I Xikwembu Ntsena Lexi Nga Ponisaka Misava

“NDZALAMA YO VANGAMA YA MUVALA WA WASI NI WO BASA.” Yoleyo i ndlela leyi Edgar Mitchell, la fambaka hi michini leyi yaka empfhukeni, a yi hlamuseleke ha yona misava ya hina hilaha a yi voneke hakona exibakabakeni lexi nga munyama.

Xikwembu xi endle matshalatshala lamakulu loko xi ri karhi xi lunghiselela misava leyi leswaku yi va kaya ra vanhu. Swilo leswi xi swi tumbuluxeke swi susumetele tintsumi ku huwelela “hi ntsako.” (Yobo 38:7) Na hina hi ni swivangelo swo tsaka endzhaku ko dyondza hi swihlamariso leswi nga eka pulanete leyi. Laha misaveni ku ni mafambiselo yo tala lama rharhanganeke lama endlaka leswaku vanhu ni swimilana swi kota ku hanya eka yona. Fambiselo rin’wana leri dumeke swinene, swimilana swa rihlaza swi tirhisa ku vonakala ka dyambu, khaboni-dayokisayidi leyi nga emoyeni ni mati leswaku swi endla swakudya. Endlelo leri ri humesa okisijini exibakabakeni leyi nga ya nkoka swinene leswaku hina vanhu hi kota ku hanya.

Bibele yi kombisa leswaku Xikwembu xi nyike munhu vutihlamuleri byo langutela misava. (Genesa 1:28; 2:15) Hambiswiritano, leswaku fambiselo ra swilo hinkwaswo emisaveni ri tshamiseka, munhu a a fanele a va ni langutelo lerinene. Entiyisweni, a a fanele a rhandza misava leyi nga kaya rakwe. A a fanele a hisekela ku hlayisa misava yoleyo leswaku yi tshama yi sasekile. Kambe munhu a a nyikiwe ntshunxeko wa ku tihlawulela leswi a lavaka ku swi endla, kutani loko a swi lava a a ta hlawula ku ka a nga yi hlayisi. Naswona u hlawule ku endla tano. Ku nga khathali ka munhu ni makwanga swi endle leswaku ku va ni vuyelo byo biha.

Swin’wana swa swiphiqo swa kona hi leswi: (1) Ku tsemeleriwa ka mirhi emakhwatini swi endla leswaku misava yi nga ha swi koti ku tswonga khaboni-dayokisayidi, xisweswo ku va ni maxelo lama nga ni khombo swinene. (2) Ku tirhisiwa ka chefu leyi dlayaka switsotswana hi ndlela leyi tlulaka mpimo ku dlaya switsotswana leswi endlaka mintirho ya nkoka emisaveni, yo fana ni ku rhwala vuluva bya swivulwa swa swimilana swi byi yisa eka swivulwa swin’wana leswaku swi humesa mbewu. (3) Ku phasa ngopfu tinhlampfi ni ku thyakisiwa ka malwandle ni milambu hi tikhemikhali hi swona swi endlaka leswaku tinhlampfi ti hunguteka. (4) Ku tirhisiwa ka swilo swa nkoka swa misava hi ndlela ya makwanga swi endla leswaku swilo sweswo swi hela lerova xitukulwana lexi taka a xi nge he kumi nchumu naswona ku vuriwa leswaku swi endla leswaku maxelo ma va lama hisaka swinene. Vanhu van’wana lava hlayisaka swilo swa ntumbuluko va vula leswaku ayisi leyikulu leyi funengeteke tintshava ni leyi nga elwandle yi karhi ya n’oka endhawini ya le Arctic ni le Antarctic hikwalaho ka maxelo lama hisaka swinene.

Leswi timhangu ta ntumbuluko ti tinyikaka matimba, van’wana va nga ha vula leswaku misava ya tirihisela, yi vangela vanhu maxangu. Xikwembu xi hi nyike misava leswaku hi tshama eka yona mahala. (Genesa 1:26-29) Hambiswiritano, swilo leswi endlekaka emisaveni namuntlha swi kombisa leswaku vanhu vo tala a va na mhaka ni ku khathalela misava leyi nga kaya ra vona ro saseka. Ematshan’weni ya sweswo, vanhu va khomekile hi ku tiendlela swilo swa vona vini ni mintirho ya vona ya vutianakanyi. Entiyisweni, va tikombise va ri vahiri vo biha—“lava onhaka misava” hilaha swi profetiweke hakona eka Nhlavutelo 11:18.

Vuprofeta bya Bibele byi kombisa leswaku Yehovha, Xikwembu xa Matimba Hinkwawo, Mutumbuluxi wa mafambiselo lama endlaka leswaku vanhu ni swimilana swi kota ku hanya, u vule leswaku nkarhi wa leswaku a “susa” vahiri vo biha se wu fikile. (Sofaniya 1:14; Nhlavutelo 19:11-15) Loko vanhu va nga si onha misava hi ku helela, Xikwembu xi ta teka goza ku nga ri khale, hi nkarhi lowu hina hi nga wu langutelangiki. * (Matewu 24:44) Hakunene, i Xikwembu ntsena lexi nga ponisaka misava.

[Nhlamuselo ya le hansi]