Jehova ki “Mulamuleli” wa Luna
Jehova ki “Mulamuleli” wa Luna
“[Muñ’a] Bupilo wa ba tusa mi wa ba lamulela.”—SAMU 37:40.
1, 2. Ki manzwi afi a niti ka za Jehova a lu omba-omba ni ku lu tiisa?
MILUTI ye tahiswa ki lizazi ya shimbulukanga. Lifasi ha li nze li pikuluha, miluti ya shimbulukanga ni ku fetuha. Kono Mubupi wa lifasi ni lizazi yena ha fetuhi. (Mala. 3:6) Bibele i bonisa kuli, ha ku “na petuho ku Yena, nihaiba muluti wa petuho.” (Jak. 1:17) Manzwi ao a talusa hande mwa inezi Jehova, a lu omba-omba luli ni ku lu tiisa, sihulu ha lu kopana ni miliko ye mituna ni matata. Kabakalañi?
2 Sina mo lu itutezi mwa taba ye felile, Jehova na li “mulamuleli” mwa linako za Bibele. (Samu 70:5) Ha fetuhi mi kamita wa talelezanga manzwi a hae; kacwalo balapeli ba hae kacenu ba swanela ku kolwa kuli u ka ‘ba tusa ni ku ba lamulela.’ (Samu 37:40) Jehova u lamulezi cwañi batanga ba hae mwa miteñi ya cwale? Luna ka sibili u kona ku lu lamulela cwañi?
Ku Lamulelwa kwa Balwanisi
3. Ki kabakalañi ha lu kona ku ba ni buikolwiso bwa kuli balwanisi ha ba na ku kona ku tibela batu ba Jehova ku kutaza taba ye nde?
3 Satani a like a mane h’a na ku kona ku palelwisa Lipaki za Jehova ku lapela Jehova a nosi sina mwa tokwela. Linzwi la Mulimu li lu kolwisa kuli: “Ha ku na silwaniso se si ezezwa wena se si ka konda; mi wa lilimi kaufela le li ka ku zekisa, u ka mu beya mulatu.” (Isa. 54:17) Balwanisi ba likile ku tibela batu ba Mulimu kuli ba tuhele musebezi wa bona wa ku kutaza, kono ba palezwi. Ha mu nyakisise mitala ye mibeli ye latelela.
4, 5. Batu ba Jehova ne ba talimani ni twaniso mañi ka 1918, mi ki lika mañi ze ne zwile mwateñi?
4 Ka 1918, batu ba Jehova ne ba talimani ni nyandiso ye tuna ye ne susuelizwe ki ba bahulu ba bulapeli ba ne ba bata ku palelwisa musebezi wa bona wa ku kutaza. Ka la 7 May, muso wa United States wa laela kuli Muzwale J. F. Rutherford, ya na okamela musebezi wa ku kutaza mwa lifasi kaufela ka nako yeo, a tamiwe ni ba bañwi ba sikai ba ne ba li fa sibaka se situna sa tamaiso sa Lipaki za Jehova. Likweli ze peli li si ka kwana kale ku zwa fo, Muzwale Rutherford ni ba na belekisana ni bona ba lengwa mulatu wa kuli ne ba na ni milelo ya bufetuheli mi ba atulelwa ku pika tolongo ya lilimo ze ñata. Kana balwanisi ne ba konile ku paleliswa musebezi wa ku kutaza ka ku itusisa likuta? Ku tokwa!
5 Mu hupule sepiso ya Jehova: “Ha ku na silwaniso se si ezezwa wena se si ka konda.” Ka ku sa libelelwa, ka la 26 March, 1919—likweli ze 9 ku zwa fa atulelwa ku pika tolongo Muzwale Rutherford ni ba na belekisana ni bona—mizwale ba ne ba tamilwe bao ba zwisiwa mwa tolongo ka swalelele ha ne ba sa libelela fo ne i ka zekelwa taba ye bona. Silimo se ne si latelezi, ka la 5 May, 1920, milatu ye ne ba tamelelizwe ne i felisizwe. Mizwale bao ba itusisa tukuluho ya bona ku zwelapili ni musebezi wa Mubuso. Ki lika mañi ze ne zwile mwa ku eza cwalo? Ku bile ni kekezeho ye tuna ku zwa fo! Tumbo kaufela ye tahisizwe ki ze nde zeo i ya ku “mulamuleli.”—1 Makor. 3:7.
6, 7. (a) Lipaki za Jehova ne ba ezizwe cwañi mwa puso ya Nazi mwa Germany, mi ki lika mañi ze ne zwile mwateñi? (b) Ze ezahezi mwa miteñi ya cwale kwa batu ba Jehova li fa bupaki mañi?
6 Cwale ha mu nyakisise mutala wa bubeli. Ka 1934, Hitler na itamile kuli u ka felisa Lipaki za Jehova mwa Germany. Hitler na sa bembi fela Lipaki za Jehova kono na lelile ku ba feza luli. Ha sa bulezi manzwi ao, batu ba bañata ne ba tamilwe ni ku lengiwa mwa litolongo. Lipaki ba bañata-ñata ne ba nyandisizwe; mi ba bañwi ne ba bulailwe mwa minganda ya tukufazo. Kana Hitler na konile ku yundisa Lipaki? Kana na yemisize ku kutazwa kwa taba ye nde kaufela mwa Germany? Ku tokwa! Ka nako ya nyandiso, mizwale ba luna ne ba zwezipili ni musebezi wa ku kutaza kwa mukunda. Puso ya ba Nazi ha se i felile, mizwale ne ba itusisize tukuluho ya bona ku zwelapili ku kutaza. Mi la kacenu le, mwa Germany ku na ni bahasanyi ba Mubuso ba ba fitelela 165,000. “Mulamuleli” u talelelize sepiso ya hae hape, ye li: “Ha ku na silwaniso se si ezezwa wena se si ka konda.”
7 Ze ezahezi mwa miteñi ya cwale ka za Lipaki za Jehova li fa bupaki bwa kuli Jehova ha na ku tuhelela batu ba hae ku feliswa kaufel’a bona ka sikwata. (Samu 116:15) Kono kana Jehova u ka sileleza mañi ni mañi wa luna? Jehova u lu lamulela cwañi?
Kana Jehova U ka Lu Sileleza kwa Mubili?
8, 9. (a) Lu ziba cwañi kuli ha lu koni ku silelezwa kwa mubili nako kaufela? (b) Lu swanela ku zibañi?
8 Kaufela luna lwa ziba hande kuli Jehova ha si ka sepisa kuli u ka lu silelezanga kwa mubili nako kaufela. Lu likanyisa Maheberu ba balalu ba ba sepahala ba ne ba hanile ku kubamela siswaniso sa gauda sa Mulena Nebukadenezare. Mitangana ba balalu bao ne ba sa ngi kuli Jehova u ka ba sileleza kwa kozi ka makazo. (Mu bale Daniele 3:17, 18.) Kono kwa ezahala kuli, Jehova a ba lamulela kwa malimi a liyekuyeku la mulilo. (Dan. 3:21-27) Kono nihaiba mwa linako za Bibele, ku piliswa ka makazo ne ku li kwa ka siwela. Batanga ba Jehova ba ba sepahala ba bañata ba kile ba bulaiwa ki balwanisi.—Maheb. 11:35-37.
9 Kacenu bo? Ka ku ba “mulamuleli,” Jehova wa kona ku lamulela batu kwa ziyezi. Kana lwa kona ziba kuli Jehova ki yena ya lamulezi mutu kwa kozi ye ñwi kamba hasi yena? Ha lu koni ku ziba. Nihakulicwalo, mutu ya bandukile kozi a kana a ikutwa kuli u lamulezwi ki Jehova. Mi ikaba buikanyiso haiba ba bañwi ba hanyeza maikuto a mutu yo. Kono hape lu swanela ku ziba kuli Bakreste ba ba sepahala ba bañata ba shwile kabakala nyandiso, sina mo ne ku bezi mwa puso ya ba Nazi. Ba bañwi ba shwezi mwa likozi ze ñwi. (Muek. 9:11) Lu kana lwa buza kuli, ‘Kana Jehova na palezwi ku ‘lamulela’ batu ba ba sepahala ba ba bulailwe?’ Yeo hasi niti.
10, 11. Ki kabakalañi batu ha ba sa koni ku isileleza kwa lifu, kono Jehova u kona ku ezañi ka za teñi?
10 Ha mu nyakisise taba ye: Batu ha ba koni ku isileleza kwa lifu, bakeñisa kuli ha ku na mutu ya kona ku “lukulula moya wa hae kwa mata a libita.” (Samu 89:48) Kono Jehova yena bo? Kaizeli yo muñwi ya na bandukile nyandiso ya ba Nazi u sa hupula ze ba kile ba mu bulelela bomahe ba ba li Lipaki ha ne ba mu omba-omba kabakala balatiwa ba hae ba ne ba shwezi mwa minganda ya tukufazo. Ne ba ize: “Haiba bafu ne ba ka ina mwa mabita ku ya ku ile, u zibe lifu ne li ka ba ni m’ata ku fita Mulimu, nji cwañi?” Niti kikuli lifu haki se siñwi ku Mulimu ya m’ata, yena liwelu-welu la bupilo! (Samu 36:9) Batu kaufela ba ba mwa mabita ba ka hupulwa ki Jehova, mi u ka ba lamulela kaufela bona.—Luka 20:37, 38; Sin. 20:11-14.
11 Nihakulicwalo, Jehova wa babalela balapeli ba hae ba ba sepahala kacenu. Cwale ha lu nyakisiseñi linzila ze talu zeo Jehova a lu ‘lamulela’ ka zona.
Ku Silelezwa kwa Moya
12, 13. Ki kabakalañi ku silelezwa kwa moya ha ku li kwa butokwa hahulu, mi Jehova u lu sileleza cwañi?
12 Jehova wa lu sileleza kwa moya, mi kona silelezo ya butokwa hahulu ku luna. Ka ku ba Bakreste ba niti, lu utwisisa kuli ku na ni nto ya butokwa hahulu ye fita bupilo bwa luna bwa cwale. Liluwo la luna la butokwa hahulu ki bulikani bwa luna ni Jehova. (Samu 25:14; 63:3) Kambesi bulikani bo, ne lu si ke lwa ba ni mulelo mwa bupilo mi ne lu ka latehelwa ki sepo ya luna ya kwapili.
13 Lwa itumela ku Jehova kuli u lu fa tuso kaufela ye lu tokwa kuli lu zwelepili ku tiisa bulikani bwa luna ni yena. U lu file Linzwi la hae, moya wa hae o kenile, ni puteho ya lifasi kaufela kuli li lu tuse. Lu kona ku itusisa hande cwañi lika zeo za lu file Jehova? Haiba lu ituta Linzwi la hae kamita ni ka tokomelo, lu ka tiisa tumelo ya luna ni sepo ya luna ya kwapili. (Maro. 15:4) Ka ku kupa moya wa hae o kenile, lu ka fumana tuso ya mwa ku hanela miliko ya ku ikenya mwa muzamao o maswe. (Luka 11:13) Ka ku latelela ketelelo ye si fa sitopa sa mutanga ka libuka ze tomile fa Bibele ni ka mikopano ya puteho, mikopano ya mipotoloho ni ya likiliti, lu ka fepiwa ka lico za kwa moya “ka nako ye lukela.” (Mat. 24:45) Lika zeo za lu sileleza kwa moya mi li lu tusa ku sutelela ku Mulimu.—Jak. 4:8.
14. Mu taluse ze bonwi ze bonisa Jehova mwa sileleleza batu ba hae kwa moya.
14 Kuli lu bone mwa lu sileleleza Jehova kwa moya, mu hupule bashemi ba ba bulezwi kwa makalelo a taba ye felile. Mazazinyana ku zwa fa tondahalela Theresa mwan’a bona wa musizana, bashemi bao ba amuhela piho ye maswe ya kuli mwan’a bona u bulailwe. * Ha ba hupula ka za teñi, bondat’ahe Theresa ba li: “Ne ni lapezi ku Jehova kuli a mu sileleze. Ha na fumanwi a bulailwe, nto ya pili ye ne ni ipuzize ne li libaka litapelo za ka ha ne li si ka alabiwa. Kaniti na ziba kuli Jehova ha ezangi limakazo za ku sileleza batu ba hae nako kaufela. Ne ni zwezipili ku lapela kuli a ni fe kutwisiso. Ni omba-ombilwe ki zibo ya kuli Jehova wa silelezanga batu ba hae kwa moya—fo kikuli, u lu fanga ze lu tokwa kuli lu bukeleze bulikani bwa luna ni yena. Silelezo ya mufuta wo ki ya butokwa hahulu bakeñisa kuli i ama bupilo bwa luna bwa kwapili. Kabakaleo, Jehova na silelelize Theresa kakuli na sebelelize Jehova ka busepahali ku fitela a shwa. Ni bile ni mwangalo ka ku ziba kuli sepo ya hae ya kwapili i mwa mazoho a Jehova.”
Ku Tusiwa ka Nako ya Makulano
15. Ki ka linzila lifi zeo Jehova a kona ku lu tusa ka zona muta lu li mwa makulano?
15 Jehova wa kona ku lu tiisa ha lu li mwa “bulobalo bwa butuku,” sina mwa na tiiselize Davida. (Samu 41:3) Nihaike kuli mwa miteñi ya luna Jehova ha lu lamuleli ka ku lu folisa ka makazo, wa lu tusanga. Ka mukwa ufi? Likuka ze mwa Linzwi la hae za kona ku lu tusa ku eza likatulo ze nde ka za likalafo ze lu bata ku itusisa ni litaba ze ñwi. (Liprov. 2:6) Lwa kona ku fumana liakalezo ze tusa mwa litaba ze hatisizwe mwa Tawala ya Mulibeleli ni Mu Zuhe! ili ze nyakisisa za makulano a luna. Ka moya wa hae, Jehova wa kona ku lu fa ‘mata a matuna hahulu,’ kuli lu talimane ni muinelo wa luna ni ku zwelapili ku sepahala, ku si na taba ni se si kona ku ezahala. (2 Makor. 4:7) Ka tuso yeo, lwa kona ku ambuka ku bilaela hahulu ka za butuku bwa luna kuli mane lu palelwe ku isa pilu kwa lika za kwa moya.
16. Muzwale yo muñwi u konile ku itiisa cwañi ku si na taba ni butuku bwa hae?
16 Ha mu nyakisise za muzwale wa mukulwani ya bulezwi kwa makalelo a taba ye felile. Ka silimo sa 1998, na fumanwi ni butuku bo bu omelelisa lilama za mubili (amyotrophic lateral sclerosis kamba ALS) ili bo ne bu omelelisize mubili hae. * U konile ku itiisa cwañi niha kula butuku bo? U talusa kuli: “Ni utwanga butuku ni ku zwafa hahulu ha ni nahananga kuli lifu kona fela tatululo kwa butuku bwa ka. Ha ni zwafanga hahulu, ni lapelanga ku Jehova kuli a ni fe lika ze talu: pilu ye bunolo, pilu-telele, ni ku itiisa. Ni ikutwa kuli Jehova u alabile litapelo za ka zeo. Pilu ye bunolo i ni tusa ku nahananga lika ze omba-omba, ze cwale ka mo ni ka ikutwela mwa lifasi le linca ha ni ka zamaya hande, ku ikola lico ze munati, ni ku ambola ni lubasi lwa ka hape. Pilu-telele i ni tusa ku twaela matata a ku omelela mubili. Mi ku itiisa ku ni tusa ku zwelapili ku sepahala ni kuli ni si ke fokola kwa moya. Na lumelelana ni walisamu Davida, kakuli ni ikutwa kuli Jehova u ni tiisize mwa bulobalo bwa butuku bwa ka.”—Isa. 35:5, 6.
Ku Tusiwa ka Lico
17. Jehova u sepisize ku lu ezezañi, mi sepiso yeo i talusañi?
17 Jehova u sepisa ku lu babalela kwa mubili. (Mu bale Mateu 6:33, 34 ni Maheberu 13:5, 6.) Fo ha ku talusi kuli lu ka fepiwa ka makazo kamba kuli ha lu lukeli ku beleka kuli lu fumane sa ku ca. (2 Mates. 3:10) Se i talusa sepiso yeo kikuli: Haiba lu bata pili za Mubuso wa Mulimu mwa bupilo bwa luna ni ku itatela ku sebeza kuli lu ipilise, lwa kona ku sepa kuli Jehova u ka lu tusa ku fumana ze lu tokwa mwa bupilo. (1 Mates. 4:11, 12; 1 Tim. 5:8) Wa kona ku lu fa ze lu tokwa ka linzila ze lu si ka libelela, mwendi ka ku itusisa mulapeli ka luna kuli a lu tuse kamba ku lu fa musebezi.
18. Mu taluse ze bonwi ze bonisa kuli lwa kona ku fiwa tuso ka nako ye lu i tokwa.
18 Mu hupule me wa likwasha ya bulezwi kwa makalelo a taba ye felile. Yena ni mwan’a hae wa musizana ha ne ba tutezi kwa sibaka si sili, ne ku mu bezi t’ata ku fumana musebezi. U talusa kuli: “Ne ni yanga mwa sebelezo ya mwa simu kakusasana, mi ne ni tandanga musihali kaufela inze ni bata musebezi. Ni hupula zazi le liñwi ha ne ni ile kwa sintolo se siñwi ku yo leka mabisi. Na yema ni ku talima miloho, kono ne ni si na mali a kuli ni leke kwateñi. Ne ni si ka ikutwa kale bumaswe cwalo mwa bupilo bwa ka kaufela. Ha ne ni kutile kwandu ku zwa kwa sintolo, na fumana mikotana ya miloho ya mifuta-futa kwamulaho a ndu ya ka. Ne ku na ni lico ze ñata ze ne lu kona ku ca ka likweli ze ñata. Ki na ya lila, mi na itumela ku Jehova.” Hañi-hañi, kaizeli yo a ziba kuli mikotana ya miloho yeo ne i tisizwe ki muzwale wa mwa puteho ya na limanga miloho mwa simu ya hae. Hasamulaho, kaizeli a ñolela muzwale yo liñolo mwa na mu taluselize kuli: “Niha ne ni itumezi hahulu ku mina zazi lani, hape ne ni itumezi ku Jehova ka ku itusisa moya wa mina wa bufani kuli ni hupule lilato la hae.”—Liprov. 19:17.
19. Fa ñalelwa ye tuna, batanga ba Jehova ba ka ba ni buikolwiso mañi, mi lu lukela ku ikatulela ku ezañi cwale?
19 Kaniti, Jehova za ezelize batanga ba hae ba mwa linako za Bibele ni mwa linako za luna li tahisa kuli lu mu sepe sina Mutusi wa luna. Ona cwale-cwale fa, lifasi la Satani ha li ka welwa ki ñalelwa ye tuna, lu ka tokwa hahulu tuso ya Jehova ni ku fita. Kono batanga ba Jehova ba ka mu sepa ka ku tala. Ba ka inuka ni ku nyakalala, ka ku ziba kuli ku piliswa kwa bona ku sutelezi. (Luka 21:28) Kono ka nako ya cwale, ku si na taba ni matata e lu kopana ni ona, haike lu sepe Jehova, ili ku ba ni buikolwiso bwa kuli Mulimu wa luna ya sa fetuhi ki “mulamueli” wa luna.
[Litaluso za kwatasi]
^ para. 14 Mwa kona ku ipalela taba ye li, “Coping With an Unspeakable Tragedy,” mwa Mu Zuhe! ya July 22, 2001, makepe 19-23 (mwa puo ya Sikuwa).
^ para. 16 Mwa kona ku ipalela taba ye li, “Sustained by My Faith—Living With ALS,” mwa Mu Zuhe! ya January 2006, makepe 25-29 (mwa puo ya Sikuwa).
Kana Mwa Hupula?
• Jehova u kona ku lamulela cwañi batu ba ba bulailwe kamba ba ba shwile ka likozi ze ñwi?
• Ki kabakalañi ku silelezwa kwa moya ha ku li kwa butokwa hahulu?
• Sepiso ya Jehova ya kuli u ka lu babalela kwa mubili i talusañi?
[Lipuzo za Tuto]
[Siswaniso se si fa likepe 8]
Hamulaho wa ku tamiwa ka 1918, Muzwale Rutherford ni ba na belekisana ni bona ne ba lukuluzwi, mi milatu ye ne ba tamelelizwe ne i felisizwe
[Siswaniso se si fa likepe 10]
Jehova wa kona ku lu tiisa mwa “bulobalo bwa butuku”