A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Nu Hmangaihnaa Lang Pathian Hmangaihna

Nu Hmangaihnaa Lang Pathian Hmangaihna

Nu Hmangaihnaa Lang Pathian Hmangaihna

“Hmeichhiain a fapa, a rîla rah chu, khawngaih lohna tûrin a nau a hnute hne lai chu a theihngilh thei em ni? Thei e, chûngte chuan an theihngilh a ni thei e, nimahsela kei chuan ka theihngilh lo vang che.”​—⁠ISAIA 49:⁠15.

NAUSEN piang hlim chu a nuin hnutê a pêk lai chuan a bei hlê hlê a. Chu chu induatna leh hmangaihna târ lanna a va ni êm! Pam-i chuan: “Ka fasên ka han pawm hmasak ber ṭum chuan, a tâna hmangaihna leh mawhphurhna nei hliah hliaha inhriatna ka nei,” a ti.

Thil chiang sa niin lang mah se, nu hmangaihnain naupang ṭhan len dân nasa takin a nghawng tih zir chîkna chuan a nemnghet a ni. Rilru lam hrisêlna chungchâng ngaihtuahtu, World Health Organization Programme on Mental Health tihchhuah thu pakhat chuan: “Naupang hlamchhiahte leh an nute hnên aṭanga lâk hrante chu an hlim lovin, an lungngai a; a châng phei chuan an thlabâr hial ṭhîn tih zirna neih chuan a târ lang,” tih a sawi. Chu thu tihchhuah bawk chuan an têttê aṭanga hmangaihna leh ngaihsakna dawng naupangte chu chutiang dawng lote aiin an fing zâwk hle a ni tih târ langtu zirna dang a sawi lang bawk a ni.

Nu hmangaihna pawimawhzia chungchângah, United States ram damdawi lam zirna, UCLA School of Medicine-a rilru lam buaina chungchânga mi thiam, professor Alan Schore-a chuan: “Naupangin a neih hmasak ber a nu nêna an inlaichînna chuan a hnua a neih tûr inlaichînna zawng zawng a thunun ngheh tlat avângin, chu inlaichînna chu kaihruaitu berah a ṭang a ni,” a ti.

Lungchhiatthlâk takin, lungngaihna te, natna te, a nih loh leh nêksâwrna dangte chuan nu chu a fa a ngaihthahtîr thei a, ‘a nau a hnute hne lai chu a theihngilhtîr’ mai thei. (Isaia 49:15) Mahse, chutiang chu thil thleng zen zen a ni lo. Dik tak chuan, nute chu an fate hmangaih tûra duan sa anga sawi theih an ni. Zir chîkna neite chuan nuin nau a neih laiin, nau santîrtu hormone chi khat, oxytocin an tih chu a taksain a siam chhuak hnem a, chu chuan chhûl a tisâwngtêin, hnutetui a siam chhuahtîr tih an hmu chhuak a ni. Mipa leh hmeichhiate tihchhuah he hormone hi mite hmangaih tak leh mahni hmasial lo taka thilti tûra turtu a nih rin a ni bawk.

Hmangaihna Lo Chhuahna Chu Eng Nge Ni?

Chanchhâwnna ringtute chuan nu leh a fasên inkâra awm ang chi mahni hmasial lo hmangaihna chu tihpalh thilthua lo awm liau liau a ni a, chu hmangaihna an hlâwkpui tâkah chuan an chhawm zui ta reng mai niin an zirtîr a ni. Entîr nân, Internet aṭanga chhiar theih Mothering Magazine chuan: “Thlahtu bawkvâka kal rannungte aṭanga kan dawn kan thluaka pêng pakhat ṭhang hmasa ber chu limbic system an tih thluaka rilru veizâwng siamtu a ni a. Chu chu nu leh a fasên inkâra hmangaihna nasa tak piantîrtu a ni,” a ti tlat a ni.

A nihna takah chuan, limbic system-in rilru veizâwng a siam thu zir chîkna chuan a târ lang tihna a ni. Amaherawhchu, nu-in a fasên a hmangaihna chu bawkvâka kal rannung thluak tihpalh thilthua a ṭhanchhoh avânga lo awm a ni tih ngaih dân chu rin tlâk i ti em?

Thil ni thei âwm dang ngaihtuah ta ila. Bible chuan mihringte hi Pathian anpuia siam an nih thu a sawi a, chu chu Pathian miziate lantîr thei tûra siam an ni tihna a ni. (Genesis 1:27) Pathian mize bul ber chu hmangaihna a ni a. Tirhkoh Johana chuan: “Hmangaihna nei lo chuan Pathian a hre lo,” tiin a ziak a ni. Engvângin nge? “Pathian chu hmangaihna a ni si a.” (1 Johana 4:⁠8) He Bible châng hian Pathianin hmangaihna a nei a ti mai lo tih chhinchhiah rawh. Pathian chu hmangaihna a ni a ti zâwk a ni. Ani chu hmangaihna Lo Chhuahna a ni si a.

Bible chuan hmangaihna chu heti hian a hrilhfiah a ni: “Hmangaihnain a dawhthei a, ngil a nei bawk ṭhîn; hmangaihnain a îtsîk lo va; hmangaihna a infak lo va, a uang lo va, a che mawi lo lo va, mahni hma a sial lo va, a thinur duh lo va, sual lamah a ngaihtuah lo va; fel lohnaah a lâwm lo va, thutak erawh chu a lâwmpui ṭhîn a; engkim a tuar hrâm hrâm a, engkim a ring a, engkim a beisei a, engkim a tuar chhuak ṭhîn. Hmangaihna hi engtikah mah a reh lo vang,” tiin. (1 Korinth 13:​4-8) He mize duhawm ber mai hi tihpalh thilthua lo awm anga ngaih chu a rin tlâk em?

Engtin Nge A Nghawng Che?

A chung paragraph-a hmangaihna chungchâng hrilhfiahna i han chhiar hian, tuemawin chutiang hmangaihna chu i chungah lantîr se tih i duh ngawih ngawih em? Chutiang duhna neih chu thil pângngai tak a ni. Engvângin nge? “Pathian thlahte kan nih” vâng a ni. (Tirhkohte 17:29) Chutiang hmangaihna dawng tûr leh lantîr tûra siam kan ni a. Tin, Pathian min hmangaihna chu a thûk hle a ni tih kan hre chiang thei a ni. (Johana 3:16; 1 Petera 5:​6, 7) He thuziak ṭantirha Bible châng kan lâk chhuah tâk khân Pathian min hmangaihna chu nu-in a fasên a hmangaihna aia a nasat zâwk thu leh a tlo zâwk thu a puang chhuak a ni.

Mahse, heti hian i ngaihtuah mai thei: ‘Pathian chu fing tak, thiltithei tak, leh hmangaihna nei tak a nih si chuan, engah nge hrehawm tawrhnate hi a tihtâwp loh? Engah nge naupang thih te, inhnehchhiahna awm zêl te, enkawl dik lohna leh duhâmna avânga lei tihchhiatna te a thlen chu a phal?’ tiin. Hêng hi chhân ngei phu zawhna ṭha tak a ni.

Agnostics-ho chuan eng pawh sawi se, hêng zawhnate chhânna lungawithlâk tak hi zawn hmuh theih a ni. Ram za chuanga mi maktaduai têlte chuan Jehova Thuhretute nêna Bible zirin, chutiang chhânna chu an zawng hmu tawh a. He chanchinbu chhuahtute hian a chhânna zawng hmu ve tûrin an sâwm che a ni. Pathian Thu leh a thil siamte zirna aṭanga amah i hriatna a pun chhoh hian, ani chuan kan hriat phâk loh tûrin min hlat lo tih ilo hria ang a. Pathianin “min hlat lo ṭheuh” a ni tih ilo ring tlat zâwk ang.​—⁠Tirhkohte 17:27. (w08 5/1)

[Phêk 8-naa thu lâk chhuah]

Pathian min hmangaihna chu nu-in a fasên a hmangaihna aiin a tlo zâwk