Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Ñovu yaNzambi Yamwekenaña Mututumbwa

Ñovu yaNzambi Yamwekenaña Mututumbwa

Ñovu yaNzambi Yamwekenaña Mututumbwa

“Fumbulenu mesu enu kwiwulu mumoni waleñeli yumiyi, wedishaña yileñaleña yawu chakuchinda. Wayitenaña yejima hejina hejina; chaswejayi kunyiña nichatakalalayi nañovu hikwakabula nichimuku.”—ISAYA 40:26.

KUTOHA kwetañwa kudi neyi kwakatumbwa kashikilamu. Hela chochu, kutoha kwetañwa kunabadiki kutoha kweseki namapampa 330,000. Tutumbwa twatuvulu twekala kwakwihi neseki twanyanya kubadika itañwa. Ilaña tutumbwa tukwawu, chidi neyi katumbwa katenañawu nawu V382 Cygni, keneni kubadika itañwa namapampa 27.

Indi itañwa dafumishaña iyena dikuma hadihi? Toñojokenu kesi chikatela kutata hakwila nawu mukitiyi hela chakwila munemani makilomita 15 kufuma hikanakubutukila. Kufuma hadi itañwa nakushika heseki hadi makilomita akushika ku 150 miliyoni. Dichi neyi nkanza yinakuzoka, iyena dafumaña kwitañwa dinateli kwocha ikowa. Chakuhayamisha, kwakwihi nabiliyoni yimu yakutata kwetañwa dikwashikaña heseki. Hela chochu, ichi chipimu chakutata kwetañwa kwakwashaña yuma yikweti wumi hanu heseki.

Asayantisiti awana nawu iyena dafumaña kunidi itañwa ditwamonaña dashikila kukwasha mapulaneti 31 tililiyoni adi neyi dinu iseki. Munjila yikwawu hakwila nawu tuwani kusweja kutata kwafumaña kwitañwa, progiramu yimu yahaIntaneti yahosha nawu: “Itañwa dafumishaña iyena deneni chikupu hasekondi yimu datela kuwanisha ituña dikweti yozelu yayivulu yazatisha kesi kawuneñu, chidi neyi United States, hadi yaaka 9,000,000 yikahiñahu.”

Kutata kwetañwa kwafumaña hakachi ketañwa—ilaña itañwa deneni chikupu. Itañwa deneni chikupu nawa hakachi ketañwa hadita chakwila mwahitaña yihita yayaaka hakwila nawu iyena dafumaña hakachi ketañwa dishiki kunsa. Progiramu yahaIntaneti yawa SWPC yahoshaña nawu “Neyi itañwa dikuleka kutoñeka dalelu, mukuhita yaaka 50,000,000 hakwila nawu hanu haMaseki twiluki chikupu netu itañwa daleka dehi kutoñeka.”

Hanu dinu toñojokenu haniyi nsañu: Neyi nawufuku mufumbula mesu enu nakutala mwiwulu neyi mwosi mavu, mukumona tutumbwa twatuvulu nankashi, twejima twafumishaña chejeji cheneni, neyi chafumishaña itañwa. Nawa asayantisiti achinda dehi nawu kwekala mabiliyoni namabiliyoni atutumbwa mwiwulu!

Indi itu tutumbwa twejima twafuma kudihi? Akwakusandujola amavulu eluka nawu kudi yuma yimu yachidiwu kanda ayiluki, mulalanji wenjiluku hohu chakukasumwisha yaaka 14 biliyoni yinahituhu. Ilaña Bayibolu yahosha nawu: “Hatachi Nzambi waleñeli nimawulu nimaseki.” (Kutachika 1:1) Chakadi kujina, Muntu waleñeli tutumbwa nawu twikali manoñu akwidisha chejeji cheneni tunateli kumutena netu ‘watakalala nañovu.’—Isaya 40:26.

Nzambi Chazatishañayi Ñovu Yindi

Yehova Nzambi wazatishaña ñovu jindi hakukwasha antu elaña yuma yakeñayi. Chakutalilahu, kapostolu Pawulu wazatishili ñovu jindi kulonda kudizisha amakwawu hadi Nzambi. Pawulu wadiñi neyi chochitudi, ilaña watwesheli kwila yuma yayiwahi hela chakwila amumwesheli kalula. Munjilanyi? Welukili nindi watambwili “ñovu jabadika nankashi” kufuma kudi Nzambi.—2 Akorinda 4:7-9.

Cheñi Yehova Nzambi wazatishahu dehi ñovu jindi hakujilumuna nachu antu afumpaña nshimbi jindi jajiwahi mumushikila. Yesu Kristu wateneni kujilumuka kwaSodoma naGomora niDibaji damumafuku aNowa neyi hiyakutalilahu yachazatishañayi Yehova ñovu jindi jakujilumuna hohu antu atama. Yesu waprofweteli nindi Yehova keña yokazatishi cheñi ñovu jindi hakujilumuna antu adiwulaña nshimbi Jindi.—Matewu 24:3, 37-39; Luka 17:26-30.

Indi Kudiza haÑovu yaNzambi Kunayileñeli Kwiladi?

Hanyima yakutoñojoka hañovu yaNzambi yamwekenaña mututumbwa, mukutoñojoka neyi chatoñojokeliyi Mwanta Davidi, wahosheli nindi: “Chinukushinshika mawulu eyi, himudimu wanyinu yeyi, nikakweji nitutumbwa tuwunashuku; Nami, muntu hichumanyi, mwaka wumushi kumuchima? Hela mwana kamuntu, mwaka wumuhempuli?”—Masamu 8:3, 4.

Eñañi, twamwekanaña neyi twashikilamu wanyi neyi tudesekeja nayuma yasweja kutoha yamumawulu. Ilaña, bayi tufwa mutentu muloña wañovu jaNzambuku. Yehova wamoneneni kaprofwetu Isaya kusoneka awa mazu akukundeja nindi: “[Nzambi] wamwinkaña muntu wazeya wuswa, wabula ñovu wamuvulishilaña ñovu. Anyikwenzi akuzeya, jikuyihwa, ansanda akudimbuka bulukutu; hakwinza awa achiñililaña Yehova, ñovu jawu jakabalumuka jajiha; akajindama nampula hewulu jinda-a neyi mbuulu; akenda lufuchi chakubula kuyihwa, akenda chakubula kuzeya.”—Isaya 40:29-31.

Neyi mwafwilaña kwila chakeñañayi Nzambi, ilukenu nenu wukuyinka spiritu yindi yajila yikayikwashaku kutwaleka kwila nkeñelu yindi. Ilaña dinu, chiña muyilomba. (Luka 11:13) Nawukwashu waNzambi, mukutwesha kumika kweseka nawa mukwikala nawuswa wakwila yuma yayiwahi.—Afwilipi 4:13.

[Mazu ekoku adi hefu 7]

Nawukwashu waNzambi, mukwikala nawuswa wakwila yuma yayiwahi

[Nyevulu yidi hefu 7]

Kufuma kuchimunswa kuya kuchidiilu: Whirlpool galaxy, Pleiades star cluster, Orion Nebula, Andromeda galaxy

[Nyevulu yidi hefu 7]

Itañwa deneni kubadika iseki namapampa 330,000

[[Mazu aKusakilila eniMwevulu wudi hefu 7]

Pleiades: NASA, ESA and AURA/Caltech; all others above: National Optical Astronomy Observatories