I Tupu te Tumatetenga ki te Toromona Airani

I te Monite, ra 2 o Aperira, 2007, ko tetai ngaruerue enua e 8.1 te vaito i tona ririnui kua akangaueue i tetai au tuanga o te Toromona Airani, e pupu airani toropika i te pae tokerau opunga o Autireria. I roto ua i te au miniti, ko tetai au ngaru teitei tikai, kua ripotiia mai tetai o ratou e e 10 mita te teitei, kua popoki ki roto i te au enua i te Pae Opunga i vao ake i te oire maata, e kua tamate atu e 52 tangata e e 6,000 kare e ngutuare.

Ko tetai ngai tei takinokino pakariia ko Gizo, e oire e 7,000 tangata i te pae tai i runga ia Ghizo Airani, e 45 kiro mita te mamao mei te rotopu o te ngai i akamata ai te ngaruerue enua. Ko tetai putuputuanga meangiti ua o te Au Kite o Iehova i roto ia Gizo te akara atura i te akono anga i te Akamaaraanga mataiti i te mate o Iesu i taua aiai ra. (1 Korinetia 11:23–26) Kua akamata meitaki ua taua ra ra ma tetai itianga ra manea e te au tai marino. I reira, i te ora 7:39 i te popongi te ora tikai o taua ngai ra, kua tupu te ngaruerue enua.

E Ngaruerue Enua!

Te akapapa ra a Ron Parkinson, e tangata pakari i roto i te putuputuanga, e tana vaine, ko Dorothy, i ta raua kai ti anga popongi i akamata ai te ngaruerue. “Kua oriori to maua are taito mei te pu nu rai inara kare i inga ana,” i karanga ai a Ron. “Maata kino tikai te aruru ruru. Te au kaparata, te au apinga are, te au mereki e te au kapu, tetai piani e tu ua ra, e tetai atu au apinga ka rauka i te neke aere kua ingainga e kua pururu ki runga i te taua. Ma tetai tautaanga pakari, kua tae atu maua ki vao mai i te are. Kua motu te vaevae o Dorothy i tetai vaanga moina.”

Te nga mitinari ko Tony raua ko Christine Shaw, e noo ana ki te pae ua mai, kua rapu katoa i te oro ki vao. “Kua ngaueue maata tikai te enua e kua inga au ki raro e kare au i rauka ana i te tu ki runga,” i karanga ai a Christine. “I roto i te tai, te panu aere ra te au are i reira. Kua uuti aereia te au are mei to ratou au tango e tetai aka ngaru maatamaata. Te oe rapurapu aere ra te au tangata i to ratou au vaka na roto i teia takinokino anga ia ratou e kimi aere ra i te aronga e ora ra rai. I reira kua tupu akaou tetai aka ngaruerue enua​—e tetai akaou mai. Kua tupu ua te au ngaruerue anga i muri ake no tetai rima ra. E mea vinivini tikai!”

I Reira kua Tae Mai te Tunami

Tei runga a Patson Baea i tona enua anau ko Sepo Hite, mei tetai ono kiro mita mei Gizo, i te akamataanga te ngaruerue enua. Eaa te turanga o Patson e tona pamiri i te tuatau o teia tumatetenga?

Kua maara ia Patson teia taitaia mamae tikai: “Kua oro atu au na te pae tai ki ko i taku vaine, ko Naomi, e ta maua tamariki e a. Kua peiia ratou ki raro i te one inara te meitaki ua ra. Kua ru aere te tamariki, e kua aue tetai pae. Kua viviki maua ko Naomi i te akapumaana atu ia ratou.

“Kua kite mai au i te tuke o te kokoanga o te tai. Kua taka meitaki e e tunami tetai e aere maira. Kare e kore ka ngaro takiri to matou manga enua. Toku mama, ko Evalyn, e noo ana ki runga i tetai enua meangiti vaitata ua mai, ka o katoa ki roto i te kino. Kua akaue viviki au i to matou pamiri kia kake ki roto i to matou vaka matini e kua aere atu i te akaora iaia.

 “Kare i roa to matou teretere anga, kua na raro mai tetai aka ngaru akaki i to matou vaka. Kua neke maata te tai ki runga e ki raro. I to matou taeanga atu ki ko i toku mama, kua ru tikai aia e kua ngaro tona manako e kua mataku kino i te eke ki roto i te tai. Kua pou atu a Naomi raua ko Jeremy, ta maua tamaiti e 15 mataiti, ki roto i te tai koko i te tauturu iaia kia kau mai ki ko i te vaka. I reira, kua akakututu viviki au i te matini o te vaka, kia tere viviki atu matou ki tua.

“I te reira taime kua oki te tai ki tua no tetai turanga kare rava i tupu ana i mua ana, e kua aranga rava te au akau takapini i te au enua. Ma te tu poitirere, kua popoki mai tetai aka ngaru akaki maatamaata, e kua tapoki takiri i nga enua roa ai e rua. To matou are manuiri i te pae tai kua utia katoaia mei te au tango e kua parari takiri kare e rauka kia maani akaouia. Kua na roto te vai i te kainga e nooia ana e matou, e kua takinokinoia te manganui anga o ta matou au apinga. I te roroma anga te tai, kua koi aere mai matou i te au Pipiria e te au puka imene mei to matou are tei takinokinoia e kua aere atu matou ki Gizo.”

E maata tikai te au tangata tei mate e te takinokino anga i te tapa taatai. Kua taii te tua opunga o Ghizo Airani ki te tuanga kino pakari tikai o teia tumatetenga. Kua takore takiriia mei tetai 13 tapere e tetai aka tai akaki tei ripotiia mai e e 5 mita te teitei!

I taua po ra, e 22 tangata tei uipa mai ki ko i te Are Uipaanga Patireia o te Au Kite o Iehova i Gizo i te akono i te Akamaaraanga i te mate o Iesu. Te mea mataora ra, kare rava tetai o teia numero tangata i kinokino maata ana i teia tumatetenga. “Kare e uira, e kua ngaangaa te au ramepa karatini,” i karanga ai a Ron, tei taikuia i mua akenei. “No reira kua oronga te Taeake Shaw i te tuatuaanga turamaia ki te mori pata. I roto i te poiri, kua imene matou i te au imene akameitakianga kia Iehova ma te au reo pakari e te reka tikai no te tukeke i te tangi anga o te au reo.”

Au Tauturuanga

I te taeanga te nuti o te tumatetenga ki Honiara, te oire maata o te enua, kua rave vivikiia te au ravenga no te tauturuanga rapurapu e te opati manga o te Au Kite o Iehova o te reira ngai. Kua akakite vivikiia mai na runga i te terepaoni anga e te meitaki ua ra te maata anga o te Au Kite i roto tikai i te au ngai tei takinokino pakariia. Kua tonoia atu tetai aronga irinakiia kia kimi i tetai Kite e noo mamao ra i runga i te enua ko Choiseul Airani. Kua kitea mai aia e te meitaki ua ra kare e manamanata. Kua akau katoaia te moni ki Gizo i te oko i te au apinga inangaro rapurapuia.

Kua tae mai nga komono manga ki Gizo i te Paraparau na runga mai i te pairere mua tei rere mai. “Kua apai mai maua i te au pia no te apinga tauturu,” i karanga ai a Craig Tucker, e mema no te Kumiti Manga. “Kua akarukeia atu te au kiri kakau o tetai au patete no te kotingaanga o te teimaa i te apinga ka akatikaia i runga i te pairere, inara kua pumaana tikai maua, e kua tae meitaki ua mai pouroa ta maua au pia. Ko te reira tetai i roto i te au kako tauturu mua tei tae mai ki roto i te ngai tei u i te tumatetenga. Kua tae mai te maata anga o te au apinga na runga i te pai e rua ra i muri mai.”

I taua taime rai, a Tony Shaw raua ko Patson Baea, ma tetai atu Au Kite mei Gizo mai, te aere atura no tetai rua ora na runga i te vaka i te tauturu i te Au Kite e noo mamao ra i runga i te enua o Ranongga. Ko teia enua, e 32 kiro mita te roroa e e 8 kiro mita te atea, kua maranga i te ririnui o te ngaruerue enua e tere atu i te 2 mita te teitei mei raro mai i te tai! Na te nekeanga poitirere o te tai takapini i teia enua i akatupu i te tunami tei takinokino i te au enua e takapini ra ia reira.

“Kua rekareka pu ua te au mema o te putuputuanga i te kite mai ia matou,” i karanga ai a Tony. “Meitaki ua ratou kare e manamanata e te noo aere ra ki vao ua no te mataku i te au ngaruerue o muri mai. No matou te poti mua i te apai mai i te au apinga tauturu. I mua ake i to matou akarukeanga, kua pure kapiti matou ma te ngakau tae i te akameitaki ia Iehova.”

Kua karanga a Patson e: “No tetai au ra i muri mai, kua oki atu matou ki Ranongga i te apai atu i tetai atu au apinga tauturu e te kimi i tetai pamiri Au Kite e noo ra ki tetai ngai mamao i te ope o te enua. Kua kitea mai e matou a Matthew Itu e tona pamiri e akaruru ra mamao ki roto i te enua. Kua aue ratou i te rekareka, i te kite anga e kare matou i akangaropoina ana ia ratou! Kua takoreia to ratou kainga e te ngaruerue enua pera katoa te maataanga o te au are i roto i to ratou tapere. Inara, to ratou manako maata koia oki ko te mono anga i te au Pipiria a te pamiri, no te mea kua pou ta ratou i te ngaro i roto i te tumatetenga.”

Akameitakianga mei te Aronga Akarakara Mai

Kare taua aroa Kerititiano ra i kore ana e kitea mai e tetai ke atu. “Ko tetai tangata tata nuti tei  akaapa i te raveia anga te angaanga tauturu anga kua poitirere e kua umere i te kiteanga e kua rauka i te Au Kite o Iehova i te oronga ki to ratou au mema te kai, te au taporeni, e tetai atu au apinga inangaroia i nga ra ua i muri ake i te ngaruerueanga,” i karanga ai a Craig Tucker. “Kua tuatua akameitakiia e te au tangata o te au tapere i runga ia Ranongga to matou tu viviki i te angaanga tauturu anga e kua tuatua ma te maromaroa i te tu ngere o te tauturu anga mei ko mai i ta ratou uaorai akonoanga,” i akakite ei a Patson. Kua akakite tetai vaine e, “E viviki tikai ta kotou akaaerenga i te tauturu mai!”

Kua tauturu katoa te Au Kite i to ratou au tangata tupu. “I to matou atoroanga atu i te are maki monoia i Gizo, kua kite atu matou i tetai nga tokorua akaipoipoia koi aravei ua ake ra matou i nga ra ua akenei,” i akakite mai ei a Christine Shaw. “Kua kinokino raua e kua mataku vinivini tikai. Kua uutiia te mokopuna a te vaine mei roto iaia e te tunami e kua maremoia. Kua oki viviki atu matou ki te kainga i te tiki mai i te kai e te kakau te inangaro maataia ra e raua. Kua rekareka tikai raua.”

E tika rai, te anoanoia ra e te aronga tei u i te au tumatetenga natura tetai tauturu maata atu i te au apinga materia ua. Te anoano maata ra ratou i te akapumaana ta te Tuatua a te Atua anake ua, ta te Pipiria, ka rauka i te oronga mai. “Te karanga ra tetai au orometua akonoanga e te akautunga ra te Atua i te au tangata no ta ratou au ara,” i karanga ai a Ron. “Inara kua akaari atu matou kia ratou mei te Pipiria e kare rava te Atua e akatupu ana i te kino. E manganui tei akameitaki mai ia matou no teia akapumaana anga pae vaerua ia ratou.”​—2 Korinetia 1:3, 4; Iakobo 1:13. *

[Tataanga Rikiriki i Raro]

[Tutu/​Au Mapu i te kapi 13]

(No runga i teia, akara i te puka)

Choiseul

Ghizo

Gizo

Ranongga

HONIARA

AUTIRERIA

[Tutu i te kapi 15]

Ko te pamiri Baea i roto i to ratou vaka matini

[Tutu i te kapi 15]

Te takinokino a te tunami i Gizo

[Tutu i te kapi 15]

Ko teia Are Uipaanga Patireia ua te are toe e tu nei i Lale i runga ia Ranongga Airani