Kedo gi Kuyo

‘Yawuot Jakobo duto gi nyige duto noa malo mondo gihoye; to ne ok ohore. Nowacho niya, “Nalor e liel ir wuoda kaywak.” Kendo wuon mare noyuage.’​—CHAKRUOK 37:35.

JADUONG’ Jakobo ne oywak ahinya nikech tho wuode. Ne oikore ywak nyaka chop chieng’ ma nodhi tho. Mana kaka Jakobo ne owinjo, in bende inyalo winjo ka gima lit ma in-go kuom lalo ng’at mihero e tho, en lit matut ma ok norum ngang’. Be bedo gi lit mang’eny ahinya kamano nyiso ni ok in-gi yie kuom Nyasaye? Ooyo ngang’!

Muma nyiso ni Jakobo ne nigi yie motegno. Ipuoyo Jakobo nikech yie mare motegno, kaachiel gi Ibrahim kwar mare koda Isaka wuon mare. (Jo Hibrania 11:8, 9, 13) Donge nitie kinde moro bende ma nonyagore otieno mangima, gi malaika moro mondo eka oyud gweth mar Nyasaye! (Chakruok 32:24-30) Nenre maler ni, Jakobo ne nigi winjruok maber ahinya gi Jehova. Kare en ang’o mwanyalo puonjore e wi kuyo ma Jakobo ne nigo? Bedo gi lit koda kuyo matut nikech lalo ng’ato e tho ok nyis ni ionge yie motegno kuom Nyasaye. Nikech wan dhano, kuyo en gima biro mana kende, bang’ lalo ng’at mwahero e tho.

Kuyo En Ang’o?

Wanyalo kuyo e yore mopogore, kata kamano thoth ji bedo gi lit mang’eny ei chunygi.  Non ane gima ne otimore ne Leonardo, wuowi ma ne en jahigini 14 kane wuon mare otho apoya nikech tuwo mar adundo. Wi Leonardo ok bi wil gi odiechieng’no, ma nyamin min mare nokelone wachno. Mokwongo, notamore yie ni wuon-gi ne otho adier. Noneno ringre wuon mare sa yik, to kata kamano mano ne chalne mana ka lek. Kuom dweche madirom auchiel, ywak notamo Leonardo. Kinde mang’eny, ne ojaparo ni wuon mare biro duogo koa e tich. Chiegni higa achiel norumo eka oyie ni kare wuon mare ne otho adier. Bang’ mano, nokuyo ahinya. Gik mapile​—kaka duogo ot to oyudo ni onge ng’ato​—ne parone mana wach lalo wuon mare. E kinde ma kamago, ne ohinyo ywak ahinya. Mano kaka ne ogombo wuon mare!

Mana kaka gima ne otimore ne Leonardo nyiso, ng’ato nyalo bedo gi lit koda kuyo mang’eny. Wach maber ng’eyo en ni, ng’ato nyalo loyo kuyo. Kata kamano, en gima nyalo kawo kinde. Mana kaka del mohinyore nyalo kawo kinde mondo ochang, e kaka ng’at molalo ng’at mohero e tho bende kawo kinde mondo olo kuyo. Loyo kuyo nyalo kawo dweche, higini matin, to kata mana kinde makalo kanyo. Kata kamano, lit mang’eny miwinjo kar chakruok, biro dok chien bang’ kinde, kendo mos mos ngima ok bi bedoni manono.

To kapok litno odok chien, wachre ni kuyo en achiel kuom gik madwarore mondo omi ng’ato ochang maber, kendo kuyo konyi timo lokruok madwarore ka ng’at mihero otho. Nitie thuolo modong’ nono ei chunyi, nikech ng’at ma ne nie ngimani, koro oselal. Dwarore watim lokruok e ngima, ma onge jalo. Kuyo nyalo dwarore mondo omi igony lit ma in-go e chunyi. En adier ni, ji duto ok bed gi kuyo e yo machalre. Kata kamano, nitie gimoro achiel manenre ni en adier: Pando kata kano lit ma in-go nyalo hinyo chunyi, pachi, koda dendi. Kuom mano, ere kaka inyalo nyiso kuyo ma in-go e yore mowinjore? Muma oting’o puonj moko makonyo.

Kedo gi Kuyo

Thoth joma oselalo ng’atgi e tho, oseyudo ni wuoyo kuom kaka giwinjo en gima konyo. Kuom ranyisi, ne ane weche ma Ayub, jal miwuoyo kuome ei Muma, nowacho bang’ lalo nyithinde duto apar, kendo nano e masiche mamoko bende. Nowacho kama: ‘Chunya osin gi piny. Anaywagi, ok analing’. Anawach kabet gi parruok malit e chunya!’ (Ayub 1:2, 18, 19; 10:1) Ne ni ne dwarore Ayub ‘oywagi’ konyiso parruok manie chunye. Ne odhi timo kamano nade? Ne olero ni, ‘Anawach.’

Paulo, ma nolalo min-gi e tho wacho ni: “Achiel kuom gik mosekonya ahinya en wuoyo kuom minwa.” Omiyo, wuoyo kod osiepni migeno kuom kaka iwinjo e chunyi, en gima nyalo gonyo chunyi. (Ngeche 17:17) Bang’ lalo min mare, Yone, nokwayo owetene ma Jokristo mondo otem lime pile momedore. Owacho ni, “wuoyo nokonyo e duoko lit chien.” In bende inyalo yudo ni wuoyo kuom paro manie chunyi, kendo nyisogi ne jal manyalo winji ka kechi, nyalo konyi e nyagruok kod parogo.

Ndiko parogo piny bende nyalo konyo. Jomoko manwang’o ka teknegi wuoyo kuom  paro manie chunygi, nyalo yudo ni ndikogi piny ema yotnegi moloyo. Bang’ tho Saulo gi Jonathan, Daudi jal ma noluoro Nyasaye, nondiko wer moro mar ywak, konyisogo lit kod kuyo ma ne en-go. Wend ywak ma nondikono, gikone ne orwaki mobedo achiel kuom weche manie bug Samuel mar Ariyo, ei Muma.​—2 Samuel 1:17–27.

Ywak bende nyalo konyo. Muma wacho ni, ‘Gik moko duto nigi ndalo mowinjorenigi,’ koda ka ‘chieng’ ywak.’ (Eklesiastes 3:1, 4) Kuom adier, tho mar ng’at mwahero en kinde ywak, tiende ni ‘chieng’ ywak.’ Pi wang’ mamol nikech kuyo ok en gima onego okel wich kuot. Muma oting’o ranyisi mang’eny mag chwo koda mon ma noluoro Nyasaye, to ne ginyiso kuyo ma ne gin-go e lela kuom ywak. (Chakruok 23:2; 2 Samuel 1:11, 12) ‘Pi wang’’ Yesu Kristo nochuer, kane ochiegni chopo e liend Lazaro osiepne, ma yande ne oa tho.​—Johana 11:33, 35.

Kedo gi kuyo en gima dwaro kinda koda terruok mos, nimar inyalo yudo ka parruok manie chunyi siko ka lokore. Ng’e ni, wiyi ok onego kuodi nikech pi wang’i mol. Thoth jotich Nyasaye oseyudo ni weyo pi wang’gi mondo ochwer nikech kuyo ma gin-go ok en gima wendo, kendo timo kamano dwarore mondo omi chuny ng’ato ochangi maber.

Sud Machiegni gi Nyasaye

Muma wachonwa kama: “Suduru ir Nyasaye, to nosud iru.” (Jakobo 4:8) Achiel kuom yore madwarore mwanyalo sudogo machiegni gi Nyasaye, en kokalo kuom lamo. Kik ikaw wach wuoyo gi Nyasaye e lamo kaka gima tin! Muma chiwo singo mahoyowa kama: ‘Jehova chiegni gi joma chunygi onyosore chuth, kendo oreso jogo ma chunygi lokore kuom richogi.’ (Zaburi 34:18) Bende osingonwa ni: “Ket ting’ mari kuom Jehova, mi nopidhi.” (Zaburi 55:22) Par ane wachni. Mana kaka waseneno, thoth ji oseyudo ni ber wuoyo kod osiepni migeno e wi kaka iwinjo e chunyi. Donge dibed gima ber moloyo ka waolo paro duto manie chunywa ne Nyasaye, masingonwa ni obiro jiwo kendo hoyo chunywa?​—2 Thessalonika 2:16, 17.

 Paulo, ma ne osewuo kuome motelo, nowacho niya: “Sama ne awinjo ka lit hewa, kata winjo e chunya ni ok anyal, ne ajagoyo chonga piny, kendo wuoyo gi Nyasaye e lamo. Ne akwaye ni mondo okonya.” Paulo nigi adier chuth ni lamo mage nokonyo ahinya. In bende inyalo yudo ni kisiko e lamo ma ok iwe, “Nyasach hoch duto” biro miyi chir koda teko mar kedo gi kuyo.​—2 Jo Korintho 1:3, 4; Jo Rumi 12:12.

Geno mar Chier

Yesu nowacho kama: “An e chier, kendo an e ngima. Ng’a ma yie kuoma, kata otho nodok mangima.” (Johana 11:25) Muma puonjo ni jomotho nochak obed mangima kendo. * Kane Yesu nie piny, nonyiso ni en gi nyalo mar chiero jomotho. Chieng’ moro, nochiero nyako ma jahigini 12. Jonyuolne ne owinjo nade? “Ne gihum gi hum maduong’.” (Mariko 5:42) E bwo loch mar Pinyruodhe, Yesu Kristo, ma en Ruodh polo, nochier ji ma kwan-gi ok nyal wachi, mondo giyud ngima e piny​—kama kuwe koda gik makare ema nogundhie. (Tich Joote 24:15; 2 Petro 3:13) Par ane hum maduong’ manobedie sama jomotho duogo e ngima, kae to gichako gibedo kendo kanyachiel gi jowetegi ma ne gihero!

Claudete, ma wuode ne otho e masira mar ndege, noketo picha mar Renato wuode, e dho frij. Pile ojang’iyo pichano kae to owacho kende owuon ni, ‘Wananere kendo e kinde chier.’ Leonardo geno neno wuon mare ka ngima kendo, e piny manyien mar Nyasaye. Ee, geno mar chier en wach ma kelonegi hoch madier koda ne jomoko mang’eny, moselalo jowetegi e tho. In bende genoni nyalo hoyo chunyi!

[Weche moler piny]

 [Sanduk manie ite mar 7]

Kelo Hoch ne Jomoko

‘Nyasaye hoyowa e masiche duto, mondo, kuom hoch ma ohoyowago, wan bende wanyal hoyo jogo ma neno masira moro.’​—2 Jo Korintho 1:4.

Thoth Jokristo madier oseneno kaka weche ndikoni osetiyo kuomgi. Bang’ yudo hoch kuom kedo gi tho mar ng’atgi ma gihero, giyudo ni gin bende ginyalo jiwo kendo hoyo jomoko.

Par ane ranyisi mar Claudete, ma kinde mang’eny nohero limo jomoko kowuoyo kodgi kuom puonj manie Muma. Kane pok wuode otho, noyudo ojalimo dhako moro ma wuode ne otho nikech tuwo mar leukemia. Dhakono ne mor kuom limbe ma Claudete ne timone, to ne oneno ni Claudete ne ok bi ng’eyo chuth lit ma ne owinjo. Kata kamano, bang’ kane wuod Claudete otho, dhakono ne olime mondo one kabe Claudete pod ne nigi yie motegno kuom Nyasache. Bang’ neno yie motegno ma Claudete ne ni godo, sani dhakono puonjore Muma gi Claudete, kendo oyudo hoch mang’eny mowuok e Wach Nyasaye.

Bang’ lalo wuon mare e tho, Leonardo ne ong’ado ni opuonjre dho joma itgi odino, eka mondo opuonjgi weche mahoyo chuny mayudore e Muma. Oseyudo ni kinda motimo e konyo jogo osekonye ahinya. Owacho kama: “Achiel kuom gik mosekonya nyagruok gi kuyo, en gombo ma an-go mar konyo joma itgi odino mondo ong’e Nyasaye. Asetiyo gi thuolo koda tekona mang’eny e konyogi. Kuyo ma ne an-go norumo kane aneno kibatiso japuonjrena mokwongo! Kuom adier, nyaka a wuora tho, mano ema ne obedona kinde ma ne awinjoe ka amor ahinya.”​—Tich 20:35.

[Picha manie ite mar 4]

Wuoyo kuom kaka iwinjo ei chunyi nyalo keloni hoch matin

[Picha manie ite mar 5]

Ndiko piny paro manie chunyi nyalo konyi nyiso kuyo ma in-go

[Picha manie ite mar 5]

Somo weche mawuoyo kuom chier nyalo keloni hoch madier

[Picha manie ite mar 6]

Yesu nosingo ni chier nobedie mar jogo ma keto yie kuome