Pansiansiaen so Makasulatan a Panmoria ed Panangasikaso ed Bunigas

“Sika aroen mo [si Jehova] a Dios mo . . . ed amin a nonot mo, tan ed amin a biskeg mo.”​—MAR. 12:30.

1. Anto so gagala na Dios ed katooan sanen pinalsa to ira?

 AGGAGALA nen Jehova a Dios a mansakit tan ompatey iray totoo sanen pinalsa to ira. Si Adan tan Eva so impasen ed hardin na Eden, odino paraiso na liket, ‘pian apigeren [odino bayuboan] tan imatonan da itan,’ ya aliwan diad loob labat na 70 odino 80 a taon, noagta andi-anggaan. (Gen. 2:8, 15; Sal. 90:10) No nanmatoor labat komon ed si Jehova so inmunan sanasawa tan impanengneng day panangaro ra ed sikato diad impanpasakop da ed inkasoberano to, ag-iran balot komon akasagmak na makapuy a bunigas tan ipapatey.

2, 3. (a) Panon ya adeskribe ed libro na Eclesiastes so itatatken? (b) Siopa so natetel ed Adamikon ipapatey, tan panon a naandi iray epekto na satan?

² Malinew a dedeskribien na Eclesiastes kapitulo 12 ‘iray mauges ya agew’ a katekep ed itatatken na ag-ayadyarin totoo. (Basaen so Eclesiastes 12:1-7.) Say amputi lan buek so nikompara ed “almendro.” Saray sali so niyaliling ed “mabiskeg a totoo” a natan et pikewet tan manggiwgiw lan manakar. Saray bibii ya oonla ed bintana pian mananap na liwawa balet ta say naromog da et kabilungetan, so matukoy ya ilustrasyon ed onkakapuy lan pakanengneng. Lapud apagpag la so arum a ngipen, “saray man-giling ontunda ra lapu ed sikara so daiset.”

³ Saray manggiwgiw lan sali, makapuy lan pakanengneng, tan anggapo lay ngipen a ngares et seguradon aggagala na Dios sanen pinalsa toy too. Sakey ni, say ipapatey ya atawir ed si Adan et sakey ed “saray gawa na Diablo” a magano lan paandien na Anak na Dios panamegley na Mesianikon Panarian to. Insulat nen apostol Juan: “Lapu ed saya pinmanengneng so Anak na Dios a maneral na saray gawa na Diablo.”​—1 Juan 3:8.

Natural Labat so Makatunongan a Panagpaga

4. Akin a saray lingkor nen Jehova et makatunongan labat a manpaga ed bunigas da, balet anto so kabat da?

⁴ Diad kaplesan, walaray lingkor nen Jehova a manproproblema lapud maletey a bunigas tan itatatken a sasagmaken na makasalanan a katooan. Natural labat tan makagunggona ni ingen so makatunongan a panagpaga ed bunigas tayo diad ontan iran kipapasen. Agta labay tayon panlingkoran si Jehova ‘ed amin a biskeg tayo’? (Mar. 12:30) Legan tayon pansiasiansiaen so bunigas tayo ed makatunongan a paraan, kaukolan balet a realistiko itayo tan bidbiren a melmelag labat so nagawaan tayo pian napatantan so itatatken odino napaliisan so amin a sakit.

5. Antoy naaralan tayo ed impangarap na saray matoor a lingkor na Dios ed sakit?

⁵ Sinungdoan na dakel a matoor a lingkor nen Jehova iray problema ed bunigas. Si Epafrodito so sakey ed saraya. (Fil. 2:25-27) Say matoor a kaulop nen apostol Pablo a si Timoteo so mabetbet ya onsakit so eges to, kanian insuheri nen  Pablo ya oninum na “daiset ya alak.” (1 Tim. 5:23) Si Pablo a mismo so anagmak na “sabit ed laman,” nayarin say makapuy a pakanengneng odino arum a pisikal a kaleteyan ya anggapoy tambal ed saman a panaon. (2 Cor. 12:7; Gal. 4:15; 6:11) Masimoon ya impikasi nen Pablo ed si Jehova itan a “sabit ed laman.” (Basaen so 2 Corinto 12:8-10.) Agmamilagron pinaabig na Dios si Pablo ed liliknaen ton “sabit ed laman.” Imbes, sikatoy pinabiskeg na Dios pian nasungdoan itan. Kanian apatnagan so pakapanyari nen Jehova ed inkaletey nen Pablo. Kasin pakaaralan tayo iyan agawa?

Paliisan so Alablabas a Panagpaga ed Panangasikaso ed Bunigas

6, 7. Akin a paliisan tayoy alablabas a panagpaga ed bunigas tayo?

⁶ Unong ya amta tayo la, aawaten na saray Tasi nen Jehova iray nanduruman panagtambal tan terapi. Dakel so artikulo ed magasin tayon Awake! a manisingbat ed bunigas. Anggaman agtayo mangiyiindorso na dinanman a panagtambal, apresyaen tayo so tulong tan kooperasyon na saray propesyonal ed panangasikaso ed bunigas. Siempre, amta tayon agni nadampot natan so perpekton bunigas. Kanian, amta tayo a makabat so agpampaga na alablabas nipaakar ed bunigas tayo. Nepeg a miduma so ugali tayo ed saramay “anggapo so ilalo” ra, ya isipen dan saya labat so bilay kanian ikana da lay antokaman a terapi pian tambalen iray sakit da. (Efe. 2:2, 12) Determinado itayon agnaandi so panangabobon nen Jehova ed panggunaet tayon isalba so peles a bilay tayo, lapud kombinsido itayo a no mansiansia itayon matoor ed Dios, “nabembenan [tayo] so bilay, a sikato so bilay a peteg,” salanti, bilay ya andi-anggaan ed insipan ton balon mundo.​—1 Tim. 6:12, 19; 2 Ped. 3:13.

⁷ Papaliisan tayoy alablabas a panagpaga ed bunigas lapud sananey nin rason. No alablabas itayon mapaga ed bunigas tayo, andi lay sankanonot tayo et say inkasikatayo. Impasakbay nen Pablo iyan kapeligroan sanen pinaseseg to iray taga Filipos ya ‘agnengnengen na balang sakey so kayarian dan dili, noag balang sakey et nengnengen to met so saray bengatlan kayarian na saray arum.’ (Fil. 2:4) Manepeg so makatunongan a panagpaga ed inkasikatayo, balet say kapagaan tayo ed saray agagi tan ed totoo a pangipupulongan tayo na “saya ya ebanghelyo na panarian” so mangamper ed sikatayo pian agtayo pinonot a naynay so pisikal a pankaabigan tayo.​—Mat. 24:14.

8. Anto so nayarin pangitontonan ed sikatayo na agmanepeg a kapagaan ed bunigas tayo?

⁸ Wala so kapeligroan no say sakey a Kristiano et abuloyan toy kapagaan to ed bunigas a sengeg lay pakapaulyan to ed intereses na Panarian. Say alablabas a panagpaga ed panangasikaso ed bunigas so mangitonton met ed sikatayon mangipilit na personal iran opinyon tayo ed arum nipaakar ed panagdieta, terapi, odino food supplement. Nipaakar ed saya, nonoten so prinsipyo ya imbalikas nen Pablo: “Seguroen so mas importanti iran bengatla, ta pian andian kayo na kabalawan tan agnigapol so arum anggad agew nen Kristo.”​—Fil. 1:10, NW.

Anto so Mas Importante?

9. Anto so sakey ed mas importante iran bengatla ya agtayo nepeg ya ibaliwala, tan akin?

⁹ No seguroen tayo iray mas importantin bengatla, nawalaan itayo na aktibon pibibiang ed espiritual a panagpaabig. Nagawaan itan diad pangipulong tan pangibangat ed Salita na Dios. Sayan maliket a kimey so pakagunggonaan tayo tan ed saramay ibabangat tayo. (Uli. 17:22; 1 Tim. 4:15, 16) Saray magasin a Panag-Bantayan tan Awake! so sagpaminsan a mangilalaktip na saray artikulo nipaakar ed saray agagi tayon walaan na saray seryoson sakit. No maminsan, sarayan artikulo so mangipapaliwawa no panon ya asungdoan na saratan ya agagi iray problema ra odino temporaryo ni ingen ya alingwanan da iratan lapud pansasagpot dan tulongan so arum pian nakabat si Jehova tan saray alay abig a sipan to. *

10. Akin ya importante so pilien tayo iran terapi?

 ¹⁰ Sano nipaarap ed problema ed bunigas, balang adulton Kristiano so nepeg a ‘mangawit’ ed dilin responsabilidad to ed pampili na panagtambal. (Gal. 6:5) Balet nepeg tayon nonoten a say pilien tayo iran terapi et importante ed si Jehova. No panon a say panrespeto ed saray prinsipyo na Biblia so mamakiwas ed sikatayon “onarawi . . . ed dala,” ontan met a say aralem a respeto ed Salita na Dios so nepeg a mamakiwas ed sikatayon paliisan iray terapi ya onsumlang ed saray prinsipyo na Biblia odino mangapekta’d relasyon tayo ed si Jehova. (Gawa 15:20) Arum a paraan ed panag-diagnose tan panag-terapi et miulibay ed espiritismo iran agamil. Ag-inabobonan nen Jehova iray apostatan Israelita, ya angagamil na “inkauges,” odino espiritismo. Inkuan to: “Agyo ak la yaakaran na saray apa a patanir; say insenso sikato so makapadimla ed siak; say balo a bulan tan sabaton, say pananawag na tiptipon,​—agko nitepel so inkauges tan say naasalan a tipon.” (Isa. 1:13) Diad panaoy pansasakit, seguradon agtayo labay so manggawa na bengatlan nayarin mangamper ed saray pikakasi tayo tan mangipeligro ed relasyon tayo ed Dios.​—Tag. 3:44.

Importante so “Limpion Nonot”

11, 12. Panon a say “limpion nonot” so importante sano mamili itayo na panangasikaso ed bunigas?

¹¹ No walay sakit tayo, agtayo nailaloan a paabigen itayo nen Jehova ed mamilagron paraan, balet nipikasi tayo so kakabatan diad pamili ed panagtambal. Sikatayoy nepeg a paigiya ed Makasulatan iran prinsipyo tan usaren tayoy maong a pakatebek ed saray pilien tayo. No seryoso so kipapasen, makabat ya ikonsulta ed anggan pigaran espisyalista no posible itan, a mitunosan ed nibalikas ed Uliran 15:22: “Ed kaandian na simbawa, saray kanonotan nabagbag; balet dia ed karaklan na mananimbawa sikara so niletneg.” Pinaseseg nen apostol Pablo iray kapananisiaan to a “manbilay tekep na limpion nonot tan inkatunong tan maridios a debosyon ed pegley na sayan peles a sistema na bengabengatla.”​—Tito 2:12, NW.

¹² Dakel a totoo et mipadparay kipapasen da ed samay mansasakit a bii ed panaon nen Jesus. Onia so nabasa tayo ed Marcos 5:25, 26: “Sakey a bii, a walaay pantoro na dala a labinduay taon. Tan nanlikna na amayamay a bengatla lapud saray managtambal, tan ginastos to ya amin so wala ed sikato, et agbengat ginmangana, noag ingen linmoor.” Pinaabig nen Jesus itan a bii tan inabagey to. (Mar. 5:27-34) Lapud naandian lay ilalo, pigaran Kristiano so atukson manpa-diagnose odino manpa-terapi a sumlang ed saray prinsipyo na puron panagdayew.

13, 14. (a) Panon a nayarin usaren nen Satanas so pilien tayo iran panagtambal pian buyaken so integridad tayo? (b) Akin ya itultuloy tayon arawian so antokaman a kaulibay na okulto?

¹³ Usaren nen Satanas so amin a paraan to pian amperen itayo ed tuan panagdayew. No panon ya uusaren to so seksual ya imoralidad tan materyalismo a sengeg na inkabalang na arum, panggugunaetan to met a buyaken so integridad na arum diad panamegley na kuestionable iran panagtambal a walay laok ton pakapanyari  na okulto tan espiritismo. Ipikasi tayo ed si Jehova so pakaliktar ed “sayan marelmeng” tan ed “amin a kaugsan.” Kanian agtayo patutukso ed si Satanas diad pakapilanor tayo ed antokaman a walay koneksion to ed espiritismo tan okulto.​—Mat. 6:13, NW; Tito 2:14.

¹⁴ Insebel nen Jehova ed saray Israelita so pangagamil na panagpalar tan mahiko. (Deu. 18:10-12) Inlista nen Pablo so “pangagamil na espiritismo,” a sakey ed “saray gawa na laman.” (Gal. 5:19, 20, NW) Sakey ni, “saramay mangaagamil na espiritismo” so agkabiangan ed balon sistema na bengatla nen Jehova. (Apo. 21:8, NW) Malinew sirin, antokaman a walay laok ton espiritismo et kagula nen Jehova.

“Ipatnag so Inkamakatunongan Yo”

15, 16. Akin a kaukolan tayo so kakabatan diad pamili na pangasikaso ed bunigas, tan anton makabat a simbawa so inter na inmunan siglo a mananguley ya ulop?

¹⁵ Base ed asalambit la, no panduaruwaan tayo so pigaran paraan na panag-diagnose odino panag-terapi, makabat lan ipulisay tayo itan. Siempre, no agtayo nipaliwawa no panon ya onipekto so paraan ed pangasikaso na bunigas, agto labay ya ibagan walay laok to lan espiritismo. Say pamasiansia ed Makasulatan a panmoria ed panangasikaso ed bunigas et mankaukolan na kakabatan na Dios tan pakatebek ed biang tayo. Diad Uliran kapitulo 3, onia so simbawa: “Manmatalek ka ed Jehova ed simoon a pusom, tan agka onsaral ed tapew na dili a pakatalos mo. Dia ed saray amin a dalan mo sikato so bidbiren mo, et sikato itonton to so saray basbas mo. . . . [Alwaran] mo so aralem a kakabatan tan kalakal. Dia ed ontan sikara naani bilay ed kamarerwam.”​—Uli. 3:5, 6, 21, 22.

¹⁶ Legan tayon panggugunaetan a napansiansia so bunigas tayo anggad posible, sirin, nepeg tayon alwaran ya agnaandi so pabor na Dios legan tayon aanapen so pakatambal ed sakit odino napatantan so itatatken. Diad pangasikaso ed bunigas, a singa ed arum nin pamaakaran, nepeg tayon ‘ipatnag so inkamakatunongan tayo ed amin a totoo’ diad pambilay unong ed saray prinsipyo na Biblia. (Fil. 4:5, NW) Diad importantin sulat, angiter so mananguley ya ulop nen inmunan siglo na bilin ed saray Kristiano ya onarawi ed idolatriya, dala, tan pilalawanan. Diad satan a sulat et kalaktip so panamaseguro: “No manlikas kayo ed sarayan bengatla, maong naani nagawaan yo.” (Gawa 15:28, 29) Diad anton paraan?

Makatunongan a Panangasikaso ed Bunigas a Sankanonot so Perpekton Bunigas ed Arapen

17. Panon itayon nagunggonaan ed pisikal lapud panutumbok tayo ed saray prinsipyo na Biblia?

¹⁷ Nepeg a tepetan na balang sakey ed sikatayo so inkasikato, ‘Kasin natetebek ko iray personal a gunggona lapud mapeget a panutumbok ko ed saray prinsipyo na Biblia nipaakar ed dala tan pilalawanan?’ Isipen met iray gunggona a nagamoran tayo bilang resulta na saray sagpot tayon ‘linisan so inkasikatayon dili ed ami tilol na laman tan espiritu.’ (2 Cor. 7:1) Lapud panutumbok ed saray estandarte na Biblia nipaakar ed personal a kalinisan, napaliisan tayoy dakel a sakit. Onaligwas itayo lapud ag-itayo mansisigarilyo tan agtayo manguusar na isesebel iran druga a makarutak ed espiritual tan pisikal. Nonoten met iray gunggona ed bunigas a resulta na kabkaabigan a panangan tan panag-inum. (Basaen so Uliran 23:20; Tito 2:2, 3.) Anggaman makatulong  ed pankaabigan tayo so panagpainawa tan ehersisyo, nagkalautlan onaligwas itayo ed pisikal tan espiritual lapud aawaten tayoy Makasulatan a panangiwanwan.

18. Anto so nepeg a manunan kapagaan tayo, tan anton propesiya nipaakar ed bunigas so talaranan tayon nasumpal?

¹⁸ Nagkalalo ed amin, nepeg tayon alwaran so espiritual a bunigas tayo tan paeleten so mablin relasyon tayo ed mangatatawen ya Ama tayo, say Lapuan na “sayan bilay a peles, tan say onsabi” ed insipan ton balon mundo. (1 Tim. 4:8; Sal. 36:9) Diad balon mundo na Dios, nitarok so sigpot ya espiritual tan pisikal ya iyabig panamegley na kaperdona na saray kasalanan base ed dondon bagat nen Jesus. Say Kordero na Dios, si Jesu-Kristo, so mangigiya ed sikatayo ed “saray subol na danudanum na bilay,” tan punasen na Dios so amin a lua ed kamataan tayo. (Apo. 7:14-17; 22:1, 2) Insan tayo met naeksperiensya so kasumpalan na sayan makapalikliket a propesiya: “Say manaayam agto naani ikuan, Mabeblay ak.”​—Isa. 33:24.

19. Legan tayon aasikasoen so bunigas tayo ed makatunongan a paraan, anto so pakaseguroan tayo?

¹⁹ Kombinsido itayo ya asingger la so kililiktar tayo, tan pitalaran tayoy agew sano baliktaren la nen Jehova so proseso na pansakit tan ipapatey na too. Diad kaplesan, napaseguroan itayo a say maaron Ama tayo so ontulong ed sikatayon nasungdoan so ot-ot na saray sakit tayo lapud ‘aasikasoen to itayo.’ (1 Ped. 5:7) Kanian, asikasoen tayo sirin so bunigas tayo balet tumboken tayo iray malinew a panangigiya na apuyanan a Salita na Dios!

[Paimano ed leksab]

Bilang Repaso

• Siopa so natetel ed sakit, balet siopa so mamainawa ed sikatayo ed saray epekto na kasalanan?

• Anggaman normal labat a pampagaan tayoy bunigas tayo, anto so nepeg tayon paliisan?

• Akin a say pilien tayon terapi et importante ed si Jehova?

• Nipaakar ed bunigas tayo, panon itayon nagunggonaan diad panumbok ed saray prinsipyo na Biblia?

[Tepetepet Parad Panagaral]

[Litrato ed pahina 23]

Ag-apalsa so katooan pian mansakit tan ontatken

[Litrato ed pahina 25]

Anggaman walaray problema ed bunigas, panliliketan na saray totoo nen Jehova so ministeryo