Nahibalo Ka Ba?

Unsay panglantaw sa Diyos sa pagkalangkit sa mga Israelitas sa astrolohiya?

Sumala sa usa ka diksiyonaryo, ang astrolohiya mao “ang pagtuon sa paglihok sa mga planeta, adlaw, bulan, ug mga bituon tungod kay gituohan nga kini makaapektar sa kinabuhi sa mga tawo.” Sa panan-aw sa mga tawo, ang posisyon sa mga bituon o mga konstelasyon daw mausab samtang ang yuta nagbiyo sa adlaw matag tuig. Sukad pa sa karaang panahon, ang mga tawo naniid na sa pag-usab-usab sa posisyon sa mga bituon kay para nila kini dakog kahulogan.

Ang astrolohiya lagmit nagsugod sa karaang Babilonya, diin ang mga tawo nagsimbag mga bituon ug mga konstelasyon. Kini nga pagsimba gisagop usab sa mga Israelitas sa dihang mibiya sila sa matuod nga pagsimba. Gani, sa paghari ni Haring Josias sa Juda, kaylap na ang astrolohiya sa maong nasod. Dayag kaayo kon unsay panglantaw sa Diyos niana. Sumala sa Balaod ni Moises, nga gisulat gatosan ka tuig una pa sa maong panahon, ang tawo nga mosimba sa mga bituon pagapatyon.—Deuteronomio 17:2-5.

Gireporma ni Haring Josias ang paagi sa pagsimba sa mga taga-Judea. Usa sa iyang gihimo mao ang pagdili sa paghalad “sa adlaw ug sa bulan ug sa mga konstelasyon sa zodiac ug sa tanan nga panon sa mga langit.” Sumala sa Bibliya, gibuhat kana sa hari tungod kay gusto niyang ‘mosunod kang Jehova ug motuman sa Iyang mga sugo.’ (2 Hari 23:3-5) Kana maoy sumbanan hangtod sa atong panahon alang niadtong gustong mosimba sa Diyos sa “espiritu ug kamatuoran.”—Juan 4:24.

Kinsa ang “Mga Anak nga Lalaki ni Zeus” nga gihisgotan sa Buhat 28:11?

Ang basahon sa Buhat naghisgot nga sa dihang si apostol Pablo miadto sa Roma, siya misakayg barko gikan sa Malta paingon sa Puteoli. Sa dulong niining barkoha may linilok nga kahoy nga pormag duha ka tawo nga gitawag ug “Mga Anak nga Lalaki ni Zeus.” (Buhat 28:11) Daghang mga maglalawig ug biyahedor kaniadto ang naggamit sa maong larawan.

Sumala sa Grego ug Romanong mitolohiya, si Zeus (nga nailhan usab nga Jupiter) ug si Leda may kaluhang mga anak, si Castor ug si Pollux. Gawas pa sa ubang mga katakos sa “Mga Anak nga Lalaki ni Zeus,” sila giisip nga hanas kaayong mga marinero nga makahimo sa pagkontrolar sa hangin ug mga balod. Busa, sila gisimba ingong patron sa mga maglalawig. Ang mga maglalawig maghalad kanila, ug kon magdaot ang panahon sila mosangpit kanila alang sa proteksiyon. Ang mga tawo nagtuo nga kining kaluha nga diyos magpakita ug magpasundayag sa ilang gahom ingong santilmo nga motungha usahay diha sa palo sa mga barko kon dunay bagyo.

Ang pagsimba kang Castor ug Pollux kaylap kaayo sa mga Grego ug mga Romano, ug ang usa ka karaang reperensiya naghisgot nga kining matanga sa pagsimba makaplagan usab sa distrito palibot sa Cyrene, Amihanang Aprika. Kanang lugara dili layo sa Alexandria, Ehipto, nga maoy gigikanan sa barko nga gihisgotan sa Buhat.

[Hulagway sa panid 9]

Bato nga gikulitag hulagway ni Haring Nazimaruttash ug sa mga konstelasyon

[Hulagway sa panid 9]

Sensilyo nga denario nga dunay hulagway sa “Mga Anak nga lalaki ni Zeus,” 114-113 B.C.E.

[Picture Credit Line sa panid 9]

Stela: Réunion des Musées Nationaux/Art Resource, NY; coin: Courtesy Classical Numismatic Group, Inc./cngcoins.com