Paglandas sang Kasubo

“Nagtindug ang tanan . . . nga anak nga lalaki [ni Jacob] kag ang tanan niya nga anak nga babayi sa paglipay sa iya; apang sia nagdumili nga lipayon; kag nagsiling, “Indi, magapanaug ako nga nagalalaw sa akon anak sa Sheol.” Sa amo naghibi ang iya amay tungud sa iya.”​—GENESIS 37:35.

 NAGKASUBO gid ang patriarka nga si Jacob bangod naghunahuna sia nga napatay na ang iya anak. Abi niya magakasubo sia sa bug-os niya nga kabuhi. Kaangay ni Jacob, mahimo nabatyagan mo ang tuman nga kasakit nga daw indi madula bangod napatay ang imo hinigugma. Ang pagbatyag bala sing tuman nga kasubo nagapakita nga ang isa nakulangan sing pagtuo sa Dios? Indi gid!

Ginalaragway sang Biblia si Jacob nga isa ka matutom nga tawo. Gindayaw si Jacob, upod sa iya lolo nga si Abraham kag sa iya amay nga si Isaac, bangod sang iya talalupangdon nga pagtuo. (Hebreo 11:8, 9, 13) Isa gani ka bes, nakigdumog sia sa isa ka anghel sa bug-os nga gab-i agod matigayon niya ang pagpakamaayo sang Dios! (Genesis 32:24-30) Maathag gid nga si Jacob may malig-on nga kaangtanan sa Dios. Ano, nian, ang matun-an naton sa paglalaw ni Jacob? Bisan pa ang isa may mabakod nga pagtuo sa Dios, makabatyag gihapon sia sang tuman nga kasubo kag kalisod kon mapatay ang iya hinigugma. Normal lamang kag natural ang pagbatyag sing tuman nga kasubo kon mapatay ang aton hinigugma.

Ano ang Kasubo?

Ang kasubo makaapektar sa aton sa nanuhaytuhay nga paagi, apang para sa madamo, isa ini ka tuman gid kasakit nga balatyagon. Binagbinaga ang eksperiensia ni Leonardo, katorse anyos sia sang hinali lang nga napatay ang iya amay bangod gin-atake sa tagipusuon. Indi gid malimtan ni Leonardo ang adlaw nga ginpahibalo sia sang iya tiya. Sang primero, indi sia magpati nga napatay na ang amay niya. Nakita niya ang bangkay sang iya amay sa punerarya, apang daw indi ini matuod. Sa sulod sang anom ka bulan, wala gid makahibi si Leonardo. Sa masami, matalupangdan niya nga ginahulat niya ang iya amay nga magpauli gikan sa trabaho. Mga isa gid man ka tuig kag nabaton niya nga patay na ang iya amay. Sang nahangpan niya ini, nagbatyag sia nga nagaisahanon na lang sia. Bisan sa ordinaryo nga mga butang, halimbawa kon magpauli sia nga wala sang tawo sa ila balay, madumduman niya nga wala na ang iya amay. Sa sina nga tion, indi niya mapunggan ang iya kaugalingon nga maghilibion. Nahidlaw gid sia sa iya amay!

Ginapakita sang eksperiensia ni Leonardo nga ang kasubo isa gid ka tuman kasakit nga balatyagon. Apang ang maayo nga balita amo nga posible ini malandas. Pero nagakinahanglan ini sing tion. Subong nga ang pilas nagakinahanglan sing tion agod magpali, amo man ang kasubo sa kamatayon sang isa ka hinigugma. Mahimo maumpawan ang imo kasubo pagligad sang mga binulan, pila ka tuig, ukon mas malawig pa gani. Apang ang tuman nga kasakit nga nabatyagan mo sang primero magahaganhagan pagligad sang tion, kag ang pagbatyag mo sing pagkawalay paglaum kag pagkawalay pulos sang imo kabuhi amat-amat man nga madula.

Samtang wala ka pa maumpawan, ang pagbatyag sing kasubo importante nga bahin sang pag-ayo kag sa pagpasibu sa bag-o nga kahimtangan. Bakante na karon ang lugar nga ginagihuan anay sang isa ka buhi nga tawo. Kinahanglan naton karon magkabuhi sing normal nga wala na inang tawo. Ang pagbatyag sing kasubo mahimo makabulig sa imo nga mapautwas ang imo balatyagon. Huo, indi palareho ang pagpangasubo sang kada isa. Apang, may isa ka butang nga matuod sa tanan: Ang pagpugong sang imo kasubo mahimo  makahalit sa panghunahuna, emosyon, kag sa panglawas. Kon amo, paano mo mapautwas ang imo kasubo sa husto nga paagi? Ang Biblia may praktikal nga mga laygay. *

Paglandas sa Kasubo

Madamo sa mga namatyan ang nakatalupangod nga ang pag-istorya makabulig sa pagpautwas sang ila ginabatyag. Halimbawa, talupangda ang rekord sa Biblia tuhoy sa pinamulong ni Job, nga nagkalisod sang napatay ang tanan niya nga napulo ka anak kag nagbatas sang iban pa nga mga trahedya. Nagsiling sia: “Ang akon kalag ginatak-an sang akon kabuhi; pagustohan ko ang akon pagyamo; magapamolong ako sa kapaitan sang akon kalag.” (Job 1:2, 18, 19; 10:1) Talupangda nga kinahanglan “pagustohan” ni Job ang iya mga pagyamo. Paano niya ini himuon? “Magapamolong ako,” paathag niya.

Si Paulo, nga namatyan sing iloy, nagsiling: “Ang isa sa mga butang nga nakabulig sa akon amo ang pag-istorya parte kay Nanay.” Gani, ang pag-istorya sang imo ginabatyag sa isa ka masaligan nga abyan makapaumpaw. (Hulubaton 17:17) Sa tapos mapatay ang iya iloy, ginpangabay ni Yone ang iya Cristianong mga kauturan nga bisitahan sia pirme. “Ang pag-istorya nagpahaganhagan sa kasakit nga akon nabatyagan,” hinumdom niya. Masapwan mo man nga ang paghambal sang imo ginabatyag kag pagsugid sini sa isa ka mahinuklugon nga manugpamati magapahaganhagan sang imo ginabatyag.

Ang pagsulat makabulig man sa pagpautwas sang imo ginabatyag. Ang iban nga nabudlayan sa paghambal sang ila ginabatyag mahimo mahapusan kon isulat nila ini. Sa tapos mapatay si Saul kag si Jonatan, ang matutom nga tawo nga si David nagsulat sing masubo nga ambahanon agod ipabutyag ang iya kasulub-on. Ini nga panalabiton nangin bahin sang tulun-an sa Biblia nga Ikaduhang Samuel.​—2 Samuel 1:17–27.

Ang paghibi isa man ka paagi nga mapautwas ang balatyagon. “Sa tagsa ka butang may panag-on, kag . . . [may] tion sa paghibi,” siling sang Biblia. (Manugwali 3:1, 4) Huo, ang kamatayon sang aton hinigugma amo ang “tion sa paghibi.” Ang mga luha sang kasubo indi dapat ikahuya.  May madamo nga halimbawa sa Biblia sang matutom nga mga lalaki kag mga babayi nga dayag nga nagpabutyag sang ila kasubo paagi sa paghibi. (Genesis 23:2; 2 Samuel 1:11, 12) “Nagtulo ang luha” ni Jesucristo sang nagahinampot sia sa lulubngan sang iya suod nga abyan nga si Lazaro, nga bag-o lang napatay.​—Juan 11:33, 35.

Nagakinahanglan sing pagbatas ang pag-atubang sang kasubo, kay mahimo magabatyag ka sing hinali nga pagbulubag-o sang imo nga emosyon. Dumduma nga indi ka dapat mahuya sa paghibi. Nasapwan sang madamo nga matutom nga katawhan nga ang luha bangod sa kasubo normal lamang kag importante nga bahin sang pag-ayo.

Magdangop sa Dios

Ang Biblia nagasiling: “Magpalapit kamo sa Dios, kag magapalapit sia sa inyo.” (Santiago 4:8) Isa sa panguna nga mga paagi sa pagdangop sa Dios amo ang pangamuyo. Indi pagpakadiutaya ang balor sini! Ang Biblia nagahatag sining makalulugpay nga saad: “Ang GINOO malapit sa mga boong sing tagiposoon, kag nagaluwas sang mga mahinulsulon sa espiritu.” (Salmo 34:18) Nagapasalig man ini sa aton: “Itungtung sa GINOO ang imo lulan, kag sia magaalay-ay sa imo.” (Salmo 55:22) Hunahunaa ini. Ginbinagbinag naton kaina nga nasapwan sang madamo nga mabuligon ang pag-istorya sang ila ginabatyag sa isa ka masaligan nga abyan. Indi ayhan labi nga mabuligon nga isugid mo ang imo  ginabatyag sa Dios nga nagasaad nga lugpayan ang imo tagipusuon?​—2 Tesalonica 2:16, 17.

Si Paulo, nga ginsambit kaina, nagsiling: “Kon indi ko na masarangan ang kasakit kag nagabatyag nga daw indi ko na ini madala, nagaluhod ako kag nagapangamuyo sa Dios. Nagapakiluoy ako sa iya nga buligan ako.” Kumbinsido gid si Paulo nga ang iya mga pangamuyo nakabulig sa iya. Mabatyagan mo man nga bilang sabat sa imo pangamuyo, “ang Dios nga may bug-os nga paglugpay” magahatag sa imo sing kaisog kag kusog nga malandas ang kasubo.​—2 Corinto 1:3, 4; Roma 12:12.

Ang Paglaum nga Pagkabanhaw

Nagsiling si Jesus: “Ako ang pagkabanhaw kag ang kabuhi. Sia nga nagatuo sa akon, bisan pa mapatay sia, mabuhi sia.” (Juan 11:25) Nagatudlo ang Biblia nga ang mga patay mabuhi liwat. * Sang yari si Jesus sa duta, ginpakita niya nga sarang niya mabanhaw ang patay. Isa ka bes, ginbanhaw niya ang 12 anyos nga dalagita. Ano ang ginbatyag sang iya mga ginikanan? “Nahayanghag sila kag nagkalipay sing daku.” (Marcos 5:42) Sa idalom sang paggahom sang iya Ginharian, ang langitnon nga Hari nga si Jesucristo magabanhaw sang di-maisip nga katawhan nga magakabuhi diri sa duta, sa isa ka mahidaiton kag matarong nga kahimtangan. (Binuhatan 24:15; 2 Pedro 3:13) Handurawa kon daw ano ka daku nga kalipay nga banhawon ang mga patay kag mahiusa liwat sa ila mga hinigugma!

Si Claudete, nga namatyan sang anak nga lalaki sa aksidente sa eroplano, nagtapik sang retrato sang iya anak nga si Renato sa repridyeretor. Pirme niya ginalantaw ang retrato kag nagasiling sa iya kaugalingon, ‘Makit-anay kita liwat sa pagkabanhaw.’ Ginapanan-aw ni Leonardo ang pagkabuhi liwat sang iya amay sa ginsaad nga bag-ong kalibutan sang Dios. Huo, ang paglaum nga pagkabanhaw matuod gid nga tuburan sang lugpay para sa ila kag sa di-maisip nga namatyan sing hinigugma. Ini nga paglaum makalugpay man sa imo!

[Mga footnote]

[Kahon/Piktyur sa pahina 7]

“Ang Dios nga may Bug-os nga Paglugpay”

“Dayawon ang Dios kag Amay sang aton Ginuong Jesucristo, ang Amay nga may mapinalanggaon nga kaluoy kag ang Dios nga may bug-os nga paglugpay.”​—2 Corinto 1:3.

Ini nga teksto nagapakita nga makabulig ang Dios sa iya matutom nga mga alagad agod mabatas nila ang ano man nga problema ukon pagtilaw nga ila maatubang. Mahimo gamiton ni Jehova ang isa ka abyan ukon hinigugma nga pareho sing pagtuo sa aton agod lugpayan kita.

Si Leonardo, nga namatyan sing amay, naghinumdom sang isa ka eksperiensia nga naghatag sa iya sing kalig-on kag lugpay. Nagpauli sia sa ila balay, kag sang madumduman niya nga wala sing tawo, indi niya mapunggan ang paghilibion. Nagkadto sia sa plasa nga malapit sa ila kag nagpungko sa bangko, nga padayon nga nagahibi. Samtang nagatululagay ang iya luha, nangayo sia sang bulig sa Dios. Sa hinali lang, nagdulog ang isa ka salakyan malapit sa iya, kag nakilal-an ni Leonardo ang drayber nga isa niya ka Cristianong utod. Ining utod nagadul-ong sing mga baligya sa iya mga kostumer apang lain nga dalan ang iya nalikuan. Ang iya presensia bastante na agod malugpayan si Leonardo.

Isa ka bes, ang balo nga lalaki nagaisahanon kag nasubuan gid. Indi niya mapunggan ang paghibi bangod daw wala na sing paglaum ang tanan. Nagpakiluoy sia sa Dios. Samtang nagapangamuyo sia, nagtunog ang telepono. Gintawgan sia sang iya apo nga babayi. Nagsiling sia: “Ang amon malip-ot nga pagsugilanon bastante na nga nakapasag-uli sang akon kusog. Nabatyagan ko nga ang iya pagtawag sa telepono amo ang sabat sa akon pangamuyo.”

 [Piktyur sa pahina 9]

Paghatag sing Lugpay sa Iban

“[Ang Dios] nagalugpay sa aton sa tanan naton nga kapipit-an, agod malugpayan naton ang yara sa bisan ano nga sahi sang kapipit-an paagi sa lugpay nga ginlugpay man sang Dios sa aton.”​—2 Corinto 1:4.

Madamo sa matuod nga Cristiano ang nakaeksperiensia mismo kon ano ang kahulugan sina nga mga tinaga. Bangod nakatigayon sila sing lugpay sa paglandas sa kamatayon sang hinigugma, nasapwan nila nga sarang man nila mapalig-on kag malugpayan ang iban.

Binagbinaga ang halimbawa ni Claudete nga pirme nagabisita sa iban agod ipaambit ang iya pagtuluuhan nga napasad sa Biblia. Antes mapatay ang iya anak nga lalaki, nagabisita sia anay sa isa ka babayi nga namatyan sang anak nga lalaki bangod sa leukemia. Nalipay ang babayi sa iya pagbisita, apang nagbatyag sia nga wala nahangpan sing bug-os ni Claudete ang iya kalisod. Apang, sa tapos napatay ang anak ni Claudete, nagbisita ang babayi sa iya kag nagsiling nga nagbisita sia agod hibaluon kon bala nahuptan ni Claudete ang iya pagtuo sa Dios karon nga napatay na ang iya anak. Napahulag gid ining babayi sa malig-on nga pagtuo ni Claudete amo nga regular sia nga nagtuon sa Biblia upod kay Claudete kag nakasapo sia sing dugang nga lugpay gikan sa Pulong sang Dios.

Sang napatay ang amay ni Leonardo, nagdesisyon sia nga magtuon sing sign language agod mapaambit niya sa mga apa ang makalulugpay nga mensahe sang Biblia. Nasapwan niya nga nakabenepisyo sia sing daku sa iya mga panikasog nga mabuligan ang mga apa. Nagsiling sia: “Ang isa nga nakabulig sa akon nga malampuwasan ang pagbatyag sing kasubo amo ang akon handum nga buligan ang mga apa nga makatuon parte sa Dios. Ginhugod ko ang akon tion kag kusog sa pagbulig sa ila. Sang ginbawtismuhan ang akon una nga estudyante sa Biblia, ang akon kasubo ginbuslan sang kalipay! Sa tuodtuod lang, sugod sang napatay ang akon amay, amo pa lang gid ini ang una nga tion nga nakabatyag ako sing tudok nga kalipay.”​—Binuhatan 20:35.

[Piktyur sa pahina 5]

Ang pag-istorya sang imo ginabatyag makapahaganhagan sang imo kasubo

[Piktyur sa pahina 6]

Ang pagbasa tuhoy sa paglaum nga pagkabanhaw matuod gid nga tuburan sang lugpay

[Piktyur sa pahina 6]

Ang pagsulat makabulig sa pagpautwas sang kasubo

[Piktyur sa pahina 8, 9]

Nagsaad si Jesus sing pagkabanhaw sa mga nagatuo sa iya