Lucas libropi allin yachachikuyninkunamanta
Jehová Diospa Palabranqa kawsachkanmi
Lucas libropi allin yachachikuyninkunamanta
JESUSPA vidanmanta willakuq Mateowan sutichasqa libroqa judio runakunallapaqmi qellqasqa karqa ichaqa Marcos sutiyoq libroñataqmi mana judio runakunapaq. Lucaswan sutichasqa libroñataqmi qellqakurqa lliw nacionpi runakunapaq. Qellqakurqaqa 56-58 watakunapipaschá cristianokunapa tiemponpi, yachachintaqmi Jesuspa vidanmanta hinaspa Diosmanta willakusqankunamantapas.
Lucasqa doctor kaspanmi allinta entiendespan imam kaqta qellqarqa, chaymi ‘qallariyninmanta sumaqta yachaykuspan’ qellqarqa Jesus manaraq nacechkaptin 3 kaq watamanta 33 watakama cristianokunapa tiemponpi, llapanpiqa qellqasqa kachkan yaqa kimsa chunka pichqayoq watakunamantam (Lucas 1:3). Lucas sutiyoq libropi yaqa parte masninpi qellqasqa kaqkunam mana kanchu Jesuspa vidanmanta willakuq wakin librokunapiqa.
JESUSPA PREDICAY QALLARISQANMANTA
Bautizaq Juanpa hinaspa Jesuspa nacesqanmanta Lucas qellqaspanmi willan rey Tiberio César chunka pichqayoq wataña gobiernachkaptin 29 kaq watapi poqoy tiempopi Juan predicay qallarisqanmanta (Lucas 3:1, 2). Hina chay watallapitaqmi tarpuy tiempopi Juan bautizarqa Jesusta (Lucas 3:21, 22). Hinaspa 30 kaq watapiñataqmi Jesus Galilea lawman kutirqa hinaspa huñunakunanku wasikunapi yachachiyta qallaykurqa (Lucas 4:14, 15).
Galilea lawman viajaspanmi Jesusqa predicayta qallarispan runakunaman nirqa: “Diospa munaychakusqanmanta allin noticiataqa wakin llaqtakunapipas willakunaymi” nispa (Lucas 4:43). Pusarqataqmi challwiru Simontapas hinaspa wakin discipulonkunatapas kaynata nispa ‘kunanmantaqa runakunatañam challwamunkichik’ nispa (Lucas 5:1-11; Mat. 4:18, 19). Yapatawan predicananpaq riptinñataqmi chunka iskayniyoq apostolninkuna Galilea lawman Jesusta compañarqaku (Lucas 8:1). Chaymantapas kaqmantam chunka iskayniyoq apostolninkunata kacharqa “Diospa munaychakusqanmanta willakamunankupaq hinaspa onqoqkunata sanoyachimunankupaq” (Lucas 9:1, 2).
Bibliapi wakin textokunamanta tapusqankuta contestasqanku:
1:35. ¿Servichikurqachu Jehová Diosqa Mariapa madrenpi kaq óvulo nisqankuta Jesusta Maria wiksayakunanpaq? Jehová Diosqa prometesqanman hina Mariapa wawan Jesusqa ñawpa abuelonkunapa Abraham, Juda hinaspa Davidpa miraynin kananpaqmi Mariapa madrenpi óvulo nisqankuta servichikuspan wiksayachirqa (Genesis 22:15, 18; 49:10; 2 Samuel 7:8, 16). Ichaqa hanaq pachamantapacham chuya espiritunwan Jehová Diosqa servichikurqa Churinpa chuya vidanta Mariapa madrenman churaptin wiksayakunanpaq (Mateo 1:18). Kay rurasqanpaschá Mariapa madrenpi kaq óvulo nisqapi huchallikuyta chinkarachirqa chaymantapacham ampararqa churintaqa sulluchallaraq kasqanmanta.
1:62. ¿Zacariasqa mana rimaq karuspanchu mana uyariq karqa? Manamá chaynachu, rimayllatam manaqa atirqachu. Runakuna “señaschaspa” churinta sutichanankupaq Zacariasta tapusqankuqa manam mana uyarisqanraykuchu karqa. Wawanta sutichananpaq warminpa nisqantapaschá uyarirqa. Chaymi runakunaqa señaschaspa Zacariasta tapurqaku sichum warminpa nisqanman hinachu churinta sutichanqaku nispa. Chaymantapas kaqllamanta rimayta atisqanwanmi yachanchik mana upayasqanta (Lucas 1:13, 18-20, 60-64).
2:1, 2. ¿Imaynatataq “Kay punta kaq censoqa” Jesuspa nacesqan punchawmanta yachanapaq yanapawanchikman? Cesar Augustopa gobiernonpim censokunata rurarqaku: punta kaq censotaqa rurarqaku Jesuspa nacesqan 2 kaq watapim (Daniel 11:20 nisqanman hina), huktañataqmi 6 otaq 7 watakunapi Jesuspa nacesqan qepata (Hechos 5:37). Cireniom Siria nacionpi gobernador karqa iskaynin censokuna rurakuchkaptin chaymi nichwan chay iskay kutipi hina paylla kamachisqanmanta. Lucas punta kaq censomanta qellqaspanqa willanmi Jesus 2 kaq watapi nacesqanmanta, cristianokunapa tiemponmanta ñawpaqtaraq.
2:35. ¿Imaynanpitaq “espadapa tuksisqan hina” Mariapa sonqonta nanachirqa? Kayna ninanqa Cristo kasqanta runakuna wischupakusqankuta Mariaqa qawaspan llumpayta llakikunanmantam nichkarqa. Chaymantapas qawachintaqmi wawan llumpayta ñakarispa wañukusqanta qawaspan ancha llakikusqanmantapas (Juan 19:25).
9:27, 28. Wakinqa ‘manam wañunqachu’ Diospa Gobiernonta rikunankukama nispa discipulonkunaman Jesuspa prometesqanmantam Lucasqa nirqa: “Pusaq punchaw” pasaruptinñam Jesuspa rikchayninqa tikrakurqa nispa. Mateowan Marcosñataqmi ninku “soqta punchaw pasaruptinmi” nispa. ¿Imanasqataq mana tupanchu Lucaspa nisqanwanqa? (Mat. 17:1; Mar. 9:2.) Lucasqa rimachkarqa: discipulonkunaman Jesuspa prometesqan punchawmanta hinaspa rikchaynin tikrakusqan punchawmantawanmi.
9:49, 50. ¿Imanasqataq Jesusqa mana michakurqachu mana discipulon kachkaspan demoniokuna qarqoq runata? Chay tiempopi Jesuspi iñiqkuna manaraq congregacion hina kasqanraykum mana michakurqachu. Chaymi chay runaqa manam Jesuspa puriqmasinraqchu kanan karqa paypi iñispa demoniokunata qarqonanpaqqa (Marcos 9:38-40).
Imatam yachachwan:
1:32, 33; 2:19, 51. Mariaqa sonqonpim waqaycharqa Bibliapa willakuyninkuna cumplikusqanta chaynataq ima nisqantapas. ¿Chaynatachu ñoqanchikpas rurachkanchik Jesuspa ‘kay pacha puchukananmanta’ willakusqanwan hinaspa tupachichkanchikchu kay tiemponchikpi tukuy ima kaqkunawanpas? (Mateo 24:3.)
2:37. Anapa rurasqankunam yachachiwanchik ‘Tukuy tiempo Diosta mañakunanchikpaq’ hinaspa iñiqmasinchikkunawan “huñunakuyman” riyta mana dejananchikpaq (Romanos 12:12; Hebreos 10:24, 25).
2:41-50. Joseyqa Diospa munaynintam puntapiqa churarqa hinaspam familiantapas mantienespan Diosta astawan yupaychanankupaq yanaparqa. Kayna rurasqanmi qosakunapaq allin ejemplo.
4:4. Sapa punchawmi Diospa palabranmanta yachachikuyninkunata estudiananchik.
6:40. Diospa pabranmanta allin yachachiqqa estudiachisqankunapaqmi allin ejemplo kanqa yachachisqanman hina kawsaspanqa.
8:15. Ñoqanchikpas ‘mana qonqaq runakuna, hinaspa allimanta sumaq ruruq planta hina kananchikpaqqa’ Diospa Palabrantam chaninchananchik, entiendenanchik hinaspa kasukunanchik. Hinaptin Bibliata leeptinchik hinaspa Bibliamanta Jehová Diospa testigonkunapa qellqankunata leespanchikpas allinpunim oracionpi mañakuyninchikqa hinaspa chaypi yuyaymanayninchikpas.
WAÑUKUNAN KILLAPI JESUSPA PREDICASQANMANTA
Jesusmi 70 discipulonkunata kamachirqa Judea lawpi llaqtakunaman hinaspa llaqtachakunamanpas ñawpachkanankupaq (Lucas 10:1). Chaymantañam ‘llaqtakunapi hinaspa llaqtachakunapi yachachistin’ viajarqa (Lucas 13:22).
Jesusmi Jerusalenman yaykurqa asnopi sillada 33 watapi pichqa punchaw pascua fiestapaq faltachkaptin. Discipulonkunaman kayna nisqan tiempom cumplikunanpaq chayaramun: “Paykunatam nirqa: Diosmanta Hamuq Runataqa judiokunapa kamachiqninkunam sacerdotekunapa jefenkunapiwan hinaspa Diospa leynin yachachiqkunapiwan ñakarichispa qepanchakuwanqaku, wañuchiwaptinkum kimsa punchawmanta kawsarimusaq nispa” (Lucas 9:22, 44).
Bibliapi wakin textokunamanta tapusqankuta contestasqanku:
10:18. ¿Imatataq Jesusqa nichkarqa 70 discipulonkunataqa: “Satanastam rikurqani rayo hina cielomanta wichimuqta” nispanqa? Jesusqa manam nichkarqachu satanasqa cielomanta wischumusqaña kasqanmantachu. Satanasqa wischumusqaqa karqa Cristo hanaq pachapi Rey kananpaq 1914 watapi churasqa kaptinñam (Apocalipsis 12:1-10). Manamá imayna kasqanmanta sumaqtaqa yachanchikchu aswanqa hamuq tiempomanta Jesuspa willakusqan ñawpata cumplikusqanpaqpas hinaña rimasqanwanmi nichkarqa cheqapta chay nisqan cumplikunanmanta.
17:34-37. ¿Imataq ‘ayaqa’ hinaspa pikunataq kanman chaypi huñunakuq ‘ullachkuna otaq ankakunaqa’? Librasqa otaq ‘apasqa kaqkunataqa’ rikchanachinmi karullamantaraq qawaq ankakunawan, paykunaqa chuya espirituwan akllasqakunam. Huñunakusqankupi ‘ayaqa’ Jesucristom kay tiempopi ñoqanchikman mana rikuylla kutimusqan hinaspa kallpanchasqa kanankupaq Jehová Dios palabranwan yanapasqanmi (Mateo 24:28).
22:44. ¿Imanasqam Jesusqa llumpay llakisqallaña karqa? Llakichirqam mana allin runa hina wañuchisqa kaspan kikinpa hinaspa Jehová Diospa sutinta penqaypi churananmanta. Yacharqataqmi Diosman sonqo kasqanwan kikin chaynataq runakuna hamuq tiempopi wiñay kawsayta chaskinankutapas.
23:44. ¿Inti wañuruptinchu kimsa horata kay pacha tutayarurqa? Manamá chaynachu, intiqa wañun llullu killallapim manam ichaqa chay Pascua fiestapi pasasqanman hinaqa intiqa wañunmanchu karqa poqosqa killapiqa. Jesuspa wañukusqan punchawpi qonqayllata tutayasqanqa karqa Diospa milagro rurasqanmi.
Imatam yachachwan:
11:1-4. Yaqa wata parten qepatam orqopa waqtanpi imayna oracionpi mañakunamanta yachachisqanwan kay rimasqan mana chaynalla kaptinpas clarotam yachachiwanchik oracionpi mañakuyninchikqa mana kutirispa-kutirispa rimaylla kasqanmanta (Mateo 6:9-13).
11:5, 13. Jehová Diosqa munanmi mañakusqanchik uyariyta chaymi sapa kutilla mañakunanchik (1 Juan 5:14).
11:27, 28. Cheqaptaqa kusikunchik Diospa munasqanta ruraspam manam ayllunchikwan allin kaspallachu nitaq qollqellata maskaspachu.
11:41. Kapuwaqninchikta kuyapayakuywan qoyqa kuyakuq sonqonchikmantam lloqsinan.
12:47, 48. Diospaq llamkananpaq pipas churasqa kachkaspan mana ruraqqa astawan culpablem, imapas rurananta mana yachaspan mana ruraqmantaqa.
14:28, 29. Tanteakunanchikmi kapuwaqninchikpa haypasqanman hinalla kawsakunanchikpaq.
22:36-38. Jesusqa Discipulonkuna espadankuta apanankupaq kamachispanqa manam defiendekunankupaqchu nirqa. Chaymi Jesusta presochasqanku tuta espadanku apasqankumanta Jesusqa qawachirqa kayna yachachikuyta: “Espadawan llapa peleaqkunaqa espadawantaqmi wañunqa” nispa (Mateo 26:52).
[31 kaq paginapi dibujo]
Joseymi familianpi allinta umalliq kaspa sumaq ejemplo karqa
[32 kaq paginapi dibujo]
Lucasqa Jesuspa vidanmanta hinaspa imaynata Diosta servisqanmantam llapanta qellqarqa