Tulonde tshidi Bible wamba bua bukole bua mubidi

‘Sua Mukalenge Nzambi webe ne lungenyi luebe luonso ne bukole buebe buonso.’​—MÂKO 12:30.

1. Ntshinyi tshivua Nzambi mulongoluele bantu?

YEHOWA NZAMBI kavua mufuke bantu bua bikale basama ne bafua to. Wakateka Adama ne Eva mu budimi buimpe bua Edene ‘bua kubuipila ne kubulama.’ Kavua mubatekamu bua bidimu 70 anyi 80 to, kadi uvua mubatekamu bua kashidi ne tshiendelele. (Gen. 2:8, 15; Mus. 90:10) Bu bobu bashale balamate Yehowa ne batumikile bumfumu buende, kabavua mua kusama, kukulakaja ne kufua nansha.

2, 3. (a) Mmunyi mudi mukanda wa Muambi umvuija bukulakaje? (b) Nganyi udi mukebeshe lufu lutudi bapetele mu Adama, ne mmunyi mualujikijabu?

² Mukanda wa Muambi nshapita wa 12 udi uleja ntatu itu bantu bapange bupuangane bapeta mu “matuku mabi” a bukulakaje. (Bala Muambi 12:1-7.) Badi bafuanyikijamu nsuki mitoke ne bilongo bia “mutshi wa amande.” Badi bafuanyikija mikolo ne “bantu bakole” bakadi bakobame ne benda batetuka. Bakaji badi batangidila pa dididishi bua kumona bukenke kadi bamona anu midima badi tshimfuanyi tshimpe tshia lumonu lutekete. Bu mukadi amue mênu mapoke, ‘bapedi ba mamvua nebalekele mudimu bualu bua badi banyabanya.’

³ Nzambi kavua mulongolole bua mikolo ya bantu kuteketa, lumonu luabu kukepela ne mukana kushala mutupu to. Pashishe, lufu lutudi bapiane kudi Adama ndumue lua ku ‘midimu ya Diabolo’ yalua Muana wa Nzambi kubutula mu Bukalenge buende. Mupostolo Yone wakafunda ne: ‘Bua bualu ebu Muana wa Nzambi wakamueneshibua bua kubutulaye midimu ya Diabolo.’​—1 Yone 3:8.

Kuditatshisha ki nkubi

4. Bua tshinyi tudi tuditatshisha bua bukole buetu bua mubidi, kadi ntshinyi tshitudi bamanye?

⁴ Lelu eu, bamue Bantemu ba Yehowa batu basama ne bakulakaja anu bu bantu bonso. Nunku ki mbibi padi muntu uditatshisha bua bukole buende bua mubidi to, bualu tudi basue kuenzela Yehowa mudimu ‘ne bukole buetu buonso.’ (Mâko 12:30) Kadi patudi tuditatshisha bua kulama bukole buetu bua mubidi, tudi ne bua kumanya ne: katuena ne tshitudi mua kuenza bua kubenga kukulakaja anyi kusama to.

5. Mushindu uvua batendeledi ba Nzambi ba lulamatu batantamene masama udi utulongesha tshinyi?

⁵ Bantemu ba bungi ba lulamatu bavua basama. Tshilejilu, Epafodito uvua musame. (Filip. 2:25-27) Timote muenzejanganyi wa mudimu wa mupostolo Paulo uvua utamba kusama tshifu, ke bualu kayi Paulo wakamubela bua ikale unua “tuluvu tukese.” (1 Tim. 5:23) Paulo muine uvua ne lutatu luvua  bu “dieba mu mubidi,” divua mua kuikala disama dia mêsu anyi dikuabu divuabu kabayi bamanye mua kuondopa tshikondo atshi. (2 Kol. 12:7; Gal. 4:15; 6:11) Paulo wakasengelela Yehowa bua lutatu luende elu bikole. (Bala 2 Kolinto 12:8-10.) Nzambi kakamondopa mu tshishima to. Kadi wakamupesha bukole bua kulutantamena. Nunku bukole buende buakamueneka mu butekete bua Paulo. Bualu ebu budi butulongesha tshinyi?

Katutambi kuditatshisha bua bukole buetu bua mubidi

6, 7. Bua tshinyi katuena ne bua kutamba kuditatshisha bua bukole buetu bua mubidi?

⁶ Anu mutudi bamanye, Bantemu ba Yehowa batu bitaba bua kudiondopesha mu mishindu mishilangane. Tshibejibeji tshietu tshia Réveillez-vous! tshitu ne biena-bualu bia bungi bia malu a bukole bua mubidi. Nansha mutudi katuyi balamate ku mushindu kampanda wa luondapu, tudi tuitaba diambuluisha dia baminganga. Tudi bamanye ne: masama kaakujika lelu to. Nunku, mbimpe tudimuke bua katutambi kusamisha mutu butuku ne munya bua bukole buetu bua mubidi. Tudi ne bua kuikala bashilangane ne bantu badi ‘kabayi ne ditekemena’ badi bela meji ne: muoyo utudi nawu eu ke wonso, nunku mbimpe kuitaba mishindu yonso ya kudiondopesha bua kuulama. (Ef. 2:2, 12) Tudi badisuike bua kubenga kujimija dianyisha dia Yehowa bua kulama muoyo utudi nawu eu, bualu tudi bajadike ne: tuetu bashale balamate Nzambi netupete ‘muoyo udi muoyo wa bushuwa’ anyi muoyo wa tshiendelele mu bulongolodi bupiabupia.​—1 Tim. 6:12, 19; 2 Pet. 3:13.

⁷ Kudi bualu bukuabu budi butusaka bua katutambi kuditatshisha bua bukole buetu bua mubidi. Patudi tutamba kuditatshisha, tudi mua kutuadija kutangila anu malu etu nkayetu. Paulo wakadimuija bena Filipoi ku bualu ebu pakabambilaye ne: ‘Muntu ne muntu katangidi malu ende nkayawu, kadi muntu ne muntu atangile kabidi malu a bakuabu.’ (Filip. 2:4) Ki mbibi bua kuditatshisha bua bukole buetu bua mubidi to. Kadi patudi tuditatshisha ne muoyo mujima bua bena Kristo netu ne bantu batudi tuyisha ‘lumu luimpe elu lua bukalenge,’ nebituambuluishe bua katutambi kuditatshisha bua bukole buetu bua mubidi.​—Mat. 24:14.

8. Kutamba kuditatshisha bua bukole buetu bua mubidi kudi mua kutufikisha ku tshinyi?

⁸ Muena Kristo yeye utamba kuditatshisha bua bukole buende bua mubidi, udi mua kulengulula malu a Bukalenge bua Nzambi. Udi kabidi mua kuteta mua kuenzeja bakuabu bua bitabe tshidiye wamba bua ndilu kampanda anyi ngondapilu kansanga. Bua bualu ebu, tutangile tshidi Paulo wamba etshi: ‘Numanye mua kujadika malu adi makane bua nuikale ne mitshima mitoke, kanuyi balenduishi ba bakuabu too ne palua dituku dia Kristo.’​—Filip. 1:10.

Tshidi ne mushinga wa bungi

9. Mbumue bualu kayi bua mushinga butudi katuyi ne bua kulengulula, ne mbua tshinyi?

⁹ Tuetu bajadike malu adi ne mushinga wa bungi, netudifile bikole mu mudimu wa diambuluisha bantu bua kudia bulunda ne Nzambi. Tudi tuenza nunku patudi tubayisha ne tubalongesha Dîyi dia Nzambi. Mudimu wa disanka eu udi utuambuluisha tuetu bine ne bantu batudi tuyisha. (Nsu. 17:22; 1 Tim. 4:15, 16) Mu Tshibumba tshia Nsentedi ne Réveillez-vous! mutu kabidi miyuki ya bana betu badi ne masama makole. Miyuki eyi itu imue misangu ileja mudibu batantamene masama abu anyi mudibu banji kuateka ku luseke bua kuambuluisha bantu bakuabu bua kumanya Yehowa ne malu malenga adiye mutulaye. *

10. Bua tshinyi mushindu wa diondopangana utudi tusungula udi ne mushinga?

¹⁰ Padi disama dikuata muena Kristo ukadi muntu mukulumpe, udi ne bua ‘kudiambuila  bujitu buende’ bua kusungula mudiye musue bua bamondope. (Gal. 6:5) Kadi katupu muoyo ne: mushindu utudi tusungula bua kudiondopesha udi ne mushinga kudi Yehowa. Anu bu mutudi tutumikila mukenji wa mu Bible wa ‘kulekela mashi,’ ke mutudi kabidi mua kuitaba bua Dîyi dia Nzambi ditulombole bua kuepuka mishindu ya diondopangana idi mua kunyanga malanda etu ne Yehowa. (Bien. 15:20) Imue mishindu ya kuenzeja mateta bua kupeta masama ne ya diondopangana itu ibuelakana ne nyuma mibi. Yehowa wakabenga bena Isalele bavua bamutombokele ne bavua benza “malu mabi” anyi bapakisha manga. Wakabambila ne: ‘Kanulu kabidi ne milambu eyi ya patupu; muishi wa musenga wa manananshi wakuntonda. Disanka dia ngondo mupiamupia ne dia lumingu ne kubikila kua masangisha, mmalu adi atondesha mutshima wanyi. Ebu mbualu bubi; tshiena mua kutukija ne lutulu bua malu mabi ne bua disangisha dia tshijila.’ (Yesh. 1:13) Kakuyi mpata, dîba ditudi tusama ki mbimpe kuenza bualu budi mua kupangisha masambila etu bua kufika kudi Yehowa ne kunyanga malanda etu nende to.​—Muad. 3:44.

‘Meji mapuekele’ adi ne mushinga

11, 12. Mmunyi mudi ‘meji mapuekele’ atuambuluisha patudi tusungula mushindu wa kudiondopesha?

¹¹ Patudi tusama, katutekemenyi bua Yehowa atondope mu tshishima to, kadi tudi mua kumulomba bua atupeshe meji bua tusungule mushindu muimpe wa kudiondopesha. Tudi ne bua kudienzeja bua kulonda tshidi mikenji ya mu Bible yamba ne kuikala ne busunguluji. Padi disama dikole, tudi mua kumonangana ne baminganga bashilashilangane koku mushindu, mu diumvuangana ne mêyi adi mu Nsumuinu 15:22 a ne: “Padi bantu kabayi bakonkangana ngenyi, malu abo kaena akumbana, kadi bobo ne bafidi ba ngenyi ba bungi, adi aya kumpala.” (MMM) Mupostolo Paulo wakabela bena Kristo bua ‘bikale ne meji mapuekele ne makane ne a Nzambi patutshidi pa buloba ebu.’​—Tito 2:12.

¹² Bantu ba bungi badi ne lutatu lua muomumue ne lua mukaji kampanda uvua usama mu tshikondo tshia Yezu. Mâko 5:25, 26 udi wamba ne: ‘Mukaji wakadiku, wakadi ne disama dia mashi apatuka bidimu dikumi ne bibidi, banganga buka ba bungi bakatamba kumukengesha, wakanyanga bintu biende bionso, kakasangala, kadi disama diende diakatamba.’ Yezu wakondopa mukaji eu ne kumuakuisha ne dîyi dimpe. (Mâko 5:27-34) Patu bamue bena Kristo bashikila bua disama diabu, batu bafika too ne ku disungula mishindu ya mateta anyi ya diondopangana idi kayiyi ipetangana ne ntendelelu mulelela.

13, 14. (a) Mmunyi mudi Satana mua kunyanga lulamatu luetu ku diambuluisha dia mushindu kampanda wa diondopangana? (b) Bua tshinyi tudi ne bua kudilama ku tshintu tshionso tshidi tshipetangana ne nyuma mibi?

¹³ Satana neenze muende muonso bua kutumbusha ku ntendelelu mulelela. Anu mudiye upambuisha bamue bantu ne tshiendenda ne dinanga dinekesha dia biuma, ke mudiye uteta bua kunyanga ditabuja dia  bakuabu ku diambuluisha dia mishindu ya diondopangana idi kayiyi mimpe bu mudi kuya kudi bena manga. Tudi tulomba Yehowa bua atusungile kudi “Mubi” ne ku “malu mabi onso.” Nunku katudifidi mu bianza bia Satana pa kuenza tshintu nansha tshimue tshidi tshiumvuangana ne nyuma mibi.​—Mat. 6:13, Muanda Mulenga Lelu; Tito 2:14.

¹⁴ Yehowa uvua mukandike bena Isalele bua kabatempi mbuku ne kabenji malu a majimbu. (Dut. 18:10-12) Paulo wakatela ‘kupaka kua manga’ munkatshi mua “malu mabi adi mubidi wenza.” (Gal. 5:19, 20) Pashishe, ‘bena mupongo’ anyi bapaki ba manga kabakubuela mu Bukalenge bua Yehowa to. (Buak. 21:8) Nunku mbimueneke patoke ne: tshintu tshionso tshidi tshipetangana nansha kakese ne nyuma mibi ntshibi ku mêsu kua Yehowa.

‘Bupole buenu bumanyishibue’

15, 16. Bua tshinyi tudi ne bua kuikala ne budimu patudi tusungula mushindu kampanda wa kudiondopesha, ne mmubelu kayi uvua kasumbu kaludiki katumine bena Kristo ba kumpala?

¹⁵ Anu mutudi tufuma ku dibimona, tuetu ne dielakana pa imue mishindu ya dienzeja mateta anyi ya diondopangana, mbimpe tuyibenge. Tuetu katuyi bamanye mua kumvuija mushindu kampanda wa diondopangana, kabiena biumvuija ne: udi upetangana ne nyuma mibi to. Bua tuetu kulonda tshidi Bible wamba bua bukole buetu bua mubidi, tudi ne bua kuikala ne meji a kudi Nzambi ne busunguluji. Bible udi utubela mu Nsumuinu nshapita 3 ne: ‘Eyemena Yehowa ne mutshima webe wonso, kueyemenyi dijingulula diebe dia mianda. Umumanye yeye bimpe mu bienzedi biebe bionso, yeye neakululamijile njila yebe. Ulame meji adi akukuatshisha, ne bukole bua kupangadija malu. Nunku nebikale muoyo ku mutshima webe ne tshilenga mu nshingu muebe.’​—Nsu. 3:5, 6, 21, 22.

¹⁶ Nunku patudi tudiondopesha anyi tuluangana ne ntatu ya bukulakaje, tudimuke bua katunyingalaji Nzambi. Mu tshilumbu tshia kulama bukole bua mubidi ne mu bikuabu, ‘bupole buetu budi bumanyika kudi bantu bonso’ patudi tulonda mikenji ya mu Bible. (Filip. 4:5) Bena mu kasumbu kaludiki ka bena Kristo ba kumpala bakabafundila mukanda wa tshikuma babambila bua kulekela kutendelela mpingu, mashi ne tshiendenda. Bakabashindikila mu mukanda au ne: ‘Binualekela malu aa, nenuenze bimpe.’ (Bien. 15:28, 29) Mu mushindu kayi?

Bu muajika masama, katutambi kuditatshisha

17. Mmasanka kayi atudi bapete bualu tudi tutumikila mikenji ya mu Bible?

¹⁷ Yonso wa kutudi adiebeje ne: ‘Ndiku nganyisha bua mundi bimpe bualu ndi ndonda mikenji ya mu Bible idi ikandika mashi ne tshiendenda anyi?’ Tuele kabidi meji ku masanka atudi bapete bualu tudi tudienzeja bua ‘kudilengeja ku manyanu onso a mubidi ne a nyuma.’ (2 Kol. 7:1) Patudi tulonda mikenji ya mu Bible idi yakula bua mankenda, tudi tudiepula ku masama. Tudi tuenza bimpe bualu tudi tulekela dinua dia mfuanka ne diamba bidi binyanga mubidi wetu ne malanda etu ne Nzambi. Katupu kabidi masanka atudi tupeta bualu tudi tudia pa ndilu ne tunua pa nnuinu muoyo to. (Bala Nsumuinu 23:20; Tito 2:2, 3.) Nansha mudi kulala bimpe ne kuenza kalasisa mua kutuambuluisha  bua kuikala ne bukole bua mubidi, tudi ne bukole nangananga bualu tudi tulonda tshidi Bible wamba.

18. Tudi ne bua kutamba kuditatshisha nangananga bua tshinyi, ne tudi bindile dikumbana dia mulayi kayi?

¹⁸ Tudi nangananga ne bua kulama malanda etu ne Tatu wetu wa mu diulu bualu yeye ke udi utupesha ‘muoyo wa mpindieu ne ukadi pa kulua’ mu bulongolodi bupiabupia budiye mutulaye. (1 Tim. 4:8; Mus. 36:9) Mu bulongolodi abu, katuakuikala tusama to, ne netuikale mu malanda mimpe ne Nzambi bualu neatubuikidile mibi yetu ku diambuluisha dia mulambu wa Yezu. Yezu Kristo, Muana wa mukoko wa Nzambi neatulombole ku ‘mishimi ya mâyi a muoyo’ ne Nzambi neakupule tshinsonji tshionso ku mêsu etu. (Buak. 7:14-17; 22:1, 2) Dîba adi netumone kabidi dikumbana dia mulayi udi wamba ne: ‘Muena musoko kena wamba ne: Ndi ne disama.’​—Yesh. 33:24.

19. Nansha tuetu tuditatshisha bua bukole buetu bua mubidi, ntshinyi tshitudi ne bua kuikala bashindike?

¹⁹ Tudi bashindike ne: lupandu luetu lukadi pabuipi ne tudi bindile ne muoyo kulu kulu dituku dikala Yehowa ne bua kujikija masama ne lufu. Kadi bua mpindieu, tudi bashindike ne: Tatu wetu wa dinanga neatuambuluishe bua kutantamena ntatu idi ifumina ku masama etu bualu ‘udi utulama.’ (1 Pet. 5:7, MMM) Nunku tudienzeje bua kulama bukole buetu bua mubidi mu diumvuangana ne mibelu idi Nzambi mufundishe ku nyuma wende.

[Mêyi adi kuinshi]

Diambulula

• Nganyi udi mukebeshe masama, ne nganyi walua kutumbushila ntatu mikebesha kudi bubi?

• Nansha mudi kuditatshisha bua bukole bua mubidi kakuyi kubi, tudi ne bua kuepuka tshinyi?

• Bua tshinyi mushindu wa didiondopesha utudi tusungula udi ne mushinga kudi Yehowa?

• Mmunyi mudi kutumikila mikenji ya mu Bible kutuambuluisha bua kulama bukole buetu bua mubidi?

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 23]

Nzambi kavua mufuke bantu bua bikale basama ne bakulakaja to

[Tshimfuanyi mu dibeji 25]

Nansha mutu Bantemu ba Yehowa basama, batu bapeta disanka padibu bayisha