Kitula Longo nze ‘Nsinga wa Nzinga Tatu’
Kitula Longo nze ‘Nsinga wa Nzinga Tatu’
‘Nsinga wa nzinga tatu ke uvika danukanga ko.’—KIM. 4:12.
1. Nani wayikakesa yakala yo nkento antete muna longo?
UNA kamana vanga nti ye bulu, Yave wa Nzambi wavanga Adami wa muntu antete. I bosi, Nzambi walekesa Adami wosola kia tulu, obongele luvati lwa mpati zandi yo kumvangila nsadisi alunga. Vava Adami kamona o nkento, wavova vo: “E! ndioyù tu, i visi kia visi yame, ye nitu a nitu ame.” (Etu. 1:27; 2:18, 21-23) O Yave wayikakesa yakala yo nkento antete muna kangu dia longo, i bosi wabasambula.—Etu. 1:28; 2:24.
2. Satana aweyi katwasila ntatani kwa Adami yo Eva?
2 Diankenda kikilu, kadi tuka kolo e nkubik’a longo ke izitiswanga diaka ko. Mu nkia kuma? Vangwa kimosi kiambi kia mwanda kiyikilwanga vo Satana, wavuna Eva mu dia bundu kina bakanikinwa vo ke badie ko. I bosi, Adami wayikama nkaz’andi mu kolamena wisa kia Nzambi ye mfil’andi yambote. (Etu. 3:1-7) Vava Yave kabayuvula kana adieyi bavanga, e ziku kia diambu kiasengomoka kadi bafwasa ngwizani au. Adami wavana ngyelele kwa nkento yo vova vo: “O nkento wampana kakala yame, i yandi umpene kio, eki kia nti, ndidi.”—Etu. 3:11-13.
3. Nkia fu kialembi songa banungununa Ayuda akaka?
3 Tuka muna kolo kiakina, Satana osadilanga ntambu mia mpila mu mpila mu kotesa ntatani muna longo. Kasikil’owu, ezak’e ntangwa osadilanga mfumu za mabundu mu nungununa ngindu ke zina ngwizani ko yo Nkand’a Nzambi. Afidi akaka a nsambila ya esi Yuda, bavezanga nkanikinu mia Nzambi, muna vana nswa kw’akala wa vambana ye akazi au mu mambu ma kondwa o mfunu, nze ndamba za madia. Kansi Yesu wavova vo: “Konso on’osindik’o nkaz’andi, ovo ke mu diambu dia zumba ko kasompa wakaka, zumba katele yandi.”—Mat. 19:9.
4. E nkubik’a longo aweyi yivezelwanga o unu?
4 Satana wakinu vava fwasa kintwadi kia longo. Muna fila wantu mu veza e nkubik’a longo, ofilanga akala mu sompa akw’au akala, akento ye akala bezinganga lembi kazala, yo vonda longo mu mambu makete. (Tanga Ayibere 13:4.) Wau vo tu Akristu, adieyi tulenda vanga mu venga ngindu zabendomoka mu kuma kia longo? Yambula twafimpa yaka fu ilenda sadisa mu kala ye longo lwakiese.
Sia Yave Muna Longo
5. E kingana kia ‘nsinga wa nzinga tatu,’ nkia nsasa kina muna longo?
5 Muna kala ye longo lwasikila, yakala yo nkento bafwete zitisanga nsiku mia Yave. Nkand’a Nzambi uvovanga vo: E ‘nsinga wa nzinga tatu ke uvika danukanga ko.’ (Kim. 4:12) ‘Nsinga wa nzinga tatu,’ ekiaki kingana. E kingana kiaki vava kisadilwanga muna longo, yakala yo nkento i nsinga miole miazingwa muna Yave wa Nzambi una vo i nsinga a sina. Vava besianga Nzambi va fulu kiantete muna longo, yakala yo nkento bekalanga ye nkuma muna singika mambu. Eyayi i nsabi muna kala ye longo lwakiese.
6, 7. (a) Akristu adieyi balenda vanga mu kala ye ziku vo Nzambi una muna longo lwau? (b) Nkia fu kia nkaz’andi katoma yangalelanga mpangi mosi ankento?
6 O yakala yo nkento aweyi balenda kitulwila e longo lwau nze nsinga wa nzinga tatu? Davidi wa ntozi a nkunga wavova vo: “Ovanga luzolo luaku, e Nzambi ame, kwau nyangalelele; o nsiku aku wina muna nsi ame a ntima.” (Nku. 40:8) O zola kweto muna Nzambi kukutufilanga mu kunsadila ye nsi a ntima wawonso. Muna kuma kiaki, yakala yo nkento bafwete kala ye ngwizani yambote yo Yave yo kala y’etima dia vanga luzolo lwandi. Yakala yo nkento bafwete vanganga mpe ngolo mu siamisa o zola kwa muntu yo nkw’andi muna Nzambi.—Nga. 27:17.
7 Avo nsiku a Nzambi una kieleka muna nsi a ntima mieto, tukala ye lukwikilu, vuvu yo zola. E fu yayi ilenda sadisa mu kumika ekangu dia longo. (1 Kor. 13:13) Sandra wa Nkristu wasompa se mvu 50, wavova vo: “E fu ya nkaz’ame itoma yangalelanga i nzol’andi muna Yave eyi yisundidi e nzola ina kekunzolanga ye luludiku lwa Nkand’a Nzambi kekumpananga.” Akala, nga akazi eno balenda yika e mvovo miami mu kuma kieno?
8. Adieyi divavwanga muna baka “nsendo ambote” muna longo?
8 Akazi, nga nusianga mambu ma mwanda ye salu kia Kintinu va fulu kiantete muna zingu kieno? Nga nubadikilanga akazi eno nze akundi eno muna salu kia Yave? (Etu. 2:24) Solomo wa Ntinu angangu wasoneka vo: “O nwole usuvidi mosi, kadi betambula nsendo ambote a mfuntu au.” (Kim. 4:9) Kieleka, yakala yo nkento bafwete salanga ye fululu kimana bavwa “nsendo ambote” una vo i nsambu za Nzambi muna kintwadi kia zola kiakwele mvu.
9. (a) Akala nkia kiyekwa bena kiau? (b) Nze una tutanganga muna Kolosai 3:19, yakala aweyi kafwete kadila ye nkaz’andi?
9 E ngolo bevanganga yakala yo nkento muna lemvokela nsiku mia Nzambi, zisonganga vo Nzambi una muna longo lwau. Yakala una ye kiyekwa kia lungisa e nsatu za nitu ye za mwanda za esi nzo andi. (1 Tim. 5:8) Bekasakeswanga mpe bazitisanga e ngindu z’akazi au. Muna Kolosai 3:19 tutanganga vo: “Akala, nuzol’akazi eno, ke nubasila ndudi ko.” Muntu mosi ofimpanga Nkand’a Nzambi wavova vo, e mvovo ‘kubasila ndudi’ usonganga vo “kubavovesela kuna makasi yovo kubawanda, lembi kubazola, lembi kubavwa o mfunu, lembi kubadikila, lembi kubatanina yo lembi kubasadisa.” Kieleka, e fu kiaki ke kiambote ko kwa yakala una vo Nkristu. E yakala okadilanga kintu kiandi muna zola, ofilanga nkaz’andi mu kunsakalela.
10. Nkia fu bafwete songa akento bena vo Akristu?
10 Akento a Akristu ana bevavanga vo Yave kakala muna longo lwau, bafwete lemvokelanga nkanikinu mia Nzambi. Paulu wa ntumwa wasoneka vo: “Akento nusakalel’akazi eno, nze kuna kwa Mfumu. Kadi o yakala i ntu a nkaz’andi, nze Kristu i ntu a dibundu.” (Ef. 5:22, 23) Satana wavuna Eva vo, olembi sakalela wisa kia Nzambi, dilenda kuntwasila kiese kiakwele mvu. Kieleka, e fu kia kuyitumina kitoma monekanga muna tongo twayingi. Kansi, kuna kw’akento ana bevuminanga Nzambi, o sakalela kintu kia akazi au azolwa ke dikululanga zitu wau ko. Besungamenanga vo e salu kia ‘sadisa’ yakala bavewa kwa Yave, vana meso ma Nzambi, salu kia luzitu. (Etu. 2:18) O nkento wa Nkristu ozitisanga e nkubika yayi, “kolow’ankaz’andi.”—Nga. 12:4.
11. Adieyi diavova mpangi mosi diansadisa muna longo lwandi?
11 Longokanga kumosi e Nkand’a Nzambi, i diambu diakaka dilenda sadisa yakala yo nkento mu sia Nzambi muna longo lwau. Gerald una ye longo lwakiese se mvu 55 wavova vo: “Tanganga yo longoka kumosi Nkand’a Nzambi i nsabi muna kala ye longo lwakiese.” Wakudikila vo, “salanga kumosi, musungula muna salu ya mwanda, dilenda finamesa muntu yo nkw’andi yo Yave.” O longokanga kumosi Nkand’a Nzambi dilenda sadisa esi nzo mu sungamena nsiku mia Yave yo nungunuka muna mwanda.
12, 13. (a) Samba kumosi ekuma kwinina mfunu kw’awana basompa? (b) Nkia salu kiakaka kia mwanda kilenda kumika e longo?
12 Muna longo lwakiese, yakala yo nkento besambanga kumosi. Vava yakala kesambanga yo ‘tendola ntim’andi’ mu lomba konso diambu bavwidi o mfunu, ekangu dia longo lwau dikumamanga. (Nku. 62:8) Kasikil’owu, vava yakala yo nkento belombanga kumosi luludiku lwa Mpungu-ngolo, dikalanga dia sazu mu yambula e ntatani. (Mat. 6:14, 15) Vava besambanga, diamfunu konso muntu kakala y’ekani dia sadisa nkw’andi mu ‘vezana mambu yo yambuziana.’ (Kol. 3:13) Sungamena vo sambu i kisonganga vo kwa Nzambi obundanga e vuvu. Davidi wa Ntinu wavova vo: “O meso m’awonso, nge metala.” (Nku. 145:15) Vava tusonganga mawonso kwa Nzambi muna sambu, ke tutokana kwayingi ko, kadi tuzeye wo vo ‘okutulunga-lunga.’—1 Pet. 5:7.
13 E mpila yakaka in’o yakala yo nkento balenda sila Yave muna longo i kalanga muna tukutakanu yo sala kumosi muna salu kia umbangi. Muna tukutakanu tweto, awana basompa belongokanga una balenda vengela e ‘ntambu’ kesadilanga Satana mu vambanesa esi nzo. (Ef. 6:11) E yakala ye nkento ana besalanga kumosi muna salu kia umbangi ‘besikilanga yo kal’e ngingi.’—1 Kor. 15:58.
Vava Mpasi Zibwanga
14. Nkia mambu malenda twasa mpasi muna longo?
14 Kieleka, e nkanikinu miyikilu va ntandu nanga ke miampa ko, kansi nga ke diambote ko nwamokena mio yo nkaz’aku? Vava zaya kana vo vena ye diambu divava singikwa muna longo lwaku. Nkand’a Nzambi usonganga vo kana nkutu awana besianga Nzambi muna longo lwau, “mpasi bemona muna nitu.” (1 Kor. 7:28) Muna kuma kia usumuki ye umpukumuni wa wantu a nza yayi ke bezitisanga nsiku ko ye ntambu mia Nkadi Ampemba, kana nkutu awana besadilanga Nzambi ye kwikizi, longo lwau lulenda bwilwa mpasi. (2 Kor. 2:11) Kansi Yave lenda kutukumika mu sunda mpasi zazi. Elo, ediadi dilenda vangama. Yobi wa nkwa kwikizi wavidisa twelezi yandi yawonso, ntaudi, ye wan’andi awonso. Kansi, Nkand’a Nzambi uvovanga vo: “Muna mama mawonso o Yobi kasumukini ko, ngatu yikila Nzambi o uzowa.”—Yobi 1:13-22.
15. O muntu muna ntangw’ampasi nkia mvovo kalenda sadila? Awana basompa adieyi balenda vanga kele vo nkw’andi osadidi mvovo miami?
15 Kansi, nkaz’a Yobi wamvovesa vo: “Ng’osimbang’aka ziku kiaku e? yambula Nzambi, wafwa.” (Yobi 2:9) Kieleka, vava kibwanga e sumbula yovo mpasi, e nteleko a moyo ulenda fila muntu mu vanga diambu lembi yindula. “O lubangamu lukitula nkwa ngangu se lau,” u kavova nkwa ngangu. (Kim. 7:7) Kele vo mu kuma kia “lubangamu” yovo makasi, o nkaz’aku uvovese diambu dikendelekele, kala ye lulembamu. O vutula mvovo mia matingu dilenda kunufila mu vova diambu diwokesa ntatani. (Tanga Nkunga 37:8.) Muna kuma kiaki, yambula landa diambu divovele muntu lembi yindula, edi dilenda twasa ntatani yovo lukendalalu.—Yobi 6:3.
16. (a) E mvovo mia Yesu muna Matai 7:1-5 aweyi milenda sadilwa muna longo? (b) Ekuma dinina mfunu mu zayang’e tezo kia dina ofwete vava muna longo?
16 Awana basompa bafwete kalanga ye ngindu zasikila mu kuma kia akazi au. Yakala yovo nkento lenda mona vo nkaz’andi nkwa ntim’ambadi yo vova vo: ‘Ndenda soba e fu kiandi.’ Muna zola ye luzindalalu, lenda sadisa nkaz’aku mu tomesa fu yandi. Kansi, sungamena vo Yesu watezanisa muntu osianga sungididi muna mpilakanu zakete z’akaka ye muntu monanga ‘titi’ kiakete kina muna disu dia mpangi andi, kansi muna disu diandi ‘muangu’ una mo. Yesu okutuvovesanga vo: “Ke nufundisa ko, nwalembi fundiswa.” (Tanga Matai 7:1-5.) Ediadi ke disonganga ko vo esumu dianene dia nkw’eto ka difwete fundiswa ko. Robert wasompa se mvu 40, wavova vo: “Muna kalanga ye fu kia mokena ye ziku kiawonso yo tambulwila luludiku lwa muntu yo nkw’andi, divavanga vo awana basompa basoba e mpila zingu kiau.” Muna kuma kiaki, zayang’e tezo. Vana fulu kia tokana mu kuma kia dina ke vanganga ko nkaz’aku, tondanga yo yangalela fu yambote ina kesonganga owau.—Kim. 9:9.
17, 18. Akweyi tulenda vavila lusadisu vava mpasi ziwokelanga?
17 E mpasi zilenda bwa vava mambu ma zingu mesobanga. Awana basompa balenda bwilwa mpasi vava bewuta wana. Yakala, nkento yovo mwana lenda bakama kimbevo kia ngolo. Mase m’anunu balenda vava lusadisu. Wana avo bakolele balenda vaika mu nzo. O kala ye kiyekwa muna nkutakani dilenda twasa mpe nkakalakani. Mambu mama mawonso malenda twasa ntelamw’a moyo muna longo.
18 Avo kulenda zizidila diaka e mpasi muna longo lwaku ko, adieyi lenda vanga? (Nga. 24:10) Kuyoyi ko! Satana oyangalalanga vava kemonanga vo selo kia Nzambi yambwidi nsambil’avelela. Oluta yangalalanga avo nkento yo yakala bavangidi wo. Muna kuma kiaki, vanga mawonso kimana longo lwaku lwakala nze nsinga wa nzinga tatu. Nkand’a Nzambi wantu ayingi keyikanga basikila ye kwikizi kana una vo babwilwa mpasi za mpila mu mpila. Kasikil’owu, lumbu kimosi, Davidi wa tendola ntim’andi kwa Yave vo: ‘Umfwa nkenda, e Nzambi, kadi muntu . . . okumbangika.’ (Nku. 56:1) Nga wabangikwa kala kwa “muntu”? O muntu okumwesanga e mpasi kakala kumbazi yovo yitu kiaku, sungamena vo: Davidi wakumikwa mu zizidila mpasi, ngeye mpe lenda kumikwa. Davidi wavova vo: “Yatomba Yave, kakuntambulwila, kakunkôla muna wonga wame wawonso.”—Nku. 34:4.
Ulolo wa Nsambu
19. Aweyi tulenda sundila ntambu mia Satana?
19 Mu lumbu yayi yambaninu, awana basompa bafwete ‘longaziananga, yo vangaziana.’ (1 Tes. 5:11) Sungamena vo, Satana okwamanana kutufunda vo mu kuma ki’eloko tusongelanga kwikizi muna Yave. Ovanga wawonso mu fwasa kwikizi kieto muna Nzambi yo twasa ntatani muna longo. Muna sunda ntambu mia Satana, tufwete kala ye vuvu kiasikila muna Yave. (Nga. 3:5, 6) Paulu wasoneka vo: “Nlenda vanga mawonso muna ndion’okunkùmikanga.”—Fili. 4:13.
20. O sia Nzambi muna longo nkia nsambu ditwasanga?
20 Sia Nzambi muna longo nsambu zayingi ditwasanga. E ziku kia diambu diadi kiamoneka kwa Joel ye nkaz’andi basompa se mvu 51. Wavova vo: “Ntangwa zawonso ivutulanga matondo kwa Yave mu kuma kia nkaz’ame ye kikundi kiambote tuna kiau. Nkundi akieleka kikilu.” Nkia mbumba bena yau? “Tuvanganga ngolo mu songaziana wete, luzindalalu ye zola.” Ka vena muntu ko lenda songa fu yayi una ufwene mu nza yayi yambi. Kansi, yambula twavanga wawonso muna sadila nkanikinu mia Nkand’a Nzambi yo sia Yave muna longo lweto. Avo tuvanga wo, longo lweto lukala nze ‘nsinga wa nzinga tatu ke uvika danukanga ko.’—Kim. 4:12.
Nga Osungamenanga?
• Sia Yave muna longo, aweyi disonganga?
• E yakala yo nkento adieyi bafwete vanga avo mpasi zibwidi muna longo?
• Aweyi tulenda zayila vo Nzambi una muna longo lweto?
[Yuvu ya Longoka]
[Mvovo mia Fwaniswa mina muna lukaya lwa 18]
Sambanga kumosi dilenda sadisa yakala yo nkento mu sunda mpasi