Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

A Zeova pa basd neb nins sẽn nong-a wã ye

A Zeova pa basd neb nins sẽn nong-a wã ye

A Zeova pa basd neb nins sẽn nong-a wã ye

“[A Zeova] ka basd neb nins sẽn nong bãmbã ye. Bãmb gũuda bãmb wakat sẽn ka sɛta.”—YƖƖL 37:28.

1, 2. a) Yel-bʋg n zĩnd pĩnd wẽndẽ n kɩt tɩ Wẽnnaam nin-buiidã paam makre? b) A Zeova sõnga neb nins sẽn nong-a wã yɛl a tãab bʋs pʋgẽ?

SẼN na maan yʋʋm 1 000 sẽn deng a Zezi rogmã, sasa n wa n zĩnd tɩ Israɛll nin-buiidã ra segd n yãk b sẽn na n tũ Wẽnnaam ninga. Zabr n da na n yikẽ nin-buiidã ne taab sʋka, tɩ b kong n kõ Israɛll buud piigã sẽn da be b tẽngã nug rɩtgã soog-m-meng bilfu, sẽn na yɩl tɩ zabrã vaale. A Zeroboam sẽn lebg be rĩmã yɩɩ tao-tao n lugl tũudum zẽng a soolmã neb fãa yĩnga, sẽn na yɩl n tõog n soog-b fasɩ. Ned baa a ye da pa tar sor n na n kɩɩs a noorã ye. Neb nins sẽn da nong a Zeova ne b sũy fãa wã ra na n maana wãna? B ra na n kell n saka Wẽnnaam ning b sẽn da sɩng n tũudẽ wã bɩ? Neb wʋsg kell n saka a Zeova. La rẽ kɩtame t’a me kell n sõng-b la a ges b yelle.—1 Rĩm 12:1-33; 2 Kib. 11:13, 14.

2 Rũndã-rũndã me, Wẽnnaam nin-buiidã paamda makre, b sẽn nong-a ne b sũy fãa wã yĩnga. Biiblã keoog-d-la woto: “Yõk-y y mens n gũusi; tɩ bõe, yãmb bɛyã sẽn yaa Sʋɩtãanã gõoda wa gɩgemd sẽn kelemda, n baood a sẽn tõe n paam a soab n sãame.” La rẽ yĩnga d tõe n kɩɩsa a Sʋɩtãan “n yals kãn-kãe tẽeb pʋgẽ” bɩ? (1 Pɩɛ. 5:8, 9) D ges yɛl kẽer sẽn zĩnd pĩnd wẽndẽ Israɛllã rĩm a Zeroboam naamã reegr sasa, n bãng sagls nins d sẽn tõe n paame. Sasa kãng yɩɩ toog wakate. Sẽn da rat-b n kell n sak a Zeova wã paama weoogre. Neb nins sẽn bas a Zeova n tũud wẽnnaam dãmb a taabã me ra kɩtame tɩ yaa toog ne sakdbã. Sẽn paase, b ra segd n tʋma tʋʋm nins a Zeova sẽn da bobl-bã, tɩ ra pa nana ye. La yel-kãens fãa pʋgẽ, a Zeova pa bas neb nins sẽn da nong-a wã baa daare, la a pa na n bas tõnd me rũndã-rũndã ye.—Yɩɩl 37:28.

Weoogrã sasa

3. Bõe yĩng tɩ nin-buiidã pa nams rĩm a Davɩɩd naamã wakate?

3 D reng n ges sẽn sɩng to-to t’a Zeroboam wa lebg rĩmã. Yelbũn 29:2 yeelame tɩ “nin-wẽng sã n deeg naam, nebã yãbdame.” A Davɩɩd naamã sasa, nin-buiidã pa yãb ye. Yaa sɩd t’a Davɩɩd ra mi n kongame, la a ra nonga Wẽnnaam ne a sũur fãa n da teeg-a zãng-zãnga. A Davɩɩd pa nams nin-buiidã a naamã sasa ye. A Zeova maana kaool ne a Davɩɩde, n yeel-a woto: “Fo rooga ne f rĩungã na n yalsa kãn-kãe, la fo naamã ka na n sɛ abada.”—2 Sãm. 7:16.

4. Bark nins sẽn zĩnd a Salomo naamã wakatã paoong tũu ne bõe?

4 A Davɩɩd biig a Salomo naamã sɩngrẽ, tẽngã ra yidgda sõma tɩ nin-buiidã vɩ bãan pʋgẽ. Woto ra wilgda ãdem-biisã vɩɩm sẽn na n yɩ to-to Kirist Zezi naamã rɩɩb yʋʋm tusrã sasa. (Yɩɩl 72:1, 17) A Salomo naamã sɩngrẽ, Israɛll buud 12 wã baa a ye da pa tar bʋʋm n na n tõdg-a ye. La sẽn na yɩl n paam a Zeova barkã, a Salomo ne a nin-buiidã ra segd n sak-a lame. A Zeova ra yeela a Salomo woto: “Fo sã n sak m tõodã ne m minundã n sak m noorã ne bũmb nins fãa mam sẽn yeelã, mam na n maana foom wa m sẽn da yeel f ba a Davɩɩdã. La mam na n zĩnda Israɛll nebã sʋka, m ka na n bas-b ye.”—1 Rĩm 6:11-13.

5, 6. A Salomo sẽn bas Wẽnnaamã, bõe n maane?

5 A Salomo sẽn wa n kʋʋle, a sɩnga a Zeova basg n tũud wẽnnaam dãmb a taaba. (1 Rĩm 11:4-6) Bilf-bilfã, a wa n basa a Zeova fasɩ, n sɩng nin-buiidã weoogre. A Salomo namsa nebã wʋsg hal tɩ kɩt t’a kũumã poore, b yẽgem ne a biig a Roboam sẽn ledg-a wã, n kos-a t’a ra nams-b wa a ba wã ye. (1 Rĩm 12:4) A Zeova maana wãn a Salomo sẽn wa n bas-a wã?

6 Biiblã wilgame t’a Zeova sũur yika ne a Salomo, a sẽn bas Israɛll Wẽnnaamã sẽn da vẽneg a meng ne-a naoor a yiibã. A Zeova yeela a Salomo yaa: “Fo sẽn maan woto n ka sak mam kaool ninga mam sẽn maan ne foom ne m tõodã, mam na n deega fo rĩungã n kõ f tʋm-tʋmda.”—1 Rĩm 11:9-11.

7. Baa a Zeova sẽn wa n bas a Salomo wã, wãn to la a kell n ges neb nins sẽn nong yẽ wã yelle?

7 Rẽ poore, a Zeova tʋma no-rɛɛs a Ahiza t’a tɩ yãk ned sẽn na n fãag a nin-buiidã a Salomo nugẽ. Fãagd kãng yɩɩ a Zeroboam sẽn yɩ a Salomo rĩungã kug-zĩid a ye wã. Baa ne a Zeova sẽn pa sãam kaool ning a sẽn da maan ne a Davɩɩd Rĩungã wɛɛngẽ wã, a sakame tɩ buud 12 wã welg zĩis a yi. A Zeroboam sooga buud piiga, t’a Davɩɩd yageng a Roboam ne a roogã rãmb soog buud a yiibã. (1 Rĩm 11:29-37; 12:16, 17, 21) A Zeova yeela a Zeroboam woto: “Fo sã n sak n maan bũmb ninga mam sẽn yeelã, la f tũ m sorã n maan sẽn tat m yam, la f sak m tõodã ne m noorã wa m tʋm-tʋmd a Davɩɩd sẽn da maanã, mam na n zĩnda ne foom n kɩt tɩ f roogã kaoose, wa mam sẽn maan a Davɩɩd yĩngã. La m na n dɩka Israɛll n kõ foom.” (1 Rĩm 11:38) A Zeova maana a nin-buiidã neere, n yãk ned sẽn na n wa ne b yolsgo.

8. Wẽnnaam nin-buiidã maooda ne zu-loe-bʋs rũndã-rũndã?

8 Rũndã-rũndã, yel-kɛgã la nebã weoogrã piuugame. Koɛɛg Soab 8:9 yeelame tɩ ‘ninsaal tõeyã a to n maand-a wẽnga.’ Ligd-baoodbã yão-beedã la nanambsã zãmbã mi n kɩtame tɩ yɩl n paam n kõ noorã yaa toogo. Naoor wʋsgo, goosneemã rãmbã taoor dãmba, toandbã la tũudmã taoor dãmb sẽn vɩ to-to wã me pa lebd be baa bilf ye. Rẽ n so tɩ wala nin-tɩrg a Lote, neb nins sẽn nong Wẽnnaam rũndã-rũndã wã ‘sidgd wʋsgo, nin-wẽn-kãens yel-manesem sẽn yaa wẽns tɩ loogã yĩnga.’ (2 Pɩɛ. 2:7) Sẽn paase, baa tõnd sẽn nong laafɩ la d modgd n sakd Wẽnnaam noyã, nanambs sẽn yaa wuk-m-mens rãmb n mi n namsd tõndo.—2 Tɩm. 3:1-5, 12.

9. a) Bõe la a Zeova zoe n maan n na n fãag a nin-buiidã? b) Bõe yĩng tɩ d tõe n kɩs sɩd t’a Zezi pa na n tol n bas Wẽnnaam sakre?

9 La d tõe n kɩsa sɩd t’a Zeova pa na n tol n bas neb nins sẽn nong-a ne pʋ-peelmã ye. Yãmb we n tags n ges bũmb nins a sẽn zoe n maan sẽn na yɩl n wa menes dũniyã nanambs sẽn yaa wẽnsã. A zoe n lugla a Mesi Rĩungã a sẽn bobl Kirist Zezi wã. Sẽn dat n maan yʋʋm koabga, a Zezi rɩta naam saasẽ. Ka la bilfu, a na n waa ne yolsg zãng-zãng n kõ neb nins fãa sẽn zoet Wẽnnaam yʋʋrã. (Karm-y Wilgr 11:15-18.) A Zezi zoe n saka Wẽnnaam hali n tãag a kũum. A pa na n tol n wa sãam a nin-buiidã sũy wa a Salomo ye.—Heb. 7:26; 1 Pɩɛ. 2:6.

10. a) Wãn to la d tõe n wilg tɩ d teenda Wẽnnaam Rĩungã? b) D sã n wa maood ne zu-loees d tẽebã yĩnga, d tõe n kɩsa sɩd ne bõe?

10 Wẽnnaam Rĩungã yaa goosneema b sẽn zoe n lugli. A na n kɩtame tɩ weoogr buud fãa sa fasɩ. Yaa Wẽnnaam a Zeova ne a Rĩungã bal la tõnd segd n sak zãng-zãnga. Tõnd kɩsa sɩd tɩ yaa Rĩungã n na n wa maneg yɛlã fãa, la d wɩngd ne tʋʋm sõma maanego, n pa vɩ wa dũniyã neb sẽn yaa wẽn-kɩɩsdbã ye. (Tɩt 2:12-14) D maoodame n lakd d mens ne dũni kãngã nebã tʋʋm-dẽgdã buud fãa. (2 Pɩɛ. 3:14) Sẽn wa n yaa zu-loɛɛg ning fãa pʋgẽ la d be, d tõe n kɩsa sɩd t’a Zeova pa na n bas tɩ bũmb sãam d tẽebã ye. (Karm-y Yɩɩl Sõamyã 97:10.) Sẽn paase, Yɩɩl Sõamyã 116:15 wã yeta d fãa vẽeneg woto: “[A Zeova] nin-nongdsã kũum yaa bõn-kãseng b nifẽ.” A Zeova nonga a nin-buiidã wʋsgo, hal tɩ kɩt t’a pa na n sak tɩ b menems-b zãng fasɩ ye.

Kɩɩsdbã sã n wa rat n sãam d tẽebã

11. Sɩnga wãn t’a Zeroboam wa bas Wẽnnaam sakre?

11 Rĩm a Zeroboam naamã ra segd n waa ne yolsg n kõ Wẽnnaam nin-buiidã. La pa yɩ woto ye. Bũmb ning rĩmã sẽn maanã kɩtame tɩ Wẽnnaam sakr da lebg toog ne nebã. A sẽn paam n lebg rĩmã pa sek-a, t’a bao a sẽn na n maaneg n paam ziir n paase. A tagsa woto: “Nebã sã n kẽnd n maand maand Wẽnnaam doogã pʋgẽ Zerizalɛm, b yamã na n wa tekame tɩ b bas maam n tũ b zu-soab a Roboam n sõng-a n kʋ maam.” Woto kɩtame t’a Zeroboam lugl tũudum paalg a soolmã neb fãa yĩnga, tɩ b pʋʋsd sãnem nag-bi a yiibu. “Yẽ ninga sãnem nag-bil a ye Betɛll, la a ning a ye Dan. La bõn-kãng lebga yel-wẽnã, tɩ neb kẽer kẽnd hal Dan n waoogd nag-bil a ye wã. Yẽ mee rot kunkub zut n yãk nin-zaals sẽn ka Levi buud tɩ b yɩ maan-kʋʋdba.” A Zeroboam yãka raar meng tɩ Israɛll nebã na n maand kibsa, la a “yõog wisd tẽn-kugrã zugu.”—1 Rĩm 12:26-33.

12. Rĩm a Zeroboam sẽn yaa Israɛll rɩtg rĩungã rĩmã sẽn wa n lugl nag-bilã tũudmã, sẽn nong-b Wẽnnaamã manesem yɩɩ wãna?

12 Rɩtg rĩungã neb nins sẽn da nong Wẽnnaamã ra na n maana wãna? Levi neb nins sẽn da vɩ tẽns nins b sẽn kõ-b rɩtg rĩungã soolmẽ wã maana wa b yaab rãmbã sẽn da maanã. B wilga tao-tao tɩ b bee a Zeova poorẽ. (Yik. 32:26-28; Sõd. 35:6-8; Tõo. 33:8, 9) Sẽn na yɩl n tõog n maan a Zeova raabã tɩrg n da pʋʋs bõn-naandse, b basa b yiyã n yik ne b zagsã rãmb n kẽng Zida. (2 Kib. 11:13, 14) Israɛll buud piigã neb a taab sẽn da kẽng Zida n na n tɩ zĩnd bilf yãka yam n kell n pa be. (2 Kib. 10:17) A Zeova kell n sõngame tɩ tũudum hakɩkã pa meneme, sẽn na yɩl tɩ rɩtg rĩungã zãmaan nins sẽn na n pʋglã neb wa tõog n bas nag-bi wã pʋʋsgo, n kẽnd Zida.—2 Kib. 15:9-15.

13. Rũndã-rũndã, bõe la sẽn bas-b Wẽnnaam sakrã maand n dat n sãam a nin-buiidã tẽebo?

13 Rũndã-rũndã, neb nins sẽn bas Wẽnnaam sakrã rat n sãama neb nins sẽn ket n sakd-a wã tẽebo. Nanambs kẽer lugla b yam tũudum b tẽnsã pʋsẽ n modgd nin-buiidã n dat tɩ b tũ. Kiris-neb ne yʋʋrã taoor dãmb la wuk-m-mens rãmb a taab yetame tɩ yaa bãmb la b sẽn boond Biiblã bãngr-goamã pʋgẽ tɩ naam maan-kʋʋdbã. La yaool n yaa kiris-neb hakɩkã sʋk bal la Wẽnnaam yãk “naam maan-kʋʋdbã” sẽn yaa sẽn paam-b vʋʋsem sõngã zaeebã.—1 Pɩɛ. 2:9; Wil. 14:1-5.

14. D manesem ne sẽn bas-b Wẽnnaam sakrã segd n yɩɩ wãna?

14 Wala pĩnd wẽndẽ Levi neb nins sẽn da nong Wẽnnaamã sẽn maan to-to wã, sẽn nong-b Wẽnnaam rũndã-rũndã wã pa basd tɩ sẽn bas-b Wẽnnaam sakrã tudg-b ye. Kiris-neb nins sẽn paam vʋʋsem sõngã zaeebã ne b tũud-n-taasã gũusda b mens ne b ziri wã buud fãa la b kɩɩsd-b tao-tao. (Karm-y Rom dãmb 16:17.) Baa d sẽn sakd dũniyã nanambs noy ne yamleoog la d pa kẽesd d toog zabã pʋsẽ wã, yaa Wẽnnaam Rĩungã la d sakd n yɩɩd fãa. (Zã 18:36; Rom 13:1-8) Tõnd kɩɩsda neb nins fãa sẽn yet tɩ b tũuda Wẽnnaam n yaool n paoogd-a ne b tʋʋmã.—Tɩt 1:16.

15. Bõe yĩng tɩ d segd n sak “tʋm-tʋmd sẽn tũud sɩd la sẽn tar yamã” wakat fãa?

15 Sẽn paase, tags-y n ges-y-yã a Zeova sẽn maan bũmb ning n na n sõng pʋ-peelem dãmbã tɩ b yi dũni-wẽngã nebã sʋka, n wa naag a siglgã sẽn yaa bãan la zems-n-taar zĩigã nebã. (2 Kor. 12:1-4) Yaa ne sũ-noog la d sakd ‘tʋm-tʋmd sẽn tũud sɩd la sẽn tar yam t’a Zusoabã kõ-a noor t’a ges a zakã yelle, n moeneg-a wa sẽn zemsã.’ Kiristã kõ-a-la noor “t’a yɩ a zaka fãa yel-gɛta.” (Mat. 24:45-47) Rẽ n so tɩ baa d sã n wa pa wʋm bũmb tʋm-tʋmd kãngã sẽn maan bɩ a sẽn yeel võore, d pa segd n kɩɩs-a wall d lebg n leb a Sʋɩtãan dũniyã pʋgẽ ye. D sẽn nong a Zeova wã yĩng kɩtdame tɩ d sikd d mense, n sakd n gũudẽ t’a wa sõng-d tɩ d wʋme.

Wẽnnaam sã n bobl-d tʋʋmde

16. Bõe la b tʋm Zida no-rɛɛs t’a tɩ maane?

16 A Zeova sɩbga a Zeroboam a sẽn pa kell n sak-a wã yĩnga. A tʋma Zida no-rɛɛs t’a kẽng Betɛll n tɩ taas a Zeroboam koɛɛga, a sẽn da wa n dat n yõog wisd a tẽn-kugrã sɛɛga. No-rɛɛsã koɛɛg ra yaa koe-beedo. Hakɩka, yɩl n taas rĩmã koe-kãng ra yaa toogo.—1 Rĩm 13:1-3.

17. Wãn to la a Zeova kogl a koe-taasdã?

17 A Zeroboam sẽn wʋm koɛɛgã, a sũur yika wʋsgo, hal t’a tees Wẽnnaam daoã, n yeel a nebã tɩ b yõk-a. La ‘wakat kãng bala, a nugã kʋɩɩme n ka tõe n le gõd ye. Tẽn-kugrã me wãame tɩ tompɛglmã sãeege.’ Yɩɩ tɩlae t’a Zeroboam bõos no-rɛɛsã t’a pʋʋs a Zeova t’a nugã lebe. No-rɛɛsã pʋʋsame tɩ nugã sɩd leb a zĩigẽ. A Zeova sẽn maan woto wã, a kogla a koe-taasdã tɩ bũmb pa maan-a ye.—1 Rĩm 13:4-6.

18. D sẽn tʋmd a Zeova tʋʋmdã ne raood n pa zoet rabeemã, wãn to la a kogend-do?

18 Tõnd sẽn moond koe-noogã ne d sũy fãa la d maand karen-biisã, d mi n segda neb sẽn pa rat n deeg-d sõma bɩ sẽn tolg n kis-d menga. (Mat. 24:14; 28:19, 20) La d pa segd n bas tɩ nin-kãens boog d koe-moonegã yẽesem ye. Wa no-rɛɛs ninga sẽn tɩ taas a Zeroboam koɛɛgã, yaa ne raood la ne d sũy fãa la tõnd me tʋmd a Zeova tʋʋmdã. * (Luk 1:74, 75) Rũndã-rũndã, baa d pa gũud t’a Zeova maan yel-soalem n sõng-d me, d miime t’a ket n kogenda a Kaset rãmbã ne a vʋʋsem sõngã la a malɛgsã maasem, la a teend-ba. (Karm-y Zã 14:15-17; Wilgr 14:6.) Wẽnnaam pa na n tol n bas neb nins sẽn moond a koɛɛgã ne raoodã ye.—Fil. 1:14, 28.

A Zeova na n gũu neb nins sẽn nong-a wã

19, 20. a) Bõe yĩng tɩ d tõe n kɩs sɩd t’a Zeova pa na n tol n bas-do? (b) Bõe yell la d na n gom sõsg ning sẽn pʋgdã pʋgẽ?

19 D tõe n kɩsa sɩd tɩ tõnd Wẽnnaam a Zeova pa na n tol n bas-d ye. A “manesem fãa yaa tɩrga.” (Yɩɩl 145:17) Sɩd me, Biiblã yeta woto: “B gũuda neb nins sẽn nong bãmbã.” (Yel. 2:8) Neb nins sẽn nong a Zeova wã sã n wa be weoogr pʋgẽ, bɩ sẽn bas-b a Zeova sakrã sã n wa namsd-ba, wall a Zeova meng sã n wa bobl-b tʋʋmd sẽn pa nana, b tõe n kɩsa sɩd t’a na n wilg-b-la sor la a teel-ba.

20 La masã, tõnd ned kam fãa segd n soka a meng woto: ‘Bõe n na n sõng maam tɩ m kell n sak a Zeova, m sẽn wa n tɩ be yell ning fãa pʋgẽ?’ Wall koɛɛg-koɛɛga, bõe n na n sõng maam tɩ m kell n sak Wẽnnaam wakat fãa?

[Tẽngr note]

^ sull 18 Sõsg ning sẽn pʋgdã pʋgẽ, d na n bãnga no-rɛɛsã sã n kell n saka a Zeova bɩ a sã n pa kell n sak-a, la bũmb ning sẽn paam-a.

Wãn to la y na n leoke?

• Wãn-wãn la a Zeova wilgẽ tɩ weoogr wakate, a pa basd neb nins sẽn nong-a wã?

• Tõnd manesem yaa wãn ne sẽn bas-b Wẽnnaam sakrã la b ziri wã buud fãa?

• Koe-moonegã pʋgẽ, wãn to la a Zeova kogend kiris-nebã sẽn nong-a wã?

[Zãmsgã sogsgã]

[Kart/Foto, seb-neng 10]

(Yaa sebrã meng pʋgẽ la y tõe n yã fãa)

RƖTG RĨUNGÃ (Zeroboam)

Dan

SEKƐM

Betɛll

GOABG RĨUNGÃ (Roboam)

ZERIZALƐM

[Fotã]

A Zeroboam sẽn wa n lugl nag-bilã pʋʋsgã, a Zeova pa bas neb nins sẽn nong yẽ wã ye

[Foto, seb-neng a 8]

Sẽn na yɩl n paam a Zeova barkã, a Salomo ne a nin-buiidã ra segd n sak-a lame