Edepenti fu den brifi fu Yakobus nanga Petrus
A Wortu fu Yehovah de libilibi
Edepenti fu den brifi fu Yakobus nanga Petrus
PIKINMORO 30 yari baka a Pinksterfesa fu a yari 33, a disipel Yakobus, wan afu-brada fu Yesus, e skrifi wan brifi gi „den twarfu lo” fu na Israel na yeye fasi (Yak. 1:1). A e skrifi a brifi dati fu gi den deki-ati fu tan abi wan tranga bribi èn fu horidoro te den e kisi tesi. A e gi den rai tu fu lusu den problema di kon de na ini den gemeente.
Syatu bifo Kèiser Nero fu Rome bigin frufolgu den Kresten na ini a yari 64, na apostel Petrus e skrifi a fosi brifi fu en gi den Kresten. Na ini a brifi dati, a e gi den deki-ati fu tanapu kánkan na ini a bribi. Syatu baka dati, Petrus e skrifi a di fu tu brifi fu en, èn na ini a brifi dati a e gi den Kresten brada nanga sisa fu en a rai fu poti prakseri na Gado wortu. A e warskow den tu gi a dei fu Yehovah di de krosibei. Iya, wi sa kisi wini te wi e poti prakseri na den boskopu di de na ini den brifi fu Yakobus nanga Petrus.—Hebr. 4:12.
GADO E GI KONI NA DEN WAN DI E „AKSI NA INI BRIBI”
Yakobus ben skrifi: „Koloku fu a sma di e tan horidoro te tesi e miti en, bika te Yehovah feni en bun, dan a o pai en nanga libi.” Yehovah e gi den wan di e „tan aksi na ini bribi”, a koni di den abi fanowdu fu man horidoro te den e kisi tesi.—Yak. 1:5-8, 12.
Sosrefi den wan di e „tron leriman” na ini a gemeente, musu abi koni nanga bribi. Yakobus e taki dati a tongo na „wan pikin pisi fu a skin” di man „flaka a heri skin”. Baka dati a e warskow den Kresten gi den gwenti fu grontapu di kan pori a matifasi di den abi nanga Gado. A e taki tu san wan sma musu du fu kon abi wan bun matifasi baka nanga Gado.—Yak. 3:1, 5, 6; 5:14, 15.
Piki tapu den aksi fu Bijbel:
2:13—Fa „sari-ati e wini krutu”? Te Gado o krutu wi, dan a sa hori na prakseri taki wi sori sari-ati gi tra sma, èn a sa gi wi pardon nanga yepi fu a srakti-ofrandi fu en Manpikin (Rom. 14:12). A sani disi e gi wi deki-ati fu tron sma di e sori sari-ati gi trawan, a no so?
4:5—Fu sortu tekst Yakobus e taki dyaso? Yakobus no e taki fu wan spesrutu tekst di skrifi na ini Bijbel. Ma a kan taki den wortu disi di skrifi nanga yepi fu santa yeye, abi fu du nanga a sani di wi e leri fu tekst soleki Genesis 6:5; 8:21; Odo 21:10; nanga Galasiasma 5:17.
5:20—Bijbel e taki dati „a sma di e meki wan sondari drai gowe libi a takru pasi fu en, sa kibri a sondari so taki a no dede”. San a tekst disi wani taki? Te wan Kresten yepi wan sma fu tapu nanga a sondu libi fu en, dan fu taki en leti, a yepi a sma dati di abi berow, fu kon abi wan bun matifasi baka nanga Yehovah. Kande a kibri a sma disi srefi fu no kisi têgo pori. Boiti dati, a Kresten di e yepi a sondari na a fasi disi, sa „tapu furu sondu” fu a sma dati.
Sani di wi kan leri:
1:14, 15. Den takru lostu di wan sma abi, e meki taki a e du sondu te fu kaba. Fu dati ede, wi no musu tan kweki den takru lostu disi. Na presi fu dati, wi musu „tan prakseri” bun sani èn wi musu meki den sani dati abi krakti tapu wi ati èn tapu wi frustan.—Fil. 4:8.
2:8, 9. Te wi e „gi a wan sma moro grani leki a trawan”, dan wi no e hori wisrefi na „a moro hei wet” fu lobi. Fu dati ede, tru Kresten no musu gi a wan sma moro grani leki a trawan.
2:14-26. Wi sa kisi ’frulusu fu di wi abi bribi’. Wi no sa kisi frulusu ’fu di wi ben du den wroko’ di e kruderi nanga a Wet di Gado ben gi Moses, noso fu di wi tyari den frantwortu di wi abi leki Kresten. Wi no musu taki nomo dati wi abi bribi (Ef 2:8, 9; Yoh. 3:16). Te wi abi bribi, dan wi musu du sani di Gado feni bun.
3:13-17. A no de fu taki dati „a koni fu Gado” hei omeni leisi moro a koni ’fu grontapu, fu libisma, èn fu den ogri yeye’! Wi musu ’tan suku a koni fu Gado neleki fa wi e suku gudu di kibri’.—Odo 2:1-5.
3:18. ’Den sma di e meki vrede, musu sai a siri fu a Kownukondre bun nyunsu te vrede de’. A de prenspari taki wi na sma di e meki vrede nanga trawan, èn taki wi no de sma di abi heimemre, di lobi fu meki trobi, noso di lobi fu meki opruru.
„UN MUSU ABI WAN TRANGA BRIBI”
Petrus e memre den Kresten brada nanga sisa fu en taki den abi wan „trutru howpu” fu libi na hemel. A e taigi den: „Unu na ’wan spesrutu grupu fu sma di Gado teki, iya, wan grupu fu priester di o tiri leki kownu, wan santa pipel.’” Baka te Petrus taigi den krin taki den musu saka densrefi na ondro den wan di e teki fesi, a e gi den alamala a rai fu ’abi a srefi denki, fu sori taki den e firi gi tra sma, fu lobi den brada fu den, fu de klariklari fu sori sari-ati gi trawan, èn fu abi sakafasi’.—1 Petr. 1:3, 4; 2:9; 3:8.
Fu di ’a kaba fu a Dyu seti fu sani ben kon krosibei’, meki Petrus e gi den Kresten brada nanga sisa a rai fu ’de nanga krin frustan èn fu tan hori na prakseri taki a de fanowdu fu begi’. A e taigi den: ’Tan nanga krin frustan, de na ai, kakafutu gi Satan èn abi wan tranga bribi.’—1 Petr. 4:7; 5:8, 9.
Piki tapu den aksi fu Bijbel:
3:20-22—Fa a dopu di wi teki e frulusu wi? Den wan di wani kisi frulusu musu teki dopu. Ma a dopu srefi no e frulusu wi. Fu taki en leti, wi e kisi frulusu „nanga yepi fu na opobaka fu Yesus Krestes”. Wan sma di wani teki dopu musu bribi taki a kan kisi frulusu fu di Yesus dede leki wan srakti-ofrandi. A musu bribi tu taki Yesus kisi wan opobaka, taki a „de na Gado en reti-anusei”, èn taki a abi a makti fu tiri den libiwan nanga den dedewan. Te wan sma di e teki dopu abi a bribi disi, dan a sa kisi frulusu neleki den ’aiti sili di pasa a watra libilibi’.
4:6—Suma ben de „den dedesma” di sma ben „preiki a bun nyunsu gi”? Dati ben de den wan di ’ben dede fu di den ben abi fowtu èn fu di den ben sondu’, noso den sma di no ben abi wan matifasi nanga Yehovah fu di den no ben yere a bun nyunsu ete (Ef. 2:1). Ma di den poti bribi na ini a bun nyunsu, dan den bigin „libi” fu di den kon abi wan bun matifasi nanga Yehovah.
Sani di wi kan leri:
1:7. Efu wi wani taki a bribi fu wi e kon tranga srefisrefi, dan a bribi fu wi musu kisi tesi. Te wi abi a tranga bribi dati, dan dati sa meki wi „tan na libi” (Hebr. 10:39). Wi no musu kibri wisrefi gi tesi.
1:10-12. Den engel ben e angri fu kon sabi èn fu kon frustan den dipi tru tori di den owruten profeiti fu Gado ben skrifi fu a salfu Kresten gemeente. Ma na di Yehovah seti a gemeente, dan fosi den kon frustan den sani disi (Ef. 3:10). A ben o bun te wi e teki na eksempre fu den engel di ben e angri fu kon sabi „den dipi sani fu Gado”, a no so?—1 Kor. 2:10.
2:21. Neleki Yesus Krestes, na Eksempre fu wi, wi musu de klariklari fu tan gi yesi na Yehovah leki a Moro Hei Tiriman, awansi wi musu nyan pina, noso awansi wi musu dede.
5:6, 7. Te wi e trowe ala wi sorgu tapu Yehovah, dan wi no sa broko wi ede tumusi nanga a dei fu tamara. Na presi fu dati, Yehovah sa yepi wi fu poti a tru anbegi na a fosi presi na ini wi libi.—Mat. 6:33, 34.
„A DEI FU YEHOVAH O KON”
Petrus e skrifi: „Noiti profeititori kon de fu di libisma ben wani, ma libisma ben taki san ben komoto fu Gado, fu di a santa yeye ben e tiri den.” Te wi e poti prakseri na a profeiti wortu, dan dati kan kibri wi gi „falsi leriman” èn gi tra sma di e du kruktudu.—2 Petr. 1:21; 2:1-3.
Petrus e gi wi a warskow disi: „Na ini den lasti dei spotuman o kon di o spotu unu.” Ma „a dei fu Yehovah o kon neleki fa wan fufuruman e kon”. Na a kaba fu a brifi fu en, Petrus e gi bun rai na den wan di e ’fruwakti a dei fu Yehovah èn di e hori bun na prakseri taki a dei dati o kon’.—2 Petr. 3:3, 10-12.
Piki tapu den aksi fu Bijbel:
1:19—Suma na a „mamanten stari”? O ten a opo, èn fa wi du sabi taki a sani disi pasa kaba? A „mamanten stari” na Yesus Krestes di e tiri leki kownu fu a Kownukondre fu Gado (Openb. 22:16). Na ini 1914, Yesus opo na fesi ala mekisani leki a Mesias Kownu, èn disi ben e sori taki wan nyun dei ben bigin. A transfigurâsi na wan fisyun di e meki sma si na fesi sortu glori nanga makti Yesus sa kisi leki kownu fu a Kownukondre. A sani disi e sori taki wi kan bribi a profeiti wortu fu Gado. Te wi e poti prakseri na a wortu dati, dan wi sa frustan sani moro krin, èn na so fasi wi e kon sabi taki a Mamanten stari opo.
2:4—San na „Tartarus”, èn o ten Gado fringi den trangayesi engel go drape? Tartarus e prenki a situwâsi fu den engel di Gado poti na strafu, èn libisma no de na ini a situwâsi disi. Den engel di de na ini Tartarus de na ini bigi dungru, fu di den no e frustan den tumusi moi sani di Gado o du. Den engel di de na ini Tartarus no abi nowan howpu gi a ten di e kon. Gado ben trowe den trangayesi engel disi na ini Tartarus na ini a ten fu Noa. Den engel disi o tan drape teleki den kisi pori.
3:17—Petrus ben taki dati den Kresten fu a ten dati ben ’sabi sani na fesi’. San a ben wani taki nanga den wortu dati? Soleki fa Petrus ben taki, dan nanga yepi fu santa yeye, en nanga tra Bijbel skrifiman ben kon sabi na fesi san ben o pasa na ini a ten di ben de na den fesi. Ma disi no ben wani taki dati den ben sabi ala sani. Dati meki den fosi Kresten no ben kon sabi finifini san ben o pasa. Den ben kon sabi soso den moro prenspari sani.
Sani di wi kan leri:
1:2, 5-7. Te wi e du tranga muiti fu kon abi moro bribi, fu horidoro, èn fu dini Gado nanga wi heri ati, dan dati sa yepi wi fu kisi „soifri sabi fu Gado èn fu Yesus”. A sani disi kan ’tapu wi tu fu tron sma di no e du noti èn di no e meki froktu’, baka di wi kisi a sabi dati.—2 Petr. 1:8.
1:12-15. Fu man tan „tanapu kánkan na ini a waarheid”, dan wi musu kisi leri ibri tron baka, neleki fa wi e kisi dati na den gemeente konmakandra fu wi, te wi e studeri, èn te wi e leisi Bijbel.
2:2. Wi musu luku bun taki wi no e du sani di sa gi Yehovah nanga en organisâsi porinen.—Rom. 2:24.
2:4-9. Te wi e luku den sani di Yehovah du na ini a ten di pasa, dan wi kan de seiker taki A „sabi fa fu frulusu sma di e dini en na wan getrow fasi te tesi miti den, ma a sabi tu fa fu libi onregtfardiki sma gi a krutudei, fu koti den puru”.
2:10-13. Aladi „den wan di kisi glori”, noso den Kresten owruman, abi swakifasi èn kan meki fowtu son leisi, toku wi no musu taki takru fu den.—Hebr. 13:7, 17.
3:2-4, 12. Te wi e poti bun prakseri na „den sani di den santa profeiti ben taki fositen, èn sosrefi a komando di unu kisi fu a Masra èn Frulusuman”, dan dati sa yepi wi fu tan hori na prakseri taki a dei fu Yehovah de krosibei.
3:11-14. Leki sma di ’e fruwakti a dei fu Yehovah èn di e hori bun na prakseri taki a dei dati o kon’, wi musu (1) ’tyari wisrefi na wan santa fasi’. Disi wani taki dati wi musu tan krin, wi musu tan abi wan krin denki, wi musu tan tyari wisrefi na wan fasi di fiti, èn wi musu tan anbegi Gado na wan fasi di a feni bun. (2) Wi musu abi a gwenti fu du sani di e sori taki wi na sma di „e dini Gado na wan getrow fasi”. Dati wani taki dati wi musu preiki a bun nyunsu fu a Kownukondre, èn wi musu meki disipel. (3) Wi musu tan „sondro flaka”. Dati wani taki dati wi no musu meki a grontapu disi abi krakti tapu a fasi fa wi e tyari wisrefi. (4) Wi musu de „sondro fowtu”. Dati wani taki dati wi musu du sani nanga wan krin denki. (5) Wi musu de „na ini vrede”. Dati wani taki dati wi musu de na ini vrede nanga Gado, nanga wi Kresten brada nanga sisa, èn nanga tra sma.