‘Kay pachapi kaq espirituta’ vencesun

‘Chaskirqanchikqa manam kay pachapi kaq espiritutachu aswanqa Diospa espirituntam.’ (1 COR. 2:12.)

1, 2. a) ¿Imapaqtaq Gran Bretaña nacionpa minankunapi iskay pichinkuchakunata churananku karqa? b) ¿Ima peligropim cristianokuna tarikunchik?

GRAN BRETAÑA nacionpi kamachiqkunam 1911 watapi leyta horqorqaku carbon minapi llamkaqkuna peligropi kaptinku librasqa kanankupaq. Kamachirqakum minakunapa hawa lawninpi iskay pichinkuchakunata jaulapi churanankupaq. ¿Imapaqtaq karqa chay iskay pichinkuchakunaqa? Mina ukupi nina rupayta qallaykuptin libraqkuna chay pichinkuchakunata aparikuspa yaykunankupaqmi. Pichinkuchakunaqa wañunayankum venenasqa wayrapi tarikuspanku, chayta qawaspankum libraqkunaqa musyakunmanku venenasqa wayrapi kasqankuta. Chay venenasqa wayraqa mana rikuy atina hinaspa mana musyay atinam, chaywanqa runakunam wañunku. Pichinkuchakunata mana servichikuspankuqa mana musyakuchkaspallankum libraqkunaqa venenasqa wayrawan wañurunmanku.

² Cristianokunapas minapi llamkaqkuna hinam peligropi tarikunchik. Qawasunchikyá imanasqataq. Enteron Pachapi predicanankupaq qatiqninkunata Jesus kamachispanqa yacharqam Satanaspa chaynataq kay pachapa espiritunpa munaychakusqanpi tarikunankuta (Mat. 10:16; 1 Juan 5:19). Jesusqa anchatam preocupakurqa qatiqninkunamanta, chaymi manaraq wañukusqan tuta Taytanta mañakurqa: “Mañakuykiqa manam kay pachamanta horqonaykipaqchu aswanqa diablomanta waqaychanaykipaqmi”, nispa (Juan 17:15).

3, 4. ¿Imatam Jesusqa qatiqninkunaman nirqa, hinaspa imanasqam ñoqanchikpaqpas allin chayna nisqanqa?

³ Jesusqa qatiqninkunamanmi willarqa espiritualpi cuidakunankupaq chaynapi mana wañunankupaq. Paymi nirqa: ‘Listolla kaspayá [. . .] kaykuna hamuqmanta lluptiychik chaynapi Diosmanta Hamuq Runapa qayllaypi kanaykichikpaq’, nispa (Luc. 21:34-36). Jesuspa kayna nisqanqa ancha valorniyoqmi tukupay tiempopi kawsaqkunapaqqa. Jesusqa nirqataqmi chuya espirituta Taytan paykunaman qomuptin yanapananmanta chaynapi yachasqankunata yuyarinankupaq,  espiritualpi rikchan-rikchanlla kanankupaq hinaspa qaqa hina kanankupaqpas (Juan 14:26).

⁴ ¿Ñoqanchiktapas chuya espiritu yanapawachwanchu? Chayna kaptinqa, ¿imatam rurananchik? ¿Imataq kay pachapi kaq espirituqa, hinaspa imaynatam runakunata pantachin? Hinaptin, ¿imaynatam vencechwan? (Leey 1 Corintios 2:12.)

Chuya espiritumanta hinaspa kay pachapi kaq espiritumanta

5, 6. ¿Imaynatam chuya espiritu yanapawanchik, ichaqa imatam rurananchik chaskinanchikpaq?

⁵ Diospa chuya espiritunqa manam punta pachak watapi cristianokunallatachu yanaparqa. Kunanpas yanapawanchikmi. Diospa chuya espiritunqa kallpanchawanchikmi allin kaqkunata ruranapaq chaynataq payta hinalla servinanchikpaqpas (Rom. 12:11; 2 Cor. 4:7). ‘Chuya espirituqa kawsachiwanchiktaqmi’ kuyakuqta, sumaq sonqollata chaynataq kuyapayakuqta (Gal. 5:22, 23). Jehová Diosqa chuya espirituntaqa manam qonchu mana munaqkunamanqa.

⁶ ¿Imatam rurananchik chuya espirituta chaskinanchikpaq? Puntataqa, Bibliapa nisqanman hinam Diosta mañakunanchik (leey Lucas 11:13). Chaymantapas, Bibliatam estudiananchik hinaspam yachasqanchikman hina rurananchik (2 Tim. 3:16). Biblia leeqkunaqa manam llapallankuchu chuya espiritutaqa chaskinku. Ichaqa sonqomanta Bibliata estudiaspaqa Diospa munayninmanta hinaspa piensasqanmantam allinta entiendenqa. Diospa espiritunta chaskinapaqqa reqsikunanchiktaqmi Jesusqa Jehová Diospa nombrasqan kasqanta chaynataq paynintakama Dios chuya espiritunta qomusqantapas (Col. 2:6). Chaynaqa, Jesuspa ejemplontam qatikunanchik hinaspam yachachisqanman hina kawsakunanchik (1 Ped. 2:21). Jesucristota qatipakunapaq astawan kallpanchakuspam chuya espiritutaqa astawan chaskisun.

7. ¿Imata ruranankupaqmi kay pachapi kaq espirituqa runakunata kallpanchan?

⁷ Kay pachapi kaq espirituñataqmi runakunata kallpanchan Satanaspa imayna kasqanta qatikunankupaq (leey Efesios 2:1-3). Chay mana allin espiritupa kallpanchasqanqa runakunapa imapas rurasqanpim qawakun. Kallpanchanmi Diospa kamachikuyninkunata mana kasukunapaq, aychapa munasqankunata hinaspa ñawipa munasqankunata ruranapaq chaynataq ‘tukuy imamanta hatunchakunapaqpas’ (1 Juan 2:16). Aychapa munasqankunaqa kaykunam: huchapakuykuna, taytacha-mamacha yupaychaykuna, layqanakuykuna, cheqninakuykuna, liryanakuykuna hinaspa tomakuyllapi puriykuna (Gal. 5:19-21). Kallpanchantaqmi Diospa llaqtanpa contranpi rimanankupaq chaynapi Diosmanta karunchakunankupaq (2 Tim. 2:14-18). Chaynaqa, kay pachapi kaq espiritu munaychakuwaptinchikqa Satanasmanmi astawan rikchakusun.

8. ¿Imatam llapallanchik akllakunanchik?

⁸ Llapallanchikmi akllakunanchik Diospa espiritun otaq kay pachapi kaq espiritu kallpanchawananchikta.  Kay pachapi kaq espiritupa munaychakusqan kaqkunaqa atinmankum mana allinkunata saqespa Diospa chuya espiritunpa yanapaynin chaskiyta. Ichaqa unay tiempoña Diospa espiritunwan yanapachikuq cristianokunapas kay pachapi kaq espiritupa munaychakusqanñam rikurirunmanku (Fili. 3:18, 19). Qawasunchikyá kay pachapi kaq espirituta imayna vencenanchikmanta.

Peligrokunata chaylla musyasun

9-11. ¿Imaynatam cristianokunaqa musyachwan kay pachapi kaq espiritu munaychakuwasqanchikta?

⁹ Qallariypi rimasqanchik minerokunam pichinkuchakunata servichikurqaku venenasqa wayrapa kasqanta chaylla musyanankupaq. Pichinkuchakunata wañunayaqta qawaspankum minerokunaqa yacharqaku salvakunankupaq chaylla ayqekunankuta. ¿Imaynatam cristianokunaqa musyachwan kay pachapi kaq espiritu munaychakuwasqanchikta?

¹⁰ Bibliapa yachachikuyninkunata chayllaraq yachaspa chaynataq vidanchikta Diosman qospanchikqa yaqapaschá Bibliataqa sapa punchaw leerqanchik hinaspa tukuy sonqonchikmanta chaynataq sapa kutilla Diosta mañakurqanchik. Congregacionpi huñunakuykunamanpas mana faltakuspam rirqanchik. Chay rurasqanchikkunam yanapawarqanchik kay pachapi kaq espiritumanta librakunanchikpaq.

¹¹ ¿Hinallachu Bibliata sapa punchaw leechkanchik? (Sal. 1:2.) ¿Tukuy sonqonchikmanta chaynataq sapa kutillachu Diosta mañakuchkanchik? ¿Munanchikchu mana faltakuspa pichqantin huñunakuyman riyta? (Sal. 84:10.) ¿Kaykunamanta mayqantapas saqerunchikchu? Lliwmá yachanchik sapa punchaw imapas rurananchik achka kasqantaqa, chaymi mana facilchu espiritual rurayninchikta cumpliyqa. Espiritual rurayninchikkunapi manaña ñawpaq hina kallpanchakuptinchikqa, ¿manachu kay pachapi kaq espiritu ñoqanchikpi munaychakuchkanman? Chayna kaptinqa, ¿manachu qallariypi hina kallpanchakunanchik espiritual rurayninchikkunata rurananchikpaq?

Amayá ‘imapas kaqkunapiqa afanakusunchu’

12. ¿Imatam Jesus qatiqninkunata nirqa?

¹² ¿Imatawantaq rurananchik kay pachapi kaq espirituta vencenanchikpaq? ‘Listolla kaychik’ nispa qatiqninkunata Jesus manaraq nichkaspanqa mana allinkunamanta cuidakunankupaqmi kaynata nirqa: “Allintayá qawakuychik, yanqañataqmi viciokunapi, machakuykunapi hinaspa kay pachapi imapas kaqkunapi afanakuchkaqta qonqayllamanta chay punchawkuna tariramusunkichikman. Kay pachapi llapallan runakunataqa toqlla hinam qonqayllamanta hapiramunqa”, nispa (Luc. 21:34, 35).

13, 14. ¿Imakunatam tapukunanchik mikunamanta hinaspa tomaymantapas?

¹³ Jesuspa nisqanta entiendesunchik. ¿Mikuytawan tomaytachu prohibichkarqa? Manamá. Payqa allintam yacharqa Salomonpa kayna nisqanta: “Yachasqayman hinaqa runapaqa manam imapas allinqa kanchu aswanqa kusikuyllam hinaspa kawsakunankama allin rurayllam. Runapaq allinqa kanman mikukuyllam, tomakuyllam chaynataq llamkasqanmanta kusikuyllam. Tukuy chaykunapas Diosmantam hamun” (Ecl. 3:12, 13). Kaytapas Jesusqa yacharqam: mana controlakuspa mikunankupaq hinaspa tomanankupaq kay pachapi kaq espiritu runakunata kallpanchasqanta.

¹⁴ ¿Imaynatam cristianokunaqa yachachwan kay pachapi kaq espiritu munaychakuwasqanchikta, hinaspa mikuyllamanña chaynataq tomayllamanña qokurusqanchiktapas? Tapukunanchikmi: “¿Imaynataq sientikuni mikuyllapi afanakuymanta Bibliapi chaynataq qellqanchikkunapi leespay? ¿Kasukunichu icha mana allinpaqchu hapini? ¿Imatapas nispaychu chayna kasqayta allinpaq hapini? * ¿Imatam piensani  pisilla tomanapaq hinaspa mana sinkakunapaq uyarisqay consejokunamanta? ¿Mana allinpaqchu hapini ñoqapaq hina mana kasqanta piensaspay? Tomasqaymanta pipas corregiwaptin, ¿uyarikunichu icha piñakunichu? ¿Hukkunapas ñoqa hina piensanankupaqchu hikutani?” Imayna piensasqanchikmi qawachin kay pachapi espiritu ñoqanchikpi munaychakusqanta otaq manapas (tupachiy Romanos 13:11-14).

Amayá llumpaytaqa imamantapas afanakusunchu

15. ¿Imamanta cuidakunanchikmantam Jesusqa rimarqa?

¹⁵ Kay pachapi kaq espirituta vencenanchikpaqqa imamanta afanakuymantapas cuidakunanchikmi. Jesusqa yacharqam pantaq runa kaspanchik imamantapas llumpayta preocupakusqanchikta. Chaymi kuyakuywan qatiqninkunata nirqa: “Amayá afanakuychikchu [otaq preocupakuychikchu]”, nispa (Mat. 6:25). Manamá huchachu Diosta agradanapaq preocupakuyqa nitaq Dios serviypi rurayninchikkunata cumplinapaq hinaspa familianchikta mantienenapaq preocupakuypas (1 Cor. 7:32-34). Hinaptinqa, ¿imamantam Jesusqa rimachkarqa?

16. ¿Imayna kanankupaqmi kay pachapi kaq espirituqa runakunata kallpanchan?

¹⁶ Kay pachapi kaq espirituqa runakunatam kallpanchan tukuy imayoq kaspanku chaykunapi afanakunankupaq. Runakunatam creechin qollqeyoq hinaspa tukuy imayoq kaspanku allin kawsanankuta, creechintaqmi Diospa agradonpaq kawsayqa mana valeq kasqanta. Chayna piensaqkunaqa sirviente hinañam llamkanku achka qollqeta gananankupaq ichaqa kapuqninkunawanqa manam contentakunkuchu, aswanqa mosoq kaqta, hatun kaqta hinaspa chayllaraq lloqsimuq kaqkunatam munapayanku (Pro. 18:11). Chayna piensayqa manam yanapanchu espiritualpi ñawparinanpaqqa (leey Mateo 13:18, 22).

17. ¿Imatam rurananchik kay pachapi kaqkunamanta mana afanakunapaq?

¹⁷ Kay pachapi kaqkunamanta afanasqallaña mana tarikunapaqqa Jesuspa kayna nisqantam kasukunanchik: “Puntataqa maskaychik Diospa munaychakusqantawan paypa munasqan allin ruraytayá”. Jesusqa prometerqam chaynata ruraptinchik ima pisipuwaqninchiktapas Dios qowananchikta (Mat. 6:33). ¿Imaynatam qawachinchik Jesuspa nisqanpi confiasqanchikta?  Chaytaqa rurachwan honrado kanapaq Diospa ‘munasqan allin rurayta’ puntata maskaspanchikmi. Ejemplopaq, negocionchikmanta impuestota pagana kaptinqa mana imapipas llullakuspam kaqllata paganchik. Kallpanchakunchikmi imapipas honrado kanapaq. Pitapas debekuspaqa “arí” nisqanchiktam cumplinanchik (Mat. 5:37; Sal. 37:21). Honrado kaspanchikqa manapaschá qollqesapachu kasun ichaqa Jehová Diospa favornintam chaskisun, conciencianchikpipas mana acusasqam tarikusun, manataqmi imamantapas llumpaytaqa afanakusunchu.

18. ¿Ima ejemplotam Jesus qowarqanchik, hinaspa imaynatam yanapawanchik ejemplonta qatikuyqa?

¹⁸ Diospa Munaychakusqanta puntata maskananchikpaqqa yachananchikmi imakuna vidanchikpi aswan valorniyoq kasqanta. Yachasunchik Jesuspa ejemplonmanta. Yachanchikmi achka qollqepa chanin pachawan wakinpiqa pachakusqanta (Juan 19:23). Amistadninkunawanqa mikurqam hinaspa vinotapas tomarqam (Mat. 11:18, 19). Chayna kaptinpas, Jesusqa chaykunapiqa manam tiemponta usuchirqachu, chaykunataqa qawarqa mikuypa kachinta hinallam, aswan valorniyoqqa karqa Taytanpa kamachisqanta cumpliymi (Juan 4:34-36). Jesuspa ejemplonta qatikuspanchikqa allinmi sientekunchik. ¿Imanasqa? Llakisqa runakunata Bibliawan consuelaspanchik, iñiqmasinchikkunapa kuyakuynintawan yanapakuyninta chaskispanchik, chaynataq Jehová Diostapas kusichispanchik. Imakuna vidanchikpi aswan valorniyoq kananpaq tanteaspanchikmi cuidakunchik kapuqniyoq kay hinaspa kusirikuykunapas patronninchik hina mana rikurirunanpaq. Aswanqa chaykunata valechikuspanchikmi Jehová Diosta astawan servinchik. Diospa Munaychakuyninmanta astawan predicaspaqa, cuidakusunmi kay pachapi kaq espiritu munaychakuwananchikmanta.

‘Chuya espirituman hinayá’ piensasun

19-21. ¿Imatam rurananchik chuya espirituman hina piensananchikpaq hinaspa imanasqam chaynata rurananchik?

¹⁹ Piensasqanchikman hinam imatapas ruranchik. Mana allinta tanteaspa rurasqanchikkunapas qawachinmi aychapa munasqanman hina piensaspa rurasqanchikta. Chaymi apostol Pablo yuyarichiwanchik imapi piensasqanchikta cuidananchikpaq. Kaynatam qellqarqa: ‘Aychaman hina kawsaqkunaqa aychaman hinallam imamantapas piensanku. Chuya espirituman hina kawsaqkunam ichaqa paypa munasqanman hina imatapas piensanku’, nispa (Rom. 8:5).

²⁰ ¿Imatam rurananchik kay pachapi kaq espiritu piensayninchikta chaynataq rurayninchiktapas mana controlananpaq? Cuidakunanchikmi kay pachapi mana allin kaqkunapi mana piensanapaq. Ejemplopaq, manam kusirikunchikchu huchapakuykunata chaynataq maqanakuykunata qawaspaqa, kaykunaqa piensayninchiktam qachachan. Yuyarisunchik, chuya espirituqa manam yanapawanchikmanchu mana allinkunapi piensaptinchikqa (Sal. 11:5; 2 Cor. 6:15-18). Bibliata sapa kutilla leespa, Diosta mañakuspa, yuyaymanaspa chaynataq huñunakuykunaman rispaqa Diospa espiritunwanmi yanapachikuchkanchik. Sapa kutilla predicaspanchikpas Diospa espiritunpa guiasqanman hinam rurachkanchik.

²¹ Hinallayá kay pachapi kaq espirituta chaynataq aychapa munasqankunata vencesunchik. Manam yanqapaqchu chayqa kanqa, apostol Pablopa nisqanman hinam ‘aychaman hinalla piensaqkunaqa wañunqaku. Chuya espirituman hina piensaqkunam ichaqa hawkalla kawsakunqaku’ (Rom. 8:6).

[Willakuy]

¿Yuyachkankichu?

• ¿Imatam rurananchik chuya espiritu yanapawananchikpaq?

• ¿Imaynatam kay pachapi kaq espiritu munaychakuwachwan?

• ¿Imaynatam kay pachapi kaq espirituta vencechwan?

[Kay yachachikuypa tapukuyninkuna]

[23 kaq paginapi dibujo]

Llamkayman otaq escuelaman manaraq richkaspaqa Diospa chuya espirituntam mañakunanchik

[25 kaq paginapi dibujokuna]

Piensayninchikqa limpiom kanan, negociopipas honradom kananchik hinaspa mikuspapas tomaspapas controlakuqmi kananchik