Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

Diosan munasiñapax mä taykan munasiñapanwa uñjasi

Diosan munasiñapax mä taykan munasiñapanwa uñjasi

Diosan munasiñapax mä taykan munasiñapanwa uñjasi

“Ukampis: ¿mä taykax wawanakaparux armasiti, munasiñaps janirakich churki? Inas uka taykax armaschispa, ukampis nayax janipuniw armaskäti.” (ISAÍAS 49:15)

MÄ TAYKAX asu wawaparu ñuñtʼayasin munartʼaski ukhaxa wawapar taqi chuyma munasitapaw uñjasiraki. Pam sat mä warmix siwa: “Kunapachatï nayrïr wawajar ichxartʼasiyät ukhaxa munasiñat chuymajax chʼallxtitänwa, ukhamarak uka wawar sum uywañajasa chuymajankarakïnwa” sasa.

Yatitäxchisa, taykan munasiñapaw wawan sum jilsuñapatakix wal yanapi ukaw yatxatatanakarjamax sumpach qhanañchasxaraki. Programa de Salud Mental, de la Organización Mundial de la Salud satäkis ukan mä ducumento qillqatapanxa siwa: “Yatxatatanakarjamaxa taykapan jaytanukuta jan ukax taykapat apaqat wawanakax janiw kusisiñ jikxatapkiti llakimpis apayasipxi ukat taqi kunatsa axsarayasirïpxakiwa” sasa. Ukat kawkïr wawanakatix asu wawatpach munasiñampi sum uñjatäpki uka wawanakaxa jukʼamp chʼikhipxaspawa sasaw pachpa qillqatax yatiyaraki.

Taykanakan wawanakaparu munasipxañapax wali wakiskirïtapat parlkasaxa Facultad de Medicina de la Universidad de California, Los Ángeles sat markan Alan Schore psiquiatría tuqit yatichirix akham siwa: “Wawanakax taykapampiw nayraqat sum uñtʼasipxi ukat ukarjamaw jilsxasax yaqhanakampix kunjamsa apasxani ukat kunjam jaqïnisa ukax amuyasxaraki” sasa.

Ukhamarus llakinaka, usunaka jan ukax yaqha jan waltʼäwinakaw mä taykarux wawapar jan sum uñjayxaspati jan ukax ‘wawaparux armasiyxchispa’ (Isaías 49:15). Ukampis ukax janiw ukhamäkapuniti. Amuyatax taykanakax wawanakapar wal munasiñataki luratäpkaspas ukhamawa. Kunapachatï wawax yuriski ukhaxa oxitocina sat hormonaw jilxatti, ukax wawan yuriñapatakiw yanaptʼi ukat taykan leche utjañapatakiw yanaparaki sasaw uka tuqit yatxatatanakax uñachtʼayi. Chacha warminwa uka hormonax jikxatasi, ukat uka hormonas wawanakaparu taqi chuyma munasipxañapatakix yanapkaspa ukham sapxaraki.

¿Kawkitsa munasiñax juti?

Monot juttan sirinakaxa, taykanakan wawanakaparu taqi chuym wal munasipxatapax ina chʼusatakwa uñstawayi sapxiwa ukat selección natural sapkis uka laykurakiw munasiñax jichhakama utjaskaki sasaw sapxaraki. Internetan uñstiri Mothering Magazine sat revistax siwa: “Lixwisax (laxwi) uraqinjam qatatnaqtir (reptiles) animalanakan lixwipatwa uñstawayi ukasti sistema límbico satawa, ukatwa munasiñax utji. Ukarakiwa wawanakampin taykanakapampin wal munasipxañapatakix chʼamañchi” sasa.

Sistema límbico satäkis ukaw munasiñ uñachtʼayañarux chʼamañchi sasas yatxatatanakarjamax uñachtʼayaschixa, taykan wawapar wal munasitapaxa, ¿jararankhun lixwipat uñsti sasat sisna?

Jichhax yaqha yatichäwitaraki amuytʼma. Jaqinakax Diosar uñtasita lurataw siw Biblianxa, ukax sañ muniwa Diosjam munasiñ uñachtʼayirïtasa (Génesis 1:27). Jehová Diosax munasiñawa. Apóstol Juanax akham sasaw qillqäna: “Khititix jan munasiñanïki ukax janiw Diosar uñtʼkiti”. ¿Kunatsa jan uñtʼki? Kunattix “Diosax munasiñawa” (1 Juan 4:8). Amuytati janiw Diosax munasiñaniw siskiti. Jan ukasti Diosax munasiñawa siwa. Jupïpanwa munasiñax utjaraki.

Munasiñarux akham Bibliax uñachtʼayi: “Khitintix munasiñax utjki ukax llampʼu chuymaniwa, suma jaqiwa, janiw envidiasirïkiti, janiw jachʼa jachʼa tukurïkiti. Janiw kuna jan walsa lurkiti, janirakiw kunsa jupatakiki munirïkiti, janiw coleraskiti, janirakiw colerasitapsa imxäsiskiti. Janiw kunatix jan walïki ukatx kusisiñ yatkiti, jan ukasti kunatix chiqapäki ukat kusisiñ yati. Taqi kun tʼaqhisi, taqi kun iyawsi, taqi kun llampʼu chuymampi suytʼaraki. Munasiñax janipuniw tukuskiti” sasa (1 Corintios 13:4-8). Ukhamasti ukham munasiñaxa, ¿ina chʼusatak uñsti sisnati?

Munasiñ tuqit yatxatasaxa, ¿kunjamsa jikxatasta?

Biblian jiskʼa tʼaqanakapan munasiñat parlki uk liytʼasaxa, ¿janit ukham munasitäñ munkta? Chiqas ukhamäskapuniwa. ¿Kunatsa? Kunattix ‘Diosan familiapätanwa’ (Hechos 17:29). Munasiñ katuqañataki ukhamaraki munasiñ churañataki luratätanwa. Chiqpachansa Jehová Diosax jiwasanakarux wal munasistu ukat janiw payachasiñasäkiti (Juan 3:16; 1 Pedro 5:6, 7). Kunjamtï Bibliax aka yatichäwi qalltapan uñachtʼaykistuxa, mä taykan wawaparu wal munasiñapat sipansa Jehová Diosax jukʼampi jiwasanakarux munasistu.

Ukampis inas jumax akham jisktʼasirïsta: “Diosatix ukham wali yatiñanïchi ukat wal munasirirakïchixa, ¿kunatsa tʼaqhisiñanakxa jan chhaqtayki? Wawanakan jiwarapxañapa, jaqinakan tʼaqhisipxañapa, jan wali apnaqirinakan aka Uraqin tukusiskatapa ukanakxa, ¿kunatsa jan chhaqtaykpacha?” sasa. Uka aski jisktʼanakar sum qhanañchasiñapax wakisiwa.

Diosar iyawskasin Diosar uñtʼañatakix jan chʼamachasir jaqinakax (agnósticos) kamsasipkpansa uka jisktʼanakaru qhañanchäwinak jikxatañax janiw chʼamäkiti. Walja markanwa waranq waranqa jaqinakax Jehová Diosan Qhanañchirinakapampi Bibliat yatiqasax uka jisktʼanakar qhanañchäwinakap jikxatapxi. Aka revista qillqirinakax ukham yatxatañamatakiw chʼamañchtʼapxtamxa. Bibliampita ukat taqi luratanakapampita yatxatasax Diosarux jukʼamp uñtʼäta ukat Diosax jiwasat jan jayankatapa janiraki jan uñtʼañjamätapsa yatxarakïtawa. Ukatstï “Diosax chiqpachana janiw jayankkiti sapaqat jiwasanakatxa” sisxätawa (Hechos 17:27).

[6 janan qhanañchäwipa]

Taykan asu wawapar munasitapat sipansa Jehová Diosax jukʼampwa jiwasar munasistu