‘Lavisisani Swilo Leswi Endlaka Ku Rhula’

PATU lera ha ku khuleriwaka ri languteka ri tiyile onge a ri nge onhaki. Hambiswiritano, hi ku famba ka nkarhi ri nga ha pandzeka ri tlhela ri va ni magoji. I swa nkoka leswaku ri lunghisiwa leswaku vanhu va ta hlayiseka ni leswaku ri hlayisiwa.

Hilaha ku fanaka, vuxaka bya hina ni vanhu van’wana minkarhi yin’wana byi nga ha va ni mahlwehlwe hambi ku ri ku fa. Muapostola Pawulo u swi xiyile leswaku a ku ri ni mavonelo lama hambaneke exikarhi ka Vakreste va le Rhoma. U tsundzuxe Vakreste-kulobye a ku: “A hi lavisiseni swilo leswi endlaka ku rhula ni swilo leswi akaka eka van’wana.” (Rhom. 14:13, 19) Ha yini swi ri swa nkoka ku ‘lavisisa swilo leswi endlaka ku rhula’? Xana hi nga ku lavisisa njhani ku rhula hi xivindzi na hi ndlela leyi humelelaka?

Ha Yini Hi Fanele Hi Lavisisa Ku Rhula?

Loko patu ri nga khathaleriwi, tindhawu leti ri pandzekeke katsongo eka tona ti nga kula kutani ti va magoji lama nga ni khombo. Hilaha ku fanaka swi nga va ni khombo loko hi nga tlhantlhi timholovo. Muapostola Yohane u tsarile a ku: “Loko mani na mani a ku: ‘Ndzi rhandza Xikwembu,’ kasi u venga makwavo, i muhembi. Hikuva loyi a nga rhandziki makwavo, la n’wi vonaka, a nge swi koti ku rhandza Xikwembu lexi a nga si tshamaka a xi vona.” (1 Yoh. 4:20) Loko mholovo yi nga lulamisiwi yi nga endla leswaku Mukreste a venga Mukreste-kulobye.

Yesu Kreste u kombise leswaku vugandzeri bya hina a byi amukeleki eka Yehovha loko hi nga endlanga ku rhula ni van’wana. Yesu u lerise vadyondzisiwa va yena a ku: “Hikwalaho, loko u tisa nyiko ya wena ealitarini kutani u tsundzuka kwalaho leswaku ku ni mhaka leyi makwenu a ku hehlaka ha yona, siya nyiko ya wena kwalaho mahlweni ka alitari, u famba; u rhanga u ya endla ku rhula ni makwenu, kutani loko u vuya, u nyikela nyiko ya wena.” (Mat. 5:23, 24) Ina, xivangelo xa hina lexikulu xo lavisisa ku rhula hileswi hi lavaka ku tsakisa Yehovha Xikwembu. *

Xiyimo lexi a xi ri kona evandlheni ra le Filipiya xi kandziyisa xivangelo xin’wana xo va hi lavisisa ku rhula. Xiphiqo lexi nga boxiwangiki lexi a xi ri kona exikarhi ka vamakwerhu vambirhi va xisati lava a va ri Vakreste, ku nga Efodiya na Sintika, handle ko kanakana a xi xungeta ku rhula ka vandlha hinkwaro. (Filp. 4:2, 3) Timholovo leti nga lulamisiwangiki ti nga hatla ti tiviwa hi mani na mani. Ku navela ka hina ku hlayisa rirhandzu  ni vun’we evandlheni swi hi susumetela ku kondletela ku rhula ni vapfumeri-kulorhi.

Yesu u te: “Va tsaka lava kondletelaka ku rhula.” (Mat. 5:9) Ku kondletela ku rhula swi tisa ntsako lowukulu. Ku engetela kwalaho, ku rhula ku endla leswaku munhu a va ni rihanyo lerinene, hikuva “mbilu yo rhula i vutomi bya xivumbiwa xa nyama lexi hanyaka.” (Swiv. 14:30) Hi hala tlhelo, ku va ni xikhomela swi nga endla leswaku hi va ekhombyeni ro vabya.

Hambileswi Vakreste vo tala va pfumelaka leswaku ku kondletela ku rhula i swa nkoka, u nga ha tivutisa leswaku u nga ti lulamisa njhani timholovo. A hi kambisiseni milawu ya le Matsalweni leyi nga hi kongomisaka.

Ku Vulavula Hi Moya Wo Rhula Swi Nga Ku Pfuna Ku Lulamisa Timhaka

Tindhawu leti pandzekeke katsongo epatwini hakanyingi ti nga lunghisiwa hi ku pfala laha ku pandzekeke. Xana hi nga swi kota ku rivalela kutani hi swi ba hi makatla swihoxo leswitsongo swa vamakwerhu? Kumbexana endlelo leri ri nga pfuna ku lulamisa timholovo, hikuva muapostola Petro u tsale leswaku “rirhandzu ri funengeta swidyoho swo tala.”—1 Pet. 4:8.

Hambiswiritano, minkarhi yin’wana xiphiqo xi vonaka xi ri lexikulu lerova hi vona onge a hi nge swi koti ku xi ba hi makatla. Xiya leswi humeleleke Vaisrayele endzhakunyana ko va va nghene eTikweni leri Tshembisiweke. Loko “vana va Ruveni ni vana va Gadi ni hafu ya nyimba ya Manase” va nga si tsemakanya Nambu wa Yordani va ake “alitari leyikulu ngopfu.” Tinyimba letin’wana ta Israyele a a ti anakanya leswaku alitari a yi tirhiseriwa ku gandzela swikwembu swa hava naswona a va swi kotanga ku honisa xiphiqo lexi. Va tilunghiselele ku lwa na vona.—Yox. 22:9-12.

Swi nga endleka leswaku Vaisrayele van’wana a va vona onge a ku ri ni vumbhoni lebyi eneleke bya leswaku va endle xidyoho naswona loko vo va hlasela va nga rindzelanga nchumu a ku nga ta dlayiwa vanhu vo tala ngopfu. Hambiswiritano, ematshan’weni yo hatlisela ku teka goza, tinyimba ta le vupela-dyambu bya Yordani ti rhumele vanhu leswaku va ya bula hi xiphiqo lexi ni vamakwavo. Va vutisile va ku: “Xana i xiendlo muni xo pfumala vutshembeki lexi mi xi endleke hi ku tiakela alitari, mi lwa ni Xikwembu xa Israyele, mi xi fularhela namuntlha, mi nga landzeli Yehovha?” Entiyisweni tinyimba leti akeke alitari a ti nga kombisi ku xandzuka. Kambe a ti ta endla yini malunghana ni xihehlo xo tano? Xana a ti ta rhuketela lava va ti hehlaka kumbe ti ala ku vulavula na vona? Tinyimba leti hehliwaka ti angule hi moya wo rhula, ti swi kombisa kahle leswaku swiendlo swa tona a swi susumetiwa hi ku navela ka tona ku tirhela Yehovha. Ku hlamula ka tona hi moya wo rhula ku sirhelele vuxaka bya tona ni Xikwembu ni ku ponisa vutomi bya vanhu. Ku vulavula hi moya wo rhula swi lulamise mholovo kutani swi kondletela ku rhula.—Yox. 22:13-34.

Loko Vaisrayele lavan’wana va nga si teka goza lerikulu va vulavule hi xiphiqo xa vona ni nyimba ya Ruveni ni ya Gadi ni hafu ya nyimba ya Manase. Rito ra Xikwembu ri ri: “U nga hatliseli  ku hlundzukisiwa emoyeni wa wena, hikuva ku khunguvanyisiwa ku tshama exifuveni xa swihunguki.” (Ekl. 7:9) Ndlela leyi pfumelelanaka ni Matsalwa yo lulamisa timholovo i ku vulavurisana hi moya wo rhula ni hi ku tshembeka ni munhu loyi u tlulaneke na yena milenge. Xana hi nga langutela ku katekisiwa hi Yehovha loko hi khome munhu un’wana hi mbilu kutani hi tsandzeka ku vulavula ni munhu loyi hi vonaka a hi dyoherile?

Hi hala tlhelo, xana hi ta endla yini loko Mukreste-kulorhi a ta vulavula na hina hi xiphiqo xo karhi, kumbexana a kala a hi hehla? Bibele yi ri: “Loko nhlamulo yi olova, yi tlherisa vukarhi.” (Swiv. 15:1) Tinyimba ta Israyele leti khunguvanyiseke tinyimba letin’wana, ti hlamusele xiyimo xa tona hi moya wo rhula ni hi ku tshembeka, kutani ti vohlisa timbilu ta vamakwavo wa tona lava a va lava ku ti hlasela. Ku nga khathariseki leswaku hi rhanga hi ya vulavula ni makwerhu kumbe hi yena a taka a ta vulavula na hina hi xiphiqo xo karhi, hi fanele hi tivutisa hi ku, ‘I marito ya njhani, rito ra njhani ni langutelo ra njhani leswi nga kondletelaka ku rhula?’

Tirhisa Ririmi Hi Vutlhari

Yehovha wa swi twisisa leswaku ha swi lava ku tiphofula. Hambiswiritano, loko hi tsandzeka ku lulamisa timholovo, a swi kanakanisi leswaku hi ta ringeka ivi hi tiphofula eka munhu un’wana. Loko hi va ni xikhomela hi ta tikuma hi ri karhi hi sola-sola van’wana. Swivuriso 11:11 yi vula leswi landzelaka malunghana ni ku tirhisa ririmi hi ndlela yo biha: “Muti . . . wa hirimuxiwa hikwalaho ka nomu wa lavo homboloka.” Hilaha ku fanaka, ku vulavula ku biha hi Mukreste-kulobye swi nga kavanyeta ku rhula loku nga kona evandlheni leri fanaka ni muti.

Hambiswiritano, ku kondletela ku rhula a swi vuli ku papalata ku vulavula hi vamakwerhu hi ku helela. Muapostola Pawulo u tsundzuxe vapfumeri-kulobye a ku: “Eku vulavuleni ka n’wina mi nga tshuki mi tirhisa marito ya tingana.” Kambe u engeterile a ku: “Tirhisani ntsena marito lama pfunaka, lama akisaka ni ku hlamula leswi lavekaka. . . . Twelanani vusiwana, mi tsetselelana mi rivalelana.” (Efe. 4:29-32, Bibele—Mahungu Lamanene) Loko makwerhu wo karhi loyi a khunguvanyisiweke hi leswi u swi vuleke kumbe ku tikhoma ka wena a ta vulavurisana na wena, xana a swi nga ta olova ku kombela ku rivaleriwa kutani u kondletela ku rhula loko a nga si tshama a vula nchumu xo biha hi wena eka van’wana? Hikwalaho, loko hi tiviwa hi ku vulavula marito lama akaka loko hi vulavula hi Vakreste-kulorhi swi ta hi olovela ku kondletela ku rhula loko ku pfuka timholovo.—Luka 6:31.

Tirhela Xikwembu “Hi Mbilu Yin’we”

Hina vanhu va nyama lava nga ni xidyoho hi tala ku papalata lava hi khunguvanyiseke, hi tihambanisa na vona. Kambe ku endla tano a hi vutlhari. (Swiv. 18:1) Tanihi vanhu lava nga ni vun’we lava vitanaka vito ra Yehovha, hi tiyimisele ku “n’wi tirhela hi mbilu yin’we.”—Sof. 3:9.

Marito lama nga fanelangiki kumbe mahanyelo ya van’wana a swi fanelanga swi tsanisa ku hisekela ka hina vugandzeri lebyi tengeke. Masiku ma nga ri mangani loko xitlhavelo xa Yesu xi nga si siva magandzelo ya le tempeleni ni le ndzhakunyana ka loko Yesu a sole vatsari, u xiye noni yin’wana leyi pfumalaka yi nyikela hi “hinkwaswo leswi a a [yi] ri na swona swa ku tihanyisa” ebokisini ra munyikelo ra le tempeleni. Xana Yesu u ringete ku yi tshikisa? Ematshan’weni yo sweswo, u vulavule kahle hi leswi yi seketeleke vandlha ra Yehovha ra le nkarhini wolowo hi ku tshembeka. (Luka 21:1-4) Swiendlo leswi nga lulamangiki swa van’wana a swi endlanga leswaku yi tsan’wa vutihlamuleri bya yona byo seketela vugandzeri bya Yehovha.

Xana hi ta angula njhani loko hi vona onge makwerhu un’wana la nga Mukreste u endle xidyoho, hambi ku ri ku kanganyisa? Xana hi ta swi pfumelela sweswo swi hi kavanyeta ku tirhela Yehovha hi moya-xiviri hinkwawo? Kumbe, xana hi ta tikarhatela ku lulamisa timholovo tihi na tihi hi xivindzi leswaku hi kondletela ku rhula ka risima loku nga kona evandlheni ra Xikwembu namuntlha?

Matsalwa ma hi tsundzuxa ma ku: “Loko swi koteka, swi titshege hi n’wina, vanani ni ku rhula ni vanhu hinkwavo.” (Rhom. 12:18) Onge hi nga tiyimisela ku endla tano kutani hi tshama hi sirhelelekile endleleni leyi yisaka evuton’wini.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 17]

Efodiya na Sintika a va fanele va kondletela ku rhula

[Xifaniso lexi nga eka tluka 18]

I marito ya njhani, rito ra njhani ni langutelo ra njhani leswi nga kondletelaka ku rhula?