Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

Kare oki Koe i Kite e ka Tupu te Reira Kiea!

Kare oki Koe i Kite e ka Tupu te Reira Kiea!

Kare oki Koe i Kite e ka Tupu te Reira Kiea!

“Ei te popongi ka ruru ei i taau ua, e ei te aiai auraka e tāpu ua i to rima: kare oki koe i kite i te ka tupu.”​—KOHE. 11:6.

1. Eaa ra i riro ei te ravenga akatupu anga i tetai rakau ei nga mea umere e te tu akaaka?

TE ANOANOIA ra te tangata tanu kai kia akakoromaki ua. (Iako. 5:7) I muri ake i te ruru anga i te ua, te anoanoia ra aia kia tiaki ua i te kao mai anga e te tupu mai anga te reira. Me tano te au turanga i te tupu marie anga, ka nionio mai mei raro mai i te one. E oti ka tupu mai ei uri te akatupu maira i te au ua. Kua papa te one kai a te tangata tanu kai i teianei i te kokoti. E mea umere tikai i te kite atu anga i te tu meitaki o te tupu anga! E tu akaaka katoa i te kite atu anga e koai te Tumu o teia akatupu anga. Ka rauka ia tatou i te akono i te ua. Ka rauka ia tatou i te tauturu i te tamauu i te au ua. Inara na te Atua anake ra i akatupu i te reira.​—E akaaite ia 1 Korinetia 3:6.

2. Eaa te au tumu manako ta Iesu i apii mai no runga i te ravenga kia riro mai ei pipi na Karaiti i roto i te au akatutuanga i akamanakoia ana i roto i te atikara i mua akenei?

2 Mei tei taikuia maira i roto i te atikara i mua akenei, kua akaaite a Iesu i te angaanga tutu anga i te Patireia ki tetai tanu kai te ruru aere ra i te ua. I roto i te akatutuanga tukeke te tu o te one, kua akakite pakari mai a Iesu e noatu e kua ruru te tangata tanu kai i te ua meitaki, na te turanga o te ngakau o tetai tangata ra e akaari mai e me ka tupu pakari mai te ua me kare. (Mare. 4:3-9) I roto i te akatutuanga no runga i te tangata ruru e moe ra, kua akakite mai a Iesu e kare te tangata tanu kai i marama pu tikai ana i te ravenga no te akatupu anga. No te mea na roto i te mana o te Atua i tupu ei teia, kare e na roto i te au tauta anga a te tangata. (Mare. 4:26-29) Ka akamanako ana tatou i teianei e toru akatutuanga ke atu a Iesu​—te ua tinapi, te akaopue, e te kupenga. *

Te Akatutuanga o te Ua Tinapi

3, 4. Te akakite maira te akatutuanga o te ua tinapi i teea au tu no runga i te karere o te Patireia?

3 Te akakite maira te akatutuanga no te ua tinapi, tei tata katoaia i roto ia Mareko pene 4, i nga mea e rua: te mea mua, te maata mai anga te au tangata tei akarongo mai ki te karere o te Patireia; te rua, te paruruanga tei orongaia ki te aronga tei ariki mai i te karere. Kua karanga a Iesu e: “Mei te aa nei ra te basileia o te Atua kia arite tatou? E eaa te akatau anga kia akatau tatou? E tau i tetai ua sinapi, kia tanumia oki ki raro i te one, e mea ngiti te reira i te ua tini ravarai i roto i te one ra. Kia tanumia ra, tupu akera, e maata atura ïa i te au rakau rikiriki ravarai, toro atura tona au mangamanga nunui, e to mai oki te manu o te reva ki reira ki roto i tona maru.”​—Mare. 4:30-32.

4 Te kite ra tatou i konei e kua akatutuia mai te tupu anga o “te basileia o te Atua” ei akapapu anga e kua akatotoaia te karere o te Patireia e te tupu anga o te putuputuanga Kerititiano mei te Penetekote 33 T.N. e aere ua atu. E ua rikiriki te ua tinapi te akatutu maira i tetai apinga meangitika tikai. (E akaaite ia Luka 17:6.) I te openga ra, penei ko tetai rakau tinapi ka taeria te teitei mei te 3-5 mita e e ketaketa tona au atava, vaitata rai e me akaraia atu mei te pu rakau rai te reira.​—Mata. 13:31, 32.

5. Eaa te tupu anga ta te putuputuanga Kerititiano i kite i te anere mataiti mua?

5 Kua akamata mai te tupu anga o te putuputuanga Kerititiano na roto i tetai tu meangiti ua i te mataiti 33 T.N, i te akatainuia anga mei te 120 pipi ki te vaerua tapu. I roto i tetai tuatau poto ua, kua kapitiia mai ki teia putuputuanga meangiti nei o te au pipi ra e tauatini ua atu aronga irinaki. (E tatau ia Angaanga 2:41; 4:4; 5:28; 6:7; 12:24; 19:20.) I roto i te toru ngauru mataiti kua maata mai tikai te numero o te aronga kokoti, i rauka ai i te apotetoro ko Paulo i te karanga ki te putuputuanga i Kolosa e kua ‘akakiteia akenei te tuatua meitaki ki te tangata ravarai i raro ake i teianei rangi.’ (Kolo. 1:23) E tupu anga umere tikai!

6, 7. (a) Eaa te akatotoa anga tei raveia mei te mataiti 1914 mai? (e) Eaa te tupu anga ke atu te ka raveia?

6 Te akatinamouia anga te Patireia o te Atua i te rangi i te mataiti 1914, kua akatoro maata ravaia te au atava o te “rakau maata” tinapi. Kua kite ana te au tangata o te Atua i te akatupu tikai angaia te totou tei tataia e Isaia e: “E riro te mea ngiti okotai ei tausani; e ko tei mea ngiti poepoe ra, e riro ïa ei enua maroiroi.” (Isa. 60:22) Ko te pupu meangiti o te aronga akatainuia tei piri mai ki roto i te angaanga Patireia i te akamata anga o te 20 anere mataiti kare i manako ana e te tae anga ki te mataiti 2008, vaitata atu ki te itu mirioni Au Kite tei piri mai ki roto i teia angaanga e tere atu i te 230 enua. E tupu anga umere tikai, me akaaiteia atu teia ki te ua tinapi i roto i ta Iesu akatutuanga!

7 Inara kua akamutu ua ainei te tupu anga ki reira? Kare. I te openga ra, ka riro mai te au tangata e noo ra i runga i te enua ei au tangata no te Patireia o te Atua. Pouroa te aronga tei patoi kua akaateaia. Kare oki teia e tupu mai no ta te tangata tauta anga mari ra no te akao mai anga te Atu Ngateitei ko Iehova ki roto i te au mea o te enua nei. (E tatau ia Daniela 2:34, 35.) Ei reira tatou e kite ei i te akatupu anga openga o tetai totou ke tei tataia e Isaia e: “Ka ki te enua i te kite ia Iehova, mei te vairanga tai e ki i te tai ra.”​—Isa. 11:9.

8. (a) Koai ma ta te au manu i roto i ta Iesu akatutuanga e akatutu maira? (e) I teia tuatau katoa, te paruruia ra tatou mei teaa?

8 Te karanga ra a Iesu e te rauka ra i te au manu o te reva i te kimi i te tetai ngai tauranga ki raro ake i te maru o teia Patireia. Kare teia au manu e akatutu maira i te au enemi o te Patireia te inangaro ra i te kai i te ua meitaki, mei te au manu rai i roto i te akatutuanga o te tangata tei ruru aere i te ua ki runga i te au one tukeke. (Mare. 4:4) Kareka ra, i roto i teia akatutuanga, te akatutu maira te au manu i te aronga ngakau tae tei iki i te paruruanga i roto i te putuputuanga Kerititiano. I roto katoa rai i teia tuatau, te paruruia ra teia aronga mei te au peu te akaviivii ra i to ratou turanga pae vaerua e te au ravenga viivii o teia ao kino. (E akaaite ia Isaia 32:1, 2.) Kua akaaite katoa a Iehova i te Patireia o te Mesia ki tetai pu rakau e kua akakite mai na roto i te totou e: “Ki runga i tetai maunga teitei i Iseraela nei au tanu ei i te reira; e e tupu tona au rara, e ua oki te ua i rungao, e riro oki ei arezi meitaki: e noo oki te au manu peau tu ke ke ravarai nei ki raro ake; ei roto i te marumaru o tona ra au rara ratou noo ei.”​—Eze. 17:23.

Te Akatutuanga o te Akaopue

9, 10. (a) Eaa te tumu manako ta Iesu i akaketaketa mai i roto i te akatutuanga no te akaopue? (e) I roto i te Pipiria, te akatutu putuputu maira te akaopue i teaa, e eaa te uianga no runga i ta Iesu tuatua no te akaopue ta tatou ka akamanako?

9 Kare te au mata o te tangata e kite atu i te tupu anga. I roto i tana akatutuanga e aru maira, kua akaketaketa mai a Iesu i teia tumu manako nei. Te karanga ra aia e: “E tau te basileia o te ao ra i te akaopue, na tetai vaine i iro ki roto i nga āriki faraoa e toru, opue katoa atura ïa.” (Mata. 13:33) Te akatutu maira teia akaopue i teaa, e eaa to te reira pirianga ki te tupu anga o te Patireia?

10 I roto i te Pipiria, e taangaanga putuputuia ana te opue ki te ara. Kua taiku mai te apotetoro ko Paulo i te akaopue na roto i teia mataara i te tuatua anga no runga i te akakeuanga kino a tetai tangata ara i roto i te putuputuanga i Korinetia taito ra. (1 Kori. 5:6-8) Te taangaanga ra ainei a Iesu i te akaopue ei akatutu mai i te tupu anga o tetai apinga papu kore?

11. Akapeea te opue i te taangaangaia anga i Iseraela i taito ra?

11 I mua ake ka pau ei i taua uianga ra, te anoanoia ra kia akamanako tatou e toru tumu puapinga. Te mea mua, noatu e kare a Iehova i akatika ana i te opue i te tuatau o te oroa Pasa, i tetai au taime ra ka ariki mai aia i te au atinga e opue to roto. Kua kapitiia mai te opue ki te au atinga kai no te akameitakianga, ka oronga ua mai te tangata i tana atinga ei akaari anga i tona rekareka kia Iehova no Tana au akameitakianga e manganui. Ka apai mai teia kai anga i te rekareka ki te aronga tei piri mai.​—Levi. 7:11-15.

12. Eaa ta tatou ka kite mai i te tu e tuatua ra te Pipiria no runga i te au apinga te akatutu maira i tetai apinga ke?

12 Te rua, penei ka riro mai tetai manako i tetai atianga ra ei manako anga papu kore i roto i te au Tuatua Tapu, i tetai atu au atianga penei ka taangaangaia taua manako ra ei akatutu anga i tetai apinga papu tikai. Ei akaraanga, i roto ia 1 Petero 5:8, kua akaaiteia a Satani ki tetai riona, i te akatutu anga mai i tona tu kino rava e te tu taae. Inara i roto ia Apokalupo 5:5, kua akaaiteia a Iesu ki tetai riona​—“te Liona o te kopu o Iuda.” Ko tei taiku opengaia maira, kua taangaangaia te riona ei akairo no te tuatua tau mataku kore.

13. Eaa ta Iesu akatutuanga no te akaopue e akaari maira no runga i te tupu anga i te pae vaerua?

13 Te toru, i roto i ta Iesu akatutuanga, kare aia i karanga ana e kua akakino te opue i te varaoa mata, kia kore e taangaangaia. Te taiku ua maira aia ki te tu tei matauia no te maani anga i te varaoa. Kua iro tikaiia e te au vaine te opue, e e meitaki tikai te au mea i tupu mai. Kua iroia te opue ki roto i te varaoa. No reira, kua uunaia te ravenga akaopue kare te mata o te vaine i kite atu. Te akamarama maira teia ia tatou i te tangata tei ruru aere i te ua e te moe ra i te po. Kua tuatua a Iesu e “kao ra e te tupu ua ra taua ua ra, kare [te tangata] i kite i te tupu anga.” (Mare. 4:27) E tu mama tikai i te akatutu mai anga i te ravenga kitea koreia no te tupu anga i te pae vaerua! Penei kare tatou i kite tikai atu ana i te tupu anga, inara i te openga ra ka akaariia mai te tupu anga.

14. Eaa te tuanga no te angaanga tutu anga tei akatutuia mai e te tikaanga e kua akaopueia te katoaanga?

14 Kare anake ua teia tupu anga e kitea e te mata tangata inara ka tupu katoa ra te reira i te ao katoa. Ko tetai tu teia tei akaketaketaia mai i roto te akatutuanga no te akaopue. Kua opue katoa atura, ‘e toru katoa arite i roto i te faraoa.’ (Luka 13:21) Mei te opue rai ra, kua akatotoaia te angaanga tutu aere i te Patireia tei akatupu i teia tupu anga pae vaerua ki te turanga e te tutu aereia ra te Patireia i teianei “e tae ua atu ki te openga o te enua ra.” (Anga. 1:8; Mata. 24:14) E akameitakianga umere tikai te riro mai anga ei tuanga no teia akatotoaanga umere no te angaanga Patireia!

Te Kupenga

15, 16. (a) E akataka poto ua mai i te akatutuanga no te kupenga. (e) Te akatutu maira te kupenga i teaa, e eaa te tu o te tupu anga o te Patireia ta teia akatutuanga e tou maira?

15 Tei puapinga maata atu i te numero o te aronga tei karangaia e e au pipi na Iesu Karaiti koia oki ko te tu o taua au pipi ra. Te tou maira a Iesu ki teia tu no te tupu anga o te Patireia i tona oronga anga mai i tetai akatutuanga ke mai, no runga i tetai kupenga. Kua tuatua aia e: “E tau oki te basileia o te ao ra i tetai kupenga i tukuia ki raro i te tai, e pini akera te ika e manganui te tu.”​—Mata. 13:47.

16 Ko te kupenga, tei akatutu mai i te angaanga Patireia, te akaputu maira i te ika e manganui te tu. Te akakite maira a Iesu e: “E ki akera [te kupenga], kua takitaki maira ratou ki uta, noo iora; akaputuputu iora i te ika memeitaki ki roto i te āriki, akaruke atura i te ika kikino. Koia katoa oki kia tae te openga o teianei ao; ko te au angela te ka aere mai e akataka i te aronga kino no roto i te aronga tuatua-tika, E titiri atu ia ratou ki roto i te umu ai ra; tei reira te aue, e te pakati anga nio.”​—Mata. 13:48-50.

17. Te akatakake anga tei taikuia mai i roto i te akatutuanga no te kupenga te tou ra ki teea tuatau?

17 Te taiku maira ainei teia akatakake anga ki te akavaanga openga no te mamoe e te puakanio ta Iesu i tuatua mai te ka tupu me tae mai aia ma tona kaka ra? (Mata. 25:31-33) Kare. Ka tupu taua akavaanga openga ra i te aere anga mai a Iesu i te tuatau o te mate maata. Ei tukeanga, te akatakake anga e taikuia maira i roto i te akatutuanga no te kupenga ka tupu mai i “te openga o teianei ao.” * Ko te taime teia e noo nei tatou​—te tuatau te taki atura ki te mate maata. No reira akapeea te angaanga akatakake anga e raveia ra i teianei?

18, 19. (a) Akapeea te angaanga akataka anga e raveia ra i teianei? (e) Eaa te takainga ta te aronga ngakau tae ka rave? (E akara katoa i te tataanga i raro ake i roto i te kapi 21.)

18 Ko te tikaanga e mirioni ua atu te ika akatutuia no roto mai i te au tangata te akavaitata maira ki te putuputuanga a Iehova i teia tuatau. Kua tae mai tetai aronga ki te Akamaaraanga, te aere maira tetai pae ki ta tatou au uipaanga, e ko tetai atu aronga te ariki maira i te apii i te Pipiria. Inara te akapapu pouroa maira ainei teia e ka riro mai ratou ei au Kerititiano tika tikai? Penei ka ‘takitakiia mai ratou ki uta,’ inara te akakite maira a Iesu kia tatou e ko te ‘ika memeitaki’ anake ua te ka akaputuputuia mai ki roto i te au ariki, tei akatutu mai i te au putuputuanga Kerititiano. Ka titiriia te ika kikino ki vao, ka titiriia atura ki roto i te umu ai, te akatutu maira i te akapouanga i te tuatau ki mua.

19 Mei te ika kikino ra, e manganui tei apii ana i te Pipiria ma te au tangata o Iehova i mua ana kua akamutu i ta ratou apii. Kare rava etai aronga tei anauia ki te nga metua Kerititiano i inangaro tikai ana kia riro mai ei au pipi na te aru anga i to Iesu takainga vaevae. Kare ratou i inangaro ana i te rave i te ikianga kia tavini ia Iehova me kore i muri ake i te tavini anga iaia no tetai tuatau kua akamutu ratou i te rave i te reira. * (Eze. 33:32, 33) Inara, e mea tau tikai e kia akatika te aronga ngakau tae katoatoa rava e kia akaputuputuia mai ratou ki roto i te au putuputuanga mei te ariki rai, i mua ake ka tae mai ei te ra openga no te akavaanga e kia noo tinamou ua rai i tetai ngai.

20, 21. (a) Eaa ta tatou i kite mai i te akara akaou anga i ta Iesu akatutuanga no runga i te tupu anga? (e) Eaa taau ka tauta i te rave?

20 No reira, eaa ta tatou i kite mai i to tatou akara poto akaou anga i ta Iesu akatutuanga no runga i te tupu anga? Te mea mua, mei te ua tinapi e tupu ra, e maata tikai te au tangata tei akarongo mai ki te karere o te Patireia i runga i te enua nei. Kare e rauka i tetai apinga i te tapu i te akatotoa i ta Iehova angaanga! (Isa. 54:17) Pera katoa, kua orongaia te paruru anga pae vaerua ki te aronga tei kimi kia ‘to ki raro ake i te maru o te pu rakau.’ Te rua, na te Atua oki i akatupu i te reira. Mei te opue tei iroia ki roto i te katoaanga o te varaoa, kare teia tupu anga i kiteaia me kore i marama uaia ana, inara te tupu ra te reira! Te toru, kare te katoatoa tei ariu mai i akapapu mai ana e e aronga memeitaki ratou. Kua aite etai pae ki te ika kikino i roto i ta Iesu akatutuanga.

21 Inara, e mataora tikai i te kite atu anga e e manganui te aronga memeitaki tei akavaitata mai kia Iehova! (Ioa. 6:44) Kua tupu mai teia na roto i tetai tupu anga umere i roto i tetai enua ki tetai enua. Te aere pouroa nei te kaka no teia tupu anga ki te Atua ko Iehova. I te kite anga i teia tupu anga, te inangaro ra tatou tataki tai kia akakeuia kia akarongo atu ki te akoanga tei tataia i te anere mataiti i topa akenei e: “Ei te popongi ka ruru ei i taau ua, . . . kare oki koe i kite i te ka tupu, me ko teia, me ko tera, peneiake ko te meitaki kapipiti katoa ra.”​—Kohe. 11:6.

[Au Tataanga Rikiriki i Raro]

^ para. 2 Te au akamaramaanga e aru maira e akatanotano te reira tei akamaramaia mai i mua atu ana i roto i te itiu o Te Punanga Tiaki, o Tiunu 15, 1992, kapi 17-22, e te itiu o The Watchtower, o Okotopa 1, 1975, kapi 589-608.

^ para. 17 Noatu e te taiku maira a Mataio 13:39-43 i tetai mea tuke no te angaanga tutu anga i te Patireia, aiteite ua te tuatau o te reira akatupu anga ki te tuatau no te akatupu anga i te akatutuanga no te kupenga, koia oki, ki “te openga o teianei ao.” E ravenga tamou te akatakake anga i te ika tei akatutuia mai, mei te angaanga ruru anga e te kokoti anga e raveia ra i teia tuatau.​Te Punanga Tiaki, Okotopa 15, 2000, kapi 25-26; Akamori i te Atua Mou Anake, kapi 178-181, parakarapa 8-11.

^ para. 19 Ko te aiteanga ainei teia e ko te aronga katoatoa tei akamutu i te apii me kore i te taokotai mai ma te au tangata o Iehova e ka titiriia e te au angera ra ei ika kikino ra? Kare! Me te inangaro tikai ra tetai tangata i te oki mai kia Iehova, ka ariki akaouia mai aia.​—Mala. 3:7.

Akapeea Koe me Pau?

• Eaa ta Iesu akatutuanga no runga i te ua tinapi e apii maira kia tatou no runga i te tupu anga te angaanga tutu anga i te Patireia e te paruru anga i te pae vaerua?

• Eaa ta te akaopue i roto i ta Iesu akatutuanga e akatutu maira, e eaa te tuatua mou no runga i te tupu anga no te angaanga Patireia ta Iesu e akakite maira?

• Eaa te tuanga no runga i te tupu anga no te angaanga Patireia tei akakiteaia mai i roto i te akatutuanga o te kupenga?

• Akapeea tatou e akapapu ei e kia noo tamou ua rai tatou i rotopu i te aronga tei ‘akaputuputuia ki roto i te au āriki’?

[Au Uianga Apii]

[Au Tutu i te kapi 18]

Eaa ta te akatutuanga no te ua tinapi e apii maira ia tatou no runga i te tupu maata anga te angaanga tutu anga i te Patireia?

[Tutu i te kapi 19]

Eaa ta tatou i kite mai mei te akatutuanga o te akaopue?

[Tutu i te kapi 21]

Eaa te akatutuia maira te akataka anga i te ika memeitaki mei te ika kikino ra?