Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Kukeña kwaNzambi Kwamwekenaña Mukukeña kwaMama Yawantu

Kukeña kwaNzambi Kwamwekenaña Mukukeña kwaMama Yawantu

Kukeña kwaNzambi Kwamwekenaña Mukukeña kwaMama Yawantu

“Mumbanda ahumbuli mwanindi wuchidi kwamwa? Abuli kutiyila mwanindi wakudivwela wushona? Eña, awa kwiji akuhumbula, hakwila ami hinakakuhumbulaku.”—ISAYA 49:15.

NKEMBA wunavwaliki amwakataña kudi mama yindi iku anakumwamusha. Chumichi chamwekeshaña wushona nikukeña. Mama yawantu wumu wejina daPam, wahosheli nindi: “Ifuku datachi kwakata mwanami, muchima wami wenzeli to-o nakukeña nawa nadiñi namudimu wakwakamena mwana.”

Chumichi chalala, nawa akwakusandujola eteja nawu kukeña kwamwekeshañayi mama yawantu kwaleñelaña mwana kukula chiwahi. Mukanda wumu wasonekawu kudi akaWorld Health Organization Programme on Mental Health wahosha nawu: “Kudiza kunamwekeshi nawu atwansi atemukañawu niambulañawu kudi amama jawu hiyekalaña amuzañaluku nawa aneñaña, mpinji jikwawu chayileñelaña kudakamena.” Mukanda wowumu wahosha hakudiza kwamwekesha nawu anyana akeñañawu nawa akamenañawu kufuma kuwansi ekalaña ababala nankashi kubadika anyana abulañawu kukeña nikwakamena.

Nkuluñaña wakuluka yitembi mukuuka azaluka haUCLA Shikola yajaYitumbu muUnited States, wahosheli nindi: “Wulunda watachi wekalaña hakachi kamwana namama yawantu, wekalaña chakutalilahu, wakwashaña mwana kukula nayitoñojoka yayiwahi.”

Chawushona, chineñi, yikatu, hela kukala kukwawu kwaleñelaña mama yawantu kudiwula mwanindi hela ‘kuhumbula mwanindi wuchidi kwamwa.’ (Isaya 49:15) Hela chochu, kukala kwamuchidiwu hikwavula kumwekanaku. Neyi chichekala, amama jawantu ekala nachaaku chakukeña anyanawu. Akwakusandujola awana nawu hakupaapa, amama jawantu dihu hiyekala nayuma yamumujimba yatenañawu nawu oxytocin, yaleteshaña chiimbi kukeha hanyima yakupaapa nawa yaleteshaña mujimba kwikala namayeli akwamusha mwana. Iyi oxytocin, yawanikaña mudi amayala niambanda, ayiluka nawu diyaleñelaña mama yawantu kukeña mwanindi nikwikala namuchima wawushona.

Indi Kukeña Kwafuma Kudihi?

Antu ahoshaña nawu yuma yabalumukili hohu atañishaña nawu kukeña kwalala, kudi neyi kuna kwekalaña hakachi kamama yawantu namwanindi, kwenjili kwakweni nawa chabalumukiluwu antu, wuswa wakukeña awuhembeli muloña wakwashileña amwekesheleña kukeña. Chakutalilahu, mukanda wahainternet waMothering Magazine wahosha nawu: “Chibalu chatachi chawoñu wetu wabalumukili kubombela hawoñu wutwaswanini kudi anyama dichuma chaleñelaña kukeñañana. Chochenichi chibalu chawoñu dichaleñelaña amama jawantu kukeñañana nawanyana.”

Eña, kusandujola kunamwekeshi nawu ichi chiidi dichatuleñelaña kukeñañana. Hanu dinu, anenu nawa mukwiteja nenu kukeña kukwetiyi mama yawantu hadi mwanindi kwenjili hohu chakukasumwisha kufuma kuwoñu wawanyama?

Talenu cheñi hakulumbulula kukwawu. Bayibolu yahoshaña nawu antu ayileñeli muchifwikija chaNzambi, dikwila nawu, akweti wuswa wakumwekesha yililu yaNzambi. (Kutachika 1:27) Kukeña dichililu chaNzambi chabadika. Kapostolu Yowanu wasonekeli nindi: “Muntu wabula kukeña hanamwiluki Nzambuku, muloña Nzambi diyi kukeña.” (1 Yowanu 4:8) Mwani ilukenu nenu iyi vasi hiyinahoshi nawu Nzambi wukweti kukeñaku. Ilaña yinahoshi nawu Nzambi diyi kukeña. Yena diyi Nsulu yakukeña.

Bayibolu yalumbulula kukeña muniyi njila: “Kukeña kwadiwunjikaña, kukweti niluwi; kukeña hikwahetaña ichimaku; kukeña hikwadinkaña wantaku; hikwaditoheshañaku; hikwelaña chuma chabula kutelaku; hikwakokwelaña kwindi hohuku; hikwanyakalaña kuzuwaku; hikwafuukwilaña mukwawu chuma chatamaku; hikwazañalalaña nayuma yabula kuloñaku, kwazañalalaña nansañu yalala. Kwovwahilaña yuma yejima, kwetejaña yuma yejima, kwachiñejaña yuma yejima, kwatatakenaña mwahita yuma yejima. Kukeña hikwakañanyañaku.” (1 Akorinda 13:4-8) Komana mudi maana neyi tukwiteja netu ichi chililu chasweja kuwaha chenjili hohu chacheni?

Indi Chumichi Chikuyileñelenu Kwiladi?

Chimunatañeña hakukeña kunalumbululiwu muparakarafu yinafumuhu, komana mwafwilaña nenu muntu wumu yoyimwekesheli kukeña kwamuchidiwu? Muntu wejima wekala nampwila yamuchidiwu. Muloñadi? Muloña “twafuma kudi Nzambi.” (Yililu 17:29) Atwileñeli kulonda tutambwileña nikumwekesha kukeña kwamuchidiwu. Nawa tunateli kukuhwelela netu Nzambi watukeña nankashi. (Yowanu 3:16; 1 Petulu 5:6, 7) Mukanda wutwasambila kusoneka muchinu chibaba washimuna nawu kukeña kwatukeñayi Nzambi kwasweja nankashi, kwashimbulaña chikupu kwabadika kukeña kwamama yawantu hadi mwanindi!

Munateli kudihula nenu: ‘Neyi Nzambi wukweti maana, ñovu, nawa wakukeña, muloñadi chinabuliliyi kumanisha makabi? Muloñadi chetejelañayi anyana kufwa, makabisha kutwalekahu, nikutamisha iseki kuhitila mukudizatisha chatama nilwisu?’ Awa himalwihu amawahi anakukeñeka kuyakula chachiwahi.

Hichikweti muloña namazu ahoshañawu antu abula kumwiluka Nzambuku, tunatweshi kuwana ñakwilu yakumanisha mpwila yanawa malwihu. Mumatuña amavulu yihita yawantu anawani ñakwilu yakumanisha mpwila kuhitila mukudiza Bayibolu nawaYinsahu jaYehova. Ansoneki yayinu magazini anakuyilomba nawu ninenu mudizi Bayibolu. Chimukusweja kumwiluka Nzambi kuhitila mukudizaña Izu dindi niyileñaleña yindi, mukwiluka nenu hekala kwakulehi nawa hakala kumwilukaku. Ilaña, mukwiluka nenu Nzambi “hekala kwakulehi nanetuku ejimaku.”—Yililu 17:27.

[Mazu ekoku adi hefu 8]

Kukeña kwatukeñayi Nzambi kwasweja nankashi kubadika kukeña kwamama yawantu namwanindi