An Dios Nagin Maheherakon sa Sako

Isinaysay ni Bolfenk Moc̆nik

“Magdanay kang makosog ngonyan.” Iyan an marigon asin importanteng mga tataramon ni Nanay mantang kinukugos nia ako. Pinagsuway kami kan mga milisia, asin ginibo an pagbista. Sa katapustapusi, idineklarar an sentensia: limang taon na pagkabilanggo. Tibaad an kadaklan na tawo panluluyahan na marhay. Pero, an totoo, nakamate ako sa katapustapusi nin hararom na panlaog na katoninongan. Togoti nindo akong magpaliwanag.

AN MGA pangyayari na nasambitan sa enotan nangyari kan 1952 sa Slovenia. * Alagad an kapinonan talaga kan sakong estorya labing duwang dekada pa bago kaidto, kan 1930. Idto an panahon na enot na iinareglo sa samong nasyon kan Mga Estudyante sa Biblia, na apod kaidto sa mga Saksi ni Jehova, an pagbautismo sa sarong bilog na grupo sa sarong aldaw. An sakong mga magurang, si Berta asin Franz Moc̆nik, kabilang sa mga nabautismohan. Sais anyos ako kaidto, asin kuatro anyos an tugang kong si Majda. An samong harong sa siudad nin Maribor iyo an sentro nin Kristianong aktibidad.

Si Adolf Hitler tuminukaw sa puesto sa Alemania kan 1933 asin nagpoon na persegiron an mga Saksi. Dakol na Saksing Aleman an buminalyo sa Yugoslavia tanganing magtabang sa paghuhulit. Naoogma an sakong mga magurang na magin bisita an siring na maimbod na mga tawo. Si Martin Poetzinger an sarong bisita na natatandaan kong marhay, na dai nahaloy nabilanggo nin siyam na taon sa mga kampo de konsentrasyon nin Nazi. Pakalihis nin harohalawig na panahon, poon 1977 sagkod kan sia magadan kan 1988, naglingkod sia bilang miembro kan Namamahalang Grupo kan Mga Saksi ni Jehova.

Kun nagdadalaw sa samo si Martin, pirme siang nagtotorog sa higdaan ko, mantang kami kan tugang kong babae nagtotorog kaiba kan samong mga magurang sa kuartong torogan. Igwa sia nin sadit asin makolor na ensiklopedya na nakapukaw kan sakong imahinasyon bilang aki. Gustong-gusto kong pagparaburubuklaton an librong iyan.

Sarong Panahon nin Grabeng mga Pagbalo

Kan 1936, mantang nagdadakula an kapangyarihan ni Hitler, an sakong mga magurang nag-atender sa importanteng marhay na internasyonal na kombension sa Lucerne, Switzerland. Huling magayon an boses ni Tatay, napili sia sa okasyon na iyan na magrekord kan mga sermon sa Biblia na sa huri ipinadangog sa mga kagharong sa bilog na Slovenia. Dai nahaloy pagkatapos kan dai malilingawan na kombension na idto, an mga Saksi sa Europa nagpoon na persegiron nin grabe. Dakol an nagsakit asin nagadan sa mga kampo de konsentrasyon nin Nazi.

 Kan Setyembre nin 1939, nagpoon an Guerra Mundial II, asin pag-abot kan Abril 1941, nasakop kan mga tropa nin Alemania an mga parte nin Yugoslavia. Sinerahan an mga eskuelahan nin Slovenia. Pinagbawalan kami na gamiton an samong lenguahe sa publiko. Huling an Mga Saksi ni Jehova nagdadanay na neutral sa gabos na politikal na iriwal, nagsayuma sindang makikabtang sa pakikiguerra. * Bilang resulta, dakol an inarestar asin an nagkapira ginadan​—kaiba an sarong hoben na lalaki na an ngaran Franc Drozg, na midbid kong marhay. Mga nobenta metros an rayo sa samong harong kan lugar na duman ginigibo kan mga iskuad na parabadil na Nazi an saindang paggadan. Naiimahinar ko pa si Nanay na tinatakopan nin yamit an saiyang mga talinga tanganing dai nia madangog an mga putok. An huring mga tataramon sa surat nin pamamaaram ni Franc sa sarong dayupot na katood iyo an, “Magherelingan kita sa Kahadean nin Dios.”

An Ginibo Ko na Pinagbasolan Kong Marhay

Kan panahon na idto 19 anyos ako. Dawa ngani hinangaan ko si Franc sa saiyang marigon na paninindogan, natakot ako. Ano, magagadan man daw ako? Maluya an pagtubod ko, asin bakong dayupot an relasyon ko ki Jehova Dios. Dangan inapodan ako sa serbisyo militar. Mas makosog an takot ko kisa sa pagtubod ko, kaya nagmilitar ako.

Ipinadara ako sa lugar na duman nakikipaglaban an hukbo sa mga Ruso. Dai nahaloy naheling ko na nagagadan an mga kapwa ko soldados. An guerra makatatakot na marhay asin maringis. Lalo akong nakokonsensia. Nakimaherak ako ki Jehova na logod patawadon ako asin tawan ako nin kosog na makalakaw sa tamang dalan. Kan maribaraw an samong tropa huli sa grabeng pag-atake, nagkaigwa ako nin tsansa na dumulag.

Aram ko na kun ako madakop, gagadanon ako. Durante kan suminunod na pitong bulan, nakahanap ako nin manlaenlaen na matatagoan. Nakapadara pa ngani ako nin postkard ki Majda na nagsasabi: “Naghale na ako sa pinagtatrabahohan ko asin sa iba na ako ngonyan nagtatrabaho.” An boot kong sabihon gusto ko nang magtrabaho para sa Dios ngonyan, alagad medyo nahaloy pa bago ko talaga iyan nagibo.

Kan Agosto 1945, tolong bulan pakasuko kan Alemania sa mga Alyado, nakapuli ako sa Maribor. Pambihira nanggad na gabos kami—an sakong ama, ina asin tugang na babae​—nakaligtas sa teribleng guerrang idto. Pero kan panahon na idto, an mga Komunista an namamahala, asin pinepersegir ninda an mga Saksi ni Jehova. An paghuhulit opisyal na ipinagbawal, alagad an mga Saksi padagos na naghulit nin patago.

Kan Pebrero 1947, tolong maimbod na Saksi​—si Rudolf Kalle, Dusan Mikic, asin Edmund Stropnik—​an nasentensiahan nin kagadanan. Pero sa huri, an mga sentensia rinibayan nin 20 taon na pagkabilanggo. An gabos na ini detalyadong ibinareta kan media, asin sa siring dakol na tawo an nakaaram kan bakong makatanosan na pagtratar sa mga Saksi. Kan mabasa ko an mga baretang idto, grabe an pagbasol ko. Aram ko na kun ano an dapat kong gibohon.

Nagkaigwa Ako nin Espirituwal na Kosog

Aram kong marhay na kaipuhan kong manindogan sa katotoohan sa Biblia, kaya dinagdagan ko an sakong mga paghihingoa na magamit ako sa samong patagong paghuhulit. Bilang resulta kan seryosong pagbasa sa Biblia, nagkaigwa ako nin espirituwal na kosog na pumondo sa maating mga bisyo, siring baga kan paggamit nin tabako.

 Kan 1951, nabautismohan ako bilang simbolo kan pagdusay ko sa Dios, asin pinonan ko liwat an pamumuhay na binayaan ko haros sarong dekada na an nakaagi. Sa katapustapusi, nagpoon na mamatean ko na si Jehova sarong tunay na Ama​—maimbod asin dai nagbabago an saiyang pagkamoot. Minsan ngani nakagibo ako nin bakong madonong na mga desisyon kan ako hoben pa, napahiro ako kan pag-asegurar kan Biblia na an Dios nagpapatawad. Bilang mamomoton na Ama, padagos akong binotong nin Dios “paagi sa mga lubid nin pagkamoot.”​—Oseas 11:4.

Durante kan depisil na panahon na idto, patago niamong ginigibo an Kristianong mga pagtiripon sa mga harong nin laen-laen na Saksi, asin ginigibo niamo an samong paghuhulit sa impormal na paagi. Mayo pang sarong taon pakabautismo sa sako, inaresto ako. Madali sana kaming nagkahelingan ni Nanay bago kan pagbista. Arog kan nasambitan sa kapinonan, kinugos nia ako nin higot asin sinadol ako: “Magdanay kang makosog ngonyan.” Kan sentensiahan ako nin limang taon na pagkabilanggo, nagdanay akong kalmado asin marigon.

Ilinaag ako sa sadit na selda kaiba an tolo pang preso, kaya ikinapaabot ko an katotoohan sa Biblia sa mga tawo na dai kutana napatotoohan. Minsan ngani mayo ako nin Biblia o literatura sa Biblia, napangalas ako ta nagirumdoman ko an mga teksto asin an mga paliwanag kaini na nanodan ko kaidto sa sakong personal na pag-adal sa Biblia. Pirme kong sinasabi sa mga kapwa ko preso na kun kinakaipuhan na mabilanggo ako nin limang taon, tatawan ako ni Jehova nin kosog na makaya iyan. Minsan siring, tibaad togotan niang makaluwas ako nin amay. Kun gibohon nia iyan, an rason ko, siisay an makakapugol kaiyan?

Paglilingkod na May Katalingkasan

Kan Nobyembre 1953, an gobyerno nagdeklarar nin amnestiya; pinaluwas an gabos na Saksi ni Jehova na nakabilanggo. Dangan naaraman ko na hinale na an pagprohibir sa paghuhulit niamo duwang bulan bago kaini. Tolos- tolos na pinonan niamong organisaron liwat an mga kongregasyon asin an samong paghuhulit. Nakakua kami nin sarong lugar na mapagtitiriponan sa sirong nin sarong edipisyo sa sentro nin Maribor. Naglaag kami nin karatula sa lanob na an nakasurat: “Mga Saksi ni Jehova​—Kongregasyon nin Maribor.” Napano nin hararom na pagpapahalaga an samong puso huli sa kagayagayahan nin paglilingkod ki Jehova na talingkas.

Sa kapinonan nin 1961, nagpoon akong maglingkod sa bilog na panahon na ministeryo bilang payunir. Pakalihis nin mga anom na bulan, inimbitaran akong maglingkod sa sangang opisina kan Mga Saksi ni Jehova sa Yugoslavia. Yaon iyan sa Zagreb, Croatia. An sangang opisina kaidto sarong sadit na kuarto asin may naglilingkod na tolong lalaki. An mga kapwa Kristiano na nakaistar sa harani nagduduman kun aldaw tanganing tumabang sa pagprodusir kan magasin na Torrengbantayan sa lokal na mga lenguahe.

An mga Saksing babae na nakaistar sa harani nagtabang man sa gibohon. Kabilang sa iba pang mga bagay, sinda an nagtatahi kan mga pahina kan magasin. Manlaenlaen an nagin trabaho ko, kaiba an pagbasa asin pagkorehir, pagtradusir, pagigin mensahero, asin pagkompilar nin mga rekord.

Pagbago nin Asignasyon

Kan 1964, inasignaran akong maglingkod bilang nagbibiaheng paraataman, na nagdadalaw nin regular sa dakol na kongregasyon nin mga Saksi tanganing pakosogon sinda sa espirituwal. Nangorognang pinahalagahan ko an gibohon na ini. Sa kadaklan na panahon, nagsasakay ako sa bus o tren pasiring sa laen-laen na kongregasyon. Tanganing maabot an mga Saksi na nakaistar sa mas saradit na baryo, sa parate nagbibisikleta ako o nagbabaklay, na kun beses sa agihan na patuhod an laboy.

May makangingisi man na mga nangyari sa samuya. Sarong beses, hinatod ako nin sarong Kristianong tugang sa sunod na kongregasyon sakay sa karetela. Huling lubak-lubak an bakong sementadong tinampo, huminaluag asin natangkas an saro sa mga rueda kan karetela. Pareho kami nahulog sa daga. Mantang nakatukaw kami sa daga, na nakatangad sa kabayo, iyan nakaturuhok sa samo na garo baga napaburarat sa pagngalas. Maski ngani dakol na taon na an nakalihis, nagngingisi pa man giraray kami kun nagigirumdoman niamo iyan. An daing pagsaginsagin na pagkamoot kan namomotan na mga tugang na idto sa probinsia sarong kagayagayahan na pirme kong papahalagahan.

Sa banwaan nin Novi Sad, nakamidbid ko si Marika, na sarong payunir. Naghanga akong marhay sa pagkamoot nia sa katotoohan sa Biblia asin sa kaigotan nia sa ministeryo kaya gusto kong pakasalan sia.  Paghaloyhaloy pakakasal niamo, magkaibanan kaming nagpoon na maglingkod sa mga kongregasyon sa gibohon na nagbibiahe.

An sakong pamilya may mga kasakitan man na tinagalan durante kan pagprohibir. An sakong ama putik na inakusaran na nakikipagtabangan sa mga kalaban durante kan guerra asin nawaran sia nin trabaho. Haloy niang ipinakipaglaban na makabalik sia sa trabaho alagad daing nangyari kaya nadisganar siang marhay. Sa halipot na panahon luminuya an saiyang pagtubod, alagad kuminosog liwat iyan bago sia nagadan. Aktibo sia sa saiyang kongregasyon kan magadan sia kan 1984. An sakong mapakumbaba asin maimbod na ina naenot na nagadan, kan 1965. Si Majda naglilingkod pa man giraray sa kongregasyon nin Maribor.

An Samong Ministeryo sa Austria

Kan 1972, nakaresibi kami ni Marika nin imbitasyon na magpa-Austria tanganing maghulit sa dakol na Yugoslavong emigranteng trabahador duman. Kan mag-abot kami sa Vienna, an kabisera, mayo kaming ideya na magigin permanenteng asignasyon niamo ini. Luway-luway, may bagong mga kongregasyon asin grupo na nagtataram kan mga lenguahe sa Yugoslavia na naestablisar sa bilog na Austria.

Pag-abot nin panahon, nagpoon akong maglingkod bilang nagbibiaheng paraataman, na dinadalaw an nagdadakol na mga kongregasyon asin grupong ini sa bilog na nasyon. Sa huri, inimbitaran kami na magdalaw sagkod sa Alemania saka sa Switzerland, kun saen may naestablisar man na kaparehong mga kongregasyon. Nakatabang ako sa pag-organisar nin dakol na asamblea asin kombension sa mga nasyon na ini.

Kun beses, an siring na darakulang kombension dinadalaw kan mga miembro kan Namamahalang Grupo, asin nagkahelingan giraray kami ni Martin Poetzinger. Binalikan niamo an mga pangyayari mga 40 taon na an nakaagi kan sia kaidto parateng bisita niamo sa harong. Hinapot ko sia, “Nagigirumdoman mo pa kun gurano ko gustong-gustong pagparaburubuklaton an saimong sadit na ensiklopedya?”

“Halat nguna,” an simbag nia mantang paluwas sia sa kuarto. Buminalik sia dara an libro asin iinabot nia iyan sa sako. “Saimo na iyan bilang regalo hale sa sarong katood,” an sabi nia. Sagkod ngonyan, an librong iyan sarong mahalagang marhay na laog kan sakong libreriya.

Mga Problema sa Salud​—Alagad Aktibo Pa Man Giraray

Kan 1983, nadiskobre na may kanser ako. Dai nahaloy, sinabihan ako na magagadan na daa ako. Masakit na panahon ini, nangorogna para ki Marika, alagad bilang resulta kan saiyang mamomoton na pag-asikaso asin kan praktikal na tabang nin dakol na Kristianong tugang, igwa pa man giraray ako nin nakakakontento asin makahulogan na buhay.

Nagpapadagos kami ni Marika sa bilog na panahon na ministeryo sa Vienna. Sa parate, nagbibiahe ako pasiring sa sangang opisina kun aga asin nagtatradusir, asin si Marika nagpapadagos na sibot sa paghuhulit sa siudad. Dakula an kagayagayahan ko na maheling kun paano an sadit na grupo nin mga dayong Yugoslavo sa Austria na nagin Saksi naglabi nang 1,300. Nagkapribilehio kami ni Marika na matabangan an dakol sa sainda na manodan an katotoohan sa Biblia.

Sa nakaagi pa sanang mga taon, nagkaigwa ako nin pribilehio na magkaigwa nin kabtang sa programa sa dedikasyon kan bagong mga pasilidad nin sangang opisina sa dating mga republika nin Yugoslavia​—saro sa Croatia kan 1999 asin saro man sa Slovenia kan 2006. Saro ako sa mga haloyan nang Saksi na pinasaysay nin mga pangyayari kan magpoon an paghuhulit sa mga nasyon na ini mga 70 taon na an nakaagi.

Si Jehova tunay nanggad na mamomoton na Ama na andam na magpatawad nin bulaos kan satong mga pagkukulang asin sala. Dakula nanggad an pasasalamat ko na bako an mga sala an binabantayan nia! (Salmo 130:3) Nagin nanggad siang maboot asin maheherakon sa sako. *

[Mga Nota sa Ibaba]

[Ritrato sa pahina 27]

Poon sa wala patoo: An sakong mga magurang, si Berta asin Franz Moc̆nik, si Majda, asin ako, sa Maribor, Slovenia, dekada nin 1940

[Ritrato sa pahina 29]

Kaiba ko an sakong agom, si Marika