Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Malu manene a mu mikanda ya Yone ne mukanda wa Yuda

Malu manene a mu mikanda ya Yone ne mukanda wa Yuda

Dîyi dia Yehowa didi ne muoyo

Malu manene a mu mikanda ya Yone ne mukanda wa Yuda

MIKANDA isatu ya mupostolo Yone ivuaye mufunde mu Efeso pamuapa mu tshidimu tshia 98 idi munkatshi mua mikanda ya ndekelu ya mu Bible. Mu ibidi ya kumpala udi ukankamija bena Kristo bua kutungunuka ne kuenda mu munya ne bua kukandamena batontolodi. Mu muisatu, udi ubakankamija bua kuenda mu bulelela ne bua kuenza mudimu mu buobumue.

Yuda muakunyi wa Yezu wakafunda mukanda wende mu Palestine pamuapa mu tshidimu tshia 65, ne udi udimuija bena Kristo bua bantu babi badi babuele mu tshisumbu ne ubaleja mudibu mua kukandamena lungenyi luabu lubi. Tuetu balonde malu adi mu mikanda isatu ya Yone eyi ne wa Yuda netushale bakole mu ditabuja nansha mu ntatu.​—Eb. 4:12.

TUTUNGUNUKE NE KUENDA MU MUNYA NE MU DINANGA NE MU DITABUJA

(1 Yone 1:1–5:21)

Yone wakafundila tshisumbu tshionso tshia bena Kristo mukanda wende wa kumpala, ne udi ufilamu mibelu idi mua kubambuluisha bua kukandamena batontolodi ne kushala bashindame mu bulelela ne mu buakane. Udi wimanyina pa buimpe bua kutungunuka ne kuenda mu munya, mu dinanga ne mu ditabuja.

Mupostolo Yone wakafunda ne: “Bituenda mu munya, bu mudiye [Nzambi] mu munya, tudi tuikalangana ne buobumue.” Wakamba kabidi ne: “Tunangangane,” bualu dinanga ndifume kudi Nzambi. Padi ‘dinanga dia Nzambi’ ditusaka bua ‘kutumikila mikenji yende,’ tudi tutshimuna malu a pa buloba ku ‘ditabuja dietu’ kudi Yehowa Nzambi, Dîyi diende ne Muanende.​—1 Yone 1:7; 4:7; 5:3, 4.

Mandamuna a nkonko ya mu Bible:

2:2; 4:10—Mmunyi mudi Yezu muikale ‘mulambu wa kubuikila nawu mibi?’ Kubuikidila muntu mibi kudi kumvuija kumufuila luse bua apete ditalala. Yezu wakafila muoyo wende bu mulambu wa kubuikidila nawu mibi bua kukumbaja buakane bua Nzambi. Ku diambuluisha dia mulambu eu, Nzambi udi ufuila bantu badi bitabuja Yezu luse bua mibi yabu.​—Yone 3:16; Lomo 6:23.

2:7, 8—Mmukenji kayi udi Yone ubikila ne: “mukulukulu” ne ‘mupiamupia’? Yone udi wakula bua mukenji wa kunanga bana betu ne muoyo mujima. (Yone 13:34) Udi uubikila ne: ‘mmukulukulu’ bualu Yezu wakaufila bidimu 60 kumpala kua Yone kufundaye mukanda wende wa kumpala ku bukole bua nyuma muimpe. Nunku bena Kristo bakaupeta “ku tshibangidilu” kua buena Kristo buabu. Mukenji eu udi kabidi ‘mupiamupia’ bualu mmupite mukenji wa ‘kusua mukuetu bu mutudi badisue’ ne udi mua kutusaka too ne ku difuila bana betu.​—Lew. 19:18; Yone 15:12, 13.

3:2—Ntshinyi tshivua bena Kristo bela manyi ‘kabayi banji kumanya’? ne nnganyi wamonabu “bu mudiye”? Kabavua banji kumanya muikalabu pababishabu bua kuya mu diulu ne mibidi ya nyuma. (Filip. 3:20, 21) Kadi mbamanye ne: ‘Biamueneshibua Nzambi, nebikale bafuanangane nende bualu bua nebamumone bu mudiye’ mbuena kuamba ne: mu “nyuma.”​—2 Kol. 3:17, 18.

5:5-8—Mmunyi mudi mâyi ne mashi ne nyuma bimanyisha mudi ‘Yezu Muana wa Nzambi’? Mâyi avua mamanyishe mudi Yezu Muana wa Nzambi bualu pavuaye mutambule mu mâyi, Yehowa wakaleja mudiye witaba mudiye Muanende. (Mat. 3:17) Mashi a Yezu anyi muoyo wende uvuaye mufile ‘bu tshintu tshia kupikula natshi bantu bonso,’ akaleja mudi Yezu Muana wa Nzambi. (1 Tim. 2:5, 6) Nyuma muimpe wakaleja mudi Yezu Muana wa Nzambi pakamutulukilaye dîba divuaye mutambule ne kumuambuluisha bua kuya ‘wenda wenza malu mimpe, wondapa ukolesha bonso bakadi bakengeshibua kudi Diabolo.’​—Yone 1:29-34; Bien. 10:38.

Malongesha adi atutangila:

2:9-11; 3:15. Padi muena Kristo ulekela tshintu anyi muntu ubutula dinanga didiye nadi bua bena Kristo nende, udi wenda mu mîdima ne kena mumanye kudiye uya to.

TUTUNGUNUKE NE ‘KUENDA MU BUSHUWA’

(2 Yone 1-13)

Yone udi utuadija mukanda wende muibidi wamba ne: ‘Meme mukulu, ndi mufundile mukaji musungula kudi Nzambi ne bana bende.’ Udi uleja mudiye ne disanka bua mudiye musangane ‘bana bende bakuabu benda mu bushuwa.’​—2 Yone 1, 4.

Yeye mumane kubakankamija bua kunangangana, udi ufunda ne: ‘Edi ndinanga, bua tuetu tuende bu mudi mikenji yende.’ Udi kabidi ubambila bua kudimukila ‘muena mashimi ne mufuilakanyi ne Kristo.’​—2 Yone 5-7.

Mandamuna a nkonko ya mu Bible:

113—‘Mukaji musungula’ nganyi? Yone uvua mua kuikala wakula bua mukaji kampanda udiye ubikila ne: Kyria. Mu tshiena Greke Kyria udi umvuija ‘mukaji.’ Anyi uvua mua kuikala mufunde mu mipinganyi bua kuakula bua tshisumbu kampanda bua baluishi kabatshimanyi to. Bikalabi bivua nanku, bana ba mukaji eu bavua mua kuikala bena mu tshisumbu atshi ne ‘bana ba muanabu mukaji’ bavua mua kuikala bena mu tshisumbu tshikuabu.

7—‘Ndilua’ kayi dia Yezu didi Yone wakula mu mvese eu, ne mmunyi mudi bena mashimi ‘kabayi badijikula’? Yone kavua wakula bua ‘dilua’ dia Yezu dia matuku adi kumpala didi kadiyi dimueneka to. Kadi udi wakula bua pavuaye mulue pa buloba ne Nzambi mumuele manyi bua kuluaye Kristo. (1 Yone 4:2) Bena mashimi kabatu bitaba ne: Yezu uvua mulue pa buloba to. Pamuapa badi bela mpata ne: Yezu katu muanji kuikalaku peshi babenga ne: kavua mupete nyuma muimpe.

Malongesha adi atutangila:

24. Patudi tumanya bulelela anyi ‘bushuwa’ mbuena kuamba ne: malongesha onso a bena Kristo adi mu Bible ne tuatumikila, netusungidibue.​—3 Yone 3, 4.

8-11. Tuetu katuyi basue kujimija ‘ngasa, luse, ne ditalala bia kudi Nzambi Tatu ne kudi Yezu Kristo,’ ne dinanga dia bena Kristo netu tudi ne bua ‘kudilama’ bua kushala mu malongesha a Kristo ne kubenga bantu badi kabayi ‘bikala mu diyisha dia Kristo.’​—2 Yone 3.

TUIKALE BENZEJANGANYI ‘BA MUDIMU MU BUALU BUA BUSHUWA’

(3 Yone 1-14)

Yone mmufundile mulunda wende Gayo mukanda wende muisatu. Udi wamba ne: ‘Tshiena ne disanka didi dipita edi bunene, bua meme kumvua ne: Bana banyi badi benda mu bushuwa.’​—3 Yone 4.

Udi wela Gayo kalumbandi bua “mudimu wa lulamatu” uvuaye wenza wa kuambuluisha bena Kristo bavua balua kutangila tshisumbu. Udi wamba ne: ‘Butudi nabu mbua kusankidila bantu ba nunku, bua tuetu tulue benji nabu ba mudimu mu bualu bua bushuwa.’​—3 Yone 5-8.

Mandamuna a nkonko ya mu Bible:

11—Bua tshinyi bamue bantu batu benza malu mabi? Bu mudibu kabayi banyisha malongesha a Kristo, kabena bangata Nzambi ne mushinga to. Bu mudiye kayi umueneka badi benza malu anu bu ne: kena ubamona to.​—Yeh. 9:9.

14—“Balunda” badibu bakula muaba eu mbanganyi? “Balunda” kabena bumvuija anu bantu batudi bibidilangane nabu bikole to. Yone udi wakula muaba eu bua bena Kristo bonso.

Malongesha adi atutangila:

4. Bena Kristo bashindame mu ditabuja badi mu tshisumbu batu basanka bikole padibu bamona bansonga ‘benda mu bushuwa.’ Baledi badi pabu bumvua disanka dia bungi padibu bafikisha bana babu ku dilua bena Kristo.

5-8. Munkatshi mua bantu badi benza mudimu mukole bua kuambuluisha bena Kristo nabu anu bualu mbabanange ne mbanange Yehowa, mudi batangidi ba bijengu ne ba distrike, bamisionere, bena ku Betele ne ba mpanda-njila. Tudi ne bua kuidikija ditabuja diabu ne kubambuluisha.

9-12. Tudi ne bua kuidikija tshilejilu tshimpe tshia Demetelio ki ntshia Diotelefe uvua wambangana mêyi mabi ne ushiminyinangana malu to.

“NUDILAME MU DINANGA DIA NZAMBI”

(Yuda 1-25)

Yuda udi ubikila bantu badi babuele mu tshisumbu mu musokoko ne: ‘Batontolodi, bajanyanganyi, bantu badi benda bu mudi nkuka yabu. Mishiku yabu idi yakula mêyi manene a diambu.’​—Yuda 4, 16.

Ntshinyi tshidi bena Kristo ne bua kuenza bua kukandamena lungenyi lubi? Yuda udi wamba ne: ‘Bananga, nuvuluke mêyi akadianjilabu kuamba kudi bapostolo ba Mukalenge wetu Yezu Kristo.’ Wakamba kabidi ne: “Nudilame mu dinanga dia Nzambi.”​—Yuda 17-21.

Mandamuna a nkonko ya mu Bible:

3, 4—Bua tshinyi Yuda udi wambila bena Kristo bua ‘kuditshinta bikole bua ditabuja’? Bualu ‘bantu badi kabayi ba Nzambi bakabombelela mu tshisumbu mu musokoko.’ Bantu aba bavua ‘bandamuna ngasa wa Nzambi ku malu a masandi.’

20, 21—Mmunyi mutudi mua ‘kudilama mu dinanga dia Nzambi’? Tudi mua kudilama mu mishindu isatu eyi: 1) pa kukolesha ‘ditabuja dietu ditambe dia tshijila’ patudi ne tshibidilu tshia kudilongela Dîyi dia Nzambi ne patudi tuyisha ne tshisumi; 2) pa kusambila ne ‘nyuma muimpe’ anyi mu diumvuangana ne tshidiye utusaka bua kuenza; ne 3) kuikala ne ditabuja mu mulambu wa kupikula nawu bantu wa Yezu Kristo udi upetesha bantu muoyo wa tshiendelele.​—Yone 3:16, 36.

Malongesha adi atutangila:

5-7. Bantu babi badiku mua kunyema dinyoka dia Nzambi anyi? Bilondeshile bilejilu bisatu bidi Yuda ufila, kakuena mushindu wa kunyemabu to.

8-10. Tudi ne bua kulonda tshilejilu tshia Mikaele mfumu wa banjelu ne kunemeka bantu badi Nzambi mupeshe bukokeshi.

12. Batontolodi badi bamueneka bu badi bananga bena Kristo mbabi bua ditabuja anu bu mudi mabue adi masokome muinshi mua mâyi mabi bua matu anyi bua bantu badi bowela. Balongeshi ba dishima badi mua kumueneka bu bantu bimpe, kadi badi anu bu matutu adi kaayi ne mvula bualu kabena ne ditabuja. Bantu aba badi anu bu mitshi ya mu mushipu idi kayiyi ikuama bimuma. Kabutu nkabindile. Nanku mbimpe tubepuke.

22, 23. Bena Kristo balelela mbakine malu mabi. Bena Kristo badi bashindame mu ditabuja nangananga bakulu, badi bambuluisha ‘bantu badi bela mpata’ bua kupetululabu ditabuja diabu bua kubasungila mu kapia ka kabutu ka tshiendelele.

[Bimfuanyi mu dibeji 28]

Mâyi ne nyuma ne mashi bidi bimanyisha ne: ‘Yezu udi Muana wa Nzambi’