Leswi Hi Nga Swi Dyondzaka Eka Mariya

Xana u tshame u karhatiwa hi xiphiqo xo karhi kumbe u tikeriwa hi vutihlamuleri lebyi u byarhisiweke byona lebyi a wu nga byi langutelanga? Xana u titwa u karhele hikwalaho ka mintirho ya siku na siku leyi u yi endlaka leswaku u kuma mali yo tikhathalela? Kumbexana u un’wana wa vanhu va timiliyoni lava karhatekeke ni lava chuheke hileswi va bohekeke ku rhurha etikweni ra rikwavo kutani va ya va vahlapfa etikweni rimbe. Naswona xana u kona munhu loyi a nga si tshamaka a twa ku vava ni ku twa onge swilo hinkwaswo a swi pfuni nchumu endzhaku ko feriwa hi munhu loyi a n’wi rhandzaka?

XANA a wu swi tiva leswaku Mariya, mana wa Yesu, u langutane ni swiphiqo sweswo hinkwaswo? Kambe lexi tsakisaka u swi kotile ku swi hlula! I yini leswi hi nga swi dyondzaka eka yena?

I ntiyiso leswaku vanhu vo tala emisaveni hinkwayo va n’wi tiva Mariya. Sweswo a swi hlamarisi hikuva u hoxe xandla swinene leswaku swikongomelo swa Xikwembu swi hetiseka. Ku tlula kwalaho, Mariya u gandzeriwa hi vanhu va timiliyoni. Vanhu lava nghenaka Kereke ya Khatoliki va n’wi gandzela hileswi a nga Manana la rhandzekaka ni leswi a hi vekeleke xikombiso xo va ni ripfumelo, ntshembo ni ku va ni musa. Vanhu vo tala va dyondzisiwe leswaku Mariya i muvulavuleri wa vanhu eka Xikwembu.

Xana wena u n’wi teka njhani mana wa Yesu? Naswona xa nkoka swinene, xana Xikwembu xi n’wi teka njhani?

Ntirho Wo Hlawuleka

Mariya, n’wana wa Heli, a a ri Muisrayele loyi a a huma eka rixaka ra Yuda. Loko ku vulavuriwa hi yena ro sungula eBibeleni a ku ri malunghana ni xiendlakalo lexi nga tolovelekangiki. Ntsumi yi n’wi endzerile kutani yi ku eka yena: “Xewani, wena loyi a tsakeriweke swinene, Yehovha u na wena.” Eku sunguleni Mariya u karhatekile naswona u sungule “ku tivutisa leswaku loku ku nga va ku ri ku xeweta ka muxaka muni.” Kutani ntsumi yi n’wi byele leswaku u hlawuriwe ku endla ntirho wo hlawuleka ni lowu nga wa nkoka swinene wa ku tika, ku veleka ni ku kurisa N’wana wa Xikwembu.—Luka 1:26-33.

Hakunene nhwana loyi loyi a a nga tekiwanga a a byarhisiwe vutihlamuleri bya nkoka swinene! Xana u angule njhani? Mariya a nga ha va a tivutisile leswaku i mani loyi a a ta tshemba mhaka leyi. Xana ku tika kakwe a ku ta endla leswaku a tshikiwa hi Yosefa, wanuna loyi a a ta n’wi teka, kumbe a n’wi khomisa tingana emahlweni ka vanhu? (Deteronoma 22:20-24) A nga kanakananga ku amukela ntirho lowu wa nkoka swinene.

Ripfumelo leri tiyeke leri Mariya a a ri na rona ri n’wi susumetele ku endla ku rhandza ka Yehovha Xikwembu. A a tiyiseka leswaku U ta n’wi khathalela. Kutani u te: “Waswivo! Hlonga ra xisati ra Yehovha! Onge swi nga endleka eka mina hi ku ya hi leswi u swi tiviseke.” Mariya a a tiyimisele ku langutana ni swiyimo swo tika leswi a a ta hlangavetana na swona hikuva a a swi xiya leswaku ntirho wolowo a ku ri ndlela yo hlawuleka leyi a a ta dzunisa Xikwembu ha yona.—Luka 1:38.

Loko Mariya a byela Yosefa leswaku u tikile,  Yosefa u lave ku n’wi tshika. Wolowo wu ve nkarhi wo tika swinene eka vona. Bibele a yi vuli leswaku nkarhi wolowo wo tika wu teke nkarhi wo tanihi kwihi. Hambiswiritano, Mariya na Yosefa va fanele va tsake swinene loko ntsumi ya Yehovha yi humelele eka Yosefa. Ntsumi yoleyo leyi humaka eka Xikwembu yi hlamusele Yosefa hi ta ku tika ka Mariya loku nga tolovelekangiki, kutani yi n’wi lerisa leswaku a teka nsati wakwe a famba na yena ekaya.—Matewu 1:19-24.

Minkarhi Yo Tika

Namuntlha vamanana vo tala lava tikeke va heta tin’hweti to hlayanyana va ri karhi va lunghiselela siku leri va nga ta veleka ha rona, kutani na Mariya a nga ha va a endle tano. N’wana loyi a a ta n’wi veleka a a ta va mativula yakwe. Kambe swiendlakalo leswi nga languteriwangiki swi kavanyete makungu yakwe. Khezari Awugusto u lerise vanhu hinkwavo leswaku va ya tsarisa emitini leyi va velekiweke eka yona. Kutani Yosefa u fambe na Mariya loyi hi nkarhi wolowo a a ri ni tin’hweti ta kaye a tikile, va teka riendzo leri a ri lehe tikhilomitara ta kwalomu ka 150, kumbexana Mariya a gade mbhongolo! Muti wa Betlehema a wu tele hi vanhu lava a va tele ku ta tsarisa naswona Mariya a a lava ndhawu leyi nga exihundleni leswaku a ta veleka n’wana eka yona, kambe ndhawu yin’we ntsena leyi a yi sele a ku ri xitala xa tihanci. Swi fanele swi n’wi tikerile Mariya ku veleka n’wana exitaleni xa tihanci. Swi nga ha endleka leswaku a a khomiwe hi tingana a tlhela chuha.

Eminkarhini yoleyo ya mangava, Mariya u fanele a phofulele Yehovha leswi nga embilwini yakwe, a ri ni ntshembo wa leswaku u ta n’wi khathalela yena swin’we ni n’wana wakwe. Endzhakunyana ku fike varisi van’wana lava a va tele ku ta vona n’wana. Va vike leswaku tintsumi ti vule leswaku n’wana loyi i “Muponisi, loyi a nga Kreste Hosi.” Kutani ha hlaya: “Mariya a hlayisa marito lawa hinkwawo, a anakanyisisa ha wona embilwini yakwe.” U anakanyisise hi marito lawa kutani ma n’wi tiyisa.—Luka 2:11, 16-19.

Ku vuriwa yini hi hina? Na hina hi nga ha weriwa hi maxangu. Ku tlula kwalaho, Bibele yi vula leswaku “nkarhi ni xiendlakalo lexi nga languteriwangiki”  swi nga wela un’wana ni un’wana wa hina, swi endla leswaku hi langutana ni maxangu ni swiphiqo swihi na swihi evuton’wini bya hina. (Eklesiasta 9:11) Xana loko sweswo swi hi humelela ha hlundzuka kutani hi sola Xikwembu? Xana a swi nga ta antswa ku tekelela langutelo ra Mariya kutani hi tshinela eka Yehovha Xikwembu hi ku dyondza Rito rakwe, ku nga Bibele, ivi hi anakanyisisa hi leswi hi swi dyondzeke? Hakunene ku endla tano swi ta hi pfuna ku tiyisela miringo.

Ku Va Xisiwana Tlhelo Muhlapfa

Mariya na yena u langutane ni maxangu lama katsaka vusweti ni ku boheka ku rhurha ekaya hi xitshuketa. Xana u tshame u humeleriwa hi swiphiqo swo tano? Hi ku ya hi xiviko xin’wana, “hafu ya vaaki va misava—vanhu va kwalomu ka tibiliyoni tinharhu—va hanya hi mali leyi nga ehansi ka tidolara timbirhi hi siku,” naswona vanhu van’wana va timiliyoni va wa va pfuka leswaku va kuma mali ya ku ti khathalela hambileswi va tshamaka ematikweni lama vonakaka ma fuwile. Ku vuriwa yini hi wena? Xana ku tirha hi matimba leswaku u kumela ndyangu wa wena swakudya, swiambalo ni ndhawu yo tshama swa ku hlakata lerova minkarhi yin’wana u nga tivi leswaku u nga endla yini?

Bibele yi kombisa leswaku Yosefa na Mariya a va ri swisiwana. Hi swi tivisa ku yini sweswo? Swilo swin’wana leswi buku ya Evhangeli ya Matewu, Marka, Luka ni ya Yohane yi swi vulaka hi vatekani lava hileswaku endzhaku ka masiku ya 40 Mariya a veleke n’wana, yena na Yosefa va ye etempeleni va ya endla gandzelo leri a ri laveka, ku nga “magugurhwana mambirhi kumbe swituvana swimbirhi.” * (Luka 2:22-24) Gandzelo leri a ri endliwa ntsena hi vanhu lava nga swisiwana swo hetelela leswi a swi nga ta swi kota ku nyikela hi khuna. Kutani swi nga ha endleka leswaku a swi nga n’wi oloveli Yosefa na Mariya ku tikhathalela. Hambiswiritano, va swi kotile ku kurisa n’wana wa vona endyangwini lowu tsakeke. A swi kanakanisi leswaku a va rhangisa timhaka leti khumbaka vugandzeri bya Xikwembu.—Deteronoma 6:6, 7.

Endzhakunyana ka loko Yesu a velekiwile, vutomi bya Mariya byi tlhele byi cinca. Ntsumi yi byele Yosefa leswaku a teka ndyangu wakwe va balekela aEgipta. (Matewu 2:13-15) Se a ku ri ra vumbirhi Mariya a boheka ku suka endhawini leyi a a yi toloverile, kambe sweswi a a fanele a ya etikweni rimbe. Le Egipta a ku ri ni Vayuda vo tala, kutani swi nga ha endleka leswaku Mariya na Yosefa va tshame ni vanhu va ka vona. Hambiswiritano, ku tshama etikweni rimbe swi nga ha tika swi tlhela swi pfilunganya. Xana wena ni ndyangu wa wena mi van’wana va vanhu va timiliyoni lava rhurheke etikweni ra rikwenu kumbexana hikwalaho ko khathala hi vuhlayiseki bya vana va n’wina kumbe hileswi mi balekelaka khombo? Loko swi ri tano, u nga swi twisisa kahle swin’wana swa swiphiqo leswi Mariya a langutaneke na swona aEgipta.

Nsati La Tinyiketeleke Eka Xikwembu Tlhelo Manana

Mariya a ku vulavuriwi ngopfu ha yena eka tibuku ta Tievhangeli, handle ka timhaka leti vulavulaka hi ku velekiwa ka Yesu ni loko a ha ri ricece. Kambe ha swi tiva leswaku Mariya na Yosefa a va ri ni vana van’wana va tsevu. Sweswo swi nga ku hlamarisa. Hambiswiritano, xiya leswi tibuku ta Tievhangeli ti swi vulaka.

Yosefa a a ri xixima swinene lunghelo ro hlawuleka leri Mariya a a ri na rona ro veleka N’wana wa Xikwembu. Xisweswo, a nga hlanganyelanga masangu na yena loko Yesu a nga si velekiwa. Tsalwa ra Matewu 1:25 ri vula leswaku Yosefa “a nga n’wi tivanga ku fikela loko a veleka n’wana wa jaha.” Xiga lexi nge “ku fikela loko” eka ndzimana leyi xi kombisa leswaku endzhaku ka loko Yesu a velekiwile, Yosefa na Mariya va sungule ku hlanganyela masangu hi ndlela leyi tolovelekeke tanihi nuna ni nsati. Xisweswo, tibuku ta Tievhangeli ti vula leswaku Mariya u ve ni vana na Yosefa, va xinuna ni va xisati. Yakobo, Yosefa, Simoni na Yudasi a va ri vamakwavo va Yesu hi  manana. Vana vakwe va xisati a va ri vambirhi. (Matewu 13:55, 56) Hambiswiritano, vana lava va tikiwe hi ndlela leyi tolovelekeke. *

Mariya a a byi teka byi ri bya nkoka swinene vuxaka bya yena ni Xikwembu. Hambileswi Nawu a wu nga va pfumeleli vavasati leswaku va ya tlangela nkhuvo wa Paseka, Mariya a a tolovele ku famba na Yosefa enkhubyeni wolowo lembe ni lembe eYerusalema. (Luka 2:41) Lembe ni lembe vona swin’we ni ndyangu wa vona lowu a wu ya wu kula a va famba tikhilomitara ta kwalomu ka 300 ku ya ni ku vuya! Kambe a swi kanakanisi leswaku maendzo wolawo a ma va nkarhi lowu tsakisaka eka ndyangu lowu.

Vavasati vo tala namuntlha va tekelela xikombiso lexinene xa Mariya. Va tirha hi matimba handle ka vutianakanyi leswaku va hetisisa vutihlamuleri bya vona lebyi sekeriweke eMatsalweni. Hakanyingi vavasati lava tinyiketeleke va lehisa mbilu, va tiyisela ni ku titsongahata. Ku anakanyisisa hi langutelo ra Mariya swi va pfuna ku rhangisa timhaka leti fambisanaka ni vugandzeri bya Xikwembu ni vuxaka bya vona na xona, ku nga ri ku lava ku enerisa swilaveko swa vona vini ni ku hanya vutomi bya vulovolovo. Ku fana na Mariya va swi tiva leswaku ku gandzela Xikwembu swin’we ni vanuna va vona ni vana va vona swi tiyisa ndyangu.

Siku rin’wana loko Mariya na Yosefa va ri karhi va vuya enkhubyeni eYerusalema—kumbexana se va ri ni vana vo hlayanyana—va xiye leswaku Yesu loyi a a ri ni malembe ya 12 a a nga ri na vona. Xana u ehleketa leswaku Mariya a karhateke hi ndlela yihi loko a ri karhi a lava n’wana wakwe ku ringana masiku manharhu? Loko Mariya na Yosefa va hetelele va n’wi kumile etempeleni, Yesu u te: “Xana a mi nga swi tivi leswaku ndzi fanele ku va endlwini ya Tatana?” Xiviko xi vula leswaku Mariya u tlhele a “swi [hlayisa]  hi vukheta leswi [Yesu] a swi vuleke.” Mhaka leyi yi tlhela yi kombisa leswaku Mariya a a lava ku languta timhaka hilaha Xikwembu xi ti langutaka hakona. U anakanyisise swinene hi swilo hinkwaswo leswi humeleleke malunghana na Yesu. Swi nga ha endleka leswaku endzhaku ka malembe lama landzeleke, Mariya u hlamusele vatsari va tibuku ta Tievhangeli hi swiendlakalo leswi ni swin’wana swa vutomi bya Yesu loko a ha ri ntsongo.—Luka 2:41-52.

U Tiyiselele Maxangu Ni Ku Feriwa

Ku humelele yini hi Yosefa, tata wa Yesu wa muwundli? Endzhakunyana ka loko ku vulavuriwe katsongo ha yena eka xiendlakalo xin’wana loko Yesu a a ha ri ntsongo, Yosefa a ka ha vulavuriwanga ha yena eka tibuku ta Tievhangeli. Van’wana va ehleketa leswaku ku va ku nga ha vulavuriwi ha yena swi kombisa leswaku Yosefa u file emahlweninyana ko va Yesu a sungula ntirho wakwe wo chumayela. * Ku nga khathariseki leswaku ku nga ha va ku humelele yini, swi tikomba onge Mariya se a a ri noni loko Yesu a heta ntirho wakwe wo chumayela. Loko Yesu a ri kusuhi ni ku fa, u byarhise muapostola Yohane vutihlamuleri byo khathalela mana wakwe. (Yohane 19:26, 27) Yesu a a ta va a nga swi endlaka sweswo loko Yosefa a a ha hanya.

Mariya na Yosefa va langutane ni swilo swo tala! Va endzeriwe hi tintsumi, va balekele hosi leyi a yi ri ni tihanyi, va rhurhe minkarhi yo hlayanyana va tlhela va wundla ndyangu lowukulu. Va fanele va hete vusiku byo tala va tshame swin’we va bula hi Yesu, va tivutisa leswaku a a ta langutana na yini enkarhini lowu taka naswona va karhatekile hileswaku ndlela leyi a va n’wi letela ha yona a yi ri yinene kumbe e-e. Kutani hi xitshuketa Mariya u feriwe hi nuna.

Xana u feriwe hi nkataku? Xana wa ha twa ku vava ni ku nga tivi leswaku u ta endla yini hileswi u feriweke, hambileswi se ku hundzeke malembe yo tala? Hi nga tiyiseka leswaku ripfumelo ra Mariya ri n’wi chavelerile swin’we ni ku tiva leswaku vafi va ta pfuxiwa. * (Yohane 5:28, 29) Hambiswiritano, mhaka yoleyo leyi chavelelaka a yi swi herisanga swiphiqo swa Mariya. Ku fana ni vamanana vo tala namuntlha  lava nga riki na vanuna, se a a ri ni ntirho wo tika wo khathalela vana vakwe handle ko pfuniwa hi nuna wakwe.

Swa twisiseka ku pfumela leswaku Yesu u byarhe vutihlamuleri byo khathalela ndyangu wa ka vona endzhaku ka loko Yosefa a file. Loko vamakwavo va Yesu va ri karhi va kula, na vona a va ta pfuneta eku khathaleleni ka ndyangu wa ka vona. Loko Yesu “a ri ni malembe ya kwalomu ka 30 hi vukhale,” u siye ndyangu wa ka vona kutani a ya sungula ntirho wakwe wa ku chumayela. (Luka 3:23) Vatswari vo tala va tinyungubyisa va tlhela va karhateka loko vana va vona lava se va kuleke va suka ekaya. Vatswari va pfilunganyeka loko vana va vona va suka ekaya hikuva se a va tshame na vona nkarhi wo leha naswona a va ri ni vuxaka lebyikulu na vona. Xana va kona vana va wena lava sukeke ekaya leswaku va ya fikelela tipakani leti va tivekeleke tona? Xana wa tinyungubyisa ha vona kambe hi nkarhi lowu fanaka u navela onge va nga va va ri laha ekaya na wena? Kutani u nga yi twisisa ndlela leyi Mariya a nga ha vaka a titwe ha yona loko Yesu a suka ekaya.

Miringo Leyi Nga Languteriwangiki

Wun’wana wa miringo leyi Mariya a langutaneke na yona a a nga wu langutelanga nikatsongo. Loko Yesu a ri karhi a chumayela, vanhu vo tala va n’wi landzerile kambe vamakwavo vakwe a va n’wi landzelanga. Matsalwa ma ri: “Entiyisweni, vamakwavo a va nga ri kombisi ripfumelo eka yena.” (Yohane 7:5) A swi kanakanisi leswaku Mariya u va byele leswi ntsumi yi n’wi byeleke swona—leswaku Yesu a a ri “N’wana wa Xikwembu.” (Luka 1:35) Hambiswiritano, Yakobo, Yosefa, Simoni na Yudasi a va teka Yesu a ri makwavo wa vona lonkulu ntsena. Kutani Mariya ni vana vakwe a va ri ni mavonelo lama nga faniki etimhakeni ta vukhongeri.

Xana Mariya u hele matimba lerova a tshika ku pfuna vana vakwe leswaku va cinca langutelo leri a va ri na rona? Nikatsongo! Siku rin’wana loko Yesu a ri karhi a chumayela eGaleliya, u nghene endlwini yin’wana leswaku a ya dya kutani ntshungu wu hlengeletanile leswaku wu ta n’wi yingisa. I vamani lava a va yime ehandle va n’wi lava? A ku ri Mariya ni vamakwavo va Yesu. Kutani loko Yesu a ri ekusuhi ni le kaya ka vona, Mariya a a famba na yena naswona swi le rivaleni leswaku a a famba ni vana vakwe, kumbexana a ri ni ntshembo wa leswaku va ta cinca langutelo ra vona hi yena.—Matewu 12:46, 47.

Na wena u nga ha va u langutane ni xiphiqo xo ringeta ku landzela Yesu kasi swirho swin’wana swa ndyangu wa wena a swi swi lavi ku n’wi landzela. Sweswo swi nga ku heti matimba naswona u nga tshiki ku swi pfuna leswaku swi landzela Yesu! Vo tala ku fana na Mariya va lehise mbilu va khutaza swirho swa mindyangu ya vona ku ringana malembe yo tala emahlweni ko va swi cinca langutelo leri a swi ri na rona. Ku lehisa mbilu ko tano i ka nkoka eka Xikwembu, ku nga khathariseki leswaku vanhu va cinca langutelo ra vona kumbe a va ri cinci.—1 Petro 3:1, 2. 

 Ndzingo Lowukulu

Ndzingo wo hetelela lowu Mariya a hlangavetaneke na wona hilaha wu tsariweke hakona eMatsalweni, a swi kanakanisi leswaku wu n’wi tshove mbilu. U vone n’wana wakwe la rhandzekaka a fa hi ndlela leyi vavaka swinene endzhaku ka loko a fularheriwe hi vanhu va ka vona. Rifu ra n’wana ri hlamuseriwa tanihi “ku lahlekeriwa lokukulu,” “rifu leri tsemaka nhlana,” ku nga khathariseki leswaku n’wana wa kona a a ha ri ntsongo kumbe se a a kurile. Hilaha swi profetiweke hakona eka makume ya malembe lama hundzeke, Mariya u titwe onge u tlhaviwe hi banga!—Luka 2:34, 35.

Xana Mariya u pfumelele ndzingo lowu wo hetelela wu n’wi tshova mbilu kumbe wu tsanisa ripfumelo leri a a ri na rona eka Yehovha? Doo! Bibele yi tlhela yi vulavula hi Mariya loko a ri ni vadyondzisiwa va Yesu, a ri karhi a “phikelela exikhongelweni” na vona. Naswona a a nga ri yexe. A a ri ni vana vakwe van’wana lava hi nkarhi wolowo se a va pfumela eka makwavo wa vona. Hakunene sweswo swi fanele swi n’wi chavelerile Mariya! *—Mintirho 1:14.

Mariya u ve ni vutomi lebyi enerisaka tanihi wansati tlhelo manana wo tshembeka. U humeleriwe hi swiendlakalo swo tala leswi tsakisaka loko a ri karhi a tirhela Xikwembu. U hlule swiphiqo ni miringo yo tala. Loko hi va ni swiphiqo leswi hi nga swi langutelangiki kumbe loko hi karhateka hi swiphiqo swa ndyangu, hi nga dyondza eka xikombiso xakwe xo tshama a tshembekile eka Xikwembu ku nga khathariseki swiphiqo swo tala leswi a langutaneke na swona.—Vaheveru 10:36.

Kambe ku nga vuriwa yini hi leswi Mariya a endliwaka xifaniso lexi gandzeriwaka? Xana leswi Bibele yi swi vulaka hi ntirho wo hlawuleka lowu Mariya a wu endleke swi nyika vanhu xivangelo xo va va n’wi gandzela?

[Tinhlamuselo ta le hansi]

[Bokisi/Xifaniso lexi nga eka tluka 6]

 Xana Yesu A A Ri Na Vona Vamakwavo Va Xinuna Ni Va Xisati?

Ina, a a ri na vona. Vafundhisi van’wana va ringete ku kaneta ntiyiso wolowo hambileswi tibuku ta Tievhangeli ti swi vulaka hi ku kongoma minkarhi yo hlayanyana leswaku Yesu a a ri ni vamakwavo. (Matewu 12:46, 47; 13:54-56; Marka 6:3) Hambiswiritano, vakambisisi va Bibele va hlamusele tinhla timbirhi malunghana ni tidyondzo ta leswaku Mariya a nga velekanga vana van’wana handle ka Yesu. Yo sungula, ku ni xivangelo lexi endlaka leswaku tidyondzo toleto ti dyondzisiwa—va lava ku seketela dyondzo leyi veke kona endzhaku ka nkarhi ya leswaku Mariya u tshame a ri nhwana vutomi byakwe hinkwabyo. Ya vumbirhi, loko tidyondzo teto ti kambisisiwa hi vukheta a ti khorwisi naswona a ti na xisekelo.

Hi xikombiso, yin’wana ya tidyondzo teto yi vula leswaku lava a va vuriwa “vamakwavo” va Yesu a va ri vana va Yosefa lava a va kumeke ni nsati wakwe wo sungula. Dyondzo leyi a yi sekeriwanga helo hikuva entiyisweni sweswo a swi ta endla leswaku Yesu a nga vi na yona mfanelo ya ku va mativula la nga ta va mudyandzhaka wa mfumo wa Davhida.—2 Samuwele 7:12, 13.

Dyondzo yin’wana i ya leswaku vamakwavo volavo entiyisweni a va ri vazala va Yesu, hambileswi Matsalwa ya Xigriki ma tirhisaka marito lama nga faniki loko ma vulavula hi “makwavo,” “muzala” ni “xaka.” Kutani mukambisisi Frank E. Gaebelein u vula leswaku tidyondzo teto ta vafundhisi a ti twali. U gimete a ku: “Nhlamuselo leyi tolovelekeke swinene ya rito leri nge ‘vamakwavo’ . . . hi leyi kombetelaka eka vana va xinuna va Mariya na Yosefa kutani sweswo swi vula leswaku i vamakwavo va Yesu hi manana.”

[Bokisi leri nga eka tluka 7]

 U Ve Ni Xivindzi Xo Cinca Vukhongeri Byakwe

Vatswari va Mariya a va ri Vayuda naswona a a ri xirho xa vukhongeri bya Xiyuda. A a ya esinagogeni leyi a yi ri endhawini ya ka vona, hilaha ndhawu leyi Vayuda a va gandzela eka yona a yi vitaniwa hakona, naswona a a ya etempeleni le Yerusalema. Hambiswiritano, loko Mariya a ya a swi twisisa kahle swikongomelo swa Xikwembu, u xiye leswaku Xikwembu a xi nga ha byi amukeli vukhongeri bya rikwavo. Vafundhisi va vukhongeri bya Xiyuda va dlaye N’wana wakwe, ku nga Mesiya. Loko va nga si n’wi dlaya, Yesu u te eka vona: “Maswivo! Yindlu ya n’wina yi tshikeriwa n’wina.” (Matewu 23:38) Xikwembu a xi nga ha byi amukeli vukhongeri lebyi Mariya a kuleleke eka byona.—Vagalatiya 2:15, 16.

Loko ku simekiwa vandlha ra Vukreste, swi nga ha endleka leswaku Mariya a a ri ni malembe ya kwalomu ka 50. Xana a a ta endla yini? Xana u vule leswaku leswi a kuleleke eka vukhongeri bya Xiyuda a nge swi koti ku byi cinca? Kumbe, xana u vule leswaku leswi se a kuleke a nge he swi koti ku dyondza mindhavuko ya vukhongeri byin’wana? A swi tano nikatsongo! Mariya a a swi tiva leswaku Xikwembu se a xi amukela vandlha ra Vukreste kutani u ve ni xivindzi xo cinca vukhongeri byakwe.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 5]

Va balekela aEgipta tanihi vahlapfa

[Xifaniso lexi nga eka tluka 8]

Ndzingo wo vava swinene lowu manana a nga langutanaka na wona