Sevdiğiniz Biri Öldüğünde

17 Temmuz 2007 Salı akşamı, saat yedi sularında bir yolcu uçağı, São Paulo kentinde, Brezilya’nın en hareketli havaalanında pistten çıktı. Duramayan uçak, büyük bir caddeyi geçip bir kargo deposuna çarptı. Kazada yaklaşık 200 kişi hayatını kaybetti.

BREZİLYA’NIN tarihindeki en korkunç uçak kazası olarak tanımlanan bu facia, sevdiklerini kaybedenlerin zihnine kazınmıştır. Claudete bu kaybı yaşayanlardan biriydi. Uçak kazasını televizyon izlerken haberlerden öğrendi. Henüz 26 yaşında olan oğlu Renato uçaktaydı. Ekimde evlenmeyi planlıyordu. Claudete çaresizce oğluna cep telefonundan ulaşmaya çalıştı ama cevap veren olmadı. Yere yığıldı ve acı içinde gözyaşlarına boğuldu.

Antje de Ocak 1986’da nişanlısını feci bir trafik kazasında kaybetmişti. Haberi alınca şoka girdi. “İlk tepkim buna inanmamak oldu. Kötü bir rüya gördüğümü düşündüm, sanki birden uyanıp bunun gerçek olmadığını anlayacaktım. Titremeye başladım, mideme biri vurmuşçasına korkunç ağrılar saplandı.” Antje sonraki üç yıl depresyon geçirdi. Kazanın üzerinden 20 yıl geçtiği halde olanları hatırladığında hâlâ titreme geçiriyor.

Böyle trajik, beklenmedik kayıpların yarattığı güçlü duyguları anlatmaya kelimeler yetmez. İnsanlar şok yaşayabilir, olaya inanmayabilir, hiçbir şey hissedemez hale gelebilir, tamamen umutsuzluğa kapılabilir. Öte yandan, uzun süredir hasta olan birinin durumunda olduğu gibi, kişinin öleceği beklense bile kaybın yol açtığı acı çok derin olabilir. Kimse sevdiği kişinin ölümüne kendini tam anlamıyla hazırlayamaz. Örneğin Nanci’nin annesi uzun süren bir hastalığın ardından 2002’de hayatını kaybetti. Yine de annesinin öldüğü gün Nanci şoka girdi ve hastanede yere çöküp kaldı. Adeta yaşam tümüyle anlamını yitirmişti. Aradan beş yıl geçtiği halde Nanci annesini düşününce gözyaşlarını tutamıyor.

Doktor Holly G. Prigerson şöyle diyor: “İnsanlar kaybın acısını asla tümüyle atlatmaz, sadece buna alışır.” Siz de sevdiğiniz birini beklenmedik bir şekilde olsun ya da bir hastalık nedeniyle olsun kaybettiyseniz, şunları merak edebilirsiniz: ‘Böyle kederlenmem normal mi? Sevdiğim kişiyi kaybetmenin acısıyla nasıl başa çıkabilirim? Onu tekrar görecek miyim?’ Sonraki makalede bu konular ve aklınıza takılabilecek başka sorular ele alınacak.

[Sayfa 3’teki resim tanıtım notu]

EVERTON DE FREITAS/AFP/Getty Images