Skip to content

Skip to table of contents

Buzumi Bwanu Lyoonse Amububone Kweelana Acaamba Magwalo

Buzumi Bwanu Lyoonse Amububone Kweelana Acaamba Magwalo

Buzumi Bwanu Lyoonse Amububone Kweelana Acaamba Magwalo

“Uleelede kuyandisya Jehova Leza wako . . . akukuyeeya kwako koonse, akunguzu zyako zyoonse.”—MK. 12:30.

1. Ino makanze aa Leza kujatikizya bantu akali buti?

MAKANZE aa Jehova Leza kuzwa kumatalikilo tanaakali kubikkilizya aakuti bantu kabaciswa alimwi akufwa pe. Adamu a Eva bakabikkwa mumuunda wa Edeni, paradaiso walukkomano kutegwa ‘baulime akuubamba,’ ikutali buyo kwamyaka iili 70 naa 80 pe, pele kukabe kutamani. (Matl. 2:8, 15; Int. 90:10) Ibanabubili aaba nibakazumanana kusyomeka kuli Jehova alimwi akutondezya mbobakali kumuyanda kwiinda mukulibombya kubweendelezi bwakwe, nibatakamvwa zicisa mumubili alimwi akufwa.

2, 3. (a) Ino kucembaala kutondezyedwe buti mubbuku lya Mukambausi? (b) Ino nguni wakaleta lufwu lwakaboola kwiinda muli Adamu, alimwi ino mbuti mboluyoomana?

2 Ibbuku lya Mukambausi caandaano 12 lilatondezya “mazuba aamapenzi” aaboola bantu batalondokede nobacembaala. (Amubale Mukambausi 12:1-7.) Mvwi zikozyanyisyigwa kukusyuuka kwa “musamu waalmondi.” Maulu akozyanyisyigwa ku “baalumi basintanze” alo lino aateendi cakululama pe. Basimbi ibaunka kumpulungwido kukuyandaula mumuni ibajana buyo mudima ncikonzyanyo cibotu cipandulula kucileka kubona kwameso. Mbwaanga menyo amwi akakuka, “basikuziya [balaleka] nkaambo kakuceya.”

3 Leza naakalenga bantu tanaakabalenga kuti kababa amaulu aakankama, meso aataboni alimwi akuti kabajisi zisiniini zitakwe menyo. Aboobo, lufwu lwakakonwa kuli Adamu luli akati “[ka]milimo ya-Saatani” yalo Mwana wa Leza njayoomanizya kwiinda mu Bwami bwa Mesiya. Mwaapostolo Johane wakalemba kuti: “Nkabela kaambo nkaakayubunwidwa Mwana a-Leza nkaaka, kuti ajaye milimo ya-Saatani.”—1 Joh. 3:8.

Kulibilika Ncintu Cakuzyalwa Ancico

4. Nkaambo nzi babelesi ba Jehova ncobalibilika zyabuzumi bwabo, pele ino ncinzi ncobazyi?

4 Mazuba aano, babelesi ba Jehova bamwi balijisi mapenzi aakuciswa-ciswa akucembaala kwalo kusikila bantu bakabisya. Kulibilika akaambo kabuzumi antela buponi bwesu notuli mubukkale buli boobu ncakuzyalwa ancico alimwi cilagwasya. Teekayi tuyanda kubelekela Jehova ‘anguzu zyesu zyoonse?’ (Mk. 12:30) Nokuba boobo, notusola-sola kubona mbotukonzya kuba abuzumi bubotu, tuleelede kuzilanga kabotu zyintu alimwi akuzyiba kuti kunyina cini ciyakomoonga ncotukonzya kucita kutegwa bucembele butafwambaani kutusikila naa kukutantamukila limwi kuciswa.

5. Ino nciiyo nzi ncotukonzya kwiiya kubabelesi ba Leza basyomeka kweelana ambobakaalwana malwazi?

5 Babelesi ba Jehova banji ibasyomeka balalwanwa amalwazi. Epafrodita ngumwi wabaabo. (Flp. 2:25-27) Timoteo uusyomeka iwakali kweenda a Paulo mwakali kumukatazya kapati mwida, cakunga limwi Paulo wakalombozya kuti Timoteo kanywa “tuwaini.” (1 Tim. 5:23) Paulo kumugama wakalijisi “cisongozyo [ciyasa] mubili,” ambweni liso ndilyakali kumukatazya, antela bulwazi bumbi buyo bwalo ibwatakajisi musamu ciindi eeco. (2 Kor. 12:7; Gal. 4:15; 6:11) Akaambo “[ka]cisongozyo [ciyasa] mubili,” Paulo wakapaila cakusinizya kuli Jehova. (Amubale 2 Ba-Korinto 12:8-10.) Leza kunyina naakacita maleele kutegwa agusye “cisongozyo [ciyasa] mubili” wa Paulo pe. Muciindi caboobo, Leza wakamupa nguzu kutegwa aliyumye. Nguzu zya Jehova zyakalibonya mukukompama kwa Paulo. Sena kuli ncotukonzya kwiiya mumakani aaya?

Mutaindilizyi Kulibilika Zyabuzumi Bwanu

6, 7. Nkaambo nzi ncotuteelede kuciindilizya kulibilika zyabuzumi bwesu?

6 Mbuli mbotuzyi kale, Bakamboni ba Jehova balazumina kusilikwa adokotela alimwi abusilisi bumbi buyo. Magazini yesu ya Sinsimuka! ilijisi zibalo zyaamba makani aabuzumi naa buponi. Nokuba kuti kunyina busilisi bwabulwazi bugamwa, tulalumba akaambo kalugwasyo alimwi akubelekela antoomwe abasyaazibwene mubusilisi. Pele tulizyi kuti lino tatukonzyi kuba abuzumi bulondokede. Aboobo, tulizyi kuti cilagwasya ikutaciindilizya kulibilika naa kuyeeya buyo zyabuzumi bwesu lyoonse. Swebo mbotubulanga buumi tweelede kwiindana abantu aabo batajisi ‘bulangizi,’ ibayeeya kuti buumi oobu mbobuliko bulikke, ibakonzya kubelesya busilisi buli boonse kutegwa bapone. (Ef. 2:2, 12) Tulikanzide kutalinjizya mubukkale bukonzya kupa kuti tuzumanane kupona akubisizya Jehova, mbwaanga tulisinizyide kuti, ikuti twazumanana kusyomeka kuli Leza tuyoojatisya “buumi bwinibwini,” ibuumi butamani mubweende bwazyintu bupya mbwaakasyomezya.—1 Tim. 6:12, 19; 2 Pet. 3:13.

7 Kuli kaambo akamwi kapa kuti tuleke kuciindilizya kulibilika zyabuzumi bwesu. Kuciindilizya kulibilika zyabuzumi bwesu kulakonzya kupa kuti katuyeeya buyo zyintu zijatikizya ndiswe tobeni. Paulo wakacenjezya kujatikizya penzi eeli naakakulwaizya bana Filipi kuti: “Tamweelede kuyeeya kuligwasya nubeni luzutu, pe, umwi aumwi uleelede kwiingasila kugwasya mweenzinyina.” (Flp. 2:4) Cili buyo kabotu kubikkila maano kubuzumi bwesu, pele luyandisyo lwini-lwini ndotutondezya kubantu mbotukambaukila “Makani Mabotu aa-Bwami” luyoopa kuti tutabikkili buyo maano kubuponi bwesu.—Mt. 24:14.

8. Ino kuciindilizya kulibilika zyabuzumi bwesu kulakonzya kutupa kucita nzi?

8 Kuli ntenda yakuti Munakristo ulalangilwa kubikka makani aabuzumi bwakwe mubusena bwakusaanguna muciindi camulimo wa Jehova. Alimwi kuciindilizya kulibilika zyabuzumi bwesu kulakonzya kupa kuti tutalike kubabikkila milawo bamwi kuzwa mumizeezo yesu iijatikizya zyakulya nzyobeelede kulya alimwi anzyobateelede kulya, busilisi antela misamu iijisi zyakulya azimbi zikwabilila mubili. Caboola kumakani aaya, amubone njiisyo iitondezyedwe mumajwi aa Paulo aakuti: “Musalulule zintu ziinda kubota, mube bantu benibeni batakwe mulandu mane kusikila kubuzuba bwa-Kristo.”—Flp. 1:10.

Ino Ncinzi Ciinda Kubota?

9. Ino ncili cimwi cazyintu ziinda kubota ncotuteelede kuyumbila ambali, alimwi nkaambo nzi?

9 Ikuti naa tulasalulula zyintu ziinda kubota, tunoosungweede mumulimo wabusilisi bwakumuuya. Busilisi oobu bulacitwa kwiinda mukukambauka akuyiisya Jwi lya Leza. Imulimo ooyu uukkomanisya ulatugwasya swebo alimwi abaabo mbotuyiisya. (Tus. 17:22; 1 Tim. 4:15, 16) Mamagazini aa Ngazi Yamulindizi alimwi a Sinsimuka! ziindi zimwi alijisi zibalo zyaamba bakwesu abacizyi bakumuuya ibajisi malwazi mapati. Zimwi ziindi zibalo eezyi zilapandulula bantu aaba mbuli mbobaliyumya mumapenzi aaya ambweni ziindi zimwi mbuli mbobagusya mizeezo kumapenzi aabo kwiinda mukugwasya bantu kuti bamuzyibe Jehova alimwi azisyomezyo zyakwe zitaliboteli. *

10. Nkaambo nzi busilisi mbotusala ncokali kaambo kapati?

10 Ikuti Munakristo mupati kale waciswa, uleelede “kunyampula mukuli wakwe mwini” mukusala busilisi. (Gal. 6:5) Pele tatweelede kuluba kuti kufwumbwa busilisi mbotusala, Jehova ulijatikizyidwe. Mbubwenya mbuli kutobela njiisyo zyamu Bbaibbele mbokutupa kulikasya “kubulowa,” akwalo kubikkila maano ku Jwi lya Leza kweelede kutukulwaizya kukaka busilisi bwalo bukonzya kutupa kusotoka njiisyo zyamu Bbaibbele antela kunyonganya cilongwe cesu a Jehova. (Inc. 15:20) Nzila zimwi zyakusola kuzyiba bulwazi ambobusilikwa ziboneka kuti zibikkilizya kubelesya mizimo. Jehova tanaakabakkomanina pe bana Israyeli bakazanga akutalika kukomba mizimo. Wakati: “Mutaleti limbi zipaizyo zyabuyo. Tununkilizyo tulandisesemya. Mapobwe aamwezi mupya amasabata ambungano nzimubunganya! We! Nsikonzyi kubotelwa bubi ambungano zisalala-salala.” (Is. 1:13) Ciindi notucisidwe tacili ciindi cakucita zyintu zikonzya kusinkila mipailo yesu alimwi akubikka cilongwe ncotujisi a Leza muntenda.—Malo. 3:44.

“Kulibatamika” Kulayandika

11, 12. Ino mbuti “kulibatamika” mbokuyandika ciindi notusala busilisi?

11 Notucisidwe, tatukonzyi kulangila kuti Jehova ulacita maleele kutegwa tupone, pele tulakonzya kupailila kuti atupe busongo bwakusala busilisi. Tuleelede kuyandaula busolozi kunjiisyo zyamu Magwalo alimwi akuba amizeezo mibotu. Ikuti naa bulwazi mbupati, tatweelede kulangila lugwasyo kumusilisi omwe luzutu, tulakonzya kusola akubasilisi bambi kuti kacikonzyeka, kweelana akaambo kali ku Tusimpi 15:22 ikakuti: “Makanze alasinkinizigwa na kwabula lulayo, pele na kuli basinkuta banji alazuzikizigwa.” Mwaapostolo Paulo wakakulwaizya basyominyina kuti bakkale “cakulibatamika acakululama acakulemeka Leza muciindi ecino casunu.”—Tit. 2:12.

12 Bantu banji bajanika mubukkale ibuli mbuli bwamukaintu wakacisidwe mumazuba Jesu ngaakali anyika. Kubbuku lya Marko 5:25, 26, tubala kuti: “Kwakali umwi mwanakazi iwakali kuzwa bulowa myaaka iili ikumi aibili, wakapenga loko kubasilisi banji, wakasowa lubono lwakwe loonse nekubaboobo takaponede akaniini pele cilwazi cakaindila.” Jesu wakamusilika mukaintu ooyu alimwi akumuumbulizya. (Mk. 5:27-34) Akaambo kakuyandisya kupona, Banakristo bamwi basunkwa kwiinda mukusala busilisi bucitwa munzila iikazyanya anjiisyo zyamubukombi busalala.

13, 14. (a) Ino mbuti Saatani mbwakonzya kubelesya nzila zyakusilikwa nzyotusala kutegwa anyonganye lusyomo lwesu? (b) Nkaambo nzi ncotweelede kucitantamuka kufwumbwa cintu ciswaangene amizimo?

13 Saatani ulakonzya kubelesya nzila iili yoonse kutegwa atunyonganye mubukombi bwakasimpe. Mbubwenya mbuli mbwabelesya kutalilemeka alimwi akuyandisya zyintu zyakumubili kuti zitunyonganye, ulasoleka kunyonganya lusyomo lwabantu bamwi kwiinda mukubelesya nzila zimwi zyabusilisi izibelesyegwa mizimo abulozi. Tulapaila kuli Jehova kutegwa atuvwune “kumubi” alimwi akuti “atununune kuzibi zyoonse.” Aboobo, tatweelede kulinjizya mumulomo wa Saatani kwiinda mukubelesya cintu cili coonse cikonzya kwaambwa kuti ciliswaangene amizimo.—Mt. 6:13; Tit. 2:14.

14 Jehova wakabakasya bana Israyeli kusonda alimwi akucita masalamusi. (Dt. 18:10-12) “Bulozi” Paulo wakabubikka mumulongo “[wa]milimo yanyama.” (Gal. 5:19, 20) Kunze lyaboobo, “balozi” tabakakkali mubweende bwazyintu bupya ibwa Jehova. (Ciy. 21:8) Aboobo, cilasalala kuti kufwumbwa cintu cijatikizya bulozi cilamusesemya Jehova.

“Butontozi Bwanu Abuzibwe”

15, 16. Ino nkaambo nzi ncotuyandika busongo ciindi notuyanda kusilikwa, alimwi ino ndulayo nzi ndokakapa kabunga keendelezya kamumwaanda wamyaka wakusaanguna?

15 Kweelana atwaambo twabandikwa atala aawa, ikuti naa nzila iibelesyegwa kujana bulwazi antela busilisi iboneka kuti iliswaangene amizimo, inga cabota kuti twaikaka. Pele takuli kuti, ikuti naa tamukonzyi kupandulula nzila eeyo mbwiipa kuti muntu apone, nkokuti nzila eeyo ibelesya mizimo pe. Kubulanga bweelede busilisi lyoonse kweelana acaamba Magwalo kuyandika kulizyiba kabotu Bbaibbele alimwi akubelesya bupampu. Kubbuku lya Tusimpi caandaano 3, tujana lulayo lwakuti: “Syoma Jehova amoyo wako woonse; utalifunkizyi kumaanu aako omwini. Umuzibye munzila zyako zyoonse, nkabela uyooenzya myeendelo yako. . . . Jatisya maanu abusongo. Ziyookubeda buumi.”—Tus. 3:5, 6, 21, 22.

16 Aboobo, notusola-sola kucita zyintu zimwi kutegwa katupona kabotu, tuleelede kucenjela kutegwa tutanyonganyi cilongwe cesu a Leza ciindi notuyandaula busilisi naa notuyabucembaala. Ciindi notusilikwa, mbubwenya mbuli mutwaambo tumbi, “butontozi [bwesu] abuzibwe kubantu boonse” kwiinda mukupona kweelana anjiisyo zyamu Bbaibbele. (Flp. 4:5) Mulugwalo luyandika kapati ikabunga keendelezya kamumwaanda wamyaka wakusaanguna kakalailila Banakristo kuti balikasye kukukomba mituni, kubulowa, alimwi akubwaamu. Ilugwalo oolu lwakabikkilizya acisyomezyo cakuti: “Kuti mwalikasya kulizeezyo mulacita kabotu.” (Inc. 15:28, 29) Munzila nzi?

Kulilanganya Bweelede Kumwi Katulangila Buzumi Bulondokede

17. Ino twagwasyigwa buti kumubili akaambo kakutobela njiisyo zyamu Bbaibbele?

17 Umwi aumwi weelede kulibuzya kuti, ‘Sena ndilalumba kumpindu njindajana akaambo kakuzitobela kapati njiisyo zyamu Bbaibbele zyaamba makani aabulowa alimwi abwaamu?’ Alimwi amuyeeye bubotu mbotwajana akaambo kakusoleka kulisonzola “busofwaazi boonse nibuba bwamubili nibuba bwamoyo.” (2 Kor. 7:1) Kwiinda mukutobela zyeelelo zyamu Bbaibbele izyaamba makani aabulondo, tulaatantamuka malwazi manji. Tulagwasyigwa akaambo kakutabelesya tombwe alimwi amisamu iikola yalo iisofwaazya kumuuya akumubili. Alimwi amuyeeye bubotu bukonzya kuba kumubili wesu akaambo kakutaciindilizya kulya naa kunywa. (Amubale Tusimpi 23:20; Tito 2:2, 3.) Nokuba kuti kulyookezya alimwi azisobano zinyanyaasya mubili zilakonzya kugwasya kutegwa katupona kabotu, ikaambo kapati nkakuti twajana mpindu kumubili alimwi akumuuya akaambo kakuzumina kusololelwa a Magwalo.

18. Ino ncinzi ncotweelede kubikkila maano kapati, alimwi nkuukuzuzikizyigwa kwabusinsimi buli ibwaamba makani aabuponi nkotukonzya kulangila?

18 Kunze lyaboobo, tuleelede kubikkila maano kubuponi bwesu bwakumuuya alimwi akuyumya cilongwe cesu a Taateesu wakujulu, Ikasensa kabuumi bwasunu abwamunyika mpya yakasyomezyegwa. (1 Tim. 4:8; Int. 36:9) Munyika ya Leza mpya, ikusilikwa kumaninide kwakumuuya alimwi akwakumubili kuyoocitwa kwiinda mukulekelelwa zibi ikuyeeme anguzu zyacipaizyo cacinunuzyo ca Jesu. Mwana wambelele wa Leza, Jesu Kristo uyootusololela “kutusensa twamaanzi aabuumi,” alimwi Leza uyoosinda misozi kumeso eesu. (Ciy. 7:14-17; 22:1, 2) Alimwi tuyakulibonena ameso kuzuzikizyigwa kukkomanisya ikwabusinsimi oobu: “Takukooyooba naba omwe akati kabantu banyika uuamba kuti, Ndaciswa.”—Is. 33:24.

19. Ciindi notubikkila maano kubuzumi bwesu, ino ncinzi ncotusyomezyegwa?

19 Tulisinizyide kuti kunununwa kwesu kuli afwaafwi, alimwi cakukkazika moyo tulangila ibuzuba Jehova aakukugusya kuciswa alimwi akufwa. Kwaciindi cino, tusyomezyegwa kuti Taateesu siluyando uyootugwasya kuliyumya kumalwazi aatusikila nkaambo ‘ulatulanganya.’ (1 Pet. 5:7) Aboobo, atubikkile maano kubuzumi bwesu, pele lyoonse tutalubi kutobela malailile aali mu Jwi lya Leza lyakasololelwa amuuya!

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 9 Mulongo wazibalo zimwi ulajanika apeeji 17 mu Ngazi Yamulindizi ya September 1, 2003, yamu Chingisi.

Kwiinduluka

• Ino nguni wakapa kuti katuciswa, alimwi ino nguni uyootuvwuna kuzyintu ziletwa acibi?

• Nokuba kuti ncilengwa buya kubikkila maano kubuzumi bwesu, ino ncinzi ncotweelede kutantamuka?

• Nkaambo nzi busilisi mbotusala ncokali kaambo kapati kuli Jehova?

• Caboola kumakani aabuzumi bwesu, ino tugwasyigwa buti akaambo kakutobela njiisyo zyamu Bbaibbele?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Cifwanikiso icili apeeji 23]

Muntu tanaakalengwa kuti kaciswa akucembaala

[Cifwanikiso icili apeeji 25]

Nokuba kuti tabaponi kabotu, babelesi ba Jehova balakkomana mumulimo