Biọn̄ọ “Spirit Ererimbot”

“Nnyịn ikọbọhọ spirit ererimbot, edi ikọbọ spirit emi otode Abasi.”—1 COR. 2:12.

1, 2. (a) Ntak emi ẹkesibonde etrọk ke mme itie udọk ukan̄ Britain? (b) Nso afanikọn̄ ke mme Christian ẹsobo?

 KE ISUA 1911, ukara Britain ama ọbọp ibet emi edinyan̄ade uwem mme ọdọk ukan̄. Akana kpukpru itie udọk ukan̄ ẹnịm etrọk iba. Ndida nnam nso? Edieke ikan̄ obuberede ke itie udọk ukan̄, mme andinyan̄a ẹyeda n̄kpri inuen emi ẹdụk idakisọn̄. Etrọk ẹsisọp ẹfiọk ebiet emi idiọk ofụm n̄kpa odude, utọ nte enye emi ẹkotde carbon monoxide. Edieke idiọk ofụm abuahade ye eti ofụm, nte inuen emi ẹnamde n̄kpọ oyowụt ke n̄kpọ etịbe, ẹkam ẹsụhọde ke ebiet emi mmọ ẹkesọrọde. Ntọt emi ekedi akpan n̄kpọ. Carbon monoxide edi idiọk ofụm emi mînyeneke uduot ye utebe, enye esiwot owo sia mîsiyakke ndatndat nsen iyịp ọnọ idem owo eti ofụm. Ibọhọke ẹnam mme andinyan̄a ẹfiọk ke n̄kpọndịk do, mmọ ẹkeme ndisụhọ ẹnyụn̄ ẹkpan̄a edi ifiọkke ke ibọkn̄kpa ke odụk mmimọ idem.

² Se isiwọrọde mme ọdọk ukan̄ esiwọrọ mme Christian ke n̄kan̄ eke spirit. Didie? Ke ini Jesus ọkọnọde mme mbet esie utom ete ẹkwọrọ eti mbụk ke ofụri ererimbot, enye ama ọfiọk ke imọ ikọnọ mmọ ẹka enyene-ndịk ebiet, kpa ebiet emi Satan ye spirit ererimbot ẹsabarede. (Matt. 10:16; 1 John 5:19) Jesus ama enen̄ede ekere aban̄a mme mbet esie tutu ke okoneyo oro ekesierede usen emi enye akakpade, enye ọbọn̄ akam ọnọ Ete esie ete: “Mben̄eke nte osio mmọ ke ererimbot, edi mben̄e nte ekpeme mmọ ke ntak andidiọk.”—John 17:15.

3, 4. Nso ntọt ke Jesus ọkọnọ mme mbet esie, ndien ntak emi ekpebehede nnyịn?

³ Jesus ama odụri mme anditiene enye utọn̄  aban̄a edide idap ke n̄kan̄ eke spirit, emi ekemede ndiwot mmọ. Ikọ esie enen̄ede enyene se ọwọrọde ọnọ nnyịn, sia idude ke akpatre ini editịm n̄kpọ emi. Enye eketeme mme mbet esie ete: “Ẹdu ke edidemede . . . man mbufo ẹkpekeme ndibọhọ kpukpru n̄kpọ emi ẹditịbede, nnyụn̄ nda ke iso Eyen owo.” (Luke 21:34-36) Edi enem didie ntem nte ke Jesus ama ọn̄wọn̄ọ n̄ko ete ke Ete imọ ọyọnọ edisana spirit man eti mmọ se mmọ ẹkekpepde onyụn̄ an̄wam mmọ ẹdu ke edidemede ẹnyụn̄ ẹsọn̄ idem!—John 14:26.

⁴ Nso kaban̄a nnyịn mfịn? Ndi edisana spirit oro ke ododu ndin̄wam nnyịn? Ke edide ntre, nso ke ana inam man ibọ enye? Nso idi spirit ererimbot emi, ndien enye anam n̄kpọ didie? Ndien didie ke ikeme ndibiọn̄ọ spirit emi uforo uforo?—Kot 1 Corinth 2:12.

Edisana Spirit m̀mê Spirit Ererimbot?

5, 6. Nso ke edisana spirit ekeme ndinam nnọ nnyịn, edi nso ke ana inam man ibọ enye?

⁵ Idịghe ke akpa isua ikie kpọt ke Abasi ekesinọ edisana spirit. Enye odu mfịn n̄ko, ndien spirit Abasi ekeme ndinọ nnyịn ukeme ndinam se inende onyụn̄ ọnọ nnyịn odudu ndinam utom esie. (Rome 12:11; Phil. 4:13) Enye onyụn̄ ekeme ndinam nnyịn inyene utọ nti edu nte ima, mfọnido, ye eti ido, emi ẹdide ubak “mbun̄wụm spirit.” (Gal. 5:22, 23) Nte ededi, Jehovah Abasi isinyịkke mbon oro mîmaha inọ edisana spirit esie.

⁶ Do, owụt ifiọk ibụp ite, ‘Nso ke n̄kpanam man mbọ edisana spirit?’ Bible owụt ke odu ediwak n̄kpọ oro ikemede ndinam. Akpan n̄kpọ kiet ana ata in̄wan̄-in̄wan̄—oro edi, ndiben̄e Abasi. (Kot Luke 11:13.) N̄kpọ en̄wen edi ndikpep item oro odude ke Ikọ Abasi eke odudu spirit nnyụn̄ nda enye nsịn ke edinam. (2 Tim. 3:16) Edi akpanikọ, idịghe kpukpru owo oro ẹkotde Bible ẹbọ edisana spirit. Edi ke ini Christian emi enyenede esịt akpanikọ ekpepde Ikọ Abasi, enye ekeme ndinen̄ede mfiọk ekikere ye usụn̄ ukere n̄kpọ oro Ikọ Abasi eke odudu spirit owụtde. Edi akpan n̄kpọ n̄ko nnyịn ndinyịme ke Jehovah ememek Jesus nte andida ke ibuot Esie ye enye emi Abasi adade ọnọ spirit esie. (Col. 2:6) Mmọdo, nnyịn inyene ndikpebe uwụtn̄kpọ Jesus nnyụn̄ ndu uwem ekekem ye se enye ekpepde. (1 Pet. 2:21) Adan̄a nte idomode ndikpebe Christ, ntre ke idibọ edisana spirit.

7. Didie ke spirit ererimbot esikara mme owo?

⁷ Edi spirit ererimbot anam mme owo ẹkpebe Satan. (Kot Ephesus 2:1-3.) Spirit ererimbot anam n̄kpọ ke ediwak usụn̄. Nte nnyịn ikụtde ke kpukpru ebiet mfịn, enye esịn udọn̄ ọnọ mme owo ẹsọn̄ ibuot ẹtre nditiene mme edumbet Abasi. Enye esịn udọn̄ ọnọ “mbumek obụkidem ye mbumek enyịn ye n̄wụtidem ke n̄kpọ eke owo adade odu uwem.” (1 John 2:16) Enye anam mme owo ẹnam mme utọ utom obụkidem nte use, ukpono ndem, ubụpekpo, ufụp, obom obom iyatesịt, ye ukpammịn. (Gal. 5:19-21) Enye onyụn̄ esịn  udọn̄ ọnọ ikọ mbon mfiakedem emi ẹsabarede se isanade. (2 Tim. 2:14-18) Owo ikemeke ndinyan̄a, adan̄a nte owo ayakde spirit ererimbot akara enye, ntre ke enye ọdọdiọn̄ ebiet Satan.

8. Nso ke kpukpru nnyịn inyene ndimek?

⁸ Idụhe nte ikemede ndidu uwem odudu en̄wen ikarake nnyịn. Ana owo kiet kiet emek se enye ediyakde akara imọ—edisana spirit m̀mê spirit ererimbot. Mbon oro spirit ererimbot akarade idahaemi ẹkeme ndikịbe mbọhọ odudu esie ẹnyụn̄ ẹyak edisana spirit akara mmọ. Emi onyụn̄ ekeme nditịbe n̄ko nnọ mbon oro edisana spirit akakarade. Spirit ererimbot ekeme nditap mbon oro edisana spirit akadade mmọ usụn̄ ini kiet ko. (Phil. 3:18, 19) Ẹyak ineme nte ikemede ndibiọn̄ọ spirit ererimbot.

Fiọk Mme Akpa Idiọn̄ọ

9-11. Nso idi ndusụk idiọn̄ọ oro ẹwụtde ke ekeme ndidi imọtọn̄ọ ndiyak idem nnọ spirit ererimbot?

⁹ Etrọk ẹkesibem iso ẹtọt mme ọdọk ukan̄ ke Britain oro iketịn̄de iban̄a ke idiọk ofụm n̄kpa odu ke ebiet. Edieke ọdọk ukan̄ okokụtde ke etrọk ọduọ ke ebiet emi enye ọkọsọrọde, enye ama ọfiọk ke oyom inam n̄kpọ usọp usọp man ibọhọ. Ke n̄kan̄ eke spirit, nso idi ndusụk mme akpa idiọn̄ọ emi ẹwụtde ke spirit ererimbot ọtọn̄ọ ndikara nnyịn?

¹⁰ Ke ini ikekpepde akpanikọ oro ẹdude ke Ikọ Abasi ndien ekem iyak idem inọ Jehovah, anaedi ima isikot Bible ye ọkpọsọn̄ udọn̄. Anaedi ima isibọn̄ akam ke ofụri esịt inyụn̄ ibọn̄ ndien ndien. Ama esinen̄ede enem nnyịn ndika mme mbono esop, inyụn̄ ida kpukpru mmọ nte se inọde nduọkodudu ke n̄kan̄ eke spirit, nte ebiet emi mmọn̄ odude ọnọ owo emi itọn̄ asatde. Kpukpru emi ama an̄wam nnyịn ikịbe ibọhọ inyụn̄ idianade ikpọn̄ spirit ererimbot.

¹¹ Ndi nnyịn ke ikokot Bible kpukpru usen? (Ps. 1:2) Ndi imesibọn̄ akam ndien ndien inyụn̄ ibọn̄ ke ofụri esịt? Ndi imama mme mbono esop, isinyụn̄ idụk kpukpru mbono esop kpukpru urua? (Ps. 84:10) Mîdịghe, ndi imetre ndinam ndusụk ke otu nti n̄kpọ emi? Edi akpanikọ ke ekeme ndidi imenyene ekese ndinam oro ẹdade ini ye ukeme nnyịn, ndien ekeme ndisọn̄ ndika iso nnyene eti ndutịm eke spirit. Edieke itabade ndusụk nti edu nnyịn, okûdi imọtọn̄ọ ndiyak idem nnọ spirit ererimbot? Ndi iyesịn ọkpọsọn̄ ukeme man ifiak ikenyene nti edu oro ikenyenede ini kiet ko?

‘Kûyak Esịt Fo Odobi’

12. Jesus akasian mme mbet esie ete “ẹnọ ntịn̄enyịn” ke mmanie, ndien ntak-a?

¹² Nso en̄wen ke ikeme ndinam man ibiọn̄ọ spirit ererimbot? Ikebịghike tọn̄ọ Jesus okodụri mme mbet esie utọn̄ aban̄a mme akpan n̄kpọndịk ke ini enye eketemede mmọ ete “ẹdu ke edidemede.” Enye ọkọdọhọ mmọ ete: “Ẹnọ ntịn̄enyịn ke idem mbufo mbak uyụhọ udia ye ọkpọsọn̄ un̄wọn̄ mmịn ye editịmede esịt uwem emi ẹdinam esịt mbufo ẹkabade ẹdobi, ndien usen oro edibuat mbufo nte ekpọ.”—Luke 21:34, 35.

13, 14. Odot ibụp idem nnyịn mme mbụme ewe iban̄a edidia udia ye edin̄wọn̄ mmịn?

¹³ Kere ban̄a item oro. Ndi Jesus ọkọdọhọ ke ifọnke ẹdia udia ẹnyụn̄ ẹn̄wọn̄ mmịn? Baba! Enye ama ọfiọk ikọ Solomon emi: “Mmọfiọk nte ke baba eti n̄kpọ kiet idụhe [ubonowo] ke esịt, ke mîbọhọke owo ndidat esịt, nnyụn̄ nnam se ifọnde ke uwem esie. Ndien n̄ko ama edi kpukpru owo eke ẹdiade n̄kpọ ẹnyụn̄ ẹn̄wọn̄de, ẹnyụn̄ ẹkụtde eti n̄kpọ ke kpukpru ọkpọsọn̄ utom mmọ, emi onyụn̄ edi enọ Abasi.” (Eccl. 3:12, 13) Edi Jesus ama ọfiọk ke spirit ererimbot esịn udọn̄ ọnọ mme owo ẹtre ndifara ke idem ke nte ẹdiade ẹnyụn̄ ẹn̄wọn̄de n̄kpọ.

¹⁴ Nnyịn ikeme ndisan̄a didie mfiọk ke spirit ererimbot ibiatke ekikere nnyịn kaban̄a nte uyụhọ udia ye ọkpọsọn̄ un̄wọn̄ mmịn ẹdiọkde? Nnyịn imekeme ndibụp idem nnyịn ite: ‘Ami nsinam n̄kpọ didie ke ini n̄kotde item oro ẹnọde ke Bible m̀mê ke n̄wed nnyịn ẹban̄a uma udia? Ndi mmesinyene edu edidọhọ ke ufọn utọ item oro idụhe m̀mê ke ẹka anyan ẹkaha, eyedi ndọhọ  ke se nnamde idiọkke? * Ami nse didie item oro ẹnọde ẹban̄a ọkpọsọn̄ mmịn, ndin̄wọn̄ ke ufat—edieke anade in̄wọn̄—ye nditre “mbun̄wọn̄i” ofụri ofụri? Ndi nse utọ item oro ke ekpri n̄kpọ, nnyụn̄ n̄kere ke ibeheke mi? Edieke mbon en̄wen ẹdọhọde ke mmimọ imaha nte nsin̄wọn̄de mmịn, ndi mmesitịn̄ ikọ unyan̄a idem m̀mê nyat esịt? Ndi mmesisịn udọn̄ nnọ mmọ en̄wen ẹda utọ item Bible oro ke ekpri n̄kpọ?’ Ih, ido owo ke ẹda ẹfiọk m̀mê enye ke ayak idem ọnọ spirit ererimbot.—Men Rome 13:11-14 domo.

Kûyak Editịmede Esịt Ababa Fi

15. Nso udọn̄ oro mme owo ẹnyenede ke Jesus okodụri owo utọn̄ aban̄a?

¹⁵ Akpan n̄kpọ en̄wen ke ndibiọn̄ọ spirit ererimbot abuana ndikara editịmede esịt. Jesus ama ọfiọk ke sia nnyịn idide mme anana mfọnmma, ke nnyịn imenyene udọn̄ editịmede esịt mban̄a mme n̄kpọ udu uwem. Enye ama ọfọn ido asian mme mbet esie ete: “Ẹtre nditịmede esịt.” (Matt. 6:25) An̄wan̄a ke ana itịmede esịt iban̄a mme akpan n̄kpọ nte edinem Abasi esịt, edise mban̄a mme mbiomo Christian, ye edinọ ubon nnyịn mme n̄kpọ udu uwem. (1 Cor. 7:32-34) Do, nso ke ikeme ndikpep nto ntọt oro Jesus ọkọnọde?

16. Nso utịp ke spirit ererimbot enyene ke idem ediwak owo?

¹⁶ Spirit ererimbot, emi esịnde udọn̄ ọnọ n̄wụtidem ke se owo adade odu uwem, anam ediwak owo ẹnyene editịmede esịt emi mîdotke. Ererimbot akpama nnyịn inịm ke edinyene okụk ọwọrọ ndinyene ifụre ye nte ke idịghe mme edu eke spirit oro owo enyenede ke ẹda ẹfiọk ke enye edi n̄kpọ, edi ke ẹda ibat ye uduot n̄kpọ oro enye enyenede. Mmọ eke ekikere emi abian̄ade ẹyekpa utom man ẹnyene inyene ẹnyụn̄ ẹtịmede esịt kpukpru ini ẹban̄a edidep n̄kpọ emi ẹwọrọde ẹdi ata obufa, ẹkponide ẹkan, ẹnyụn̄ ẹwakde n̄kukọhọ ẹkan. (N̄ke 18:11) Utọ ukwan̄ ekikere oro aban̄ade n̄kpọ obụkidem do ẹman ekese editịmede esịt oro  ẹbabade n̄kọri owo ke n̄kan̄ eke spirit.—Kot Matthew 13:18, 22.

17. Didie ke ikeme ndikpan editịmede esịt ndibaba nnyịn?

¹⁷ Editịmede esịt idibabake nnyịn edieke inamde item Jesus emi: “Ẹka iso, ndien, ndibem iso nyom obio ubọn̄ ye edinen ido [Abasi].” Jesus ama ọn̄wọn̄ọ ọnọ nnyịn ke edieke inamde emi, ke ẹyedian mme n̄kpọ oro inen̄erede iyom ẹnọ nnyịn. (Matt. 6:33) Didie ke ikeme ndiwụt ke imenịm un̄wọn̄ọ emi ke akpanikọ? Usụn̄ kiet edi ndibem iso nyom edinen ido Abasi—oro edi, ndinam se Abasi ọdọhọde ke enen ke mme n̄kpọ oro ẹban̄ade okụk. Ke uwụtn̄kpọ, nnyịn ididiaha n̄wo ke tax oro ikpede m̀mê ndikam nsu “n̄kpri” nsu ke mbubehe nnyịn. Iyesịn ofụri ukeme nnyịn ndinam se ikọn̄wọn̄ọde ke n̄kpọ oro aban̄ade okụk, iyak “Ih edi Ih” ke se iban̄ade edikpe isọn. (Matt. 5:37; Ps. 37:21) Ekeme ndidi utọ edinam akpanikọ oro idinamke owo oforo, edi ayanam owo enyene unyịme Abasi, anam owo enyene edisana ubieresịt, onyụn̄ enen̄ede etehede ube editịmede esịt.

18. Nso eti uwụtn̄kpọ ke Jesus ekenịm ọnọ nnyịn, ndien nso ufọn ke nnyịn inyene ke ndikpebe enye?

¹⁸ Ndibem iso nyom Obio Ubọn̄ oyom ifiọk se idide ata akpan n̄kpọ ke uwem nnyịn. Kere ban̄a uwụtn̄kpọ Jesus. Enye ama esisịne ata eti ọfọn̄ ndusụk ini. (John 19:23) Enye ama esidia udia onyụn̄ ọn̄wọn̄ wine ye nti ufan. (Matt. 11:18, 19) Edi inyene ye unọ idem inemesịt ẹketie nte n̄kpọ efere ẹnọ enye, idịghe efere ke idemesie. Udia Jesus ekedi ndinam uduak Jehovah. (John 4:34-36) Uwem enen̄ede enyene se ọwọrọde ke ini ikpebede uwụtn̄kpọ Jesus! Nnyịn imokop idatesịt ndin̄wam mbon oro ẹfịkde ẹda ndọn̄esịt ẹto N̄wed Abasi. Esop ẹma nnyịn ẹnyụn̄ ẹnọ nnyịn ibetedem. Nnyịn inyụn̄ inam esịt Jehovah adat. Ke ini ifiọkde se ikpedide ata akpan n̄kpọ ke uwem nnyịn, inyene ye unọ idem inemesịt idikarake nnyịn. Utu ke oro, nnyịn idikara mmọ, m̀mê ida mmọ nte n̄kpọutom ndituak ibuot nnọ Jehovah. Ndien adan̄a nte isịnde ifịk ke utom oro ọnọde Obio Ubọn̄ Abasi ibetedem, enen̄ede etie nte ke spirit ererimbot idinyeneke odudu ke idem nnyịn.

Ka Iso ‘Kere N̄kpọ Spirit’

19-21. Didie ke ikeme ndika iso ‘n̄kere n̄kpọ spirit,’ ndien ntak emi ikpanamde ntre?

¹⁹ Ẹsikekere n̄kpọ mbemiso ẹnamde. Emi ediwak owo ẹsidọhọde ke owo anam n̄kpọ ikereke-kere esiwak ndidi n̄kpọ emi ekikere obụkidem anamde owo anam. Ntem, apostle Paul eti nnyịn ufọn edikpeme ekikere nnyịn. Enye ekewet ete: “Mmọ eke ẹsan̄ade nte ekemde ye obụkidem ẹwụk ekikere mmọ ke mme n̄kpọ obụkidem, edi mmọ eke ẹsan̄ade nte ekemde ye spirit ẹwụk ekikere ke mme n̄kpọ spirit.”—Rome 8:5.

²⁰ Didie ke ikeme ndibiọn̄ọ spirit ererimbot ndikara ekikere nnyịn—ndien ke ntem akara mme edinam nnyịn? Ana ikpeme ekikere nnyịn ebe ke ndikpeme se nnyịn ikerede, idomo ndibiọn̄ọ mme ekikere ererimbot adan̄a nte ikekeme. Ke uwụtn̄kpọ, ke ini imekde unọ idem inemesịt, nnyịn idiyakke mme edinam oro ẹsịnde udọn̄ ẹnọ oburobụt ido ye afai ẹbiat nnyịn ekikere. Nnyịn imọfiọk ke edisana spirit Abasi ididụhe ke esịt oro mîsanake. (Ps. 11:5; 2 Cor. 6:15-18) Ke adianade do, nnyịn inyene spirit Abasi ebe ke ndikot Bible, mbọn̄ akam, ntie n̄kere n̄kpọ, nnyụn̄ ndụk mbono esop kpukpru ini. Inyụn̄ ida edisana spirit oro inam utom nte ibuanade kpukpru ini ke utom ukwọrọikọ Christian.

²¹ Ke akpanikọ, ana ibiọn̄ọ spirit ererimbot ye mme ibụk ibụk udọn̄ oro enye esịnde udọn̄ ọnọ. Edi ukeme oro isịnde ndinam oro enen̄ede odot koro, nte Paul ọdọhọde, “edikere n̄kpọ obụkidem ọwọrọ n̄kpa, edi edikere n̄kpọ spirit ọwọrọ uwem ye emem.”—Rome 8:6.

[Ikọ Idakisọn̄]

Nte Afo Emeti?

• Nso ke ana inam man ibọ edisana spirit?

• Nso idi ndusụk usụn̄ emi spirit ererimbot ekemede ndibe nnyịn?

• Didie ke ikeme ndibiọn̄ọ spirit ererimbot?

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Ndise ke page 21]

Bọn̄ akam ben̄e edisana spirit mbemiso akade utom m̀mê ufọkn̄wed

[Mme ndise ke page 23]

Ana ikere nti n̄kpọ, inam mbubehe nte enende, inyụn̄ ifara ke idem