Tesalonicenses hinaspa Timoteo sutiyoq cartakunapa allinniqnin yachachikuymanta
Jehová Diospa Palabranqa kawsachkanmi
Tesalonicenses hinaspa Timoteo sutiyoq cartakunapa allinniqnin yachachikuymanta
APOSTOL Pablom Tesalonica llaqtaman risqanpi congregacionta qallarichirqa chaymantapacham chaypi iñiqkunaqa cheqnisqa karqaku. Chaymi iskay chunka wata masniyoqña Timoteoqa kutirqa Tesalonica llaqtapi cristianokunapa kallpanchakusqankumanta apostol Pabloman willaq, chaymi Pablo kay cartata qellqarqa paykunata kallpanchananpaq. Kay cartataqa 50 wata tukuytapaschá qellqarqa. Chay qepallatataqmi Tesalonica llaqtapi cristianokunaman huk cartatawanraq qellqarqa. Kay qepa carta qellqasqanpim pantasqa piensayninkuta corregirqa hinaspam kallpancharqa iñiyninkupi takyanankupaq.
Chunka wata qepatañataqmi Macedonia llaqtapi Pablo tarikun, Timoteoñataq Efeso llaqtapi. Chaymantapunim Timoteoman qellqaspan nirqa hinapi qepaspa Diosmanta pantay yachachikuykunata correginanpaq. Roma llaqta 64 watapi kañasqa kasqanmantam cristianokuna qatikachasqa karqaku chaymi Pablo qellqarqa wañukunallanpaqña huk cartatawan Timoteoman. Ñoqanchikpas yanapachikuchwanmi Pablopa kay tawantin carta qellqasqankunawanqa (Heb. 4:12).
“RIKCHASPAYÁ CUIDAKUSUNCHIK”
Pablom Tesalonicenses cristianokunata kallpancharqa ‘iñiyninkuman hina llamkasqankumanta, kuyakuyninkuman hina servisqankumanta hinaspa aguantasqankumantapas’. Nirqam, paykunaqa ‘confianzan’, ‘kusikuynin’ hinaspa ‘alabakuynin’ kasqankuta (1 Tes. 1:3; 2:19).
Chaymantam Tesalonica llaqtapi cristianokunata nirqa kawsarimuymanta suyakuywan kallpanchanakunankupaq. Hinaspanñam nirqa Jehová Diospa piñakuynin punchawqa hamunqa ‘tutallan suwa hamuchkaq hina’, chaymi qawan-qawanlla allin yuyayniyoq kanankupaq nirqa (1 Tes. 4:16-18; 5:2, 6).
Bibliapi wakin textokunamanta tapusqankuta contestasqanku:
4:15-17. ¿Pikunataq ‘altoman hoqarisqa kanqaku puyukunapa ukunpi Señorwan tupanankupaq’, hinaspa imaynata? Jesus Gobiernananpaq nombrasqa kasqan tiempopi hanaq pachaman riq cristianokunam. Paykunam Jesucristowan tupanqaku hanaq pachapi. Chaypaqqa wañuspankum kawsarinanku angelkuna hina kanankupaq (Rom. 6:3-5; 1 Cor. 15:35, 44). Jesus Gobiernananpaq nombrasqa kasqan tiempopi kaptinchikmi hanaq pachaman riqkunaqa wañuspanku chaylla “hoqarisqa” otaq kawsarichisqa kanku (1 Cor. 15:51, 52).
5:23. Imanichkarqataq Pabloqa ¿‘espiritupi, almanpi hinaspa cuerpopi’ iñiqkuna huklla kanankumanta Diosta mañakuspanqa? Pabloqa rimachkarqa llapallan hanaq pachaman riq cristianokunamantam chaynataq Tesalonica llaqtapi iñiqkunamantapas. Mañakuchkarqaqa ‘espiritu’ nispanqa piensayninkumanta, ‘alma’ nispañataq vidankumanta hinaspa ‘cuerpo’ nispanñataq hanaq pachaman riqkuna huk cuerpo hinalla kanankumantam (1 Cor. 12:12, 13). Kayna mañakusqanwanmi Pabloqa reqsichikurqa cristianokunamanta interesakusqanta.
Imatam yachachwan:
1:3, 7; 2:13; 4:1-12; 5:15. Pitapas consejanapaqqa imapas allin rurasqanmantam alabaykuspa kallpanchananchik.
4:1, 9, 10. Jehová Diosta serviqkunaqa iñiyninchikpim ñawparinanchik.
5:1-3, 8, 20, 21. Jehová Diospa piñakuynin punchaw hichpamusqanraykum cuidakunanchik ‘soldadopa qasqon harkaqwan churakuq hina iñiyninchikwan chaynataq kuyakuyninchikwan harkachikuspa, salvasqa kasqanchikñataq kachun harkaq casco hina’. Chaymantapas kasukunanchikmi Bibliapa willakusqanta.
ALLINTAYÁ ‘TAKYAYCHIK’
Pablopa qellqasqanta mana allinta entiendechkaspankum wakin cristianokunaqa ‘Señor Jesucristopa hamunantaña’ piensarqaku. Chayna piensasqankuta entiendechinanpaqmi Pabloqa willarqa ‘puntataqa’ imakunaraq pasananmanta (2 Tes. 2:1-3).
Tesalonicapi cristianokunatam Pablo kaynata kallpancharqa: “Takyaspayá hatalliychik simiykuwan hinaspa cartaykuwan yachachimusqaykuta”, chaymantapas nirqataqmi “karunchakuychikyá qella wawqe-panikunamanta”, nispa (2 Tes. 2:15; 3:6).
Bibliapi wakin textokunamanta tapusqankuta contestasqanku:
2:3, 8. ¿Pitaq ‘leyta mana kasukuq runaqa’ hinaspa imaynatataq chinkanqa? Kay ‘runaqa’ cristiano tukuqkunapa umalliqninkunam. Diospa derecho qosqanwan mana allin runakunata chinkachiqqa ‘Simim’ otaq Jesucristom (Juan 1:1). Kay ‘leyta mana kasukuq runataqa’ Jesucristom ‘wañuchinqa samayllanwan [chuya espirituwan]’.
2:13, 14. ¿Imaynatam ‘Dios puntamantaraq akllarqa [. . .] salvakunankupaq’ hanaq pachaman riqkunata? Hanaq pachaman riqkunapaqqa ñawpaqmantaraqmi Jehová Diosqa tantearqa, Satanaspa umanta chamchananpaq warmipa mirayninmanta rimaspan (Gen. 3:15). Jehová Diosqa churarqam kamachikuykunata, llamkaykunata chaymantapas nirqataqmi pruebakunapi tarikunankumantapas. Kaytam ñawpaqmantaraq tantearqa.
Imatam yachachwan:
1:6-9. Jehová Diosqa tanteasqanman hinam sapakamamanta cuentata mañanqa.
3:8-12. Cristianokunaqa Diosta servispanpas llamkanankum mikunankupaq. Jehová Diospa piñakuynin punchaw hichpallapiña kaptinpas hinallam llamkana mikunapaqqa. Mana llamkaspanchikqa qella runam rikuriruchwan hinaspam ‘chaqwa ruraykunamanpas’ wichiykuchwan (1 Ped. 4:15).
“IMAM YACHASQAYKIKUNATAYÁ SONQOYKIPI TAKYACHIY”
Timoteotam kaynata Pablo consejarqa “allin peleachkaq soldado hina seguiy mayna sasaña kaptinpas. Concienciaykipa nisusqaykitayá ruray”. Chaymantapas nirqam congregacionpi nanachikuq kanankupaq qarikuna imakunata rurananmanta. Chaymantañataqmi nirqa: “Amayá uyariychu mana valeq cuentokunataqa”, nispa (1 Tim. 1:18, 19; 3:1-10, 12, 13; 4:7).
Pablom qellqarqa Timoteoman “amayá qaqchaychu mayorniki señorkunataqa” chaymantapas nirqam “imam yachasqaykikunatayá sonqoykipi takyachiy, amayá uyariychu mana respetowan yanqapas-yanqa rimaqkunataqa nitaq iñisqanchikpa contranpi: “Ñoqaykuqa yachaywanmi rimaniku” nispa yanqa rimaqkunatapas”, nispa (1 Tim. 5:1; 6:20).
Bibliapi wakin textokunamanta tapusqankuta contestasqanku:
1:18; 4:14. ¿Imatataq “ñawpaqmantaraq” nirqaku Timoteomanta? Iskay kaq viajenpim, Listra llaqta watukusqanpi Pabloqa rimanman karqa qepa tiempopi Timoteopa congregacionpi yanapakuyninmanta (Hech. 16:1, 2). Kay willakuymanta yachaspankum congregacionpi ancianokuna ‘makinkuta hawanman churaykuspanku’ Timoteota akllarqaku congregacionpi yanapakunanpaq.
2:15. ¿Ima ninantaq ‘warmiqa wachakuywan ñakarichkaspapas salvakunqam’ ninanqa? Wawayoq warmiqa wawan cuidaypi hinaspa wasinpi imapas rurayninkunapim ocupakun ‘chaywanmi cuento qepi rikuriruspan yanqakunapi chapukunanmanta’ librakun (1 Tim. 5:11-15).
3:16. ¿Imataq Diosman iñinanchikpaq revelawasqanchikqa? Runakunata Jehová Dios kamachinanpaq derechoyoq kasqanpi iskayrayaymi waranqantin-waranqantin wata pakasqa karqa. Jehová Dioslla kamachinanpaq derechoyoq kasqantam Jesusqa qawachirqa wañukunankama Diosman sonqo kasqanwan.
6:15, 16. ¿Kaypiqa pimantataq rimachkan Jehová Diosmantachu icha Jesucristomantachu? Kay textokunaqa rimachkan Jesucristomantam (1 Tim. 6:14). Gobiernaq runakunamantaqa Jesusllam ‘atiyniyoq’ hinaspa mana haykapipas wañuqqa (Dan. 7:14; Rom. 6:9). Hanaq pachaman kutisqanmantapacham cristotaqa manaña pi runapas “rikurqachu”.
Imatam yachachwan:
4:15. Chayllaraq otaq unay wataña Diosta servispapas hinallam kallpanchakunanchik iñiyninchikpi ñawparinanchikpaq.
6:2. Iñiqmasinchikpapi imapiña llamkapakuspapas manam provechananchikchu. Iñiqmasinchik kasqanraykum ganaswan llamkananchik.
“DIOSPA PALABRANTAYÁ WILLAKUY”
Sasachakuy tiempo hichpamuptinmi Pablo kallpancharqa Timoteota kaynata nispan: “Diosqa Espirituntaqa qowarqanchik manam manchakunanchikpaqchu aswanqa atiywan, kuyakuywan hinaspa allinta qawakuspa kawsananchikpaqmi”. Chaymantapas nirqam, “Señor serviqqa manam peleollapichu purinan, aswanqa llapallanwanmi allinlla kanan, payqa kanan allin yachachikuqmi”, nispa (2 Tim. 1:7; 2:24).
Pablom kallpancharqa Timoteota: ‘Qaqa hina sayaspayá yachasqaykikunata umaykiman churay’, nispa. Chaymantapas, Diosmanta pantasqa yachachikuykuna kaptinmi nirqa: “Diospa palabrantayá willakuy [. . .] runakunatapas faltanta qawachispayá qaqchay, kallpanchay”, nispa (2 Tim. 3:14; 4:2).
Bibliapi wakin textokunamanta tapusqankuta contestasqanku:
1:13. ¿Imataq ‘cheqap yachachikuykunaqa’? Chay ‘cheqap yachachikuykunaqa’ ‘Señorninchik Jesucristopa yachachikuyninkunam’ (1 Tim. 6:3). Jesuspa yachachisqan hinaspa rurasqankunaqa Bibliapi kaqwanmi tupan chaykunatam nin ‘cheqap yachachikuykuna’, nispa. Chaymi Bibliapi yachachikuykunaqa yanapawanchik Jehová Diosta kasukunapaq. Bibliapa yachachisqanta ruraspanchikqa qawachisunmi kasukusqanchikta.
4:13. ¿Imataq [‘pergamino’, NM] nisqanqa? Pergaminoqa qalas qaramanta rurasqam karqa qellqanapaq. Roma llaqtapi carcelasqa kaspanmi Pabloqa mañakurqa Hebreo simipi Bibliamanta qellqakunata estudiananpaq. Wakin qellqaqa karqapaschá totora kaqlla papiropi otaq qalas qarapi.
Imatam yachachwan:
1:5; 3:15. Wawa kasqanmanta Bibliata estudiasqanmi Timoteotaqa Jesucristopi iñichirqa Diospa munasqanman hina rurananpaq. Chaymi Dios respetaq tayta-mamakunaqa Diospa kamachisqanta wawa-churinkuman yachachinanku.
1:16-18. Iñiqmasinchikkuna sasachakuptinku Diosta mañakapuspapas yanapananchiktaqmi (Pro. 3:27; 1 Tes. 5:25).
2:22. Takikunapi, munasqanchik ruraykunapi, viajeykunapi, pukllaykunapi, ejerciciota ruraykunapi otaq yanqapaq kaqkunamanta rimaykunapiqa manam tiemponchiktaqa yanqachanachu, astawanraqmi mozo-sipas cristianokunaqa kallpanchakunanku Diosta astawan servinankupaq.
[29 kaq paginapi dibujo]
Apostol Pabloqa ¿mayqan cartatataq wañukunallanpaqña qellqarqa?