Juan ukat Judas libronakan aski yatichäwinakapa
Jehová Diosan Arupax jakkiriwa
Juan ukat Judas libronakan aski yatichäwinakapa
APÓSTOL Juanan kimsa cartanakapxa niya 98 maranwa Éfeso markan qillqasiwaypachäna, ukaxa qullan ajayump amuytʼayat kimsa qhip qhipa qillqatanakjamaw uñtʼasi. Nayrïri ukat payïri cartanakapanxa, qhanan sarnaqapxañapataki ukat Dios contra saytʼasiri jaqinakar saykatañatakiw cristianonakar chʼamañchtʼi. Ukat kimsïri cartapanxa, apóstol Juanax janiw chiqa yatichäwin sarnaqañatakik iwxtʼkiti, jan ukasti maynit maynikam yanaptʼasiñatakiw iwxtʼarakïna.
Judas —Jesusan taykap tuqit jilapaxa— niya 65 uka maranwa Palestina markan cartap qillqatayna. Uka cartapanxa, kunjamsa ñanqha amtani jaqinakax tama taypir mantapxatayna ukat kunjamsa cristiano masinakapax jupanakar saykatapxaspa ukwa sum iwxtʼi.Juanan kimsa cartanakaparu ukat Judasan cartapar istʼañaxa, jan waltʼäwinkkasas iyawsäwisan chʼullqi saytʼatäskakiñatakiw yanaptʼistani (Heb. 4:12).
QHANANA, MUNASIÑANA, IYAWSÄWINA SARNAQASKAKIÑÄNI
Juanax taqi khitinakatï Cristomp mayachtʼat Diosar luqtasipki ukanakaruw nayrïr cartap qillqäna ukat kunjamsa jupanakax Dios contra saytʼirinakar saykatapxaspa uk iwxtʼaraki, ukat kunjamsa chiqa yatichäwiru ukat kunatï chiqapäki ukarjam sarnaqapxañapatakiw iwxtʼarakïna. Qhanana, munasiñana ukat iyawsäwina sarnaqaskakiñax kunatsa wali wakiskirix uk qhanañcharakiwa.
“Jiwasatix qhanan jakstan, kunjämatix Diosax qhanankki ukhamxa, mayakïtanwa maynimpi maynimpisa” sasaw Juanax qillqäna. Diosatwa munasiñax juti, ukatwa apóstol Juanax akham saraki: “Munasiñasaw maynit maynikama” sasa. Ukhamarusa, ‘Diosan munasiñapaxa’ ‘mandamientonakapar phuqhañwa’ wiytistu, ukampis Jehová Diosaru, Aruparu ukat Yuqaparu “iyawsañasasti” ‘akapachar’ atipjañatakiw yanaptʼistu (1 Juan 1:7; 4:7; 5:3, 4).
Biblia tuqit jisktʼäwinakar qhanañchäwinaka:
2:2; 4:10. ¿Kunjamsa jiwasatakix mä sacrificiojam ‘Jesusax jakäwip luqtasiwayi’? Jesusax Diosampi sumankañasatakiw jakäwip luqtasiwayi, mä arunxa kunatï chiqapäki ukpum phuqawayi. Khitinakatï Diosar iyawsapktan ukanakaruw uka luqtasïwip laykux Diosax khuyaptʼayistaspa ukat juchanakasatsa pampacharakistu (Juan 3:16; Rom. 6:23).
2:7, 8. ¿Juanax kuna mandamientorus ‘qalltatpach utjkäna’ ukat ‘machaqa’ sasax sispachäna? Jilat kullakanakar munasiñata ukat jakäwis aptʼasirjamäkstan ukhasa munasiñ uñachtʼayasiskañakiwa, sasaw apóstol Juanax akan parlaskäna (Juan 13:34). ¿Kunatsa ‘qalltatpach utjkäna’ uka pachpawa sasin sispachäna? Kunattix 60 maranak janïr apóstol Juanax Diosan amuytʼayat nayrïr cartap qillqkäna ukhaw Jesusax uka mandamientxa jaytawayatayna. Ukatwa cristianonakjam sarnaqañ “qalltäwitpacha utjapkäyätamxa uka pachpawa” sasin jilat kullakanakarux säna. Ukampisa, uka mandamientox ‘machaqarakïnwa’ kunattix uka kamachixa janiw ‘jaqi masir jupa kikparjam munasiñatak’ parlkänti, jan ukasti jakäwip aptʼasirjamächixa munasiñ uñachtʼayaskakiñapawa, uka kasta munasiñatwa parli (Lev. 19:18; Juan 15:12, 13).
5:5-8. ¿Kunjamsa umasa wilasa ukat ajayusa ‘Jesusarux Diosan Wawapätapxa uñachtʼayäna’? Kunapachatï Jesusax bautisaskäna ukhaxa, Jehová Diosaw ajllit Yuqajawa sasin arsuwayatayna, ukhamatwa umaxa Jesusax Diosan Yuqapätapxa uñachtʼayäna (Mat. 3:17). Wilaxa, Jesusax jakäwip “taqinin qhispiyasiñap alañataki” luqtasiwayki uk sañ muni, Cristox Diosan Yuqapätap uñachtʼayarakiwa (1 Tim. 2:5, 6). Kunapachatï Jesusax bautisaskäna ukhaxa, qullan ajayux Jesusxaruw saraqanïna, uka ajayumpiw “askinak lurasa, usutanakar kʼumarachasa, ukhamarak supayan munañapan tʼaqhisiyatäkän ukanak kʼumarachasaraki” sarnaqäna, ukhamatwa qullan ajayux Jesusax Diosan Yuqapätap uñachtʼayarakïna (Juan 1:29-34; Hech. 10:38).
Yatichäwinaka:
2:9-11; 3:15. Mä cristianotï jilat kullakanakar munasiñap chhaqtayanixa, chʼamakan sarnaqani ukat janirakiw kawkir sarañs yatkaniti.
CHIQA YATICHÄWIN SARNAQASKAKIÑÄNI
Juanax aka arunakampiw payïr cartap qallti: “Naya chuymaniwa ajllit mamaru wawanakapampiru qillqanta” sasa. Yaqhip wawanakaparu ‘chiqana sarnaqiri jikxatasinwa’ jupax wal kusisïna (2 Juan 1, 4, MT)
Munasiñanïpxañamawa sasin jilat kullakanakar iwxtʼasinxa, Juanax akham sasaw qillqaraki: “Munasiñax Diosan mandamientonakaparjama jakañawa” sasa. Ukat ‘yatichäwin sallqxirinakata’ ukat ‘Cristo conträpki, MT’ ukanakat amuyasipxañapatakiw iwxtʼaraki (2 Juan 5-7).
Biblia tuqit jisktʼäwinakar qhanañchäwinaka:
1, 13, MT. ¿Khitis ‘ajllit mamaxa’? Apóstol Juanax inas mä warmit parlaskchïna, juparux Kiria sasaw sutichi, uka sutix griego arunxa ‘mama’ sañ muni. Jan ukax inas arknaqirinakan jan amuyapxañapatakix mä tamar uka sutimp suticharakchïna. Ukhamaspäna ukhaxa, uka maman wawanakapax tamankir jilat kullakanakäpxaspawa ukat ‘kullakapan wawanakapax’ yaqha tamankir jilat kullakanakäpxarakispawa.
Yatichäwinaka:
2, 4, MT. Aka ‘chiqa’ yatichäwinaka, mä arunxa, cristianonakataki Bibliat apstʼat taqi yatichäwinaka, uñtʼaña ukat ukar atinisiñaxa, wali wakiskiripuniw qhispiyasiñasatakixa (3 Juan 3, 4).
8-11. Janitï ‘Dios Awkisata ukhamarak Jesucristot’ ‘khuyapayasiñapa, samarañapa’ ukat jilat kullakanakasampi sum apasiña aptʼasiñ munkstanxa, kunjamäsktansa yupaychañ tuqitxa, uk “wal amuyasipxa[ñasa]” ukat “janirak Tatit Jesucriston yatichäwiparjam sarnaqki” ukanakatxa jithiqtañasawa (2 Juan 3).
‘DIOSAN CHIQA ARUNAKAP PARLÄWINXA’ YANAPTʼIRÏÑASAWA
Apóstol Juanax Gayo munat amigoparuw kimsïr cartap qillqi akham sasa: “Wawanakaxan Tatitumpi jakaskatap istʼasinxa wal kusista, janiw kunatsa ukham kusiskiristti” sasa (3 Juan 4).
“Munat jilata, walikpuni jilatanakamarux yanaptʼasktaxa, ukhamarak jan uñtʼatanakarus yanaptʼaskaraktaxa” sasaw Juanax Gayorux chʼamañchtʼi. “Ukatpï jiwasanakax jupanakar uñjañasaxa jupanakar yanaptʼañataki, Diosan chiqa arunakap parläwina” sasaw amtayarakistu (3 Juan 5-8).
Biblia tuqit jisktʼäwinakar qhanañchäwinaka:
11. ¿Kunatsa yaqhipanakax jan wal sarnaqapxi? Jesucriston yatichäwinakapar jan askirjam uñjapki ukanakaxa, Diosar janis uñtʼapkaspa ukat janis kunjamäkitix Jupax uks yatipkaspa ukhamäpxiwa. Diosax janis utjkaspa ukat jan wali luratanakapsa janis uñjkaspa ukham sarnaqapxaraki (Eze. 9:9).
Yatichäwinaka:
4, MT. Kunapachatï chʼullqi iyawsäwini jilat kullakanakax wayn tawaqunakar tama taypin “chiqan sarnaqapxatapata” uñjapxi ukhaxa, wal kusisipxi. Ukat kunapachatï awk taykanakax wawanakapar Jehová Diosar jakäwip katuyasipxañapatak yanaptʼapxi ukhaxa, walpun kusisipxaraki.
5-8. Tamanak tumptʼir jilatanaka, misioneronaka, Betel utana jan ukax sucursalanakan irnaqtʼapki ukat precursorjam irnaqtʼapki uka jilat kullakanakaw Jehová Diosaru ukat jilat kullakanakaparu munasitap laykuw wal irnaqtʼapxi. Jupanakan iyawsäwipax yatiqaskañawa ukatwa munasiñ chuymamp yanaptʼañasa.
9-12. Kuna askinaktï Demetrio jilatax lurkäna ukwa yatiqasiñasa, janiw Diótrefes jaqjamäñasäkiti, jupax jan walinakpun luräna.
‘DIOSAN MUNASIÑAPAN JAKASIPXAÑÄNI’
Khitinakatï jan wali amtampi tamar mantapki uka jaqinakaxa, “quejasiri ukhamarak kʼumirinakäpxiwa jupanakan kikpa amtäwinakap phuqhañak thaqapxi”. “Jachʼa jachʼa tukusaw parlapxi, ukasti jaqinakatxa sum parlapxi, ukhamat jupanakataki aski apsuñataki” sasaw Judasax säna (Judas 4, 16).
¿Kunjamsa cristianonakax jan walir wiytirïki ukanakar saykatapxaspa? “Munat jilatanaka, amtasipxam jumanakax nayratpach Tatit Jesucristosan apostolunakapax sapkäyätam ukanaka” sasaw Judasax säna. Ukat akham sas iwxtʼaskakiwa: “Diosan munasiñapan jakapxam” sasa (Judas 17-21).
Biblia tuqit jisktʼäwinakar qhanañchäwinaka:
3, 4. ¿Kunatsa Judasax “iyawsäw layku nuwasipxaña[pa]taki” cristianonakar wal chʼamañchpachäna? Kunattix ‘sallqxañatakiw ñanqha lurir jaqinakax’ tama taypir mantanipxatayna. “Uka ñanqha lurir jaqinakax Diosan khuyapayasiñapxa maysaruw uñtayapxi jan wali luräwinakapan jakañataki.”
20, 21. ¿Kunjamatsa “Diosan munasiñapan jaka[siskaksna]”? Aka kimsa luräwinakarjama: 1) ‘iyawsäwisan chʼaman saytʼatäsina’, ukatakix sapür Biblia liyisa ukat taqi chuyma yatiyir sarasarakiw ukham jikxatassnaxa; 2) ‘qullan ajayun chʼamapampirak Tatitut mayisi[sina]’, ukat 3) Jesucriston luqtasïwiparuw iyawsañasa, ukar iyawsatas laykukiw wiñay jakañ katuqsnaxa (Juan 3:16, 36).
Yatichäwinaka:
5-7. ¿Jan wali lurir jaqinakax Jehová Diosan jachʼa taripäwi urupat qhispipxaspati? Judasan kimsa uñachtʼäwiparjamaxa, janipuniw uka urut qhispiyasipkaspati.
8-10. Miguel arcangelatwa yatiqasiñasa ukat khitinakarutï Diosax irpirinakjam uttʼayki ukanakarus respetañasawa.
12. Dios contra saytʼirinakan kʼari munasiñapax jan waliruw purtʼayistaspa kunjamatix uma manqhan jan uñjat jachʼa qalax barcor jan walir puriyki ukhama. Kʼari yatichirinakax inas khuyaptʼayasirinakjamäpxchi, ukampisa jupanakax jan uman qinayjamäpxiwa, kunattix yupaychañ tuqitxa aynachtʼatäpxiwa. Uka kasta jaqinakaxa, jan achun jiwat quqanakjamäpxiwa. Ukanakax tʼunjatäpxaniwa, kunjamatï saphitpach jikʼsut quqanakax tʼunjatäki ukhama. Ukhamasti Dios contra saytʼirinakatxa jithiqtxañasawa.
22, 23. Chiqpach cristianonakaxa, kunatix ñanqhäki ukanakarux uñisipxiwa. Khitinakatï payachasipki ukanakar tʼunjaw urut qhispipxañapatakixa wali yatxattʼat jilat kullakanakaw yanaptʼapxaspa, yamas irpïr chuymaninakaw jukʼamp yanaptʼapxarakispa.
[28 janan fotonakapa]
Umasa ajayusa ukat wilasa ‘Jesusax Diosan Wawapätapwa uñachtʼayäna’