Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Yikuma Yamaneni Kufuma muMukanda waYakoba niPetulu

Yikuma Yamaneni Kufuma muMukanda waYakoba niPetulu

Izu daYehova Dadumi

Yikuma Yamaneni Kufuma muMukanda waYakoba niPetulu

HANYIMA yaPentekosta 33 C.E., mwahitili yaaka kwakwihi na 30 nawa kambanji Yakoba, mana kwaYesu, wasonekeli mukanda kudi “akwanyichidi ikumi nayiyedi” yawaIsarela akuspiritu. (Yakoba 1:1) Wakeñeleña: kuyikonkomwena kulonda ekali nachikuhwelelu chakola nikutatakena neyi amona kweseka. Cheñi wahanini kufumba kulonda kwolola yuma yatama yamwekeneña muyipompelu.

Henohu Mukulumpi wawaRoma Nero kanda yatachiki kampeni kakuyandisha mu 64 C.E., kapostolu Petulu wasonekeli mukanda windi watachi kudi akwaKristu, wayikolesheli kwimana chakola muchikuhwelelu. Mumukanda wamuchiyedi, wasonekeliyi hanyima yakusoneka watachi, Petulu wayikolesheli akwawu akakwitiya kusha kashinshi kwizu daNzambi nawa wayisoñamishili hakwinza kwefuku daYehova. Mwalala, tunateli kuhetelamu neyi tusha kashinshi kunsañu yidi mumukanda waYakoba niPetulu.—Aheberu 4:12.

NZAMBI WAHANAÑA MAANA KUDI ANTU ‘ALOMBAÑA NAKUKUHWELELA’

(Yakoba 1:1–5:20)

Yakoba wasonekeli nindi: “Muntu watatakenaña chamonañayi kweseka, nakooleki; muloña neyi anamutompi dehi wakatambula chibaaba chawumi.” Antu ‘alombaña nakukuhwelela’ Yehova wayinkaña maana akeñekaña kulonda kumika kweseka.—Yakoba 1:5-8, 12.

Cheñi, antu ‘ekalaña ankuluñaña’ muchipompelu atela kwikala nachikuhwelelu nimaana. Hanyima yakwiluka nindi idimi “hikachidi kamujimba kanyanya,” kanateli ‘kutamisha mujimba wejima,’ Yakoba wasoñamishili hayaaku yamukaayi yinateli kukisañana wubwambu wetu naNzambi. Washimwini cheñi njila jatela kulondela muntu wakata kuspiritu hakwila yakoli.—Yakoba 3:1, 5, 6; 5:14, 15.

Malwihu amuNsona Anayakuli:

2:13—Munjilanyi “luwi [mu]lwemikaña kusompesha mushindu”? Hakulumbulula kudi Nzambi, wakashinshikaña haluwi lutwatiyilaña akwetu nawa wakatwanakena kushindamena hamulambu wefutu damuloña waMwanindi. (Aroma 14:12) Ichi chatela kutuleñela kusweja kwikala naluwi muchihandilu chetu.

4:5—Nsonanyi Yazatishiliyi Yakoba Haniyi vasi? Yakoba hazatishili vasi yidi yejimaku. Hela chochu, awa mazu onenawu kudi Nzambi atela ashindamena hohu hayikuma yidi neyi yekala haniji nsona Kutachika 6:5; 8:21; Yishimu 21:10; niAŋalija 5:17.

5:20—“Owu muntu wukubalumuna mukwanshidi munjila yindi mwanasenukiyi,” nahandishi wumi wanyi mukufwa? MukwaKristu wukubalumuna mukwanshidi kufuma kuyuma yatama nahandishi wumi wanowu muntu wunabalumuki mumuchima kukufwa kwakuspiritu, hadaha nikukujilumuka kwahaya nyaka. Cheñi muntu wunakukwasha mukwanshidi muniyi njila “nabuti nyiloña yayivulu [yanowu muntu].”

Yuma Yitukudizilaku:

1:14, 15. Nshidi yatachikaña nakufwila kwatama. Dichi, bayi tutoñojokaña hakufwila kwatamaku. Ilaña, twatela ‘tutoñojokeña’ hayuma yakukolesha nikuyihemba muyitoñojoka yetu nimunyichima.—Afwilipi 4:8.

2:8, 9. ‘Kwakamaña antu kumesu’ kwambuka chikupu “[na]lushimbi lwawanta” lwakukeña. Dichi, akwaKristu alala hiyakaminaña antu kumesuku.

2:14-26. ‘Atuhandishaña kuhitila mukukuhwelela,’ ‘hichakunyidimu’ yaLushimbi lwamwinkeluwu Mosi hela kunyidimu yakoñañawu akwaKristuku. Chikuhwelelu chakeñekaña kukoña yuma yabadika hakuhosha hohu nawu twamukuhwelela Nzambi. (Aefwesesa 2:8, 9; Yowanu 3:16) Chatela chitusañumuneña kwila nkeñelu yaNzambi.

3:13-17. “Maana afumaña mwiwulu,” mwalala abadika maana “ahamaseki, amujimba [awunyama], awademoni”! Twatela ‘tukeñakeñeña maana aNzambi neyi yuma yalema yaswekawu.’—Yishimu 2:1-5.

3:18. Mbutu yansañu yayiwahi yaWanta atela ‘kuyikuwa mukuwunda kudi antu awunda.’ Twatela kwikala awunda bayi akwakudivwimba, akwatandi, hela akwepumbaku.

‘KOLENU MUKUKUHWELELA KWENU MBE’

(1 Petulu 1:1–5:14)

Petulu wayanukishili akwawu akakwitiya ‘hakuchiñeja kwawu kwakumi’ kwawuswana wamwiwulu. Petulu wayilejeli nindi: “Enu mumuza watondewa, muwupristu wawanta, mumuchidi wajila.” Chayifumbiliyi kwikala ovwahila, wayikonkomweneni ejima nindi, “toñojokenu wejima wenu mwomumu, nakutiyila akwenu wushona, nakukeñañana neyi chamwivumu denu, nakwikala nanyichima yaluwi, nayitoñojoka yakudizoza.”—1 Petulu 1:3, 4; 2:9; 3:8.

Petulu wafumbili ana kwindi ‘kuwundisha mumesu, nikubabala kulonda alombi,’ chelili ‘yuma yejima [nikaayi kawaYudeya] yadiña kwakwihi nakukuma.’ Wayilejeli nindi: “Babalenu, tonenu; . . . Dikañenu nindi [Satana], nakukola mukukuhwelela.”—1 Petulu 4:7; 5:8, 9.

Malwihu amuNsona Anayakuli:

3:20-22—Indi chipapatishu chatupulwishaña ñahi? Antu anakukeña kupuluka atela kuyipapatisha. Hela chochu, chipapatishu hohu hichinateli kutupulwishaku. Ilaña kupuluka kwekala “[mu]kusañuka kwaYesu Kristu mudi afu.” Dichi muntu wunakuya kuchipapatishu watela kwiluka nindi muntu nateli kupuluka muloña Yesu wafwili neyi mulambu, amusañwili, nawa “wekala kuchikasa chaNzambi chachidiilu;” wukweti ñovu hadi amomi niafu. Chipapatishu chamuchidiwu chashindamena hachikuhwelelu dichesakanaña ‘nawantu atanu nasatu, ahandishiluwu kumenji.’

4:6—Indi “afu” ‘ashimwininuwu nsañu yayiwahi’ hiyanyi? Awa diwu ‘afwili nanyiloña yawu yanshidi,’ hela afwili lwakuspiritu, henohu kanda atiyi nsañu yayiwahi. (Aefwesesa 2:1) Dichi chakuhweleleluwu nsañu yayiwahi ‘ahandili’ muloña akwatili wubwambu naYehova.

Yuma Yitukudizilaku:

1:7. Hakwila nawu chikuhwelelu chetu chikali chabadika kulema, chiña acheseka. Mwalala, chikuhwelelu chakola chamuchidiwu ‘chatambulaña wamwinu wawumi.’ (Aheberu 10:39) Bayi tufunta hanyima neyi chikuhwelelu chetu achesekaku.

1:10-12. Añelu akeñaña kwiluka nikutiyisha chalala chakunama chakuspiritu chasonekeluwu atuprofwetu aNzambi akushankulu kutalisha hachipompelu chawakwaKristu awayishewa. Hela chochu, iyi yuma yakunama yakuspiritu ayilukili hohu hampinji yatachikiliyi Yehova kuyisolola kuchipompelu. (Aefwesesa 3:10) Twatela kwimbujola chakutalilahu chawañelu nakufwila kusandujola “yuma yaNzambi yayeni yakunama.”—1 Akorinda 2:10.

2:21. Hakwimbujola Chakutalilahu chetu, Yesu Kristu, twatela kwiteja kukaba kushika nikukufwa kulonda kuhakwilaku wanta waYehova.

5:6, 7. Chitwamutwikaña Yehova kwakama kwetu, watukwashaña kutwalekahu kutwamijaku kudifukula kwalala muchihandilu chetu chatela tuswejeña kwakama yuma yinateli kumwekana kumadiki.—Matewu 6:33, 34.

“IFUKU DAYEHOVA DAKENZA”

(2 Petulu 1:1–3:18)

Petulu wasonekeli nindi: “Kwosi wuprofwetu wenzahu dehi chakufuma kumuchima wamuntuku; ilaña antu ahosheli chakufuma kudi Nzambi, chakuyihoshesha kudi [s]piritu [y]ajila.” Kusha kashinshi kumazu awuprofwetu kukutukiña kudi “ankuluñaña akutwamba” niantu amakwawu atama.—2 Petulu 1:21; 2:1-3.

Petulu wasoñamishili nindi: “Hamafuku akukuminina kwakenza akwakuseha nakuseha.” Ilaña “Ifuku daYehova dakenza neyi chenzaña ikombi.” Petulu wakunkulula mukanda windi nakusoñamisha antu ‘anakutalila nakukeña nankashi chakenza ifuku denidi.’—2 Petulu 3:3, 10-12.

Malwihu amuNsona Anayakuli:

1:19—Indi “ntanda” hinyi, mpinjinyi yaselañayi, nawa twelukaña ñahi netu naseli? Yesu Kristu chekaliliyi Mwanta waWanta waNzambi wekalili “ntanda.” (Chimwekeshu 22:16) Mu 1914, Yesu wekalili Mwanta wawuMesiya hayileñaleña yejima, nakubidika nindi kunachi. Kubalumuka kwamwekesheleñahu dehi kulema kwaYesu niñovu yaWanta, nakumwekesha walala wezu daNzambi dawuprofwetu. Kusha kashinshi kwizu dawuprofwetu kwatoñekaña munyichima yetu, nawa kwatuleñelaña kwiluka netu Ntanda naseli dehi.

3:17—Indi Petulu watalishili mudihi hakuhosha nindi “mweluka dehi”? Petulu wadiña nakutalisha hakwilukañahu dehi yuma yikamwekana kumbidi, kwamulejeluwu niansoneki aBayibolu amakwawu onenenuwu. Chineli hikwadiña kwiluka kwabadikaku, kwilukilañahu dehi hikwayileñeleli akwaKristu akusambila kwiluka yuma yejima yikamwekana kumbidiku. Elukili hohu nawu kudi yuma yakamwekana.

Yuma Yitukudizilaku:

1:2, 5-7. Cheñi hakwila nawu tusweji ‘kumwiluka Nzambi niYesu chikupu,’ twatela kudikwatisha chikupu kulonda kwikala nayililu yidi neyi kukuhwelela, kutatakena, nikumwakama Nzambi yikutuleñela kubula kuzeya hela kukañanya kusoña nyikabu yakwiluka kweniku.—2 Petulu 1:8.

1:12-15. Hakwila nawu tutwalekuhu kwikala ‘akola munsañu yalala,’ tunakukeñeka kutwanukishaña mpinji yejima, chidi neyi yanukishu yitwatambwilaña hakupompa kwachipompelu, kudiza kwahalwetu, nikuhitila mukutaña Bayibolu.

2:2. Twatela kushaku kanshinshi kulonda yililu yetu yibuleña kuleta kasawuntu hadi Yehova nikuloñesha kwindi.—Aroma 2:24.

2:4-9. Kwesekeja nayuma yakoñayi dehi kunyima, tunateli kukuhwelela netu “Yehova weluka kupulwisha akwakumwakama mukweseka, weluka kusweka abula kuloña mukubabesha, akashiki kwifuku dakusompesha.”

2:10-13. Hela chakwila “alema” dikwila nawu, aeluda akwaKristu, akweti yiluwa nawa anateli kuluwañesha mpinji yikwawu, bayi tuyihoshaña chatamaku.—Aheberu 13:7, 17.

3:2-4, 12. Kusha kashinshi “[ku]mazu ahosheluwu dehi atuprofwetu ajila, nikuleja kwaMwanta yowu Chamwinu” kukutukwasha kushinshika hefuku daYehova didi kwakwihi.

3:11-14. Hamu neyi antu “[a]nakutalila nakukeña nankashi chakenza ifuku daNzambi,” twatela (1) ‘kwikala ajila,’ nakwikala akadi majilu kumujimba, muyitoñojoka, muyililu, nikuspiritu; (2) tuvulishi nyidimu yamwekeshaña “kwakama Nzambi,” yidi neyi nyidimu yakushimwina Wanta nikwilisha atumbanji; (3) tuhembi yililu yetu niwuntu wetu “chakadi ihuji,” dakututamisha kudi kaayi; (4) ‘nakubula hakutwinkela muloña,’ kwila yuma yejima namuchima wawuwahi; nawa (5) kushakama “chachiwahi zo-o,” naNzambi, ninawana kwetu akwaKristu, niantu amakwawu.