo.
14:26—Sa ano nga kahulugan nga ang mga sumulunod ni Jesus “nagadumot” sa ila mga paryente? Sa Biblia, ang ‘dumot’ nagapatuhoy sa paghigugma sa isa ka tawo ukon isa ka butang sing kubos sangsa isa. Ang mga Cristiano “nagadumot” sa ila mga paryente sa kahulugan nga ginahigugma nila sila sing kubos sangsa paghigugma nila kay Jesus.—Mat. 10:37.
17:34-37—Sin-o “ang mga agila,” kag ano “ang lawas” nga ginatipunan nila? Ang mga “dalhon,” ukon luwason, ginpaanggid sa malayo sing panan-aw nga mga agila. “Ang lawas” nga ginatipunan nila amo ang matuod nga Cristo sa iya di-kitaon nga presensia kag ang espirituwal nga pagkaon nga ginaaman ni Jehova para sa ila.—Mat. 24:28.
22:44—Ngaa naeksperiensiahan ni Jesus ang tuman nga kasakit? Natabo ini bangod sang pila ka rason. Nabalaka si Jesus sa mangin epekto sang iya kamatayon subong isa ka kriminal kay Jehova nga Dios kag sa Iya ngalan. Dugang pa, nakahibalo gid si Jesus nga ang iya dayon nga kabuhi kag ang palaabuton sang bug-os nga rasa sang tawo nagadepende sa iya pagpabilin nga matutom.
23:44—Ang eklipse sa adlaw bala ang kabangdanan sang tatlo ka oras nga pagdulom? Indi. Ang eklipse sa adlaw nagakatabo lamang kon lati, indi kon ugsad, subong sang tion sang Paskua. Isa ka milagro sang Dios ang kadulom nga natabo sang adlaw sang kamatayon ni Jesus.
Mga Leksion Para sa Aton:
11:1-4. Kon ipaanggid ini nga mga instruksion sa modelo nga pangamuyo nga gintudlo ni Jesus sa Sermon sa Bukid mga 18 ka bulan na ang nagligad, may diutay nga kinatuhayan sa mga tinaga. Maathag nga ginapakita sini nga ang aton mga pangamuyo indi dapat pagsulitsulit lamang sang pila ka tinaga.—Mat. 6:9-13.
11:5, 13. Bisan pa handa si Jehova sa pagsabat sa aton mga pangamuyo, dapat kita mangin mapinadayunon sa pagpangamuyo.—1 Juan 5:14.
11:27, 28. Ang matuod nga kalipay nagagikan sa matutom nga paghimo sang kabubut-on sang Dios kag wala nagagikan sa kaangtanan sa pamilya ukon sa pagtigayon sang materyal nga manggad.
11:41. Ang aton mga dulot sang kaluoy dapat tinagipusuon kag kinabubut-on.
12:47, 48. Ang isa nga may daku nga responsibilidad apang wala nagatuman sini, labi nga may salabton sangsa isa nga wala makahibalo ukon wala makahangop sing bug-os sang iya katungdanan.
14:28, 29. Maalamon nga magkabuhi kita suno lamang sa aton masarangan.
22:36-38. Wala ginsilingan ni Jesus ang iya mga sumulunod nga magdala sing hinganiban agod amligan ukon pangapinan ang ila kaugalingon. Sang gab-i nga ginluiban sia ni Judas may mga espada sila, gani gingamit ini ni Jesus nga kahigayunan agod tudluan sila sing importante nga leksion: “Ang tanan nga nagagamit sang espada mapatay paagi sa espada.”—Mat. 26:52.
[Piktyur sa pahina 31]
Si Jose isa gid ka maayo nga halimbawa subong ulo sang pamilya
[Piktyur sa pahina 32]
Ginsulat ni Lucas ang detalyado gid nga report tuhoy sa kabuhi kag ministeryo ni Jesus
