Nte Afo ke Esem “Edisana Usem” Udọn Udọn?

BRE

Nte Afo ke Esem “Edisana Usem” Udọn Udọn?

“Nyakabade edisana n̄kpọk-inua [“usem,” “NW”] nnọ mme idụt: man kpukpru mmọ ẹkot enyịn̄ Jehovah.”—ZEPH. 3:9.

1. Nso utịbe utịbe enọ ke Jehovah ọnọ nnyịn?

IDỊGHE owo, edi Andibot, kpa Jehovah Abasi, ọkọtọn̄ọ usem. (Ex. 4:11, 12) Enye ikọnọhọ Adam, akpa owo, ukeme nditịn̄ ikọ kpọt, edi ama ọnọ enye n̄ko ukeme nditịbi mbufa ikọ ndi man anam ikọ esie awak. (Gen. 2:19, 20, 23) Nso utịbe utịbe enọ ke emi edi ntem! Emi amakam anam ubonowo ekeme ndinyene nneme ye Ete mmọ eke heaven nnyụn̄ ntoro ubọn̄ ubọn̄ enyịn̄ esie.

2. Ntak emi mme owo mîsemke aba usem kiet kpọt?

² Ke isua 1,700 tọn̄ọ ẹkebot owo, kpukpru owo ẹkesem usem kiet kpọt, ẹnyụn̄ ẹnyene orụk “ikọ kiet.” (Gen. 11:1) Ekem ẹma ẹsọn̄ ibuot ke eyo Nimrod. Mbon nsọn̄ibuot oro ẹma ẹsop ibuot ke ebiet emi ẹkedide ẹdikot Babel, sia ẹkeyomde ndidụn̄ ke ebiet kiet kpọt, emi ekedide isio ye uduak Jehovah. Mmọ ẹma ẹtọn̄ọ ndibọp ata akamba tọwa, idịghe man ẹnọ Jehovah ubọn̄, edi man ‘ẹnam enyịn̄’ ẹnọ idemmọ. Ntre, Jehovah ama etịmede usem mbon nsọn̄ibuot oro onyụn̄ anam mmọ ẹsem nsio nsio usem. Ntem, ẹma ẹnam mmọ ẹsuana ke iso ofụri ererimbot.—Kot Genesis 11:4-8.

3. Nso iketịbe ke ini Jehovah eketịmerede usem mbon nsọn̄ibuot ke Babel?

³ Mfịn, mme owo ẹsem ata ediwak usem—ndusụk owo ẹdọhọ ke ẹsem se ibede usem 6,800—ke ofụri ererimbot. Usem emi kiet kiet enyene isio isio usụn̄ ukere n̄kpọ. Mmọdo, etie nte Jehovah Abasi ama ọsọhi akani usem oro mbon nsọn̄ibuot oro ẹkesemde ke ekikere mmọ efep ke ini enye eketịmerede usem mmọ. Enye ikesịnke mmọ mbufa ikọ kpọt ke ekikere, edi ama okpụhọ nte mmọ ẹkekerede n̄kpọ onyụn̄ ọnọ mmọ obufa usụn̄ ubon ikọ ke usem. Imosụk ise ẹkedide ẹdikot ọtọ tọwa oro “Babel,” emi ọwọrọde ndutịme! (Gen. 11:9) Edi n̄kpọ inemesịt ndikụt ke Bible kpọt ọnọ ọyọhọ ntọt aban̄a nte nsio nsio usem oro ẹsemde mfịn ẹkesan̄ade ẹdidu.

Obufa Usem, Edisana Usem

4. Nso ke Jehovah ekebem iso etịn̄ ke editịbe ke eyo nnyịn?

⁴ Okposụkedi emi mbụk Bible oro aban̄ade nte Abasi eketịmerede usem ke Babel enyenede ndyọ, odu n̄kpọ emi enyenede ndyọ onyụn̄ edide akpan n̄kpọ akan ke eyo nnyịn. Jehovah ama ada prọfet Zephaniah etịn̄ ntịn̄nnịm ikọ ete: “Ke ini oro nyakabade edisana n̄kpọk-inua [“usem,” NW] nnọ mme idụt: man kpukpru mmọ ẹkot enyịn̄ Jehovah, man ẹnam n̄kpọ ẹnọ enye ke esịt kiet.” (Zeph. 3:9) Nso idi “edisana usem” oro, ndien didie ke ikeme ndikpep ndisem enye udọn udọn?

5. Nso idi edisana usem, ndien nso idi utịp edikpụhọ usem?

⁵ Edisana usem edi akpanikọ emi aban̄ade Jehovah Abasi ye mme uduak esie nte ẹkụtde ke Ikọ esie, kpa Bible. “Usem” oro esịne nnennen ifiọk akpanikọ oro aban̄ade Obio Ubọn̄ Abasi ye nte Obio Ubọn̄ oro edinamde enyịn̄ Jehovah asana, owụt ke enye enyene unen ndikara, onyụn̄ ada nsinsi edidiọn̄ ọsọk anam-akpanikọ ubonowo. Nso idi utịp edikpụhọ usem emi? Ẹsian nnyịn ke mme owo “[ẹyekot] enyịn̄ Jehovah” ẹnyụn̄ “ẹnam n̄kpọ ẹnọ enye ke esịt kiet.” Sia mîbietke se iketịbede ke Babel, edikpụhọ nsem edisana usem amanam ẹtoro enyịn̄ Jehovah onyụn̄ anam ikọt esie ẹdiana kiet.

Ndikpep Edisana Usem

6, 7. (a) Nso ibuana ke ndikpep obufa usem, ndien didie ke emi enyene ebuana ye edikpep edisana usem? (b) Nso ke idineme idahaemi?

⁶ Ke ini owo oyomde ndikpep usem en̄wen, enye idimụmke mme ikọ kpọt idọn̄ ke ibuot. Ndikpep obufa usem abuana ndikpep ndikere n̄kpọ ke usụn̄ en̄wen. Nte ẹkọkde ibuot ye idọkọ ẹkeme ndidi ata isio isio ke usem en̄wen. Ndikot mbufa n̄kpọ oyoyom ẹwọn̄ọde utọ ndido utịn̄ikọ nte edeme ke usụn̄ en̄wen. Kpasụk ntre ke edi ke ini itọn̄ọde ndikpep edisana usem akpanikọ Bible. Oyom se ikande ikpîkpu edikpep mme akpan ukpepn̄kpọ Bible. Ndifiọk usem emi abuana edikpụhọ ekikere ye esịt nnyịn.—Kot Rome 12:2; Ephesus 4:23.

⁷ Nso idin̄wam nnyịn ifiọk edisana usem inyụn̄ isem enye udọn udọn? Kpa nte edide ye edikpep usem ekededi, odu mme akpan usọ oro ẹkemede ndin̄wam nnyịn inen̄ede ifiọk ndisem usem akpanikọ Bible. Ẹyak ineme ndusụk akpan usụn̄ oro mme owo ẹsidade ẹkpep usem en̄wen inyụn̄ ise nte mme usụn̄ oro ẹkemede ndin̄wam nnyịn ikpep obufa ndamban̄a usem emi.

Ndisem Obufa Usem Udọn Udọn

8, 9. Nso ke ana inam edieke iyomde ndisem edisana usem, ndien ntak emi edide akpan n̄kpọ?

⁸ Nen̄ede kpan̄ utọn̄. Ke akpa, obufa usem ekeme nditie owo oro akanam mîkopke nte ke tutu amama enye idifiọkke usem oro. (Isa. 33:19) Edi nte owo ekpepde ndinen̄ede n̄kpan̄ utọn̄ ke se enye okopde, enye ọyọtọn̄ọ ndifiọk ndusụk ikọ onyụn̄ ọfiọk nte ẹtịn̄de ikọ. Kpasụk ntre, ẹteme nnyịn ẹte: “[Oyom] nnyịn itịm inọ n̄kpan̄utọn̄ ke mme n̄kpọ oro nnyịn ikokopde, mbak nnyịn idifiọrọ ikpọn̄ usụn̄.” (Heb. 2:1) Jesus ama eteme mme anditiene enye ndien ndien ete: “Yak owo eke enyenede utọn̄ okop.” (Matt. 11:15; 13:43; Mark 4:23; Luke 14:35) Ih, oyom nnyịn ‘ikop inyụn̄ ifiọk se se ikopde ọwọrọde’ man ikpanam n̄kọri ke ndifiọk edisana usem.—Matt. 15:10; Mark 7:14.

⁹ Ndikpan̄ utọn̄ oyom ntịn̄enyịn, edi ukeme oro ẹsịnde odot. (Luke 8:18) Ke ini idụkde mme mbono esop Christian, ndi imesiwụk ntịn̄enyịn ke se ẹnemede, mîdịghe ndi n̄kpọ esiwọn̄ọde ntịn̄enyịn nnyịn? Oyom isịn ofụri ukeme man iwụk ntịn̄enyịn ke se ẹnemede. Mîdịghe ntre, utọn̄ nnyịn ekeme ndikabade ndobi ndikop n̄kpọ.—Heb. 5:11.

10, 11. (a) Nso ke ana inam, ke adianade ye edinen̄ede n̄kpan̄ utọn̄? (b) Nso en̄wen ibuana ke ndisem edisana usem?

¹⁰ Kpebe mbon oro ẹsemde udọn udọn. Ẹsịn udọn̄ ẹnọ mbon oro ẹkpepde obufa usem ẹte ẹnen̄ede ẹkpan̄ utọn̄ ẹnyụn̄ ẹdomo n̄ko ndikpebe nte mbon oro ẹsemde usem oro udọn udọn ẹsikotde ikọ ẹnyụn̄ ẹtịn̄de ikọ. Emi ayan̄wam mbon oro ẹkpepde usem en̄wen mi mbak mmọ ẹdinyene uyoikọ emi mîdiyakke mbon en̄wen ẹfiọk se mmọ ẹtịn̄de. Kpasụk ntre n̄ko, ikpenyene ndikpep n̄kpọ nto mbon oro ẹnyenede “usọ unọ ukpep” obufa usem emi. (2 Tim. 4:2) Dọhọ ẹn̄wam fi. Nyịme edieke ẹnen̄ede fi ke ini anamde ndudue.—Kot Mme Hebrew 12:5, 6, 11.

¹¹ Ndisem edisana usem abuana edinyịme akpanikọ nnyụn̄ nda enye n̄kpep mbon en̄wen, onyụn̄ abuana n̄ko ndidu uwem ekekem ye mbet ye mme edumbet Abasi. Ndikpebe mbon en̄wen ekeme ndin̄wam nnyịn inam emi. Emi esịne ndikpebe mbuọtidem ye ifịk mmọ. Enye esịne n̄ko ndikpebe ofụri usụn̄ uwem Jesus. (1 Cor. 11:1; Heb. 12:2; 13:7) Edieke iyịrede ke ndinam emi, emi ayanam ikọt Abasi ẹdiana kiet, ndien ke ntre anam mmọ ẹnyene uyoikọ kiet.—1 Cor. 4:16, 17.

12. Didie ke edimụm n̄kpọ ndọn̄ ke ibuot enyene abuana ye edikpep obufa usem?

¹² Mụm dọn̄ ke ibuot. Oyom mbon oro ẹkpepde obufa usem ẹmụm ekese mbufa n̄kpọ ẹdọn̄ ke ibuot. Emi esịne edimụm mbufa ikọ ye ubak udịmikọ ndọn̄ ke ibuot. Amaedi mme Christian, ndimụm n̄kpọ ndọn̄ ke ibuot ekeme ndinen̄ede n̄n̄wam mmọ ẹfiọk edisana usem. Ke akpanikọ, ọkpọfọn etieti edieke imụmde enyịn̄ n̄wed Bible idọn̄ ke ibuot ke adiana ke adiana nte mmọ ẹdude ke Bible. Ndusụk owo ẹnịm utịtmbuba edimụm akpan ibat ufan̄ikọ m̀mê itien̄wed Bible oro ẹban̄ade akpan ibuot nneme ndọn̄ ke ibuot. Ndusụk owo ẹkụt ke ọfọn ndimụm mme ikwọ Obio Ubọn̄, enyịn̄ esien Israel ye apostle 12, ye mme edu oro ẹnamde mbun̄wụm spirit, ndọn̄ ke ibuot. Ediwak nditọ Israel ẹma ẹsitịn̄ psalm ke ibuot. Ke eyomfịn, ekpri eyeneren kiet ama omụm se ibede ufan̄ikọ Bible 80 ofụri ofụri ọdọn̄ ke ibuot ke ini emi enye ekedide isua itiokiet kpọt. Nte imekeme ndida usọ emi nnen̄ede nnam n̄kpọ?

13. Ntak emi edifiak ntịn̄ n̄kpọ edide ata akpan n̄kpọ?

¹³ Edifiak ntịn̄ anam iti n̄kpọ, ndien item oro ẹfiakde ẹnọ edi akpan ikpehe ubọ ukpep Christian nnyịn. Apostle Peter ọkọdọhọ ete: “Nyama nditi mbufo mme n̄kpọ emi kpukpru ini, okposụkedi mbufo ẹfiọkde mmọ ẹnyụn̄ ẹsọn̄ọde ẹda ke akpanikọ oro odude mbufo ke esịt.” (2 Pet. 1:12) Ntak emi oyomde ẹti nnyịn n̄kpọ? Sia emi anam n̄kpọ enen̄ede an̄wan̄a nnyịn, anam nnyịn ikụt n̄kpọ ntatara ntatara, onyụn̄ anam nnyịn inen̄ede ibiere ndikop uyo Jehovah. (Ps. 119:129) Ndisidụn̄ọde mme edumbet Abasi kpukpru ini an̄wam nnyịn idụn̄ọde idem nnyịn inyụn̄ in̄wana mbak ididi “andikokop eke efrede.” (Jas. 1:22-25) Edieke nnyịn mîsitịghi idem nnyịn akpanikọ Bible kpukpru ini, n̄kpọ en̄wen ẹkeme ndida esịt nnyịn usụn̄, ndien ekeme ndinam nnyịn isemke aba edisana usem udọn udọn.

14. Nso idin̄wam nnyịn ke ini ikpepde edisana usem?

¹⁴ Kot uyo ọwọrọ. Ndusụk mbon oro ẹkpepde obufa usem ẹsidomo ndikpep ke ndopuyo ke idemmọ. Emi isinen̄ekede ifọn. Ke ini ikpepde edisana usem, ndusụk ini ekeme ndiyom ikot enye “uyo ọwọrọ sụn̄sụn̄” man iwụk ntịn̄enyịn. (Kot Psalm 1:1, 2. *) Ndinam ntre ekeme ndinam se nnyịn ikotde osụhọde odụk nnyịn ekikere. Ke ikọ Hebrew, ikọ oro “ndikot uyo ọwọrọ sụn̄sụn̄” enen̄ede enyene ebuana ye editie n̄kere n̄kpọ. Kpa nte anade udia ataha edieke anade enye enyene ufọn ọnọ nnyịn, oyom itie ikere se ikotde edieke iyomde enye an̄wan̄a nnyịn. Ndi nnyịn imesida ini oro ekemde itie ikere se ikpepde? Ke ima ikokot Bible, ana inen̄ede ikere iban̄a se ikotde.

15. Didie ke ikeme ndikpep nte ẹbonde ikọ ke edisana usem?

¹⁵ Dụn̄ọde nte ẹbonde ikọ. Enyene ini oro oyomde ikpep nte ẹbonde ikọ ke udịmikọ ke obufa usem oro ikpepde. Emi anam ifiọk nte usem oro etiede onyụn̄ anam isem enye nte enende. Kpa nte usem enyenede nte ẹsibonde ikọ, edisana usem akpanikọ N̄wed Abasi enyene “mbiet [m̀mê, ido] nti ikọ.” (2 Tim. 1:13) Oyom ikpebe “mbiet” oro.

16. Oyom nnyịn ikan nso edu, ndien didie ke ikeme ndinam emi?

¹⁶ Ka iso nam n̄kọri. Owo ekeme ndikpep obufa usem nsịm udomo oro ekemede ndida nneme mmemmem n̄kpọ edi etre inamke aba n̄kọri. Mbon oro ẹkpepde edisana usem ẹkeme ndinyene ukem mfịna oro. (Kot Mme Hebrew 5:11-14.) Nso ikeme ndin̄wam nnyịn ikan mfịna emi? Nyịme ndisịn ukeme n̄ka iso n̄kpep usem emi. “Ke emi nnyịn ima ikọkpọn̄ akpa ukpepn̄kpọ eke aban̄ade Christ, ẹyak nnyịn isịn ifịk ikọri isịm ọyọhọ idaha, ikûtọn̄ọ ntak aba isịn itiat idakisọn̄, oro edi, edikabade esịt n̄kpọn̄ utom n̄kpa, ye edibuọt idem ke Abasi, ukpepn̄kpọ aban̄ade baptism ye edidori owo ubọk, ediset mme akpan̄kpa ye nsinsi ikpe.”—Heb. 6:1, 2.

17. Ntak emi ndima ndikpep n̄kpọ kpukpru ini edide akpan n̄kpọ? Nọ uwụtn̄kpọ.

¹⁷ Nịm mme akpan ini ukpepn̄kpọ. Ndikpep n̄kpọ nsịtnsịt kpukpru ini ọfọn akan ndikpep n̄kpọ ke anyan ini ntomo ntomo. Kpep n̄kpọ ke ini oro ibuot eferede fi, n̄kpọ mînyụn̄ ikemeke ndisọp n̄wọn̄ọde fi ntịn̄enyịn. Ndikpep obufa usem etie nte ndisiak afan̄ ke akai. Adan̄a nte ẹsan̄ade ke afan̄ oro, ntre ke emem owo utom ndisan̄a ke enye. Akai esisọp ọkọri ofụk afan̄ oro edieke owo mîsan̄ake do. Ntre, ndisịn ifịk nnyụn̄ nsem kpukpru ini ẹdi akpan n̄kpọ! (Dan. 6:16, 20) Ẹbọn̄ akam “ẹdu ke edidemede kpukpru ini” man ẹsem edisana usem akpanikọ Bible.—Eph. 6:18.

18. Ntak emi ikpesemde edisana usem ke kpukpru ifet?

¹⁸ Sem kpukpru ini! Ndusụk owo oro ẹkpepde obufa usem ẹkeme ndimen̄e ndisem enye ke ntak o-bụt m̀mê ke ntak emi ẹfehede ndinam ndudue. Oro idiyakke mmọ ẹnam n̄kọri. Ndikpep usem emi kpukpru ini anam owo esem enye udọn udọn. Adan̄a nte owo emi ekpepde obufa usem esemde enye, ntre ke edinem enye ndisem obufa usem emi. Oyom nnyịn isem edisana usem ntre n̄ko kpukpru ini. “Koro owo ada esịt ọbuọt idem enyene edinen ido, edi ada inua atan̄a an̄wan̄wa enyene edinyan̄a.” (Rome 10:10) Nnyịn ‘imesitan̄a an̄wan̄wa’ ke ini baptism nnyịn inyụn̄ itan̄a n̄ko ke ini itịn̄de ikọ iban̄a Jehovah ke kpukpru ifet, emi esịnede ini emi idude ke an̄wautom. (Matt. 28:19, 20; Heb. 13:15) Mbono esop ẹsinọ nnyịn ifet ndida in̄wan̄-in̄wan̄ mbio mbio ikọ nsem edisana usem.—Kot Mme Hebrew 10:23-25.

Ẹdiana Kiet Ẹsem Edisana Usem Ẹtoro Jehovah

19, 20. (a) Nso ndyọ ndyọ n̄kpọ ke Mme Ntiense Jehovah ẹnam ke eyo nnyịn? (b) Nso idi ubiere fo?

¹⁹ Ekpekenem didie ntem ndidu ke Jerusalem ke usenubọk Sunday, Sivan 6, ke isua 33 E.N.! Esisịt ini mbemiso n̄kanika usụkkiet usenubọk usen oro, mbon oro ẹkesopde idem ke ubet enyọn̄ kiet do ẹma “ẹtọn̄ọ ndisem nsio nsio usem” ke utịbe utịbe usụn̄. (Utom 2:4) Mme asan̄autom Abasi inyeneke aba enọ edisem nsio nsio usem mfịn. (1 Cor. 13:8) Kpa ye oro, Mme Ntiense Jehovah ẹtan̄a eti mbụk Obio Ubọn̄ ke se ibede usem 430.

²⁰ Nnyịn iwụt esịtekọm didie ntem nte ke inamke n̄kpọ m̀mê nnyịn isem ewe usem mfịn, ke kpukpru nnyịn idiana kiet isem edisana usem akpanikọ Bible! Ke usụn̄ kiet, emi edi ndifiak nsem usem kiet nte ekedide mbemiso ẹketịmerede usem ke Babel. Ikọt Jehovah ẹda mme usem emi ẹtoro enyịn̄ esie nte n̄kpọ eke ẹsemde usem kiet. (1 Cor. 1:10) Akpakam nnyịn ibiere ndika iso nnam utom “ke esịt kiet” ye nditọete nnyịn ke ofụri isọn̄ nte ikpepde ndisem usem kiet emi ata udọn udọn, inyụn̄ inọ Jehovah, kpa Ete nnyịn eke heaven ubọn̄!—Kot Psalm 150:1-6.

[Ikọ Idakisọn̄]

^ ikp. 14 Psalm 1:1, 2 (NW): “Inemesịt edi eke owo emi mîsan̄ake ke item mme idiọkowo, mînyụn̄ idaha ke usụn̄ mme anamidiọk, mînyụn̄ itiehe ke itie mbon nsahi. Edi idatesịt esie odu ke mbet Jehovah, enye onyụn̄ okot mbet esie uyo ọwọrọ sụn̄sụn̄ uwemeyo ye okoneyo.”—Ps. 1:1, 2.

Didie ke Afo Ọkpọbọrọ?

• Nso idi edisana usem?

• Nso ibuana ke ndisem edisana usem?

• Nso idin̄wam nnyịn isem edisana usem udọn udọn?

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Ekebe ke page 23]

Fori Usọ Ndisem Edisana Usem Udọn Udọn Ebe ke

◆ ndinen̄ede n̄kpan̄ utọn̄.

Luke 8:18; Heb. 2:1

◆ ndikpebe mbon oro ẹsemde udọn udọn.

1 Cor. 11:1; Heb. 13:7

◆ ndimụm ndọn̄ ke ibuot nnyụn̄ mfiak ntịn̄.