Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Yehowa nealame bansantu bende

Yehowa nealame bansantu bende

Yehowa nealame bansantu bende

‘Yehowa kena ulekela bansantu bende. Bantu bakane nebalamibue tshiendelele.’​—MUS. 37:28.

1, 2. (a) Mmalu kayi avua menzeke mu bidimu bia 900 kumpala kua Yezu avua matete lulamatu lua batendeledi ba Nzambi? (b) Mmu nsombelu kayi isatu ivua Yehowa mulame batendeledi bende?

TUDI mu bidimu bia 900 kumpala kua Yezu ne bualu kampanda budi buenzeka, budi busaka batendeledi ba Yehowa bua kusungula tshia kuenza. Bisamba dikumi bia bena Isalele bia ku Nord bidi bienza buabi bukalenge. Yalobama mukalenge udibu bafume ku diteka mu nkuasa udi wenza diakamue tshitendelelu tshipiatshipia bua kujadikaye bukalenge buende. Udi wenzeja bantu bende bua bamulamate mu malu onso. Batendeledi ba Yehowa batu bamulamate nebenze tshinyi? Nebashale anu balamate Yehowa anyi? Bantu binunu ne binunu badi bashala bamulamate ne Yehowa udi ubalama.​—1 Bak. 12:1-33; 2 Kul. 11:13, 14.

2 Nansha lelu eu lulamatu lua bantu ba Nzambi ludi lutetshibua. Bible udi utudimuija ne: ‘Nuikale bapole, nutabale; muena lukuna wenu Diabolo mene udi wendakana bu nyama wa ntambue udi ukungula, ukeba bantu ba kudiaye.’ Tudiku mua ‘kumutantamena bajalame mu ditabuja dietu’ anyi? (1 Pet. 5:8, 9) Tukonkononayi amue a ku malu avua menzeke pavua Yalobama muangate bukalenge mu 997 kumpala kua Yezu ne tumone tshitudi mua kulongelaku. Bavua bakengesha bantu ba Yehowa tshikondo atshi. Batontolodi bavua kabidi bakeba kubapambuisha pavuabu benza midimu ivua Nzambi mubapeshe. Yehowa kavua mulekele bantu bende mu nsombelu yonso eyi ne kakutulekela petu to.​—Mus. 37:28.

Padibu babakengesha

3. Bua tshinyi bukokeshi bua mukalenge Davidi buvua buimpe?

3 Tuanji kukonkonona malu avua mafikishe Yalobama ku dilua mukalenge. Nsumuinu 29:2 udi wamba ne: ‘Pakokesha muntu mubi, bantu badi batua mikemu.’ Pavua mukalenge Davidi ukokesha, bantu kabavua batua mikemu to. Kavua mupuangane to, kadi uvua mulamate Nzambi ne umueyemena. Kavua ukengesha bantu to. Yehowa wakadia nende tshipungidi wamba ne: ‘Nzubu webe ne bukalenge buebe nebijadikibue ku mêsu kuebe tshiendelele; nkuasa webe wa butumbi neajadikibue tshiendelele.’​—2 Sam. 7:16.

4. Bua Solomo ne bantu bende kutungunukabu ne kupeta masanka, bavua ne bua kuenza tshinyi?

4 Bukokeshi bua Solomo muana Davidi buvua buimpe ku ntuadijilu ne buvua buleja muikala bukokeshi bua Kristo Yezu bua bidimu tshinunu. (Mus. 72:1, 17) Bisamba bia Isalele bionso 12 kabivua ne bua kumutombokela to. Kadi bua Solomo ne bantu bende kutungunukabu ne kupeta masanka a kudi Yehowa, bavua ne bua kutungunuka ne kuenza tshivua Yehowa muambile Solomo. Wakamuambila ne: ‘Biwenda mu njila yanyi, biwenza mêyi anyi, biwatumikila mikenji yanyi yonso, nunku nenjadike dîyi dianyi kuudi, dingakambila Davidi tatuebe. Nenshikame munkatshi mua bena Isalele, tshiena ndekela bantu banyi bena Isalele.’​—1 Bak. 6:11-13.

5, 6. Solomo wakatuadija kuenza tshinyi pakalekelaye Nzambi?

5 Diakabi, Solomo wakalekela Yehowa ne kutuadija kutendelela nzambi ya dishima pakakulakajaye. (1 Bak. 11:4-6) Wakalekela kutumikila Yehowa ku kakese ku kakese ne kutuadijaye kukengesha bantu bende bibi bitambe. Bua mushindu uvuaye ubakengesha, bakalua kudidila muanende Lehabama wakamupingana mu nkuasa bua abalekelele koku. (1 Bak. 12:4) Ntshinyi tshivua Yehowa muenze pavua Solomo mumulekele?

6 Bible udi utuambila ne: ‘Yehowa wakadi ne Solomo tshiji, bualu bua mutshima wende wakumuka kudi Nzambi wa Isalele, wakamueneka kudiye misangu ibidi.’ Yehowa wakambila Solomo ne: ‘Bualu bua wewe kuakutumikila tshipungidi tshietu ne mêyi anyi bingakukuambila, bulelela, nenkunyenge bukalenge, nembupe muntu webe.’​—1 Bak. 11:9-11.

7. Nansha muvua Yehowa mubenge Solomo, mmunyi muakalamaye bantu bende?

7 Pashishe Yehowa wakatuma muprofete Ahiya bua kuela muntu uvua ne bua kusungila bena Isalele manyi. Muntu au uvua Yalobama, muntu wa bukitu uvua wenza mudimu mu bukalenge bua Solomo. Nansha muvua Yehowa mushale mulamate tshipungidi tshia bukalenge tshivuaye mudie ne Davidi, wakitaba bua bisamba 12 bitapuluke mu bitupa bibidi. Uvua ne bua kupesha Yalobama bisamba dikumi, ne bibidi bivua ne bua kushala kudi bakalenge ba mu dîku dia Davidi divuabu baleja mpala kudi Lehabama. (1 Bak. 11:29-37; 12:16, 17, 21) Yehowa wakambila Yalobama ne: ‘Biumvua mêyi onso andi nkuambila, biwenda mu njila yanyi bua kuenza malu adi mimpe ku mêsu kuanyi, ne bua kutumikila mêyi anyi ne mikenji yanyi bu muakenza muntu wanyi Davidi, nengikale nebe, nenjadike tshiota tshiebe bulelela, bu mungakajadika tshiota tshia Davidi; nenkupe wewe bena Isalele.’ (1 Bak. 11:38) Yehowa wakenza nunku bua kusulakaja bantu bende.

8. Ntatu kayi idi nayi bantu ba Nzambi lelu?

8 Dikengeshangana ne kansungasunga mbivule lelu eu. Muambi 8:9 udi wamba ne: ‘Bantu badi ne bumfumu badi bakengesha bantu nabu.’ (MMV) Bangenda-mushinga ba lukuka ne bakokeshi babi badi mua kukebesha nzala mu bantu. Balombodi ba malu a tshididi, a bungenda-mushinga ne a bitendelelu batu bafila tshilejilu tshibi. Nunku anu bu muntu muakane Lota, bantu ba Nzambi lelu badi ‘batatshishibua ku bienzedi bia bundu bia bashipi ba mikenji.’ (2 Pet. 2:7) Bakokeshi bena lutambishi badi batukengesha kabidi patudi tuditatshisha bua kutumikila mikenji ya Nzambi.​—2 Tim. 3:1-5, 12.

9. (a) Ntshinyi tshikadi Yehowa muenze bua kusungila bantu bende? (b) Ntshinyi tshidi tshitujadikila ne: Yezu neashale mulamate anu Nzambi?

9 Kadi tuikalayi bashindike ne: Yehowa kakulekela bantu bende nansha kakese to! Tuelayi anu meji ku malu akadiye muenze bua kumbusha bakokeshi babi ba pa buloba. Bukalenge bua Nzambi budiye mupeshe Kristo Yezu bukadi butuadije kukokesha. Yezu ukadi mutuadije kukokesha mu diulu kukadi bidimu bitue ku lukama. Mu katupa kakese emu, neasungile bantu badi batshina dîna dia Nzambi ku malu mabi onso. (Bala Buakabuluibua 11:15-18.) Yezu ukadi muleje mudiye mulamate Nzambi too ne ku lufu. Kakuela bantu bende mâyi ku makasa bu Solomo to.​—Eb. 7:26; 1 Pet. 2:6.

10. (a) Mmunyi mutudi mua kuleja ne: tudi tuanyisha Bukalenge bua Nzambi? (b) Ndishindika kayi ditudi ne bua kuikala nadi patudi mu ntatu?

10 Bukalenge bua Nzambi mbulelela ne nebumushe makenga onso. Tudi ne bua kulamata anu Yehowa Nzambi ne Bukalenge buende. Bu mutudi bindile anu Bukalenge bua Nzambi, katuena tulonda malu a panu to, kadi tudi tuenza malu adi asankisha Nzambi ne muoyo mujima. (Tito 2:12-14) Tudi tudienzeja bua kushala katuyi katoba ka mu buloba ebu. (2 Pet. 3:14) Nansha tuetu ne ntatu ya mushindu kayi, tuikalayi bashindike ne: Yehowa neatulame. (Bala Musambu wa 97:10.) Musambu wa 116:15 udi utujadikila ne: ‘Lufu lua bansantu bende ludi lua mushinga mukole ku mêsu kua Yehowa.’ Batendeledi ba Yehowa badi ne mushinga wa bungi ku mêsu kuende, ke bualu kayi kena mua kuitaba bua babashipe bonso nansha.

Padi batontolodi bakeba kubapambuisha

11. Mmunyi muvua Yalobama muele Yehowa nyima?

11 Bukokeshi bua mukalenge Yalobama buvua mua kupetesha bena Isalele disulakana. Kadi malu akaluaye kuenza akateta lulamatu luabu kudi Nzambi. Buende yeye, lumu ne diakalenga dia pa buadi divua Nzambi mumupeshe kabivua bikumbane to, ke kukebaye bua kujadika bumfumu buende. Wakadiambila ne: ‘Biaya bantu aba bua kufilabu milambu mu nzubu wa Yehowa wa mu Yelushalema, nebakudimune mitshima yabu kudi Lehabama, mukalenge wabu wa mu Yuda kabidi; nebanshipe meme, nebapingane kudi Lehabama, mukalenge wa Yuda.’ Ke yeye kuenza ntendelelu mupiamupia wa tuana tua ngombe tua or tubidi. ‘Wakateka kamue mu Betele ne kakuabu mu Dana. Bualu ebu buakalua bubi, bualu bua bantu bakaya kutendelela kamue ne kakuabu too ne ku Dana. Wakasa bitendelelu pa mutu pa mikuna, wakasungula bakuidi munkatshi mua bantu bonso, bakadi kabayi bana ba bena Lewi.’ Yalobama wakadienzela too ne dituku divua ‘bena Isalele ne bua kudia bidia bia disanka’ ne wakatuadija ‘kuosha musenga wa manananshi pa tshioshelu.’​—1 Bak. 12:26-33.

12. Ntshinyi tshivua batendeledi ba Nzambi ba lulamatu ba mu bukalenge bua ku Nord benze pavua Yalobama muenze ntendelelu wa kana ka ngombe?

12 Ntshinyi tshivua batendeledi ba Yehowa ba lulamatu bavua mu bukalenge bua ku Nord ne bua kuenza? Anu bu bankambua babu, bena Lewi bavua mu bimenga bivuabu babapeshe mu bukalenge bua ku Nord kabakajingakana to. (Ekes. 32:26-28; Nom. 35:6-8; Dut. 33:8, 9) Bakashiya bumpianyi buabu, kuyabu ne mêku abu mu Yuda muvuabu ne bua kutungunuka ne kutendelela Yehowa ku matshi talala. (2 Kul. 11:13, 14) Bamue bena Isalele bavua basombele mu Yuda bua matuku makese bakasungula bua kushalamu kashidi pamutu pa kupingana kuabu. (2 Kul. 10:17) Yehowa wakenza bua kabapangishi bantu bua kulua kumutendelela, nenku bidimu bivua bilonda bantu bakuabu ba mu bukalenge bua ku Nord bavua mua kulekela ntendelelu wa kana ka ngombe ne kupingana mu Yuda.​—2 Kul. 15:9-15.

13. Lelu eu, mmunyi mudi batontolodi bateta bantu ba Nzambi?

13 Batontolodi badi batatshisha batendeledi ba Yehowa lelu. Bamue bakokeshi mbatete bua kuenzeja bantu bua kutendelela anu mu tshitendelelu tshidibu bobu basungule. Bamfumu ba mu Bukua-buena Kristo ne bena lutambishi bakuabu badi badiamba mudibu ‘bakuidi ba bukalenge.’ Kadi bela manyi balelela badi ‘bakuidi ba bukalenge’ badi anu munkatshi mua bena Kristo balelela.​—1 Pet. 2:9; Buak. 14:1-5.

14. Ntshinyi tshitudi mua kuenza padi batontolodi bajinga kutupambuisha?

14 Anu bu bena Lewi ba lulamatu ba mu bidimu bia 900 kumpala kua Yezu, batendeledi ba Nzambi ba lelu kabena balonda ngenyi ya batontolodi to. Bela manyi ne bena Kristo bakuabu kabena bitaba ngenyi ya batontolodi nansha kakese to. (Bala Lomo 16:17.) Nansha mutudi tutumikila bamfumu ba mbulamatadi mu malu makuabu ne katuyi tubuelakana mu bimvundu bia pa buloba ebu, tudi tushala balamate anu Bukalenge bua Nzambi. (Yone 18:36; Lomo 13:1-8) Katuena tulonda malu a bantu badi badiamba mudibu benzela Nzambi mudimu eku bienzedi biabu bikale bimufuisha bundu to.​—Tito 1:16.

15. Bua tshinyi tudi ne bua kulamata ‘mupika wa lulamatu ne wa budimu’?

15 Tuele kabidi meji ku tshidi Yehowa muenze bua bantu badi banange bulelela bumbuke mu buloba bubi ebu ne balue muaba udiye muenze udi mufuane mparadizu. (2 Kol. 12:1-4) Tudi tulamata ne dianyisha dionso ‘mupika udi ulamata mfumu wende ne udi ne meji, udi mfumu wende muteke pa mutu pa bantu bende bua kubapa biakudia palua dituku diabi.’ Kristo mmuteke mupika eu ‘pa mutu pa bintu biende bionso.’ (Mat. 24:45-47) Nunku nansha tuetu katuyi bumvue bimpe bualu kampanda budi mupika eu wamba, kakuena bualu nansha bumue butudi mua kububengela anyi kupingana kudi Satana to. Kadi lulamatu nelutusake bua kudipuekesha ne kuindila dîba dikala Yehowa ne bua kutokesha tshilumbu atshi.

Padibu benza midimu idi Nzambi mubapeshe

16. Mmudimu kayi uvua Nzambi mupeshe muprofete kampanda wa mu Yuda?

16 Yehowa wakapisha Yalobama bualu uvua mumutombokele. Wakatuma muprofete wa mu Yuda bua kuya ku Betele bua kumonangana ne Yalobama pavuaye ufila milambu pa tshioshelu tshiende. Muprofete eu uvua ne bua kumuambila tshivua Yehowa mulongolole bua kumuenzela. Kakuyi mpata, mudimu wa muprofete eu uvua mukole.​—1 Bak. 13:1-3.

17. Mmunyi muvua Yehowa mulame muprofete wende?

17 Yalobama wakuulakana ne tshiji pakumvuaye mukenji uvua Yehowa mumutumine. Wakafunkuna muprofete au ne kutuminaye bantu bavua pabuipi nende dîyi ne: ‘Mukuatayi.’ Kadi diakamue, muntu nansha umue kayi muanji kunyunga, ‘tshianza tshiende tshiakololaye kudiye tshiakafubidila, yeye kakamanya mua kutshikonya kabidi. Tshioshelu tshiakapandika pankatshi ne butue buakadi pa mutu patshi buakamata panshi.’ Yalobama kavua ne tshikuabu tshia kuenza to, wakalomba muprofete bua kumulombelaye luse kudi Yehowa ne bua tshianza tshiende tshipingane muatshi ne kale. Muprofete kulombaye ne tshianza tshiende kumvuatshi bimpe. Nunku Yehowa wakalama muprofete wende bua kabamuenzedi bibi.​—1 Bak. 13:4-6.

18. Mmunyi mudi Yehowa utulama patudi tumuenzela mudimu wa tshijila ne dikima?

18 Tudi mua kupetangana ne bena tshibengu anyi bena tshikisu patudi mu mudimu wa kuyisha ne kuvuija bantu bayidi. (Mat. 24:14; 28:19, 20) Kadi katuena ne bua kulekela buowa butupangisha bua kuyisha ne tshisumi to. Anu bu muprofete udibu kabayi batele dîna wa mu matuku a Yalobama eu, tudi ne diakalenga dia ‘kusadila Yehowa katuyi ne buowa.’ * (Luka 1:74, 75, MMM) Nansha mutudi katuyi tutekemena bua Yehowa atusungile mu tshishima, kadi udi utulama tuetu Bantemu bende ku diambuluisha dia nyuma wende ne dia banjelu. (Bala Yone 14:15-17; Buakabuluibua 14:6.) Nzambi kakulekela bantu badi batungunuka ne kumanyisha dîyi diende ne dikima to.​—Filip. 1:14, 28.

Yehowa nealame bansantu bende

19, 20. (a) Bua tshinyi tudi ne bua kuikala bashindike ne: Yehowa kakutulekela? (b) Nkonko kayi ituandamuna mu tshiena-bualu tshidi tshilonda?

19 Yehowa udi Nzambi wetu wa lulamatu. (Buak. 15:4; 16:5) Udi uleja ‘dinanga mu bienzedi biende bionso.’ (Mus. 145:17) Bible udi utujadikila kabidi ne: ‘Nealengeje njila wa bansantu bende.’ (Nsu. 2:8) Batendeledi ba Nzambi ba tshitembu badi ne bua kuikala bashindike ne: Yehowa neabalombole ne neabalame padibu mu ntatu, padi batontolodi bakeba kubapambuisha anyi padibu benza mudimu mukole.

20 Nunku tudi ne bua kuela meji pa lukonko elu: Ntshinyi tshiangambuluisha bua kushala mulamate Yehowa nansha pandi mu ntatu anyi mu mateta? Mu mêyi makuabu, mmunyi mundi mua kupeta bukole bua kushala mulamate Nzambi?

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 18 Tshiena-bualu tshidi tshilonda netshileje bikala muprofete eu uvua mutungunuke ne kutumikila Yehowa anyi mulekele, ne tshivua tshimufikile.

Newandamune munyi?

• Mmunyi mudi Yehowa muleje ne: katu ulekela bantu bende padibu babakengesha?

• Ntshinyi tshitudi ne bua kuenza padi batontolodi bakeba kutupambuisha ne ngenyi yabu?

• Mmunyi mudi Yehowa ulama bantu bende padibu benza mudimu wa kuyisha?

[Nkonko ya dilonga]

[Karte/​Tshimfuanyi mu dibeji 5]

(Bua kumona malu bimpe, tangila mu mukanda)

BUKALENGE BUA KU NORD (Yalobama)

Dana

SHEKEME

Betele

BUKALENGE BUA KU SUD (Lehabama)

YELUSHALEMA

[Tshimfuanyi]

Yehowa kavua mulekele bantu bende pavua Yalobama mutuadije ntendelelu wa kana ka ngombe

[Tshimfuanyi mu dibeji 3]

Bua Solomo ne bantu bende kutungunukabu ne kupeta masanka a kudi Yehowa, bavua ne bua kuenza tshivuaye muambile Solomo