Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

Manatu Tāua Mai i Tusi a Iakopo ma Peteru

Manatu Tāua Mai i Tusi a Iakopo ma Peteru

O Loo Ola le Afioga a Ieova

Manatu Tāua Mai i Tusi a Iakopo ma Peteru

TOETOE lava 30 tausaga talu ona mavae le Penetekoso 33 T.A., na tusia ai e le soo o Iakopo, le ʻafa uso o Iesu, se tusi i “ituaiga e sefulu lua” o le Isaraelu faaleagaga. (Iako. 1:1) O le autū o lana tusi: ia apoapoaʻi atu iā i latou ina ia faamalolosi i le faatuatua ma ia onosai pe a fesagaʻi ma tofotofoga. Na ia avatu foʻi fautuaga e faasaʻo ai faalētonu o loo tutupu i le faapotopotoga.

A o lata i le taimi o sauāga a le Emeperoa Roma o Nero i le 64 T.A., na tusia ai e le aposetolo o Peteru lana tusi muamua ina ia faalaeiau ai Kerisiano ia tutūmausalī i le faatuatua. I lana tusi lona lua lea na tusia ina ua uma lana tusi muamua, sa faalaeiauina ai e Peteru ona uso talitonu e uaʻi atu i afioga a le Atua, ma lapataʻia i latou i le oo mai o le aso o Ieova. E tatou te maua aogā pe a tatou uaʻi atu i feʻau o loo i tusi a Iakopo ma Peteru.—Epe. 4:12.

E FOAʻI MAI E LE ATUA LE ATAMAI I Ē ‘ŌLE ATU I LE FAATUATUA’

(Iako. 1:1–5:20)

Na tusi Iakopo: “E fiafia le tagata e tumau e ui lava i tofotofoga, auā a uma ona tofotofoina o ia, ona maua lea e ia o le pale o le ola.” E mafai e Ieova ona foaʻi mai le atamai iā i latou o ē ‘ōle atu pea i le faatuatua,’ ina ia latou onosaia ai tofotofoga.—Iako. 1:5-8, 12.

E manaʻomia foʻi e i latou o loo “fai ma aʻoaʻo” i le faapotopotoga, ona faatuatua ma atamamai. Ina ua uma ona taʻua e Iakopo le laulaufaiva o se “itutino itiiti” e mafai ona “faaleaga ai le olaga o se tasi,” ona ia lapataʻi mai lea i uiga faalelalolagi lea e mafai ona faaleagaina ai le faiā a se tasi ma le Atua. Na ia taʻua foʻi auala e tatau ona uia e se tasi ua vaivai faaleagaga ina ia toe malosi ai.—Iako. 3:1, 5, 6; 5:14, 15.

Taliina o Fesili Faale-Tusi Paia:

2:13—E faapefea ona manumalo le “alofa mutimutivale i le faamasinoga”? Pe a oo i le taimi e tala atu ai a tatou amio i le Atua, e na te manatunatu i le alofa mutimutivale lea sa tatou faaalia i isi, ma faamagalo i tatou e faavae i le taulaga togiola a lona Alo. (Roma 14:12) Pe e lē o se tasi ea lea o māfuaaga e ao ai ona tatou faaalia le alofa mutimutivale i o tatou olaga?

4:5—O le ā le mau o loo sii mai e Iakopo i inei? E lē o sii maia e Iakopo se fuaiupu patino. Peitaʻi, o nei afioga faagaeeina a le Atua, o loo mafai ona faavae mai manatu taatele o loo faamatilatila mai i mau, e pei o le Kenese 6:5; 8:21; Faataoto 21:10; ma le Kalatia 5:17.

5:20—O ai o le a laveaʻia mai le oti e ‘lē na te toe faafoʻi mai le tagata agasala mai lona ala sesē’? O se Kerisiano e na te toe faafoʻi maia le tagata fai mea sesē mai lona ala agasala, o le a ia laveaʻia le ola o le tagata salamō mai le oti faaleagaga, ma atonu e laveaʻia mai foʻi o ia mai le faaumatiaga e faavavau. O le a mafai foʻi e lē o loo fesoasoani i le tagata agasala i le auala lenei, ona “ufiufi ai agasala e tele [a lenā tagata].”

Lesona mo i Tatou:

1:14, 15. Na māfua le agasala ona o tuʻinanauga lē talafeagai. O lea la, e lē tatau ona tatou mafaufau pea i tuʻinanauga sesē. Nai lo lea, e ao ona tatou “faaauau ona manatunatu” i mea e ati aʻe ai ma ia faatumu o tatou mafaufau ma loto i na mea.—Fili. 4:8.

2:8, 9. O le “faailoga tagata,” e tuufaafeagai ma le “tulafono silisili” o le alofa. O lea la, o Kerisiano moni, latou te lē faailoga tagata.

2:14-26. E ‘faaolaina i tatou e ala i le faatuatua,’ ae “lē ona o galuega” o le Tulafono a Mose po o galuega o loo faia e Kerisiano. O lo tatou faatuatua, e manaʻomia ai galuega e sili atu nai lo le faapea mai e talitonu i le Atua. (Efe. 2:8, 9; Ioa. 3:16) E tatau ona uunaʻia ai i tatou e fai mea e ōgatusa ma le finagalo o le Atua.

3:13-17. “O le poto mai lugā,” e mautinoa le sili atu nai lo “le poto o le lalolagi, e faaletino ma le faatemoni”! E ao ona tatou ‘saʻiliʻili i le poto mai le Atua e pei ona saʻiliʻili i le oloa lilo.’—Faata. 2:1-5.

3:18. O fua o le tala lelei o le Malo e ao ona “lūlūina ma le filemu, . . . e i latou ua faatupuina le filemu.” E tāua tele ona avea i tatou ma ē faatupuina le filemu ae lē o ē faamaualuluga, faamisa, ma faatupu vevesi.

‘IA MAUSALĪ I LE FAATUATUA’

(1 Pete. 1:1–5:14)

Na faamanatu atu e Peteru i ona uso talitonu lo latou “faamoemoe ola” o le taui lea i le lagi. Na taʻu atu e Peteru iā i latou e faapea, “O outou o ‘se vaega ua filifilia, o ositaulaga ua avea ma tupu, o le nuu paia.’” Ina ua uma ona avatu fautuaga faapitoa o le gauaʻi, ona ia faalaeiauina lea o i latou uma ina ia ‘autasi, ia tigā alofa le tasi i le isi, ia iā te i latou le alofa faaleuso, ia alofa mutimutivale, ia lotomaulalo.’—1 Pete. 1:3, 4; 2:9; 3:8.

Ina ua “lata [ane] le iʻuga o [faiga o mea faa-Iutaia],” na faalaeiauina ai e Peteru le ʻauuso ina ia ‘faautauta, ma ia mataala i le faia o tatalo.’ Na ia faapea atu iā i latou: “Ia faaauau ona outou mafaufau lelei ma ia mataala. . . . ia outou tutumau e tetee atu iā [Satani], ma ia mausalī lo outou faatuatua.”—1 Pete. 4:7; 5:8, 9.

Taliina o Fesili Faale-Tusi Paia:

3:20-22—E faapefea ona faaolaina i tatou e le papatisoga? O i latou o loo fia maua le faaolataga, e manaʻomia ona papatisoina. Peitaʻi, e lē na o le papatisoga e faaolaina ai se tasi. O le mea moni o le faaolataga, e “ala i le toe faatūina mai o Iesu Keriso.” O i latou o le a papatiso, e ao ona latou faatuatua e maua le faaolataga ona na maliu Iesu i se maliu faataulagaina, ua toe faatūina, ma “o loo i le itu taumatau o le Atua,” ua iai le pule i ē ola ma ē ua maliliu. O le papatisoga e faavae mai i lenā faatuatua, ua tutusa lelei ai ma ‘tagata e toʻavalu ia na faasaoina mai le vai.’

4:6—O ai “ē ua oti” lea ua “talaʻia atu ai le tala lelei”? O i latou ia sa “oti ona o a latou mea sesē ma agasala,” po o ē e leʻi iai sa latou faiā ma le Atua, a o leʻi faalogo i le tala lelei. (Efe. 2:1) Pe afai ua latou faatuatua i le tala lelei, ona amata lea ona latou “ola” i se olaga faaleagaga.

Lesona mo i Tatou:

1:7. Ina ia sili atu ona aogā lo tatou faatuatua, e ao ona faamaonia, ma tofotofoina po o le ā lona malosi o iai. O lenā faatuatua e mafai ona “faatumauina ai le ola.” (Epe. 10:39) E lē tatau ona tatou tuumuli ona o tofotofoga o lo tatou faatuatua.

1:10-12. Sa naunau tele agelu e vaavaai ma malamalama i upu moni loloto faaleagaga, lea na tusia e perofeta a le Atua i aso anamua e faatatau i le faapotopotoga o Kerisiano faauuina. Peitaʻi, e faatoʻā manino nei mea pe a amata ona feutagaʻi Ieova ma le faapotopotoga. (Efe. 3:10) Pe e lē tatau ea ona tatou mulimuli i le faaaʻoaʻoga a agelu ma taumafai e saʻiliʻili i “mea loloto a le Atua”?—1 Kori. 2:10.

2:21. I le mulimuli atu i lo tatou Faaaʻoaʻo o Iesu Keriso, e ao ona tatou lotomalilie e puapuagatia e tusa lava pe tatou te oti ai, ina ia tatou lagolagoina ai le pule silisili ese a Ieova.

5:6, 7. Pe a tuu atu o tatou popolega iā Ieova, o le a ia fesoasoani mai ina ia faamuamua pea le tapuaʻiga moni i o tatou olaga, nai lo le soona popole i mea o le aso a taeao.—Mata. 6:33, 34.

“E OO MAI LE ASO O IEOVA”

(2 Pete. 1:1–3:18)

Na tusi Peteru e faapea: “E lē o loto o tagata na aumai ai valoaga, ae na tautatala tagata i mea na faailoa mai e le Atua e ala i le taʻitaʻiga a le agaga paia.” O le uaʻi atoatoa atu i afioga faavaloaga, e puipuia ai i tatou mai “aʻoaʻo pepelo” ma isi tagata leaga.—2 Pete. 1:21; 2:1-3.

Ua lapataʻi mai Peteru: “O aso e gata ai e ō mai ai tagata tauemu ma latou faatauemu mai.” Ae o le a “oo mai le aso o Ieova e pei o se gaoi.” Na faaiʻu e Peteru lana tusi i le aumaia o se fautuaga lelei mo ē ‘faatalitali ma tāmau i mafaufau le oo mai o lenā aso.’—2 Pete. 3:3, 10-12.

Taliina o Fesili Faale-Tusi Paia:

1:19—O ai le “fetu ao,” o anafea na alu aʻe ai, ma e faapefea ona tatou iloa ua tupu lenā mea? O le “fetu ao,” o Iesu Keriso ina ua avea o ia ma Tupu o le Malo o le Atua. (Faaa. 22:16) I le 1914, na alu aʻe ai Iesu i luma o foafoaga uma o se Tupu faa-Mesia, ma faalauiloa atu le tafa mai o ata o se aso fou. O le liliuina faavavega o Iesu, ua muaʻi iloa ai se ata o lona mamalu ma le mana o le Malo, ma ua faamaonia ai le saʻo aʻiaʻi o afioga faavaloaga a le Atua. O le uaʻi atoatoa atu i na afioga o le a faamalamalama ai o tatou loto, ma tatou iloa ai ua uma ona alu aʻe le Fetu ao.

2:4—O le ā lea mea e taʻu o “Tatara,” ma o anafea na lafoina i ai agelu fouvale? O Tatara o se tulaga e pei o se falepuipui lea e na o foafoaga agaga e lafo i ai, ae lē o tagata. O se tulaga e matuā leai se malamalama faalemafaufau e uiga i fuafuaga pupula a le Atua. O ē uma e lafo i Tatara, e leai so latou faamoemoe mo le lumanaʻi. Na lafoina i ai i inā e le Atua agelu lē usiusitai i aso o Noa, ma faatalitali ai i latou i lenā tulaga pogisa seʻia oo ina faaumatiaina.

3:17—O le ā sa uiga i ai Peteru ina ua ia faaaogā le faaupuga “muaʻi iloa”? Na faasino atu Peteru i le muaʻi iloa o mea o le a tutupu i le lumanaʻi, lea na avatu iā te ia ma isi tusitala o le Tusi Paia e ala i le agaga paia. Ona o lenei iloa e lē o se malamalama e atoatoa, sa leʻi faapea ai la na iloa e uluaʻi Kerisiano faamatalaga uma e faatatau i mea o le a tutupu i le lumanaʻi. Peitaʻi, e pau le mea na latou iloa, o sina otootoga faalauaʻitele o mea o le a tutupu.

Lesona mo i Tatou:

1:2, 5-7. Ina ia fesoasoani atili iā i tatou e faateleina le “iloa lelei o le Atua ma Iesu,” o lo tatou taumafai malosi e atiaʻe uiga e pei o le faatuatua, onosaʻi, ma le faamaoni i le Atua, e mafai ai ona ‘taofia i tatou ina neʻi paiē ma lē fua mai’ e tusa ai ma lenā iloa.—2 Pete. 1:8.

1:12-15. Ina ia tumau ona “mausalī i le upu moni,” e tatou te manaʻomia faamanatuga, ma e tatou te maua nei faamanatuga mai i a tatou sauniga i le faapotopotoga, o suʻesuʻega totino, ma le faitauina o le Tusi Paia.

2:2. E tatau ona tatou faaeteete ina neʻi avea a tatou amio ma mea e taʻuleagaina ai Ieova ma lana faalapotopotoga.—Roma 2:24.

2:4-9. Ona o le iloaina o mea na tutupu i taimi ua mavae, e tatou te mautinoa ai e “moni lava e silafia e Ieova le auala e laveaʻi ai tagata e faamaoni iā te ia mai i o latou puapuaga, a ua taofia tagata amiolētonu mo le aso o le faamasinoga e faaumatia ai i latou.”

2:10-13. Pe a iai ni ʻaleu po o ni mea e sesē ai “ē mamalu,” po o toeaina Kerisiano, e lē tatau ona tatou tautala faitio iā i latou.—Epe. 13:7, 17.

3:2-4, 12. O lo tatou matuā uaʻi atu i “upu na fai mai ai muamua le ʻauperofeta paia ma poloaʻiga a le Alii ma le Faaola,” o le a fesoasoani lea iā i tatou e faaauau ai pea ona taulaʻi atu i le lata tele mai o le aso o Ieova.

3:11-14. I le avea ai ma ē o loo “faatalitali ma tāmau i mafaufau le oo mai o le aso o Ieova,” e ao ona tatou (1) ‘⁠paia i amioga,’ ia tumau pea ona mamā i le itu faaletino, le mafaufau, i le amio, ma le itu faaleagaga; (2) faia galuega o loo atagia mai ai “le faamaoni i le Atua,” e pei o galuega e fesootaʻi ma le talaʻia o le Malo ma le faia o isi ma soo; (3) faaauau pea ona ‘leai se ila’ i a tatou amio ma uiga, ia lē pisia i le lalolagi; (4) “lē ponā,” i le faia o mea uma ma se uunaʻiga saʻo; ma le (5) “filemu”—tausia o le filemu ma le Atua, ma o tatou uso Kerisiano, faapea ma isi tagata.