Pfunani Lava Hambukaka eNtlhambini
Pfunani Lava Hambukaka eNtlhambini
“Tsakani na mina, hikuva ndzi kume nyimpfu ya mina leyi a yi lahlekile.”—LUKA 15:6.
1. Yesu u swi kombise njhani leswaku i murisi la nga ni rirhandzu?
YESU KRESTE, N’wana wa Yehovha la tswariweke a ri swakwe u vuriwa “murisi lonkulu wa tinyimpfu.” (Hev. 13:20) Matsalwa ma profete hi ta ku ta ka yena, ma tlhela ma kombisa leswaku a a ri Murisi wo hlawuleka loyi a a lava ku kuma “tinyimpfu leti lahlekeke” ta Israyele. (Mat. 2:1-6; 15:24) Ku tlula kwalaho, tanihi leswi murisi wa tinyimpfu ta xiviri a nga nyikelaka hi vutomi byakwe leswaku a sirhelela tinyimpfu takwe, Yesu na yena u nyikele hi vutomi byakwe leswaku byi va gandzelo ra nkutsulo hikwalaho ka vanhu lava fanaka ni tinyimpfu leswaku va vuyeriwa.—Yoh. 10:11, 15; 1 Yoh. 2:1, 2.
2. Ku nga ha va ku ri yini leswi endleke leswaku Vakreste van’wana va tsana?
2 Mhaka leyi twisaka ku vava hileswaku van’wana lava a va tlangela gandzelo ra Yesu va tlhela va tinyiketela eka Xikwembu va tshike ku hlanganyela ni vandlha ra Vukreste. Swi nga ha endleka va tsanisiwe hi ku hela matimba, swiphiqo swa rihanyo kumbe swin’wana. Loko vo tlhelela entlhambini wa Xikwembu hi kona va nga vaka ni ku rhula ni ntsako leswi Davhida a vulavuleke ha swona eka Pisalema 23. Hi xikombiso, u yimbelerile a ku: “Yehovha i Murisi wa mina. A ndzi nge pfumali nchumu.” (Ps. 23:1) Lava nga entlhambini wa Xikwembu va ni hinkwaswo leswi va swi lavaka leswaku va tiyisa vuxaka bya vona ni Xikwembu, kambe tinyimpfu leti hambukeke a ti swi kumi sweswo. I mani la nga ti pfunaka? Xana ti nga pfuniwa njhani? Kahle-kahle ku nga endliwa yini leswaku ti pfuniwa leswaku ti tlhelela entlhambini?
I Mani La Nga Ti Pfunaka?
3. Yesu u swi kombise njhani leswi faneleke swi endliwa leswaku ku pfuniwa tinyimpfu leti hambukeke emadyelweni ya Xikwembu?
3 Ku fanele ku endliwa matshalatshala lamakulu leswaku ku pfuniwa tinyimpfu leti lahlekeke ta madyelo ya Xikwembu. (Ps. 100:3) Yesu u endle xikombiso a ku: “Loko munhu wo karhi a ri ni tinyimpfu ta 100 kutani ku lahleka yin’we, xana a nge ti siyi leta 99 etintshaveni kutani a ya lava leyi lahlekeke? Naswona loko swo endleka a yi kuma, ndzi tiyisile ndzi ri eka n’wina, u tsaka ngopfu ha yona ku tlula leta 99 leti nga lahlekangiki. Hi ku fanana Tata wa mina la nge tilweni a nga naveli leswaku un’wana wa lava lavatsongo a lova.” (Mat. 18:12-14) I mani la nga pfunaka vanhu lava fanaka ni tinyimpfu lava hambukeke entlhambini?
4, 5. Hi rihi langutelo leri vakulu va faneleke va va na rona hi ntlhambi wa Xikwembu?
4 Loko vakulu lava nga Vakreste va lava ku pfuna nyimpfu leyi hambukeke, va fanele va tsundzuka leswaku ntlhambi wa Xikwembu i vandlha ra vanhu lava tinyiketeleke eka Yehovha ni leswaku i ‘ntlhambi wa risima wa madyelo ya Xikwembu.’ (Ps. 79:13) Tinyimpfu toleto leti rhandzekaka ti fanele ti khathaleriwa hi rirhandzu, leswi vulaka leswaku varisi lava nga ni rirhandzu va fanele va khathala swinene ha tona. Ku endla maendzo ya vurisi lama tsakisaka eka tinyimpfu teto swi nga ti pfuna swinene. Xikhutazo xa rirhandzu lexi murisi a ti nyikaka xona xi nga tiyisa ripfumelo ra tona ni ku ti khutaza leswaku ti navela ku tlhelela entlhambini.—1 Kor. 8:1.
5 Varisi va ntlhambi wa Xikwembu va ni vutihlamuleri byo lavana ni tinyimpfu leti hambukeke kutani va ringeta ku ti pfuna. Muapostola Pawulo u tsundzuxe vakulu va le mutini wa khale wa Efesa leswaku va ni vutihlamuleri byo risa tinyimpfu loko a ku: “Nyikelani nyingiso eka n’wina vini ni le ka ntlhambi hinkwawo, lowu moya lowo kwetsima wu mi vekeke ku va valanguteri va wona, ku risa vandlha ra Xikwembu, leri xi ri xaveke hi ngati ya N’wana wa xona.” (Mint. 20:28) Muapostola Petro na yena u khutaze vakulukumba lava totiweke a ku: “Risani ntlhambi wa Xikwembu lowu khathaleriwaka hi n’wina, ku nga ri hi ku sindzisiwa, kambe hi ku swi rhandza; ku nga ri hi ku rhandza mpindzulo wa vukanganyisi, kambe hi mapfundza; ku nga ri ku tikisela lava nga ndzhaka ya Xikwembu, kambe mi va swikombiso entlhambini.”—1 Pet. 5:1-3.
6. Ha yini varisi va fanele va ti khathalela swinene tinyimpfu ta Xikwembu namuntlha?
6 Varisi lava nga Vakreste va fanele va tekelela Yesu “murisi lonene.” (Yoh. 10:11) A a karhateka ngopfu hi tinyimpfu ta Xikwembu naswona u kandziyise nkoka wa ku ti khathalela loko a byela Simoni Petro leswaku a ‘risa tinyimpfu ta Yena letitsongo.’ (Hlaya Yohane 21:15-17.) Namuntlha tinyimpfu ti lava ku khathaleriwa swinene, hikuva Diyavulosi na yena u wa a pfuka leswaku a endla vanhu lava tinyiketeleke eka Xikwembu va nga ha tshembeki. Sathana u tirhisa ku tsana ka hina ka nyama ni swilo swa misava leyi leswaku a ringeta ku dyohisa tinyimpfu ta Yehovha. (1 Yoh. 2:15-17; 5:19) Lava va tsaneke va le khombyeni swinene, hikwalaho va lava mpfuno leswaku va tirhisa xikhutazo xa ku “famba hi moya.” (Gal. 5:16-21, 25) Leswaku va pfuna tinyimpfu teto swi lava va titshega hi Xikwembu ni nkongomiso wa moya naswona va tirhisa Rito ra xona hi vutshila.—Swiv. 3:5, 6; Luka 11:13; Hev. 4:12.
7. I swa nkoka ku fikela kwihi leswaku vakulu va endla maendzo ya vurisi eka tinyimpfu leti vekiweke ehansi ka vona?
7 Murisi wa le minkarhini ya khale le Israyele a a tirhisa nxongotelo yo leha leswaku a kongomisa ntlhambi wakwe. Loko tinyimpfu ti ri karhi ti nghena etshangeni kumbe ti ri karhi ti huma, a ti ‘hundza ehansi ka nxongotelo’ wa murisi kutani a ti hlaya. (Lev. 27:32; Mik. 2:12; 7:14) Murisi la nga Mukreste na yena u fanele a wu tiva kahle ntlhambi wa Xikwembu lowu vekiweke ehansi ka yena ni ku tiva leswaku nyimpfu ha yin’we swi yi fambela njhani. (Ringanisa na Swivuriso 27:23.) Hikwalaho, ku risa ntlhambi wa Xikwembu i yin’wana ya timhaka ta nkoka leti huvo ya vakulu yi bulaka ha tona. Leswi swi katsa ku endla malunghiselelo yo pfuna tinyimpfu leti hambukeke. Yehovha u vule leswaku u ta lavisisa tinyimpfu ta yena kutani a ti khathalela hi ndlela leyi ti faneleke ti khathaleriwa ha yona. (Ezek. 34:11) Hikwalaho Xikwembu xa tsaka loko vakulu va endla matshalatshala yo tano leswaku va pfuna tinyimpfu leti hambukeke leswaku ti tlhelela entlhambini.
8. Vakulu va nga swi kombisa njhani leswaku va khathala hi nyimpfu yin’wana ni yin’wana?
8 Loko murisi wa ntlhambi wa Xikwembu a endzela mupfumeri-kulobye loyi a vabyaka, mupfumeri yoloye u ta tsaka a tlhela a khutazeka. Loko nyimpfu leyi vuxaka bya yona na Yehovha byi tsaneke yi khathaleriwa hi ku kongoma yi nga titwa hi ndlela leyi fanaka. Vakulu va nga ha hlayela munhu la tsaneke tindzimana to karhi, va bula na yena hi xihloko xo karhi ni hi tinhla ta nkoka ta le minhlanganweni, va khongela na yena ni ku n’wi pfuna hi tindlela tin’wana. Va nga ha n’wi byela leswaku swirho swa vandlha swi ta tsakela ku tlhela swi n’wi vona eminhlanganweni ya vandlha. (2 Kor. 1:3-7; Yak. 5:13-15) Ku n’wi endzela, ku n’wi bela riqingho kumbe ku n’wi tsalela papila swi nga n’wi pfuna swinene! Murisi la nga Mukreste la nga ni rirhandzu na yena u ta tsaka swinene hi ku va a pfune nyimpfu leyi hambukeke entlhambini.
Hinkwerhu Hi Nga Hoxa Xandla Leswaku Hi Va Pfuna
9, 10. Ha yini u nga vulaka leswaku a hi vakulu ntsena lava faneleke va khathala hi tinyimpfu leti hambukeke?
9 Hi hanya eminkarhini ya mangava laha ku nga ni swo tala swo swi endla, hikwalaho swi nga endleka hi nga swi xiyi loko mupfumeri-kulorhi a ri karhi a hambuka. (Hev. 2:1) Kambe, Yehovha u teka tinyimpfu ta yena ti ri ta nkoka. Yin’wana ni yin’wana ya tona i ya nkoka, tanihi leswi xirho xin’wana ni xin’wana xa miri wa munhu xi nga xa nkoka. Hikwalaho hinkwerhu hi fanele hi karhateka swinene hi vapfumeri-kulorhi hi tlhela hi khathalelana. (1 Kor. 12:25) Xana swi tano ni le ka wena?
10 Hambileswi vakulu ku nga vona lava nga ni vutihlamuleri byo lavana ni tinyimpfu leti hambukeke ni ku ti pfuna, nkhathalelo wo tano a wu fanelanga wu endliwa hi valanguteri lava nga Vakreste ntsena. Na hina hi nga hoxa xandla leswaku hi pfunana ni varisi volavo. Hi fanele hi khutaza hi tlhela hi pfuna vamakwerhu lava lavaka ku pfuniwa leswaku va tlhelela entlhambini. Xana hi nga va pfunisa ku yini vanhu volavo?
11, 12. Hi rihi lunghelo ro hlawuleka leri u nga ha nyikiwaka rona leswaku u pfuna mupfumeri-kuloni loyi vuxaka bya yena na Yehovha byi tsaneke?
11 Eka swiyimo swin’wana vakulu va nga ha hlela leswaku vahuweleri va Mfumo lava nga ni ntokoto va va fambisela dyondzo ya Bibele vamakwerhu lava tsaneke lava kombeleke mpfuno. Xikongomelo xa kona i ku pfuna vahuweleri volavo leswaku va pfuxeta ‘rirhandzu leri a va ri na rona eku sunguleni.’ (Nhlav. 2:1, 4) Vamakwerhu volavo va nga pfuniwa leswaku va tiyisa ripfumelo ra vona hi ku kambisisa rungula leri nga va hundza loko va ha tsanile va nga ti eminhlanganweni.
12 Loko vakulu va ku kombela leswaku u dyondza ni mupfumeri-kuloni loyi a lavaka mpfuno leswaku a tlhela a tiyisa vuxaka bya yena na Yehovha, khongelela leswaku Yehovha a kongomisa ni ku katekisa matshalatshala ya wena. Hakunene “andlala mintirho ya wena eka Yehovha, kutani makungu ya wena ma ta simekiwa ma tiya.” (Swiv. 16:3) Anakanyisisa hi tindzimana to karhi ta le Bibeleni ni hi tinhla to karhi leti tiyisaka ripfumelo leti u nga ta ti tirhisa loko u ri karhi u dyondza ni vanhu lava faneleke va tlhela va tiyisa vuxaka bya vona na Yehovha. Anakanyisisa hi xikombiso lexinene xa muapostola Pawulo. (Hlaya Varhoma 1:11, 12.) Pawulo a a swi langutele hi mahlo-ngati ku vona Vakreste va le Rhoma leswaku a ta va nyika nyiko yo karhi ya moya leswaku va ta tiyisiwa. Nchumu wun’wana lowu a a wu langutele hi mahlo-ngati a ku ri ku ya khutazana na vona. Na hina hi fanele hi va ni moya wolowo loko hi tikarhatela ku pfuna tinyimpfu leti hambukeke entlhambini wa Xikwembu.
13. I yini leswi u nga bulaka ha swona ni munhu loyi vuxaka bya yena ya Yehovha byi tsaneke?
13 Loko mi ri karhi mi bula, u nga ha n’wi vutisa u ku, “Xana u wu kume njhani ntiyiso?” N’wi pfune a tsundzuka minkarhi liya ya khale leyi tsakisaka loko a ha hiseka, u n’wi khutaza ku vulavula hi mintokoto leyi tsakisaka leyi a veke na yona eminhlanganweni, entirhweni wo chumayela ni le mintsombanweni. N’wi tsundzuxe minkarhi liya mi nga tiphina swin’we entirhweni wa Yehovha. N’wi byele ndlela leyi u tiphinaka ha yona hi ku va u tshinele ekusuhi na Yehovha. (Yak. 4:8) Hlamusela ndlela leyi u yi tlangelaka ha yona ndlela leyi Xikwembu xi hi khathalelaka ha yona tanihi vanhu va xona, ngopfu-ngopfu ndlela leyi xi hi chavelelaka ni ku hi nyika ntshembo ha yona loko hi ri emaxangwini.—Rhom. 15:4; 2 Kor. 1:3, 4.
14, 15. Hi yihi mikateko leyi vanhu lava tsaneke va nga tshama va tiphina ha yona leyi swi nga va pfunaka ku va tsundzuxa hi yona?
14 Swi ta va swinene ku tsundzuxa munhu loyi a tsaneke hi mikateko leyi a yi kumeke loko a ha hlanganyela kahle. Hi xikombiso, a a ku ri ni nkateko wo kuma vutivi lebyi engetelekeke bya Rito ra Xikwembu ni swikongomelo swa xona. (Swiv. 4:18) Loko a ha ‘famba hi moya,’ a swi n’wi olovela ku hlula miringo leswaku a nga weli exidyohweni. (Gal. 5:22-26) Ripfalo leri tengeke a ri n’wi endla a tshinela eka Yehovha hi xikhongelo a tlhela a va ni ‘ku rhula ka Xikwembu loku tlulaka miehleketo hinkwayo naswona ku rindzaka timbilu ni matimba ya hina ya mianakanyo.’ (Filp. 4:6, 7) Tsundzuka tinhla teto loko u khutaza makwenu leswaku a tlhelela entlhambini naswona u endla leswaku a swi vona leswaku u n’wi rhandza hi mbilu hinkwayo.—Hlaya Vafilipiya 2:4.
15 A hi nge u nkulu naswona u le ku endleni ka riendzo ra vurisi. U nga ha khutaza mpatswa lowu tsaneke leswaku wu anakanya hi nkarhi lowu a wa ha ku sungula ku dyondza ntiyiso wa Rito ra Xikwembu. Ntiyiso a wu va tsakisa, wu twala, wu va enerisa ni ku va ntshunxa hi tlhelo ra moya. (Yoh. 8:32) A va swi tlangela swinene leswi a va swi dyondza hi Yehovha, rirhandzu rakwe ni hi swikongomelo swakwe. (Ringanisa na Luka 24:32.) Va tsundzuxe hi ku va ni vuxaka lebyikulu na Yehovha ni hi lunghelo lerikulu ro khongela leri Vakreste lava tinyiketeleke va nga na rona. Khutaza vanhu lava tsaneke leswaku va tlhela va amukela “mahungu lamanene lama vangamaka ya Xikwembu lexi tsakeke,” ku nga Yehovha.—1 Tim. 1:11.
Hambetani Mi Va Kombisa Rirhandzu
16. Hlamusela ntokoto wihi ni wihi lowu kombisaka leswaku ku pfuna vamakwerhu lava tsaneke swi va ni vuyelo lebyinene.
16 Xana swiringanyeto leswi nga laha henhla swa tirha hakunene? Ina. Hi xikombiso, muntshwa un’wana loyi a veke muhuweleri wa Mfumo loko a ri ni malembe ya 12 u sungule ku tsana loko a ri ni malembe ya 15. Endzhakunyana u tlhele a hiseka naswona se u ni malembe yo tlula 30 a ri entirhweni wa nkarhi hinkwawo. Lexi nga endla leswaku a tlhela a hiseka i mpfuno lowu a wu kumeke eka nkulu la nga Mukreste. U wu tlangele swinene mpfuno wolowo wa nkulu!
17, 18. Hi tihi timfanelo leti u faneleke u va na tona leswaku u kota ku pfuna munhu la hambukeke entlhambini wa Xikwembu?
17 Rirhandzu hi rona leri susumetaka Vakreste leswaku va pfuna vamakwavo lava tsaneke leswaku va tlhelela evandlheni. Loko Yesu a vulavula ni vadyondzisiwa vakwe u te: “Ndzi mi nyika xileriso lexintshwa, leswaku mi rhandzana; tanihi leswi ndzi mi rhandzeke, rhandzanani na n’wina. Hinkwavo va ta tiva leswaku mi vadyondzisiwa va mina, loko mi rhandzana.” (Yoh. 13:34, 35) Rirhandzu i mfungho wa Vakreste va ntiyiso. Rirhandzu rero hi fanele hi ri kombisa Vakreste lava khuvuriweke lava sweswi va nga tsana! Loko hi pfuna vanhu volavo lava tsaneke hi fanele hi kombisa timfanelo to hambana-hambana ta Vukreste.
18 Hi tihi timfanelo leti u faneleke u ti kombisa loko u lava ku pfuna munhu la hambukeke entlhambini wa Xikwembu? U fanele u kombisa rirhandzu, tintswalo, musa, ku rhula ni mbilu yo leha. Minkarhi yin’wana swi nga ha lava leswaku u rivalela. Pawulo u tsarile a ku: “Tiambexeni xinakulobye lexikulu xa tintswalo, musa, mianakanyo yo titsongahata, ku rhula, ni ku va ni mbilu yo leha. Hambetani mi lehiselana mbilu ni ku rivalelana hi ku ntshunxeka loko un’wana a ri ni xivangelo xa ku vilerisiwa hi un’wanyana. Tanihi leswi Yehovha a mi rivaleleke hi ku ntshunxeka, na n’wina endlani sweswo. Kambe, handle ka swilo leswi hinkwaswo, ambalani rirhandzu, hikuva i xiboho lexi hetisekeke xa vun’we.”—Kol. 3:12-14.
19. Ha yini ku nga ri ku tlanga hi nkarhi ku pfuna vanhu lava fanaka ni tinyimpfu leswaku va tlhelela entlhambini wa Vukreste?
19 Xihloko lexi landzelaka xi ta hlamusela swivangelo leswi endlaka van’wana va hambuka entlhambini wa Xikwembu. Xi ta tlhela xi kombisa ndlela leyi lava tlhelelaka entlhambini va nga langutelaka ku amukeriwa ha yona. Loko u ri karhi u dyondza xihloko xexo naswona u anakanyisisa hi tinhla leti u ti dyondzeke exihlokweni lexi, tiyiseka leswaku matshalatshala wahi ni wahi lawa u ma endlaka leswaku u pfuna lava fanaka ni tinyimpfu leswaku va tlhelela entlhambini wa Vukreste a ma nge vi ya hava. Emafambiselweni lawa ya swilo, vanhu vo tala va heta vutomi bya vona hinkwabyo va ri karhi va hlengeleta rifuwo kambe nchumu wun’we lowu nga wa nkoka ku tlula mali hinkwayo leyi nga kona emisaveni i vutomi. Yesu u yi kandziyisile mhaka leyi eka xikombiso xa yena xa nyimpfu leyi lahlekeke. (Mat. 18:12-14) Onge u nga tshama u ri karhi u tsundzuka yinhla yoleyo loko u ri karhi u endla matshalatshala yo pfuna vanhu lava fanaka ni tinyimpfu ta Yehovha leti rhandzekaka lava hambukeke leswaku va tlhelela entlhambini.
U Nga Hlamula Njhani?
• Hi byihi vutihlamuleri lebyi varisi lava nga Vakreste va nga na byona eka vanhu lava fanaka ni tinyimpfu lava hambukeke entlhambini?
• U nga va pfuna njhani lava nga tshika ku hlanganyela?
• Hi tihi timfanelo leti nga ku pfunaka leswaku u pfuna lava hambukeke entlhambini?
[Swivutiso Swa Dyondzo]
[Xifaniso lexi nga eka tluka 10]
Varisi lava nga Vakreste va tikarhatela ku pfuna lava hambukeke entlhambini wa Xikwembu