Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

¿Kunas jan sinti llakisiñatakix yanaptʼistaspa?

¿Kunas jan sinti llakisiñatakix yanaptʼistaspa?

¿Kunas jan sinti llakisiñatakix yanaptʼistaspa?

“Yuqanakapasa, phuchanakapasa chuymachasipkarakïnwa, ukampis Jacobux janiw chuymtʼkänti, jan ukasti wawapatxa wal jachäna, sarakïnwa: ‘Nayasti [wawajat llakiskäwiw jiwxarakïxa, NM]’ sasa.” (GÉNESIS 37:35)

UKHAMAW Jacob tataxa wawapan jiwatapatxa wal llakisïna, jiwañkamas wawajat jachaskakïwa sasaw säna. Inas jumax mä familiaran jiwxipan ukham uñjasiraksta, uka llakix janis apaqtasirïkaspa ukham amuyaraksta. ¿Diosarut jan sum atiniskpachäta, ukatti ukham llakisiskpachäta? Ukax janiw ukhamäkaspati.

Uka tuqit amuytʼañatakix Jacob tatat parltʼañäni; jupax wali iyawsäwin jaqïnwa sasaw Bibliax qhanañchi. Chiqansa, kunjamtix Abraham achachilapas Isaac tatapas Diosar taqi chuyma atinisipkänxa, ukhamarakiw jupax atinisïna sasaw Bibliax saraki (Hebreos 11:8, 9, 13). Ukat mä kutixa, Diosan bendicionap katuqañatakiw jupax mä angelaru paqar aruma jan antutkänti (Génesis 32:24-30). Jupax wali Dios chuymänwa. Ukhamax akwa amuytʼayistu: inas maynix Diosar wal atinisiskchispa, ukampis mä familiaras jan ukax mä munat masis jiwxaspa ukhaxa, wal llakisispa. Chiqansa, ukham jan walinakan uñjasisa llakisiñax janiw kuna jan walïkisa.

¿Kunjamas uka llakixa?

Kunapachatï maynix jiwxi ukhaxa, kunayman tuqinakatwa aynachtʼsna, ukampis chuymaw wal ususi. Leonardo sat mä waynat parltʼañäni, jupax 14 maranïskäna ukhaw tatapax chuymat jan waltʼxasin mä akatjamat jiwxatayna. Juparux tiyapaw nayraqat yatiyatayna, uka urxa jupax amtakipuniwa. Qalltanxa janis chiqäkaspa ukham amuyäna. Ukat tatapar imantxañataki apir uñjkasasa janis chiqäkaspa ukham amuyaskakïna. Ukat aksarux suxta phaxsinakaw janipun jachkänti. Awisax jan amuyasisakiw tatajax niyaw irnaqäwit purinxani sas suyirïtayna. Ukampis niya mara saraqxäna ukhakiw tatapan jiwatapatxa sum amuytatasïna. Ukatxa sapakiw wali llakita uñjasïna. Utar purisas chʼusa utarukiw purxäna, ukatwa tatapat amtasisin wal jachirïna, qʼala aynachtʼataw uñjasïna. ¡Janipuniw tatapat armasirjamäkänti!

Kunjamtix Leonardox jikxataskänxa, ukhamarakiw chuym wal usuyassna. Ukampis tiempow uka llakinak armañatakix munasirakispa. Kunjamatix walpach usuchjastan ukhax jaypach tiempot jakxixa, ukhamarakiw phaxsinakatsa jan ukax maranakatsa jukʼat jukʼata armxaraksna. Janiw qalltanjam sinti llakisxsnati, janirakiw sinti saparstʼatas uñjasxsnati.

Ukäñkamasti llakisiñax utjakipunispawa, ukampis pachpa llakisiñaw yaqha luräwinak lurañsa jan ukax yatinuqtañsa yanaptʼistaspa sasaw sapxi. Inas maynix janïr jiwkasin kunsa lurirïchïna, ukampis jichhax janiw utjxiti, chʼusakïxiwa, ukhamasti ukar yatinuqtañasawa. Maysa tuqitxa, llakisiñarakiw kunanaktix chuymasan imxästan ukanak arsusiñxa yanaptʼistaspa. Chiqasa, janiw llakisitasxa mä kikpaki taqinis uñachtʼayksnati. Ukampis maysa tuqit amtañasarakiwa, llakinak imxäsiñax janiw walïkiti, amuyusarus chuymasarus janiw waltʼaykaspati, ukat usuntañar kunaw pursna. Ukhamasti, ¿kunjamatsa jumax llakinakamat amuyumpi arsusisma? Uka tuqitxa Bibliaw sum yanaptʼistaspa. *

¿Kunas yanaptʼistaspa?

Arsusiñaw jan sinti llakisiñatakix waljanir yanaptʼi. Job tatax kamsis uk amuytʼañäni, jupax kunayman jan walinakan uñjasïna, ukat tunka wawanakapaw jiwarat uñjasirakïna, ukat jupax akham sänwa: “¡Nayatakix jakañax chʼamäxiwa! Jachkäwirakiw tukusxäxa, tʼaqhisitanakaxatsa taqi chʼamampiw arsusirakï” sasa (Job 1:2, 18, 19; 10:1). Jïsa, Job tatax llakinakapat ‘arsusïnwa’. Ukampis ¿kunjamatsa kunatix chuymapan utjkäna ukanak apsüna? Kunjamtï jupa pachpa siskixa, arsusisaw chuymajan sum jikxatasï sasaw amuyasïna.

Pablo sat mä waynan mamapaw jiwxarakitayna, ukat jupax akham siwa: “Uka tuqit yaqhanakampi parltʼasiñaw yanaptʼitu” sasa. Ukhamasti atinisiñjam mä amigompi parltʼasiñaw yanaptʼistaspa (Proverbios 17:17). Juanan mamapax jiwxäna ukhaxa, tumptʼirix jutapxapunïtaw sasaw cristian jilat kullakanakar jupax satayna. “Yaqhanakampi parltʼasta ukhax sumakiw jikxatasta” sasaw säna. Ukhamasti, inas jumax jupjam lurarakchisma, kunjamas jikxatasta ukwa arunakampi qhanañchasma, ukat atinisiñjam mä amigorus ukanakxa arsusirakismawa, ukhamatwa jan sinti llakisxätati.

Qillqtʼasiñaw yanaptʼarakistaspa. Yaqhipax ukham llakin uñjasisax janiw uka tuqit parlirjamäpkiti, ukhamasti qillqtʼañaw wakisispa. Davitat amtañäni, kunapachatï Saulampi Jonatanampix jiwxapxäna ukhaxa, wal jupax llakisïna, ukat uka llakinak chuymat apsuñatakix chuymar purtʼkir mä suma qʼuchu qillqatayna. Ukat tiempompixa uka llaki tuqit parlir qʼuchupax Bibliar uchatäxänwa, 2 Samuel libron jikxatasi (2 Samuel 1:17-27).

Jachañaw chuymat llakinak apsuñ yanaptʼarakistaspa. ‘Taqi kunatakiw horasax utji’, ‘jachañ horasas utjarakiwa’ sasaw Bibliax qhanañchi (Eclesiastés 3:1, 4). Chiqansa, mä familiaras jan ukax mä munat masis jiwxi ukhaxa ‘jachañ horasawa’. Ukat janiw khitis jachañxa phinqʼasiñapäkiti. Bibliax qillqaskäna ukapachanxa, Diosar taqi chuym luqtir chachanakas warminakas maynin jiwxipanxa ukhamaw yaqhanakan uñjkata jachaqtʼasipxirïna (2 Samuel 1:11, 12; Juan 20:11). Jesusat amtarakiñäni, Lázaro sat wali munat amigopaw jiwxatayna, ukat Jesusax uk uñjir saräna ukhaxa, ‘jachaqtʼasirakïnwa’ (Juan 11:33, 35).

Mayni jiwxi ukhaxa llakimpi aynachtʼañjamäspawa, ukhamasti llampʼu chuymanïñamawa. Ukampis amtapuniñäni, jachañax janiw kuna jan walïkisa. Diosar taqi chuyma luqtirinakas maynin jiwxipanxa ukhamaw jachaqtʼasipxaraki, chiqansa ukaw nayrar sartañ yanaptʼistaspa.

Diosar jakʼachasiñamawa

Diosan Arupax akham sistuwa: “Diosar jakʼachasipxam, jupasti jumanakarux jakʼachasirakiniwa” sasa (Santiago 4:8). Mayasti Jupar mayisiñäspawa, ukaw jupar wal jakʼachasiñ yanaptʼistaspa. Ukhamasti Diosar mayisiñxa janipuniw armasiñasäkiti. Ukatwa Bibliax akham arunakampi chuymachistu: “Tatitux llakimp aynachtʼatanakan jakʼapankaskiwa, [...] aynachtʼat chuymanakap waytañataki” sasa (Salmo 34:18). Ukat akham sarakiwa: “Diosar llakinakam katuyam, jupasti chʼaman tukuyätam” sasa (Salmo 55:22). Ukhamasti uka tuqit sum amuytʼasiñamawa. Kunjamtï sisktanxa, mä munat masimpi llakinakasat parltʼañax wali askiwa. Ukhamaxa, ¿janit Diosar llakinakas yatiyañax jukʼamp askïkaspa? Jupax chuymachapxämaw sistuwa (2 Tesalonicenses 2:16, 17).

Pablo sat waynat parltʼaskakiñäni, jupax akham sarakiwa: “Llakimpi wali aynachtʼat uñjasta ukhaxa, qunqurtʼasisinwa Diosar yanaptʼita sasa wal achiktʼasta” sasa. Ukhamaw Pablorux Diosar mayisiñax wal yanaptʼäna. Diosax ‘wali chuymachasirïskapuniwa’, ukhamwa juman mayisitanakamarus istʼarakispa, ukat qhawqha chʼamay jumatakix munaschini ukxa jupaw churaskätamxa (2 Corintios 1:3, 4; Romanos 12:12).

Jiwatanakax jaktanxapxaniwa

Jesusax akham sänwa: “Nayätwa jaktañasa, jakañasa. Khititix nayaru iyawsarakitu ukaxa jiwatäkanisa, jakaniwa” sasa (Juan 11:25). Jiwatanakax chiqpachapuniw jaktanipxani sasaw Bibliax yatichi. * Jesusax jiwatanakar jaktayañatak chʼamaniwa, ukwa aka Uraqinkkasax uñachtʼayäna. Mä kutixa 12 marani mä imill wawaruw jaktayatayna. ¿Uka imill wawan awk taykapax kunjamakis uk uñjasax jikxatasipxpachäna? Jupanakax “wal muspharapxäna” sasaw Bibliax qhanañchi (Marcos 5:42). Ukampis jichhax alaxpachankir Apnaqirjamaxa, jan jaktʼkaña walja walja jiwatanakaruw jaktayani mä paraison jakasipxañapataki, ukanxa janiw kuna jan walis utjxaniti (Hechos 24:15; 2 Pedro 3:13). Kunapachatï jiwatanakax familiaranakapampi jakasxañataki jaktanxapxani ukhaxa, ¡wali kusiskañapunïniwa!

Kunjamtï qalltan parlkayätanxa, Claudian Renato sat yuqapax mä avionan chijir purisaw jiwxatayna, ukampis wawajax jaktanxaniw sasaw jupax taqi chuyma suytʼaski. Ukatxa qhanäwjaruw yuqapan fotopxa uchasitayna, ukat uñkatasax akham sasaw amuytʼasi: “Jaktanxäta ukhaw mayampi jikisxañäni” sasa. Ukat Leonardox ukhamarakiw suyi, kunjamakis tatapax paraison jaktanxani ukwa amuyaski. Chiqansa, jiwatanakaw jaktanipxani siski uka yatichäwix jupanakarus ukat yaqhanakarus wal chuymachi. Jumax ukhamaraki uka suytʼäwimpi chuymachasisma ukwa taqi chuym munapxta.

[Qhanañchäwinaka]

^ Inas wawanakax ukhaman uñjasipxarakchi, ukhamax jupanakar yanaptʼañatakixa “Wawaman jan sinti llakisiñapatakix yanaptʼañamawa” siski ukwa aka pachpa revistanxa, 10-12 jananak uñxattʼäta.

^ Jaktaniñ tuqit jukʼamp yatxattʼañatakixa, ¿Kunsa Bibliax chiqpachapuni yatichi? sat libronwa 7 jalja uñxattʼäta, ukasti Jehová Diosan Qhanañchirinakapan luratawa.

[7 janan recuadropa/fotopa]

‘Chuymachasir Dios Awki’

“Yupaychañäni Jesucristo Tatitusan Dios Awkiparu. Jupaw jiwasar khuyapayasir Awkisaxa, ukhamarak chuymachirisasa.” (2 Corintios 1:3)

Ukhamasti Dios Awkiw kuna jan walinakansa luqtirinakapar yanaptʼaspa, ukwa aka jiskʼa tʼaqax uñachtʼayi. Inas jiwasjam Diosar yupaychir mä amigompi jan ukax familiarampi yanaptʼaychistaspa.

Leonardot parltʼañäni, awkipaw jiwxatayna, ukat kunas jupar chuymachäna ukat chʼamañchäna ukanakwa jupax amtasi. Mä kutix utar purïna ukhaxa, janiw khitis utjkänti, chʼusa utarukiw purïna, ukatwa wali sintkañ jachaqtʼasitayna. Ukhamatwa mä plazar quntʼasir mistuwayäna. Ukat wali llaktʼataw Diosar yanaptʼita sas mayisïna. Ukat mä akatjamatak mä autox jakʼapar saytʼäna. Leonardox uñtäna ukhaxa, mä cristiano jilatätaynawa, uka jilatax aljañanak apkasaw thak pantjasitayna. Leonardox uka jilatar uñjasakiw chuym qhanartayasïna.

Mä chacharakiw warmipan jiwatapatxa wali llakita, sapaki ukham uñjasïna. Jachak jachaskäna, janirakiw jupatakix kunas lurañjamäkänti, ukhaman uñjasisaw Diosar yanaptʼita sas mayisitayna. Ukat janïraw mayisiñ tukuykataynati ukhaw telefonot jawsapxatayna. Allchhipaw jawsatayna. Ukat uka tatax akham siwa: “Uka allchhimpi mä jukʼa parltʼasakiw chuymachasta. Mayisitajarus ukham jawsanipkitaspa ukham amuyasta” sasa.

[9 janan recuadropa]

Yaqhanakarux chuymacharakiñäni

“Taqi tʼaqhisiñanakasanwa Diosax chuymachistu, jiwasax tʼaqhisirinakar chuymachañasataki, kunjämtï Diosax jiwasar chuymachkistu ukhama.” (2 Corintios 1:4)

Uka arunakax chiqäskapuniw sasaw walja cristianonakax sapxi. Kunapachatï mä familian maynix jiwxi ukhaxa, jupanakarux chuymachañasarakiw sasaw sapxi.

Claudia sat mä warmit parltʼañäni, jupax jan qarjasisaw jichhax utap jakʼan qamasirinakar Diosan arunakapat yatiyaski. Wawapan janïr jiwkipanxa mä warmi masipar chuymachiriw jupax sarirïtayna, uka warmin wawapax leucemia usumpiw jiwxatayna. Walik juttaxa sasaw sapa kuti Claudiar katuqtʼirïna, ukampis janiw llakijat sum amuykaspati sasaw uka warmix amuyäna. Ukat Claudian wawapax jiwarakïna ukhaxa, jupar tumptʼiriw uka warmix sararakitayna, ukat wawaman jiwipansa pachpa iyawsäwinikïsktati sasaw jisktʼäna. Claudian iyawsäwip amuyasax wali muspharataw jupampi Bibliat yatiqañ qalltäna. Jichhax Diosan Arupampiw wal chuymachasi.

Leonardox awkipan jiwxipanxa Diosan arunakapampi uqaranakar chuymachañatakiw amparampi parlañ yatiqatayna, ukhamatwa jupa pachpas wal chuymachasirakïna. Ukat jupax akham siwa: “Uqaranakas Diosar uñtʼapxaspa uk nayax munta, ukarakiw llakinak armañsa yanaptʼitu. Walja tiempow yatiyir sarañatakix wal chʼamachasta, ukat Bibliat nayrïr yatiqirijax bautisasxi ukhaxa, wal kusista, awkijan jiwatapat llakisiñsa armasiyituwa. Tatajax jiwxi ukhatxa janipuniw ukham kusisiñ jikxatirïktti” sasa (Hechos 20:35).

[5 janan fotopa]

Llakimpi jan sinti aynachtʼañatakix maynimpi parltʼañamawa

[6 janan fotopa]

Bibliax jaktaniñxat kamsis uk liyiñaw wal chuymachiristamxa

[6 janan fotopa]

Kunjamas jikxatasta uk jan imxäsiñatakiw qillqtʼasiñax yanaptʼiristamxa

[8, 9 jananakan fotopa]

Khitinakatix iyawsapkitani ukanakaw jaktayatäpxani sasaw Jesusax säna