Mu Bata ku Ba Batu Ba Ba Cwañi?

YO MUHULU wa mapokola mwa tolopo ye ñwi ya kwa Philippines na buzize paina yo muñwi kuli, “Ne u ezizeñi kuli munna yani a cince muzamao wa hae?” A supa mapampili a na kubukanyizwe hamoho fa tafule ya hae, mi a zwelapili a li: “Kana wa ziba kuli mapampili a kaufela ki a milatu ya kile a zekisezwa? U lu katalize halulu mwa tolopo ye, kono cwale u mu tusize ku tuhela mikwa ya hae.” Munna ya taluswa yo ne li sitakwa se ne si li sa misunga nako kaufela. Ki nto mañi ye ne tisize kuli a eze licinceho ze tuna mwa bupilo bwa hae? Ne li litaba ze mwa Linzwi la Mulimu le li tahile ka moya, yona Bibele.

Batu ba bañata ba mamezi kelezo ya muapositola Paulusi ya ku ‘tubula mutu wa kale ya n’a ya ka mukwa wa bona wa pili, ni ku apala mutu yo munca ya bupwa ka siswaniso sa Mulimu.’ (Maef. 4:22-24) Ibe kuli licinceho ze lu tokwa ku eza ki ze tuna kamba ki ze nyinyani, ku apala mutu yo munca ki o muñwi wa mihato ye lu swanela ku nga kuli lu be Bakreste.

Niteñi, ku eza licinceho ni ku zwelapili kuli lu fite fa ku kolobezwa ki makalelo fela. Ka nako ye lu kolobezwa mwa mezi, lu swana sina kota ye betilwe ku ba nto ye ñwi ye si ka felelela kale. Mwa kona ku ziba nto yeo ya bata ku panga mubeti ka ku i talima, kono ku sa na ni musebezi o mutuna wa sa na ni ku eza. Mubeti u sa tokwa ku feleleza ku beta nto yeo ni ku i bolosola kuli i bonahale hande. Ka nako ye lu kolobezwa, lu banga ni tulemeno twa makalelo to tu tokwahala kuli lu be batanga ba Mulimu. Kono mutu wa luna yo munca kihona a sa zo kala-kala. Lu swanela ku zwelapili ku mu shemuna ka ku eza licinceho.

Nihaiba Paulusi na ziba kuli na swanela ku eza zwelopili. Na itumelezi kuli: “Ha ni lata ku eza se sinde, se si maswe ki sona se si li teñi ku na.” (Maro. 7:21) Ku si na kakanyo, Paulusi na ziba kuli na li mutu ya cwañi mi na ziba seo na bata ku ba sona. Luna bo? Ni luna lu tokwa ku ipuza kuli: ‘Se si li teñi ku na ki sifi? Ni mutu ya cwañi? Mi ni bata ku ba mutu ya cwañi?’

 “Se Si Li Teñi ku Na” Ki Sifi?

Ha lu lukisa ndu ya kale, ha ku si ka likana ku i penta fela kwande kono mwahali inge i na ni makapulusi kamba miambeso ye bolile. Ku tuhelela makapulusi kamba miambeso yeo ku ka tahisa fela butata bo buñwi kwapili. Ka mukwa o swana, ku ba fela ni ponahalo ya kuli lu ba ba lukile ha ku si ka likana. Lu swanela ku itekula kuli lu zibe seo lu li sona luli ni ku lemuha butata bo lu na ni bo bu tokwa ku tatululwa. Hakusicwalo, mikwa ya luna ya kale i ka bonahala hape kwapili. Kacwalo, lu swanela ku itatuba luli. (2 Makor. 13:5) Mi ha se lu lemuhile mikwa ya luna ye maswe, lu lukela ku i tuhela. Jehova u lu file lika ze kona ku lu tusa ku eza cwalo.

Paulusi na ñozi kuli: “Linzwi la Mulimu ki le li pila, mi li na ni mata; kwa buhali li fita lilumo le li lozizwe kafa ni kafa, mi li punya ku y’o fita kwa makauhanelo a moya ni pilu, ni kwa makopanelo a masapo, ni kwa mooko; mi li na ni bubebe mwa ku atula maikuto ni mihupulo ya mwa pilu.” (Maheb. 4:12) Litaba ze mwa Linzwi la Mulimu le li ñozwi, yona Bibele, li kona ku ama hahulu bupilo bwa luna. Za kona ku lu punya ka swanisezo, ili ku yo fita kwa mooko o fumaneha mwa masapo. Li patulula mihupulo ni milelo ye mwa pilu ya luna, ili ku bonisa mo seo lu li sona mwahali si shutanela ni se lu li sona kwande kamba seo lu ikutwa ku ba sona. Kaniti, Linzwi la Mulimu li lu tusa ku lemuha butata bo lu na ni.

Ha lu lukisa ndu ya kale, mwendi ha lu na ku tokwa fela ku yolisa lika ze sinyehile kwateñi ka ze nca. Ku ziba se si tahisize kuli lika zeo li sinyehe ku ka lu tusa ku nga mihato ye ka tibela butata bo bu swana ku ezahala kwapili. Ka mukwa o swana, ha se lu zibile mikwa ya luna ye fosahezi lu swanela ni ku nyakisisa se si tahisize kuli lu be ni yona ilikuli lu kone ku tula mifokolo ya luna. Ku na ni lika ze ñata ze amanga butu bwa luna. Ze ñwi za lika zeo ki mayemo a luna mwa sibaka se lu pila ku sona, fa kuma maluo kamba masheleñi a luna, batu be lu pila ni bona ni lika ze lu potolohile, sizo sa luna, bashemi ba luna, balikani ba luna, mane ni bulapeli bo ne lu swalisananga ni bona. Mane nihaiba liprogilamu ni mafilimu a fa TV e lu buha ni mifuta ye miñwi ya ku itabisa ka yona kaufela li amanga butu bwa luna. Ku lemuha lika ze silafaza butu bwa luna ku lu tusa ku itibelela ku zona kuli li si ke za lu sinya.

Hamulaho wa ku itatuba, mwendi lu kona ku ipulelela mwa pilu kuli, ‘Na ki mona mo ni inezi fela ona cwana.’ Muhupulo wo u fosahalile. Paulusi ha na bulela ka za batu ba mwa puteho ya Korinte ba ne ba li mahule, ba kalombe, matahwa, ni ba bañwi ba mikwa ye cwalo, na ize: “Ba bañwi ku mina ki se ne mu li sona; kono mu tapisizwe . . . ka Moya wa Mulimu wa luna.” (1 Makor. 6:9-11) Ka tuso ya moya o kenile wa Jehova, ni luna lwa kona ku eza licinceho ze tokwahala.

Mu nyakisise mutala wa munna ya bizwa Marcos, * ya pila kwa Philippines. Ha na talusa simuluho ya hae, Marcos na ize: “Bashemi ba ka ne ba kanananga nako kaufela. Ki lona libaka le ne li tahisize kuli ni ipangule ha ne ni li wa lilimo ze 19.” Marcos na fitile fa ku zibahala hahulu ka likwinano za mali, busholi, ni ka ku uzweza batu ka ku ba bembisa ka tobolo. Mane yena ni balikani ba hae ne ba lelisani ku yo taseza bafufisi ba fulai ye ñwi ka litobolo kuli bona ba i fufise, nihaike mulelo wa bona ne u  si ka petahala. Marcos na zwezipili mwa mikwa ya hae ye maswe hamulaho wa ku nyala. Mafelelezo a latehelwa ki lika za n’a na ni kaufela kabakala likwinano za mali. Hasamulahonyana wa fo, Marcos a kala ku ituta Bibele hamoho ni musal’a hae ya na kalile kale ku ituta ni Lipaki za Jehova. Sapili Marcos na ikutwile kuli na sa swaneli ku ba Paki. Kono ku mamela za na ituta ni ku yanga kwa mikopano ne ku mu tusize ku tuhela mikwa ya hae. Ka nako ya cwale, Marcos s’a li Mukreste ya kolobelizwe ya sweli ku luta ba bañwi mo ba kona ku cinceza ni bona.

Mu Bata ku Ba Batu Ba Ba Cwañi?

Ki licinceho mañi ze lu tokwa ku eza kuli lu bonise hahulu tulemeno twa luna twa Sikreste? Paulusi u eleza Bakreste kuli: “Mu tobohe linto zeo kaufela, ili buhali ni ku nyema, ni lunya ni linyefulo; mi linzwi le li swabisa li si ke la zwa mwa milomo ya mina. Mu si ke mwa pumana ka mashano; kakuli mu tubuzi mutu wa kale ni misebezi ya hae.” Muapositola u ekeza kuli: “Mu [apale mutu] yo munca, ya nz’a shemunwa ka siswaniso sa Ya mu bupile.”—Makolo. 3:8-10.

Kacwalo, mulelo wa luna luli ki ku tubula mutu wa kale ni ku apala yo munca. Ki tulemeno mañi to lu tokwa ku ba ni tona kuli lu kone ku eza cwalo? Paulusi u li: “Mu apale maikuto a na ni makeke, ni musa, ni buikokobezo, ni bunolo, ni pilu-telele. Mu ezane hande, mi mutu h’a na ni s’a tongoka yo muñwi, mu swalelane; sina Kreste h’a mi swalezi, mu eze cwalo ni mina. Mi fahalimw’a zeo kaufela, mu apale lilato, kakuli ki tamo ye lu fa bupetehi.” (Makolo. 3:12-14) Ku lika ka tata ku ba ni tulemeno to ku ka lu tusa ku “tabelwa ki [Muñ’a] Bupilo ni batu.” (1 Sam. 2:26) Ha na li fa lifasi, Jesu na bonisize hahulu tulemeno twa na ni Mulimu. Ka ku ituta za hae ni ku mu likanyisa, lwa kona ku swana hahulu ni yena mi lu ka ba batu “ba ba likanyisa Mulimu” hande.—Maef. 5:1, 2.

Nzila ye ñwi ye lu kona ku lemuha ka yona licinceho ze lu tokwa ku eza ki ku ituta tulemeno twa batu be lu bala mwa Bibele, ili ku alakanya mikwa ya bona ye ne li ye minde ni ye maswe. Ka mutala, ha mu nahane Josefa, mwan’a Jakobo, toho ya lusika. Niha na ezizwe maswe, Josefa na zwezipili ku ba ni pilu ye nde. (Gen. 45:1-15) Kono Abisalomi mwan’a Mulena Davida, na ipumisize kuli na iyakatwa hahulu batu mi na tumile ka bunde bwa siemo ni bwa pata ya hae. Niteñi, niti kikuli, na li mubeteki ni mubulai. (2 Sam. 13:28, 29; 14:25; 15:1-12) Bunde bwa ku ipumisa ni ku buheha haki zona ze tahisa mutu ku ba yo munde luli.

Lwa Kona ku Shemuna Butu bwa Luna

Kuli lu shemune butu bwa luna ni kuli lu be batu ba bande mwa meto a Mulimu, lu swanela ku isa pilu kwa mutu wa luna wa mwahali. (1 Pit. 3:3, 4) Kuli lu eze licinceho kuli lu be batu ba bande, lu tokwa ku lemuha mifokolo ya luna ni lika ze tahisa mifokolo yeo, hamohocwalo ni ku lika ku ba ni tulemeno to tu swana ni twa Mulimu. Kana lwa kolwa kuli lwa kona ku eza licinceho haiba lu eza buikatazo?

Kaniti, lwa kona ku eza licinceho ze tokwahala ka tuso ya Jehova. Lwa kona ku lapela sina walisamu ya na ize: “Mulimu, u bupe ku na pilu ye kenile, u lukise sinca ku na moya o tiile.” (Samu 51:10) Mi lwa kona ku lapelela moya wa Mulimu kuli u lu tuse, ku lu fa takazo ya ku pila ka ku lumelelana ni tato ya hae ka ku tala. Kaniti luli, lwa kona ku fita fa ku ba batu ba ba kateleha hahulu mwa meto a Jehova!

[Litaluso za kwatasi]

[Siswaniso se si fa likepe 4]

Kana ku likani ku penta fela ndu ye kwande, ili ye sinyizwe ki liñungwa?

[Siswaniso se si fa likepe 5]

Kana butu bwa mina bu fitile fa ku swana ni bwa Jesu?