Mhaka Ya Nowa Ni Ndhambi—I Ntiyiso, A Hi Ntsheketo

XANA wa yi navela misava yo antswa, leyi eka yona vanhu va hanyisanaka hi ku rhula? misava leyi eka yona ku nga riki na tinyimpi, vugevenga ni ku tshikileriwa ka vanhu? Loko u swi navela, rungula ra khale leri swi nga ha endlekaka leswaku u ri tiva kahle ri nga ku khutaza swinene. I rungula leri vulavulaka hi Nowa, wanuna wo lulama swinene, loyi a akeke ngalava leyi poniseke yena swin’we ni ndyangu wakwe eka ndhambi ya misava hinkwayo leyi loviseke vanhu vo homboloka.

A swi talanga switori leswi vanhu va swi tivaka ngopfu. Rungula ra leswi humeleleke Nowa ri kumeka ebukwini ya Bibele ya Genesa, eka ndzima 6 ku ya eka 9, naswona ri tlhele ri tsariwa eka Korani, leyi ku nga Bibele ya Mamoslem, ni le ka switori swa vanhu va ntsandza-vahlayi emisaveni hinkwayo. Xana Ndhambi yi humelerile hakunene, kumbe i ntsheketo wo fanekisela lowu a wu byeriwa vanhu hi xikongomelo xo va khutaza leswaku va endla leswo lulama? Se ku hundze malembe yo tala vafundhisi ni vativi va sayense va ri ni njhekanjhekisano hi xivutiso lexi. Kambe Rito ra Xikwembu, ku nga Bibele, ri swi veka erivaleni leswaku mhaka ya Nowa ni ndhambi i ntiyiso, a hi ntsheketo. Xiya mhaka leyi landzelaka:

Rungula leri nga eka Genesa ri hi byela lembe leri kongomeke ni siku leri Ndhambi yi sunguleke ha rona, siku ni ndhawu leyi ngalava yi fikeke yi yima kona ni siku leri mati ma tshweke ha rona emisaveni. Nakambe vuxokoxoko bya ngalava byi kongomile—pulani ya kona, mimpimo ya kona ni swilo leswi tirhisiweke ku yi aka. Kasi mintsheketo hakanyingi yi nyikela vuxokoxoko lebyi nga twisisekiki.

Swiviko swimbirhi swa tinyimba ta vanhu eBibeleni swi tiyisekisa leswaku Nowa a a ri munhu wa xiviri. (1 Tikronika 1:4; Luka 3:36) Ezra na Luka, ku nga vona lava tsaleke matimu lawa ya tinyimba ta vanhu, a va ri vaendli va ndzavisiso lava nga ni vurhon’wana. Luka u landzelerisise nxaxamelo wa tinyimba ta Yesu Kreste ku fikela eka Nowa.

Muprofeta Esaya na Ezekiyele ni vaapostola van’wana lava nga Vakreste, ku nga Pawulo na Petro, va vulavule hi Nowa ni Ndhambi.—Esaya 54:9; Ezekiyele 14:14, 20; Vaheveru 11:7; 1 Petro 3:19, 20; 2 Petro 2:5.

Yesu Kreste u vulavule hi Ndhambi a ku: “Hilaha swi humeleleke hakona emasikwini ya Nowa, swi ta va tano ni le masikwini ya N’wana wa munhu: a va dya, a va nwa, vavanuna a va teka, vavasati a va hlomisiwa, ku fikela esikwini leri Nowa a ngheneke ha rona engalaveni, kutani ndhambi yi fika yi va lovisa hinkwavo.” (Luka 17:26, 27) Loko Ndhambi a yi nga humelelanga, marito ya Yesu malunghana ni ‘masiku ya N’wana wa munhu’ a ma nga ta vula nchumu.

Muapostola Petro u profete leswaku a ku ta va ni “vahlekuri” lava a va ta honisa leswi Bibele yi swi vulaka. Petro u tsarile: ‘Hi ku navela ka vona, a va yi lemuki mhaka ya leswaku misava ya nkarhi wa Nowa yi lovisiwile loko mati ma yi khubumeta.’ Xana hi fanele hi honisa “mhaka” leyi? Nikatsongo! Petro u ya emahlweni a ku: “Matilo ni misava leyi nga kona sweswi swi hlayiseriwe ndzilo naswona swa ha vekiwile ku fikela siku ra vuavanyisi ni ra ndzoviso wa vanhu lava va nga xi xiximiki Xikwembu.”—2 Petro 3:3-7.

Xikwembu xi ta tlhela xi lovisa vanhu vo homboloka naswona ku ta tlhela ku va ni lava nga ta pona. Loko hi tekelela xikombiso xa Nowa hi ta va exikarhi ka lava nga ta poniseriwa emisaveni leyo antswa.