Ku Tiyela Masitapilu

“Bana ba hae [Jakobo] kaufela ba bashimani ni ba basizana ba taha ku t’o mu omba-omba; kono a hana ku wiswa pilu, a li: Ni ka shetumukela mwa sibaka sa ba ba shwile ku mwan’a ka, ni nze ni lila. Ndat’ahe a mu lila cwalo.”—GENESE 37:35.

ÑULUKUNDI Jakobo na lilile hahulu mwan’a hae ha na timezi. Na itukiselize ku lila mwan’a hae ku fitela lizazi la na ka timela ni yena. Ka ku swana ni Jakobo, mu kana mwa ikutwa hahulu butuku kabakala lifu la mutu ye mu lata, ni kuli butuku bo ha bu na ku fela. Kana ku ba mwa maswabi a matuna cwalo ku bonisa kuli mutu ha na tumelo ku Mulimu? Batili!

Bibele i bonisa kuli Jakobo ne li munna ya na na ni tumelo. Kabakala tumelo ya hae ye tuna, Jakobo u babalizwe hamoho ni kuku wa hae Abrahama, ni ndat’ahe, Isaka. (Maheberu 11:8, 9, 13) Mane ka nako ye ñwi, na mangani ni lingeloi busihu kaufela kuli a kone ku fuyolwa ki Mulimu! (Genese 32:24-30) Kaniti, Jakobo na na ni silikani se situna hahulu ni Jehova. Kono cwale, lu kona ku itutañi kwa masitapilu a Jakobo? Lu ituta kuli mutu ni kwa ka ba ni tumelo ye tuna ku Mulimu, u sa kona ku ba mwa maswabi a matuna ni ku lila muta a shwelwa ki mutu ya lata. Ku ba ni masitapilu bakeñisa lifu la mutu ye lu lata ha ku si ka fosahala mi ku lukile.

Masitapilu Kiñi?

Lu kona ku kenelwa ki masitapilu ka linzila ze shutana-shutana, kono ba bañata masitapilu  a ba tahisezanga kuli ba utwe hahulu butuku. Ha lu nyakisiseñi ze ne ezahezi ku Leonardo ya na na ni lilimo ze 14 bondat’ahe ha ne ba bulailwe ka sipundumukela ki butuku bwa pilu. Leonardo ha na ku libala lizazi la na taluselizwe ki bomahe ba ba nyinyani za lifu la bo ndat’ahe. Kwa makalelo, na nga kuli bondat’ahe ne ba si ka timela. Na boni situpu sa bondat’ahe ka nako ya kepelo, kono nihakulicwalo na nahana kuli ne si niti. Niha ne ku fitile likweli ze bat’o ba ze 6, Leonardo na sa palelwa ku lila. Hañata na libelelanga kuli u ka bona bondat’ahe ha ba taha kwa ndu ku zwa kwa musebezi. Ne ku mu ngezi silimo mutumbi kuli a fite fa ku lumela kuli bondat’ahe ba timezi luli. Ha na til’o utwisisa kuli ne ba timezi luli, na ikutwile hahulu buinosi. Ha na kutanga kwa ndu ko ku si na mutu, na lemuhanga kuli bondat’ahe ha ba yo. Hañata ka linako ze cwalo, na lilanga maswe. Kaniti, na tonda hahulu bondat’ahe!

Sina mo i boniseza hande taba ya Leonardo, masitapilu a kona ku ba a matuna hahulu. Taba ye tabisa ki ya kuli mutu u sa kona ku anguluka. Kono ku kona ku nga nako kuli a anguluke. Sina ha ku nganga nako kuli sitombo se situna si fole, ni mutu ya shwezwi u nganga nako kuli a anguluke. Kuli masitapilu a fele, ku kona ku fita likweli, lilimonyana kamba nihaiba lilimo ze ñata. Kono butuku bo butuna bo mu utwa kwa makalelo, bu ka fukuzeha nako ha i nze i ya, mi hanyinyani-hanyinyani bupilo bu ka kala ku tabisa.

Kono ka nako ya maswabi, masitapilu a ka tusa mutu ku ba ni m’ata ni ku mu tusa ku twaela muinelo o munca. Mutu ya timezi u siyelanga ba bañwi bulutu. Lu swanela ku twaela ku pila ku si na mutu ye ne lu pilanga ni yena yo. Ku lila ku kona ku mi tusa ku bonisa mo mu ikutwela ka za mutu ya mi siile. Niteñi, mililelo ya batu ya shutana. Kono niti kikuli: Ku ikapeleza ku sa lila ku kona ku holofaza mutu mwa munahano, mwa maikuto mane ni mwa mubili. Kacwalo, mu kona ku lila cwañi ka nzila ye si ke ya mi tahiseza butata? Bibele i na ni likelezo ze kona ku mi tusa. *

Ku Tiyela Masitapilu

Batu ba bañata ba ba shwezwi ki balatiwa ba bona ba lemuhile kuli ku ambola ki mulyani o mutuna. Ka mutala, ha mu lemuhe manzwi a Jobo ya bulezwi mwa Bibele, ya na shwezwi ki bana ba hae ba 10 ni ku tiyela likozi ze ñwi. Na ize: “Pilu ya ka i tinilwe ki bupilo bwa ka! Ni ka itilelela kwa batu ni si na maswabi; ni bulele ze utwisa pilu ya ka butuku.” (Jobo 1:2, 18, 19; 10:1) Mu lemuhe kuli Jobo na tokwa ku “itilelela” ka za butata bwa hae. Na ka eza cwañi cwalo? Na talusize kuli: ‘Ni ka bulela.’

Paulo, ya na shwezwi ki bomahe, na bulezi kuli: “Ye ñwi ya lika ze ni tusize ki ku ambolanga ka za boma.” Kacwalo ku taluseza mulikan’a mina yo mutuna maikuto a mina kwa kona ku mi imulula. (Liproverbia 17:17) Bom’a bona ha se ba timezi, bo Yone ne ba  kupile mizwale ba bona ku no ba potelanga hañata. Ba bulela kuli: “Ku ambola ku ni tusize ku kuyula kwa butuku.” Ni mina mwendi mu ka fumana kuli ku ambola ka za maikuto a mina ni ku a taluseza mutu ya mi teeleza ka mufelañeke, ku ka mi tusa ku a tiyela.

Ku ñola maikuto ni kona kwa kona ku tusa. Batu ba bañwi ba ba palelwanga ku ambola za maikuto a bona ba kana ba fumana bunolo ku a ñola. Hamulaho wa lifu la Saule ni Jonatani, munna ya sepahala Davida na ñozi maikuto a hae a ku tomoha pilu mwa pina ya malilo. Hamulaho wa nako, pina ye ya malilo ne i til’o ñolwa mwa buka ya Bibele ya Samuele wa bubeli.—2 Samuele 1:17-27.

Ku lila ni kona kwa kona ku tusa. Bibele i bulela kuli: “Nto ni nto i na ni nako ya yona, mi . . . ku na ni nako ya ku lila.” (Muekelesia 3:1, 4) Kaniti, nako ya timela mutu ye lu lata, ki “nako ya ku lila.” Ha lu swaneli ku swaba bakeñisa miyoko ye tiswa ki masitapilu. Mwa Bibele ku na ni mitala ye miñata ya banna ni basali ba ba sepahala ili ba ne ba bonahalize patalaza masitapilu a bona ka ku lila. (Genese 23:2; 2 Samuele 1:11, 12) Jesu Kreste na ‘lilile’ ha na sutelezi bukaufi ni libita mwa na bulukilwe mulikan’a hae ya na lata, Lazaro, ili ya na sa zo timela.—Joani 11:33, 35.

Ku tiyela masitapilu ku tokwa kuli mu be ni pilutelele, kakuli ka linako ze ñwi mu ka tahelwanga ki mihupulo ye swana ka sipundumukela. Mu hupule kuli ha mu swaneli ku swaba haiba mu lotisa miyoko. Batu ba bañata ba ba sepahala ba fumani kuli ku lotisa miyoko kabakala masitapilu ha ku si ka fosahala mi kwa tokwahala kuli mutu a kone ku kutelwa ki m’ata.

 Mu Sutelele ku Mulimu

Bibele i lu taluseza kuli: “Mu sutelele ku Mulimu mi u ka sutelela ku mina.” (Jakobo 4:8) Ye ñwi ya linzila ze lu kona ku sutelela ka zona ku Mulimu ki tapelo. Mu si ke mwa keshebisa m’ata a tapelo! Bibele i fa sepiso ye omba-omba ye li: “[Muñ’a] Bupilo u fakaufi ni ba ba na ni pilu ye lobehile, mi u pilisa ba ba ikutwa ku swaba mwa moya wa bona.” (Samu 34:18) Hape i lu kolwisa kuli: “U lwalise [Muñ’a] Bupilo mulwalo wa hao, mi u ka ku tiisa.” (Samu 55:22) Ha mu nahanisise taba ye. Sina mo se lu bonezi kwa makalelo, batu ba bañata ba fumani kuli ku ambolanga maikuto a bona ni mulikani ye ba sepile kwa tusa. Kana ne ku si ke kwa tusa hahulu ni ku fita ha ne mu ka fitisa maikuto a mina ku Mulimu, yena ya sepisa kuli u ka lu tiisa lipilu?—2 Matesalonika 2:16, 17.

Paulo, ya bulezwi kwa makalelo na ize: “Ha ne ni ikutwanga fela kuli ha ni koni ku tiyela butuku bo ni utwa, ne ni kubamanga ni ku lapela ku Mulimu. Ne ni mu kupanga kuli a ni tuse.” Paulo u kozwi kuli litapelo za hae ne li mu tusize. Ni mina haiba mu zwelapili ku lapela ka ku sa lisela, “Mulimu wa ze tiisa pilu kaufela” u ka alaba litapelo za mina ka ku mi fa bundume ni m’ata kuli mu kone ku itiisa.—2 Makorinte 1:3, 4; Maroma 12:12.

 Sepo ya Zuho

Jesu na ize: “Ki na zuho ni bupilo; ya lumela ku na, nih’a shwile u ka pila.” (Joani 11:25) Bibele i luta kuli bafu ba ka pila hape. * Jesu ha na li fa lifasi, na bonisize kuli wa kona ku zusa bafu. Ka nako ye ñwi, na zusize musizana ya na shwile, wa lilimo ze 12. Bashemi ba musizana yo ne ba ikutwile cwañi? Ba “komoka hahulu luli.” (Mareka 5:42) Mwa puso ya Mubuso wa hae, Mulena wa lihalimu yena Jesu Kreste u ka zusa batu ba bañata kwa bafu, kono ili mwa miinelo ya kozo ni ye lukile. (Likezo 24:15; 2 Pitrosi 3:13) Mu nahane tabo-tuna ye ka ba teñi muta bafu ba ka kutisezwa kwa bupilo ni ku to swalisana ni balatiwa ba bona hape!

Bo Claudete, ba ne ba shwezwi ki mwan’a bona mwa kozi ya fulai, ne ba beile siswaniso sa mwan’a bona Renato fahalimu a friji. Hañata ba talimanga siswaniso seo ni ku bulelela mwa pilu kuli, ‘Lu ka bonana hape ka nako ya zuho ya bafu.’ Leonardo u bonanga bondat’ahe mwa pono inge ba zuha kwa bafu mwa lifasi le li nca la sepisize Mulimu. Kaniti, batu ba kaufela hamohocwalo ni ba bañwi ba bañata ba ba shwezwi ki balatiwa ba bona, ba sweli ku tiiswa hahulu ki sepo ya zuho. Ni mina mwa kona ku tiiswa ki sepo yeo!

[Litaluso za kwatasi]

[Mbokisi/Siswaniso se si fa likepe 7]

“Mulimu Wa Ze Tiisa Pilu Kaufela”

“Mulimu a lumbiwe, yena Ndat’ahe Mulen’a luna Jesu Kreste, Ndate ya mukekecima, Mulimu wa ze tiisa pilu kaufela.”—2 Makorinte 1:3.

Timana ye ya Bibele i bonisa kuli Mulimu wa kona ku tusa batanga ba hae ba ba sepahala ku tiyela matata kaufela e ba kana ba kopana ni ona. Nzila ye ñwi yeo Jehova a kona ku lu tusa ka yona ki ka ku itusisa mulikan’a luna kamba mutu ye lu lata ye lu lapela ni yena.

Leonardo, ya na shwezwi ki bondat’ahe, u hupula kezahalo ye kile ya mu tiisa ni ku mu omba-omba. Kona ha na sa zo fita fa ndu, mi ha na hupuzi kuli ha ku na ya liteñi fateñi, a sikoka ku lila. Na ile kwa parki ye ne li bukaufi ni ku yo ina fa sipula sa mabala, mi a zwelapili ku lila. Ha na nz’a lila cwalo, a kupa Mulimu kuli a mu tuse. Ku yo kumbuluka, mota ya to yema bukaufi ni yena, mi a lemuha kuli ya na i zamaisa ne li yo muñwi wa mizwale ba hae ba Sikreste. Muzwale yo na sweli ku isa mileko kwa batu, mi na itusisize mukwakwa u sili. Leonardo na omba-ombilwe ki ku ba teñi kwa muzwale yo.

Ka nako ye ñwi, munna yo muñwi ya na siyamezwi na ikutwile bulutu ni ku lembwala hahulu. Na zwelapili ku lila bakeñisa kuli lika kaufela ne li bonahala ku mu tatafalela. A lapela ka t’ata ku Mulimu kuli a mu tuse. Ha na nz’a sa lapela cwalo, a lizezwa luwaile ki mutu yo muñwi. Mutu yo ne li muikulyae wa musizana. U talusa kuli: “Ze ne lu ambozi ka bukuswani ne li ni file sinca m’ata. Ne ni ikutwile kuli luwaile lwa na ni lizelize ne li yona kalabo kwa tapelo ya ka ya ku kupa tuso.”

 [Mbokisi fa likepe 9]

Ku Tiisa Ba Bañwi

“[Mulimu u] lu tiisanga pilu mwa ñalelwa ifi kamba ifi, kuli ka ze tiisa pilu ze lu fiwa ki Mulena, ni luna lu kone ku tiisa lipilu za ba ba li mwa ñalelwa.”—2 Makorinte 1:4.

Bakreste ba niti ba bañata ba iponezi taluso ya manzwi ao. Ha se ba tiisizwe ki ba bañwi kuli ba kone ku tiyela lifu la mulatiwa wa bona, ni bona ba konile ku susueza ni ku tiisa ba bañwi.

Ha mu nyakisise mutala wa bo Claudete, ba ba potelanga ba bañwi kamita kuli ba kone ku ba taluseza za tumelo ya bona ye tomile fa Bibele. Pili mwan’a bona wa mushimani a si ka timela kale, ne ba potelanga musali ya na shwezwi ki mwana kabakala butuku bwa mwa mali bo bu bizwa leukemia. Musali yo na tabelanga ku potelwa, kono na nahananga kuli bo Claudete ha ba na ku utwisisa butuku bwa na utwanga. Kono mwan’a bo Claudete ha na timezi, musali yo na ba potezi ni ku to ba bulelela kuli sa na tezi ne li ku to bona haiba tumelo ya bo Claudete ku Mulimu ne i sa tiile hamulaho wa lifu la mwan’a bona. Bakeñisa kuli na komokisizwe ki tumelo ya bo Caludete, musali yo u zwezipili ku ituta Bibele ni bo Claudete mi u sweli ku tiiswa hahulu ki Linzwi la Mulimu.

Hamulaho wa lifu la bondat’ahe, Leonardo na ikatulezi ku ituta puo ya bosusu kuli a kone ku talusezanga bosusu lushango lwa mwa Bibele lo lu omba-omba. U lemuhile kuli buikatazo bwa hae bwa ku tusa bosusu bu konile ku mu tusa hahulu. U bulela kuli: “Ye ñwi ya lika ze konile ku ni tusa ku tiyela masitapilu ki takazo ya ka ya ku bata ku tusa bosusu ku ituta za Mulimu. Ni neezi nako ye ñata ni m’ata kwa musebezi wo kuli ni kone ku ba tusa. Maswabi a ka na fetuhile tabo ha ne ni boni muituti wa ka wa Bibele wa pili ha kolobezwa. Ku bulela fela niti, ne li lona lwa pili ku ba ni tabo ye tuna ku zwa fo ba timelela bondate.”—Likezo 20:35.

[Siswaniso se si fa likepe 5]

Ku bulela maikuto a mina kwa kona ku mi tusa hahulu

[Siswaniso se si fa likepe 6]

Ku ñola maikuto kwa kona ku tusa mutu ku bonahaza masitapilu a hae

[Siswaniso se si fa likepe 6]

Ku bala za sepo ya zuho kwa kona ku tiisa hahulu mutu

[Siswaniso se si fa likepe 8]

Jesu na sepisize ku zusa batu ba ba lumela ku yena