An Tataramon ni Jehova Buhay

Tampok na mga Kabtang sa mga Surat sa mga Taga Galacia, Efeso, Filipos, Asin Colosas

KAN maaraman ni apostol Pablo na an nagkapirang Kristiano minasuway sa dalisay na pagsamba huli sa impluwensia nin mga tawong gustong pagsalakon an Kristianismo asin Judaismo, naggibo sia nin sarong mapuersang surat “sa mga kongregasyon nin Galacia.” (Gal. 1:2) Isinurat kaidtong mga 50-52 C.E., an surat na iyan igwa nin direktang hatol asin mapuersang sadol.

Pakalihis nin mga sampulong taon mantang nasa Roma bilang “bilanggo huli ki Cristo Jesus,” nagsurat si Pablo sa mga kongregasyon sa Efeso, Filipos, asin Colosas, na nagtatao sa sainda nin madonong na sadol asin mamomoton na pagparigon sa boot. (Efe. 3:1) Makikinabang kita ngonyan paagi sa pagtao nin atension sa mensahe kan mga libro kan Biblia na Galacia, Efeso, Filipos, asin Colosas.​—Heb. 4:12.

‘IPINAHAYAG NA MATANOS’​—PAANO?

(Gal. 1:1–6:18)

Huling may katusohan na hiningoang pakaraoton si Pablo kan mga tawong gustong pagsalakon an Kristianismo asin Judaismo, idinepensa nia an saiyang pagkaapostol paagi sa pagtao nin nagkapirang detalye kan saiyang buhay. (Gal. 1:11–2:14) Sa pagkontra sa saindang falsong mga katokdoan, idinoon ni Pablo an puntong ini: “An tawo ipinapahayag na matanos, bakong huli sa mga gibo kan ley, kundi paagi sana sa pagtubod ki Cristo Jesus.”​—Gal. 2:16.

‘Binutasan ni Cristo paagi sa pagtubos an mga nasa irarom kan ley’ asin pinatalingkas nia sinda tanganing magkaigwa nin katalingkasan bilang Kristiano, an sabi ni Pablo. Marigon niang sinadol an mga taga Galacia: “Manindogan kamo nin marigon, asin dai kamo magpagapos giraray sa sakal nin kaoripnan.”​—Gal. 4:4, 5; 5:1.

Mga Hapot sa Kasuratan na Sinimbag:

3:16-18, 28, 29​—Balido pa daw an Abrahamikong tipan? Iyo nanggad. An tipan nin Ley dagdag asin bakong kasalida kan pakipagtipan nin Dios ki Abraham. Kun siring, an Abrahamikong tipan nagdanay na balido pakatapos na ‘haleon’ an Ley. (Efe. 2:15) An mga panuga kaiyan ipinasa sa tunay na “banhi” ni Abraham​—si Cristo Jesus, na iyo an pangenot na kabtang, asin an mga “ki Cristo.”

6:2​—Ano “an ley kan Cristo”? An ley na ini kompuesto nin gabos na itinokdo asin ipinagboot ni Jesus. Nangorognang kaiba dian an togon na “magkaminorootmootan.”​—Juan 13:34.

6:8​—Paano kita “nagtatanom para sa espiritu”? Ginigibo niato ini paagi sa pamumuhay na tinotogotan an espiritu nin Dios na impluwensiahan kita. Kalabot sa pagtanom para sa espiritu an bilog na pusong pakikikabtang sa mga aktibidad na nagsusuportar sa bolos kan espiritu.

Mga Leksion Para sa Sato:

1:6-9. Kaipuhan nin Kristianong kamagurangan na humiro tolos-tolos kun minalataw an mga problema sa kongregasyon. Paagi sa paggamit nin marahay na pangangatanosan kaiba an Kasuratan, mapapahimutikan tolos ninda an falsong pangangatanosan.

2:20. An pantubos personal na regalo nin Dios sa sato. Maninigong makanood kitang mansayon iyan sa siring na paagi.​—Juan 3:16.

5:7-9. An maraot na pag-iriba ‘nakakaolang sa sato sa padagos na pagkuyog sa katotoohan.’ Madonong na rayoan niato sinda.

6:1, 2, 5. An mga may “espirituwal na mga kualipikasyon” puedeng makatabang sa sato na darahon an sarong pagabat, arog baga nin sarong bagay na depisil o magabat, na bunga nin dai tinutuyong  pakagibo niato nin sala. Pero, kun manongod sa pagpasan sa espirituwal na mga paninimbagan niato, kaipuhan na kita mismo an gumibo kaiyan.

‘PAGTIPON KAN GABOS NA BAGAY KI CRISTO’

(Efe. 1:1–6:24)

Idinodoon sa surat nia sa mga taga Efeso an pinakatema na Kristianong pagkasararo, si Pablo nagtaram manongod sa “sarong administrasyon sa katapusan kan itinalaan na mga panahon . . . na tiponon giraray ki Cristo an gabos na bagay, an mga bagay sa kalangitan asin an mga bagay sa daga.” Nagtao si Cristo nin “balaog na mga lalaki” tanganing tabangan an gabos na “makaabot sa pagkasararo sa pagtubod.”​—Efe. 1:10; 4:8, 13.

Tanganing magtaong onra sa Dios asin paoswagon an pagkasararo, an mga Kristiano maninigong “magsulog kan bagong personalidad” asin ‘magpasarakopsakop huli sa pagkatakot ki Cristo.’ Kaipuhan man nindang ‘marigon na manindogan tumang sa mga pakana kan Diablo’ paagi sa pagsulog kan bilog na espirituwal na pangalasag.​—Efe. 4:24; 5:21; 6:11.

Mga Hapot sa Kasuratan na Sinimbag:

1:4-7​—Paano itinalaga an linahidan na mga Kristiano haloy pa bago sinda namundag? Sinda itinalaga bilang sarong grupo, bakong bilang mga indibiduwal. Nangyari ini bago nagpoon an makasalan na kinaban nin katawohan. Kaiba sa hulang nakasurat sa Genesis 3:15, na ipinahayag bago ipinangidam an siisay man na makasalan na tawo, an katuyohan nin Dios na magkaigwa nin nagkapirang parasunod ni Cristo na mamamahala kaiba kaini sa langit.​—Gal. 3:16, 29.

2:2​—Paanong an espiritu kan kinaban kaagid kan aire, asin paano iyan nagkakaigwa nin autoridad? “An espiritu kan kinaban”​—an espiritu nin independensia asin kasumbikalan—​lakop siring kan aire na hinahangos niato. (1 Cor. 2:12) Nagkakaigwa iyan nin autoridad o kapangyarihan huli sa tibay sa pangongombensir, pagkadesidido, asin pagkadaing herak kaiyan.

2:6​—Paanong an linahidan na mga Kristiano yaon “sa langitnon na mga lugar” mantang sinda nasa daga pa? An pananaram digdi na “langitnon na mga lugar” dai nanonongod sa ipinanugang langitnon na mana ninda. Imbes, iyan nagpaparisa kan saindang ilinangkaw na espirituwal na kamugtakan na resulta kan saindang pagigin “tinatakan kan ipinanugang banal na espiritu.”​—Efe. 1:13, 14.

Mga Leksion Para sa Sato:

4:8, 11-15. “Nagdara [si Jesu-Cristo] nin mga bihag,” an boot sabihon, nagkua nin mga lalaki hale sa kontrol ni Satanas tanganing gamiton sinda bilang mga balaog para sa pagpakosog sa Kristianong kongregasyon. ‘Paagi sa pagkamoot, kita puedeng magtalubo sa gabos na bagay sa Cristo’ paagi sa pagigin makinuyog asin mapagpasakop sa mga nangengenot sa sato saka paagi sa pakikipagtabangan sa mga areglo nin kongregasyon.​—Heb. 13:7, 17.

5:22-24, 33. Apuera sa pagpasakop nin agom na babae sa saiyang agom, dapat man na igalang nia ini. Ginigibo nia ini paagi sa pagpaheling nin “toninong asin mahoyong espiritu” asin paagi sa paghihingoa na magtaong onra sa saiyang agom na lalaki mantang sia nagtataram nin marahay manongod digdi asin nakikipagtabangan tanganing magin mapanggana an mga desisyon kaini.​—1 Ped. 3:3, 4; Tito 2:3-5.

5:25, 28, 29. Kun paanong “pinapakakan” nin agom na lalaki an saiyang sadiri, dapat man na sia magin marahay na paratao sa saiyang agom​—sa pisikal, emosyonal, asin espirituwal. Maninigo man na pakamahalon nia ini paagi sa paggamit nin igong panahon kaiba ini asin paagi sa mamomoton na pagtratar digdi sa pagtaram saka paggawe.

6:10-13. Tanganing malabanan an mga puersa nin mga demonyo, kaipuhan na magin bilog an satong puso sa pagsulog kan espirituwal na pangalasag hale sa Dios.

‘PADAGOS NA MAGLAKAW NIN HUSAY’

(Fil. 1:1–4:23)

Idinoon ni Pablo an pagkamoot sa bilog na surat nia sa mga taga Filipos. “Ini an padagos kong ipinapamibi,” an sabi nia, “na an saindong pagkamoot paorog nang paorog na umabunda na may tamang kaaraman asin lubos na pakabatid.” Sa pagtabang sa sainda na malikayan an siod na sobrang kompiansa, sia nagsadol: “Padagos kamong maghingoa na makamtan an saindong kaligtasan na may takot asin pagtakig.”​—Fil. 1:9; 2:12.

Dinagka ni Pablo an mga maygurang na  pagmaigotan na “makaabot sa pasohan para sa premyong langitnon na pag-apod nin Dios.” Sia nagsabi: “Sagkod sa inabot na kan satong pag-oswag, magpadagos kitang maglakaw na husay sa iyo man sanang pinagkatodan na ini.”​—Fil. 3:14-16.

Mga Hapot sa Kasuratan na Sinimbag:

1:23 asin nota sa ibaba​—Ginipit si Pablo kan anong “duwang bagay,” asin anong “pakatalingkas” an minawot nia? Huli sa mga kamugtakan ni Pablo, sia ginipit kan duwang posibilidad na bukas sa saiya: an buhay o kagadanan. (Fil. 1:21) Minsan ngani dai nia sinabi kun ano an pipilion nia, sinabi nia kun ano an mawot nia​—“an pakatalingkas asin an pagigin kaiba ni Cristo.” (Fil. 3:20, 21; 1 Tes. 4:16) An “pakatalingkas” na ini durante kan presensia ni Cristo maresulta sa pag-ako ni Pablo kan premyo na iinandam ni Jehova para sa saiya.​—Mat. 24:3.

2:12, 13​—Sa anong paagi pinapagin posible nin Dios na kita “bumoot sagkod humiro”? Puedeng magpunsionar sa satong puso asin isip an banal na espiritu ni Jehova tanganing dugangan an satong pagmawot na gibohon an satong pinakamakakaya sa paglilingkod sa saiya. Huli kaini, may tabang sa sato mantang kita ‘padagos na naghihingoa na makamtan an satong kaligtasan.’

Mga Leksion Para sa Sato:

1:3-5. Minsan ngani an mga taga Filipos dukha sa materyal, sinda nagtao nin marahayon na halimbawa para sa sato sa pagpaheling nin pagigin buka an palad.​—2 Cor. 8:1-6.

2:5-11. Siring kan ipinapaheling kan halimbawa ni Jesus, an kapakumbabaan bakong tanda nin kaluyahan kundi nin karigonan sa moral. Dugang pa, ilinalangkaw ni Jehova an mga mapakumbaba.​—Tal. 22:4.

3:13. “An mga bagay na nasa hudian” tibaad mga bagay na arog baga nin karerang halangkaw an sueldo, seguridad nin pagigin kabilang sa mayaman na pamilya, o magagabat na kasalan pa ngani kan nakaagi na pinagsolsolan na niato asin na dian kita “nahugasan na.” (1 Cor. 6:11) Maninigo niatong lingawan an mga bagay na ini, an boot sabihon, dai na mahadit manongod sa mga iyan, asin ‘piriton na aboton an mga bagay na nasa enotan.’

“PINAPARIGON SA PAGTUBOD”

(Col. 1:1–4:18)

Sa surat ni Pablo sa mga taga Colosas, ibinuyagyag nia an salang mga opinyon nin falsong mga paratokdo. Sia nangatanosan na an kaligtasan nakadepende, bakong sa mga kahagadan kan Ley, kundi sa ‘pagdanay sa pagtubod.’ Dinagka ni Pablo an mga taga Colosas na ‘padagos na maglakaw na kasaro ni Cristo, na nakagamot asin itinitindog sa saiya patin pinaparigon sa pagtubod.’ Paano maninigong makaapektar sa sainda an siring na pagparigon?​—Col. 1:23; 2:6, 7.

“Laen pa sa gabos na bagay na ini,” an isinurat ni Pablo, “isulog nindo an pagkamoot, huli ta iyan sangkap na bogkos nin pagkasararo. Siring man, togotan nindo na an katoninongan kan Cristo mamugol sa saindong puso.” Sinabihan sinda kan apostol: “Ano man an saindong ginigibo, gibohon iyan nin bilog na kalag na siring baga kun para ki Jehova, asin bakong para sa mga tawo.” Mapadapit sa mga nasa luwas kan kongregasyon, sia nagsabi: “Padagos kamong maglakaw na may kadonongan manongod sa” sainda.​—Col. 3:14, 15, 23; 4:5.

Mga Hapot sa Kasuratan na Sinimbag:

2:8​—Ano an “pundamental na mga bagay kan kinaban” na tumang dian nagpatanid si Pablo? Ini an mga elemento kan kinaban ni Satanas—an pundamental na mga bagay o prinsipyo na minakompuesto, naggigiya, o nagmomotibar dian. (1 Juan 2:16) Kaiba digdi an pilosopiya, materyalismo, asin falsong mga relihion kan kinaban na ini.

4:16​—Taano ta an surat sa mga taga Laodicea bakong kabtang kan Biblia? Ini puedeng huli ta an surat na iyan mayo nin impormasyon na kaipuhan ngonyan. O tibaad inotro kaiyan an mga punto hale sa ibang mga surat na kabtang kan Biblia.

Mga Leksion Para sa Sato:

1:2, 20. An pantubos, na sarong probisyon kan dai na kutana maninigong kabootan nin Dios, puedeng haleon sa satong konsensia an pakamate nin kasalan asin magtao sa sato nin panlaog na katoninongan.

2:18, 23. An “sagin kapakumbabaan”​—pagpaheling nin bakong totoong kapakumbabaan tanganing pahangaon an iba tibaad paagi sa pagsikwal sa materyal na mga bagay o paagi sa estriktong pagtratar sa hawak—​nagpaparisa na an saro ‘maabhaw huli sa saiyang kaisipan na sono sa laman.’