Jehova ‘e Jagolwa e Chandruok’

‘Jehova biro konyogi, kendo resogi.’​—ZAB. 37:40.

1, 2. En adiera mane maber kuom Jehova, mahoyo chunywa kendo jiwowa?

TIPO ok siki kamoro achiel. Sama piny sudo, tipo mabedoe nikech chieng’, bende siko ka lokore. Kata kamano, Jachwech mar piny koda wang’ chieng’, to ok lokre. (Mal. 3:6) Muma wacho ni Nyasaye ok lokre ‘ka tipo masiko ka lokore.’ (Jak. 1:17, Luo, 2003) Ng’eyo adiera maber ahinyani kuom Jehova, hoyo chunywa gadier kendo jiwowa, to moloyo, e sama wayudo tembe kata chandruoge mamoko. Nikech ang’o?

² Mana kaka waseneno e sula motelo, Jehova osetimo gik manyiso ni en ‘e Jagol ji e chandruok,’ chakre chon. (Zab. 70:5) Ok olokore, kendo kinde duto otimo kaluwore gi kaka osewacho; omiyo, jogo malame e kindegi nyalo bedo gadier chuth ni obiro ‘konyogi, kendo resogi.’ (Zab. 37:40) Jehova osegolo jotichne e chandruok nade e kindegi? Ere kaka onyalo golowa e chandruok wan wawegi ng’ato ka ng’ato?

Oresowa Kuom Jowasigu

3. Ang’o momiyo wanyalo bedo gadier ni jowasigu ok dinyal mono oganda Jehova lando wach maber?

³ Onge akwede moro amora mawuok kuom Satan manyalo mono Joneno mag Jehova, miyo Jehova lamo ma en kende ema owinjore oyud. Wach Nyasaye singonwa kama: ‘Onge  gir lweny mothedh mar kedo kodu ma dinyal timo gimoro, kendo ng’ato ka ng’ato mawacho marach kuomu e bura, ning’adne bura.’ (Isa. 54:17) Jowasigu osetemo ahinya tamo oganda Nyasaye chopo migawo margi mar lendo, to ok gisenyalo. We wanon ane ranyisi ariyo.

4, 5. Oganda Jehova ne oyudo akwede mage e higa 1918, to ang’o ma ne otimore bang’e?

⁴ E higa 1918, jotend din ema nomiyo ochak sando oganda Jehova kidwaro ni giwe tijgi mar lendo. Tarik 7 Mei, sirkal mar Amerka ne ochiwo chik mondo omak J. F. Rutherford, jal ma kindeno ne tayo tij lendo mar piny mangima. Chikno ne dwaro ni omake kaachiel gi owete moko ma ne nie ofis maduong’. Ka dweche ariyo ne pok orumo, ne ohang wach kuom Owadwa Rutherford koda ne owete ma ne nikode, kendo ne oyalgi mi ong’adnegi buch twech mar higini mang’eny. Be jowasigu ne ochungo tij lendo chuth kane gitiyo gi kot? Ooyo ngang’!

⁵ Par ane singo ma Jehova osetimo: ‘Onge gir lweny mothedh mar kedo kodu ma dinyal timo gimoro.’ E yo miwuoro ndi, weche ne olokore apoya nono, Mach 26, 1919​—dweche ochiko bang’ ng’ado bura ne Owadwa Rutherford kaachiel gi owete ma ne nikode​—owetego duto ne ogony e bond. Higa ma ne oluwo, tarik 5 Mei, 1920, kot ne owito oko weche ma ne odonjnegigo. Owetego koro ne otiyo gi thuolo ma ne giseyudono, e medo jiwo tij Pinyruoth odhi nyime. Mano nokelo nyak mane? Nyak maduong’, nimar dongruok osetimore ahinya nyaka a kindeno! Kuom gik mosetimorego duto, pak dhi ne ‘Jagol ji e chandruok.’​—1 Kor. 3:7.

6, 7. (a) Jo Nazi ne okedo nade gi Joneno mag Jehova e piny Jerman, to ang’o ma ne otimore bang’e? (b) Gik mosetimore ne oganda Jehova mandalogi, nyiso adiera kuom wach mane?

⁶ Koro wanon ane ranyisi mar ariyo. E higa 1934, Hitler ne osingore ni ne odhi tieko chuth Joneno mag Jehova e piny Jerman. Mano ok ne en mana wach awacha. Bang’ Hitler wacho kamano, ji mang’eny ne omaki motwe. Gana gi gana mag Joneno ne osandi; kendo joma ng’eny ne onegi e kambe mag sando ji. Be Hitler nochopo dwaro mare mar tieko Joneno chuth? Be ne ochungo chuth tij lando wach maber e piny Jerman? Ooyo ngang’! E kinde sandgo, owete ne dhi nyime gi tij lendo ling’ling’. Bang’ kane sirkand jo Nazi oselwar, ne gitiyo gi thuolo ma koro ne giyudono e dhi nyime gi lendo. Sani, e piny Jerman, nitie jolendo mag Pinyruoth ma kwan-gi okalo 165,000. Omiyo kae bende waneno ni, ‘Jagol ji e chandruok’ oserito singo mare mawacho niya: ‘Onge gir lweny mar kedo kodu ma dinyal timo gimoro.’

⁷ Gik mosetimore ne Joneno mag Jehova mandalogi, nyiso maler ni Jehova ok nowe ngang’, mondo joge otiek chuth, ka gin kaka oganda.  (Zab. 116:15) To nade wan wawegi ng’ato ka ng’ato? Ere kaka Jehova golo ng’ato ka ng’ato kuomwa e chandruok?

To Nade Geng’owa Kik Gimoro Hinywa?

8, 9. (a) Wanyalo ng’eyo nade ni ok osingnwa ni kinde duto ibiro reswa e yor hono? (b) En ang’o ma nyaka wang’e?

⁸ Wang’eyo ni Jehova ok singnwa ni, kinde duto obiro geng’o ng’ato ka ng’ato kuomwa, mondo kik gimoro hinye. Wabedo kaka Jo-Hibrania adek ma ne otamore kulore ne kido mar dhahabu, ma Ruoth Nebukadnezzar nochungo. Rowerego ma noluoro Nyasaye, ne ok nigi paro mar ni Jehova ne dhi resogi e yor hono mondo kik gihinyre. (Som Daniel 3:17, 18.) To kaluwore gi kaka weche nobedo bang’e, Jehova ne oresogi kuom mach mager. (Dan. 3:21-27) Kata kamano, kata mana e kinde mag Muma, reso ji e yor hono ok en gima ne timore kinde duto. Jotich Jehova mang’eny, ne otho e lwet jowasigu.​—Hib. 11:35-37.

⁹ To nade e kindegi? Ka en kaka ‘Jagol ji e chandruok,’ kuom adier Jehova nyalo reso ji kuom gimoro amora marach. Be wanyalo wacho gadier chuth kabe Jehova osetimo kamano e ngima ng’ato, kata ok osetimo kamano? Ooyo, tek wacho. Kata kamano, ng’at mosetony e masira moro marach nyalo wacho ni Jehova ema ne orese. Ok dibed maber ka jomoko temo kwedo gima owachono. Bende nyaka wang’e ni Jokristo mang’eny mochung’ motegno osetho nikech sand, mana kaka ne otimore e kinde sirkand jo Nazi. To nitie moko mosetho e masiche. (Ekl. 9:11) Wanyalo penjore kama, “Be Jehova ne ok obedo ‘Jagol ji e chandruok,’ kane oweyo maok oreso jotichne mosetho e masiche, kata e sand?” Ooyo, ok en kamano kata matin.

10, 11. Ang’o momiyo dhano ok nyal geng’o tho kochome, to Jehova nyalo timo ang’o kuom tho?

¹⁰ Par ane wachni: Dhano ok nyal geng’o tho sama tho ochome, nimar onge dhano ma “digol chunye kuom teko mar Sheol,” kata Hades, tiende ni kama jomotho dhiye. (Zab. 89:48) To nade Jehova? Nyaminwa moro ma ne otony e kinde sand jo Nazi, paro gima min mare nowachone ka hoye kuom tho mar joma ne gihero e kambe mag sand. Min mare nowachone kama: “Kapo ni jomotho ne dhi siko chuth e tho, donge mano donyiso ni tho oloyo Nyasaye gi teko?” Kuom adier, tho ok nyal loyo wuon teko duto, ma e Soko mar ngima! (Zab. 36:9) Jogo duto manie Sheol, kata Hades, nie pach Jehova, kendo obiro reso ng’ato ka ng’ato kuomgi.​—Luka 20:37, 38; Fwe. 20:11-14.

¹¹ Kata kamano, Jehova dewo ahinya ngima mar jotichne mochung’ motegno e kindegi. Weuru wanon ane yore adek manyiso ni kuom adier en ‘e Jagolwa e chandruok.’

Okonyowa Rito Winjruokwa Kode

12, 13. Ang’o momiyo rito winjruokwa gi Jehova e gima duong’ moloyo, to Jehova konyowa nade e rito winjruokno?

¹² Jehova chiwore mar konyowa rito winjruokwa kode kik kethre, to mano e gima duong’ie moloyo. Bedo ni wan Jokristo madier, wang’eyo ni nitie gimoro maberie maloyo ngimawa masani. Mwandu maduong’ie moloyo ma wan-go, en winjruokwa gi Jehova. (Zab. 25:14; 63:3) Ka waonge gi winjruokno, ngimawa masani nyalo bedo maonge tiende, kendo wanyalo bedo maonge geno mar ngima mabiro.

¹³ Gima ber en ni, Jehova miyowa gik moko duto madwarore mondo okonywa rito winjruokwa machiegni kode. Omiyowa Wachne, roho mare maler, kaachiel gi kanyakla mare mar piny mangima mondo okonywa. Ere kaka wanyalo tiyo maber chuth gi gik ma Jehova osemiyowagi? Ka wapuonjore Wachne ma ok wabare, wabiro tego yiewa, kendo jiwo geno ma wan-go. (Rumi 15:4) Ka wakwaye roho mare maler gi chunywa duto, wabiro yudo kony mondo omi wageng’ tem mar timo gimoro amora manyalo ketho winjruokwa kode. (Luka 11:13) Kuom luwo kaka kweth mar jatichno mogen chikowa kokalo kuom buge malero Muma,  kaachiel gi chokruoge mag kanyakla, mag alwora, koda mag distrikt, ipidhowa maber gi wach Nyasaye ma en “chiemo e kinde makare.” (Math. 24:45) Chenro ma kamago konyowa e rito winjruokwa gi Nyasaye, kendo konyowa sudo machiegni kode.​—Jak. 4:8.

14. Nyis ane gima ne otimore manyiso kaka Jehova rito winjruok manie kinde gi joge.

¹⁴ Mondo wanyis kaka Jehova konyowa rito winjruok ma wan-go kode, par ane wach jonyuol ma ne owuo kuomgi e chak sula motelo. Odiechienge matin bang’ winjo ni Theresa nyargi olal, ne giyudo wach malit ahinya: Ni Theresa ne onegi. * Wuon mare paro kindeno kowacho kama: “Ne oyudo asekwayo Jehova e lamo mondo orite. To kane ayudo ni onege, mokwongo ne awuoro ahinya gimomiyo lamona ne ok oyudo dwoko. Ang’eyo ni Jehova ok singnwa ni obiro rito ng’ato ka ng’ato kuom joge e yor hono. Ne adhi nyime lamo kakwaye mondo ang’e gima ne anyalo timo. Gima osehoyo chunya en ng’eyo ni Jehova rito winjruok ma joge nigo kode, tiende ni, omiyowa gigo madwarore mondo omi warit winjruokwa kode. Rit ma kamano e gima duong’ie moloyo, nikech mano nyalo miyo wayud kata kik wayud ngima mochwere. Ka waneno wachno e yo makamano, wanyalo wacho ni Jehova ne orito Theresa; nimar Theresa ne ochung’ motegno nyaka e sama ne othoe. Asebedo gi kuwe ei chunya kuom ng’eyo ni geno mare mar yudo ngima e kinde mabiro nie lwet Jehova ma jahera.”

Otegowa Sama Watuwo

15. Jehova nyalo konyowa e yore mage sama watuwo ahinya?

¹⁵ Jehova nyalo ritowa sama wan e ‘kitanda mar midekre,’ mana kaka ne otimo ne Daudi. (Zab. 41:3) Kata obedo ni e kindewagi Jehova ok golwa e midekre ka ochangowa e yor hono, podi okonyowa. E yo mane? Puonj koda chike mayudore ei Wachne, nyalo konyowa tiyo gi rieko e ng’ado paro, kodok korka thieth koda e weche mamoko. (Nge. 2:6) Wanyalo yudo weche koda paro makonyo e Ohinga mar Jarito kod Amkeni!, mawuoyo kuom tuwo moro manyalo bedo ni wan godo. Kokalo kuom roho mare, Jehova nyalo miyowa ‘teko maduong’ ahinya,’ mondo omi waked kod chandruok ma wan-go kendo dhi nyime chung’ motegno, kata bed ni ang’o manyalo timore. (2 Kor. 4:7) Bedo gi kony kaka mago nyalo miyo kik wabed gi parruok ahinya kuom tuwo ma wan-go, mi chop kama wajwang’o winjruokwa gi Jehova.

16. Owadwa moro osekedo nade gi tuwo?

¹⁶ Par ane wach owadwa ma rawera ma ne owuo kuome e chak sula motelo. E higa 1998, lakteche ne ofwenyo ni en gi tuwo mar amyotrophic lateral sclerosis, kata ALS, ma gikone ne omiyo obedo mong’ol chuth. * En ang’o mosekonye  nano gi tuwoneno? Olero kama: “Asebedo gi kinde ma chunya chandore kendo winjo rem ahinya, sama aparo ni tho ema nyalo tiekona rem. Sa asaya ma awinjo ka chunya ool, akwayo Jehova e lamo mondo omiya gik moko adek: chuny mokuwe, horruok mos, kod sinani. Aneno ni Jehova osedwoko kwayonago. Bedo gi paro mokuwe konya keto pacha kuom gik manyalo hoya, kaka kinde mabiro nochal e piny manyien, kama abiro bedoe gi nyalo mar wuotho, chamo chiemo mamit, koda goyo mbaka gi joodwa kendo. Horruok mos konya ng’iyo gi rem koda chandruoge mabedoe ka ng’ato ong’ol. Nano konya dhi nyime chung’ motegno kendo miyo kik ajwang’ winjruokna gi Jehova. Kuom adier, awinjo kaka jandik-zaburi Daudi ne owinjo, nimar awinjo ka Jehova osetega e kitandana mar midekre.”​—Isa. 35:5, 6.

Omiyowa Gik Mwachando

17. Ang’o ma Jehova osesingo ni obiro timonwa, to singono tiende ang’o?

¹⁷ Jehova singo ni obiro ritowa komiyowa gik ringruok madwarore. (Som Mathayo 6:33, 34 kod Jo Hibrania 13:5, 6.) Mano ok nyis ni koro wabiro yudo gik mwadwaro e yor hono, kata ni koro ok onego wati. (2 Thes. 3:10) Tiend singo ma Jehova chiwono en ma: Ka waketo weche mag Pinyruodh Nyasaye obed mokwongo e ngimawa, kendo waikore mar tiyo mondo warit ngimawa, wanyalo bedo gadier ni Jehova biro konyowa yudo gigo mochuno e rito ngimawa. (1 Thes. 4:11, 12; 1 Tim. 5:8) Onyalo chiwonwa gigo madwarore e ngimawa, kata mana e yore ma ok wanyal paro, kata kokalo kuom Jakristo wadwa manyalo biro mi konywa gi gir ringruok, kata ndikowa tich.

18. Nyis ane gima ne otimore manyiso ni Jehova nyalo miyowa gigo ma wachando.

¹⁸ Par ane wach miyo ma ne owuo kuome e chak sula motelo. Kane en kaachiel gi nyare gidhi dak kamachielo, ne obedone matek yudo tich. Olero kama: “Ne ajadhi lendo seche mag okinyi, to seche mag odiechieng’ ne amanyo tich. Aparo gima ne otimore chieng’ moro kane adhi ng’iewo chak e duka. Ne achung’ ka ang’iyo kama oketie alode mopogore opogore, to ne aonge gi pesa moromo ma ne anyalo ng’iewogo kata kit alot achiel. Yaye chieng’no ema ne awinjoe ka chunya ool ahinya. Kata kamano, kane adok e ot chieng’no, ne ayudo ka agola mar oda opong’ gi ofuke moting’o kit alode duto. Ne gin chiemo ma ne nyalo romowa kuom dweche. Pi wang’a ne omol, kendo ne adwoko ne Jehova erokamano.” Bang’e nyaminwano nofwenyo ni owadwa moro ma ne opidho alode e puothe ema ne okelo chiemogo. Bang’e ne ondikone barua kowacho kama: “Kata obedo ni ne agoyoni erokamano ahinya chieng’no, bende ne agoyo ne Jehova erokamano kuom parona hera ma en-go, kotiyo gi ng’wono mari.”​—Nge. 19:17.

19. E kinde mar masira maduong’, jotich Jehova biro bedo gi geno mane, to en ang’o monego wang’ad ei chunywa mar timo sani?

¹⁹ Kuom adier, gik ma Jehova osetimo chakre e kinde mag Muma koda e kindewagi, miyo wageno kuome kaka Jakonywa. E kinde mokayo machiegni, sama masira maduong’ biro yudo piny Satan, biro dwarore ni wayud kony ma Jehova chiwo, maloyo kinde moro amora mosekalo. To ema pod jotich Jehova biro bedo gi geno kuome chuth. Gibiro ting’o wigi malo kendo bedo mamor, ka ging’eyo ni warruok margi chiegni. (Luka 21:28) To gie sani, kata obedo ni wanyalo yudo tem machalo nade, weuru wang’ad ei chunywa mar geno kuom Jehova, ka wan gadier chuth ni Nyasachwa maok lokre, ‘e Jagolwa e chandruok.’

[Weche moler piny]

Be Iparo?

• Jehova nyalo reso nade jogo ma otho apoya e masiche?

• Ang’o momiyo rito winjruokwa gi Jehova e gima duong’ moloyo?

• Singo ma Jehova chiwo ni obiro ritowa komiyowa gigo mwachando, tiende ang’o?

[Penjo mag Puonjruok]

[Picha manie ite 14]

Ne omak Owadwa Rutherford kaachiel gi owete ma ne nikode e higa 1918, kendo bang’e ne ogonygi, mi owit oko weche ma ne odonjnegigo

[Picha manie ite 16]

Jehova nyalo tegowa e ‘kitanda mar midekre’