Ze Nukun Towe Do Ale lọ Ji
Ze Nukun Towe Do Ale lọ Ji
“Yẹn to whinwhlẹndo nado jẹ fie ohia lọ te hlan ale.”—FLP. 3:14.
1. Ale tẹwẹ yin zizedonukọnna apọsteli Paulu?
Apọsteli Paulu, he sọ yin yinyọnẹn taidi Saulu Talsu tọn, wá sọn whẹndo he diyin de mẹ. E mọ nuplọnmẹ sinsẹ̀n tọgbo etọn lẹ tọn yí sọn Gamalieli Osẹ́n plọnmẹtọ nukundeji lọ dè. (Owalọ 22:3) Dotẹnmẹ lọ hùndonuvo na Paulu nado tindo nuhe gbẹtọ lẹ nọ pọnhlan taidi agbasazọ́n dagbe de; ṣogan e jo sinsẹ̀n enẹ do bo lẹzun Klistiani. Gbọnmọ dali, e ze nukun do ale ogbẹ̀ mavọmavọ tọn he yin zizedonukọnna ẹn lọ ji—enẹ wẹ nado lẹzun ahọlu po yẹwhenọ he ma na kú gbede po to Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn mẹ to olọn mẹ. Ahọluduta enẹ na dugán do paladisi aigba tọn ji.—Mat. 6:10; Osọhia 7:4; 20:6.
2, 3. Nukun tẹwẹ Paulu yí do pọ́n ale gbẹninọ to olọn mẹ tọn?
2 Nado do obá he mẹ e yọ́n pinpẹn ale enẹ tọn jẹ hia, Paulu dọmọ: “Nuhe yin ale hlan mi lẹ, ehelẹ wẹ yẹn ko hia do onú gúgú mẹ na Klisti. Mọwẹ nugbo, yẹn ko lẹn onú lẹpo do onú gúgú na whanpẹ oyọnẹn Klisti Jesu Oklunọ ṣie tọn; na mẹhe yẹn to oyà gúgú onú lẹpo tọn ji, yẹn sọ hia yé di [ogbó], na yẹn nido duale Klisti tọn.” (Flp. 3:7, 8) Nuhe mẹsusu nọ pọnhlan taidi nujọnu—yèdọ ogántẹn, adọkun, agbasazọ́n, yindidi—wẹ Paulu pọ́n taidi ogbó to whenuena e ko yọ́n nugbo lọ gando lẹndai Jehovah tọn na gbẹtọvi lẹ go.
3 Sọn whenẹnu, nuhe yin nujọnu hugan to nukun Paulu tọn mẹ wẹ oyọnẹn họakuẹ Jehovah po Klisti po tọn, he go Jesu donù to whenuena e hodẹ̀ hlan Jiwheyẹwhe dọmọ: “Ehe wẹ ogbẹ̀ madopodo, dọ yé ni yọ́n hiẹ ṣokẹdẹ Jiwheyẹwhe nugbo, podọ ewọ mẹhe hiẹ dohlan, yèdọ Jesu Klisti.” (Joh. 17:3) Ojlo vẹkuvẹku Paulu tọn nado tindo ogbẹ̀ mavọmavọ họnwun to nuhe e dọ to Filippinu lẹ 3:14 mẹ dọmọ: “Yẹn to whinwhlẹndo nado jẹ fie ohia lọ te hlan ale oylọ daho Jiwheyẹwhe tọn to Klisti Jesu mẹ.” Mọwẹ, e ze nukun etọn do ale ogbẹ̀ mavọmavọ olọn mẹ tọn lọ ji, taidi dopo to mẹhe na dugán to Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn mẹ lẹ mẹ.
Gbẹninọ Kakadoi to Aigba Ji
4, 5. Ale tẹwẹ yin zizedonukọnna gbẹtọ livi susu he to ojlo Jiwheyẹwhe tọn wà to egbehe lẹ?
4 Suhugan mẹhe de nado wà ojlo Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn nọ mọdọ e jẹ dọ yé ni dovivẹnu nado mọ ale ogbẹ̀ mavọmavọ tọn yí to aihọn yọyọ Jiwheyẹwhe tọn mẹ. (Ps. 37:11, 29) Jesu hẹn mí deji dọ todido enẹ na mọ hẹndi dandan. E dọmọ: “Donanọ wẹ homẹmimiọnnọ lẹ; na yé na dugu aigba tọn.” (Mat. 5:5) Jesu lọsu na ede wẹ omẹ tintan he dugu aigba tọn kẹdẹdile Psalm 2:8 dohia do, podọ gbẹtọ 144000 na dugán hẹ ẹ to olọn mẹ. (Dan. 7:13, 14, 22, 27) Lẹngbọ devo he na nọgbẹ̀ to aigba ji lẹ na “dugu” adà aigba ji Ahọluduta he ‘yè ko wleawu etọn dai na yé sọn dòdó aihọn tọn’ lọ tọn. (Mat. 25:34, 46) Podọ mí deji dọ ehe na mọ hẹndi, na Jiwheyẹwhe, he dopagbe etọn “ma nọ dolalo.” (Titu 1:2) Mí sọgan tindo jide dopolọ he nkọ Jọṣua tindo to hẹndi opagbe Jiwheyẹwhe tọn lẹ mẹ to whenuena e dọna Islaelivi lẹ dọmọ: “Onú dopo ma gbòpò sọn onú dagbe he OKLUNỌ Jiwheyẹwhe mìtọn dọ gbọn mì dali lẹ de mẹ; popolẹpo wẹ ṣẹ hlan mì, onú dopo ma gbòpò to e mẹ gba.”—Jọṣ. 23:14.
5 Gbẹninọ to aihọn yọyọ Jiwheyẹwhe tọn mẹ ma na taidi aihọn egbehe tọn he nọ hẹn apọṣimẹ gba. E na gbọnvo taun: awhàn, sẹ́nhẹngba, ohẹ́n, whẹdida mawadodo, azọ̀n, po okú po, ma na tin ba. To whenẹnu, gbẹtọ lẹ na tindo agbasalilo pipé bo nasọ nọgbẹ̀ to aigba he ko yin didiọzun paladisi de ji. To ojlẹ enẹ mẹ, gbẹninọ na hẹn pekọ wá hugan nuhe mí donukun. Mọwẹ, azán dopodopo na hẹn homẹhunhun susu wá na gbẹtọvi lẹ to whenẹnu. Ale jiawu nankọ die!
6, 7. (a) Nawẹ Jesu do nuhe mí sọgan donukun dọ e na jọ to aihọn yọyọ Jiwheyẹwhe tọn mẹ hia gbọn? (b) Nawẹ mẹhe ko kú lẹ lọsu na yin dotẹnmẹna nado bẹ gbẹzan yọyọ de jẹeji gbọn?
6 To whenuena Jesu tin to aigba ji, Jiwheyẹwhe na ẹn huhlọn gbọn gbigbọ wiwe Etọn dali nado do onú jiawu he na wá jọ to aigba blebu ji to aihọn yọyọ lọ mẹ lẹ hia. Di apajlẹ, Jesu dọna dawe he ko kúsẹ́ na owhe 38 de nado zinzọnlin. Biblu dohia dọ dawe lọ wàmọ. (Hia Johanu 5:5-9.) To nujijọ devo whenu, Jesu dukosọ hẹ “dawe nukuntọ́nnọ de sọn ajimẹ etọn” bo hẹnazọ̀ngbọna ẹn. To nukọn mẹ, Falesi lẹ kanse dawe lọ mẹhe hẹnazọ̀ngbọna ẹn, bọ e gblọn dọmọ: “Sọn dòdó aihọn tọn yè ma ko sè dọ, mẹde hùn nukun mẹhe yè ji nukuntọ́nnọ de tọn gbede. Eyin dawe ehe ma tin sọn Jiwheyẹwhe dè . . . , e ma sọgan wà nudepope.” (Joh. 9:1, 6, 7, 32, 33) Jesu penugo nado wà ehe lẹpo na Jiwheyẹwhe wẹ na ẹn huhlọn wutu. Fidepope he Jesu yì, e nọ “hẹnazọ̀ngbọna yé he jlo azọ̀nhẹngbọ lẹ.”—Luku 9:11.
7 E ma yindọ Jesu penugo nado hẹnazọ̀ngbọna awutunọ po sẹkunọ lẹ po kẹdẹ wẹ gba, ṣigba e sọ penugo nado fọ́n oṣiọ lẹ. Di apajlẹ, viyọnnu owhe 12 mẹvi de kú bọ enẹ hẹn awubla daho wá na mẹjitọ etọn lẹ. Ṣigba Jesu dọmọ: “Viyọnnu, yẹn dọhlan we, fọ́n”! Podọ e sọ fọ́n! Be hiẹ sọgan yí nukun homẹ tọn do pọ́n nuhe na ko yin numọtolanmẹ mẹjitọ viyọnnu lọ tọn po mẹhe tin to finẹ lẹ po tọn ya? (Hia Malku 5:38-42.) To aihọn yọyọ Jiwheyẹwhe tọn mẹ, “avò” na vò, kavi aglinjijẹ daho na tin to whenuena gbẹtọ liva susu lẹ na yin finfọnsọnku, na “fọnsọnku dodonọ lẹ tọn, po mawadodonọ lẹ po tọn de na tin.” (Owalọ 24:15; Joh. 5:28, 29) Yé na yin dotẹnmẹna nado bẹ gbẹzan yọyọ de jẹeji po nukundido lọ po nado to gbẹnọ zọnmii, yèdọ kakadoi.
8, 9. (a) Etẹwẹ na jọ do ylando he mí dugu etọn sọn Adam dè go to Gandudu Owhe Fọtọ́n Klisti tọn whenu? (b) Dodonu tẹ ji wẹ oṣiọ lẹ na yin whẹdana te?
8 E ma yin dandan dọ mẹhe na yin finfọnsọnku lẹ ni yin vivasudo gba. Omẹ ehelẹ ma na yin whẹgbledo na ylando he yé ko wà whẹpo do kú lẹ wutu gba. (Lom. 6:7) Taidi ale avọ́sinsan ofligọ lọ tọn, mẹjidugando tonusetọ Ahọluduta lọ tọn lẹ na yin hinhẹn jẹ pipé kọ̀n vudevude bo na vò mlẹnmlẹn sọn nuyiwadomẹji ylando Adam tọn lẹpo si to godo mẹ to Gandudu Owhe Fọtọ́n Klisti tọn glọ. (Lom. 8:21) Jehovah “na ze okú mì to awhàngbigba mẹ; Oklunọ JIWHEYẸWHE nasọ súnsún dasin sọn nukun lẹpo mẹ.” (Isa. 25:8) Ohó Jiwheyẹwhe tọn sọ dọ dọ ‘owe-hihá lẹ na yin hùnhùn,’ he dohia dọ mẹhe na nọgbẹ̀ to ojlẹ enẹ mẹ lẹ na mọ nudọnamẹ yọyọ lẹ yí. (Osọhia 20:12) To whenuena aigba na lẹzun paladisi, “mẹhe to aihọn mẹ lẹ na plọn dodo.”—Isa. 26:9.
9 Mẹhe na yin finfọnsọnku lẹ ma na yin whẹdana to dodonu ylando he yé dugu etọn sọn Adam dè tọn ji gba, ṣigba yé na yin whẹdana do nuhe yelọsu de nado wà lẹ ji. Osọhia 20:12 dọmọ: “Yè sọ dawhẹna oṣiọ lẹ sọn nuhe yè wlan do owe lẹ lọ mẹ lẹ mẹ, kẹdẹdi azọ́n yetọn lẹ,” enẹ wẹ, nuhe yé wà to fọnsọnku yetọn godo lẹ. Apajlẹ dagbe he do whẹdida dodo, lẹblanu po owanyi Jehovah tọn po hia nankọ die! Humọ, yé “ma na flin” awufiẹsa he yé tindo numimọ etọn wayi to aihọn hoho ehe mẹ lẹ ba “mọ [awufiẹsa ehelẹ] ma na wá linlẹn mẹ.” (Isa. 65:17) Po nudọnamẹ mẹjlọdote tọn yọyọ he na yin hinhẹn tin-to-aimẹ na yé lẹ po, onú ylankan he wayi lẹ ma na sọ do ayimajai na yé ba. Yé na wọnji numimọ ylankan he yé tindo wayi lẹ go. (Osọhia 21:4) Onú dopolọ wẹ na jọ do “gbẹtọ susugege” he lùn Amagẹdọni tọ́n lẹ go.—Osọhia 7:9, 10, 14.
10. (a) Nawẹ ogbẹ̀ na te do to aihọn yọyọ Jiwheyẹwhe tọn mẹ? (b) Etẹwẹ sọgan gọalọna we nado ze nukun towe do ale lọ ji?
10 To aihọn yọyọ Jiwheyẹwhe tọn mẹ, gbẹtọ lẹ ma nasọ jẹazọ̀n kavi kú ba. “Finẹnu lẹ ma to na dọmọ, yẹn to azọ̀njẹ.” (Isa. 33:24) To godo mẹ, mẹhe na nọ̀ aihọn yọyọ lọ mẹ lẹ na nọ fọ́n afọnnu afọnnu do agbasalilo pipé de mẹ bo na nọ tin to jejeji nado mọ nuhe wunkinkẹn dagbe devo na hẹnwa. Yé na nọ donukun nado mọ azọ́n pekọhẹnwanamẹ tọn lẹ bo dogbẹ́ hẹ mẹhe jlo dagbe yetọn lẹ. Matin ayihaawe, gbẹninọ to ninọmẹ mọnkọtọn mẹ yin ale jiawu de nugbonugbo! Be hiẹ sọgan hùn Biblu towe bo pọ́n nuhe dọdai Isaia 33:24 po 35:5-7 po dọ ya? Tẹnpọn nado mọ dewe to ninọmẹ lọ mẹ. Enẹ na gọalọna we nado ze nukun towe do ale lọ ji.
Kọgbigbẹ́ Ale lọ Go
11. Basi zẹẹmẹ lehe bẹjẹeji gandudu Sọlọmọni tọn yọ́n do tọn.
11 To whenuena mí ko yọ́n nuhe ale lọ yin, mí dona dovivẹnu vẹkuvẹku nado ze nukun mítọn do e ji, na e yọnbasi dọ mí ni wá gbẹkọ e go. Di apajlẹ, whenuena Sọlọmọni lẹzun ahọlu Islaeli tọn to hohowhenu, e hodẹ̀ hlan Jiwheyẹwhe po whiwhẹ po bo biọ nukunnumọjẹnumẹ po wuntuntun po na e nido sọgan dawhẹna omẹ Etọn lẹ to aliho he sọgbe mẹ. (Hia 1 Ahọlu lẹ 3:6-12.) Taidi kọdetọn de, Biblu dọmọ: “Jiwheyẹwhe sọ na nuyọnẹn po wuntuntun po Sọlọmọni gege gbọ̀pọ̀. Na nugbo tọn “nuyọnẹn Sọlọmọni tọn sọ hugan nuyọnẹn ovi whèzẹtẹn tọn lẹpo tọn, po nuyọnẹn Egipti tọn lẹpo po.”—1 Ahọ. 4:29-32.
12. Avase tẹwẹ Jehovah na mẹhe na lẹzun ahọlu to Islaeli lẹ?
12 Ṣigba, Jehovah ko na avase jẹnukọn dọ mẹdepope he lẹzun ahọlu ma dona “hẹn osọ́ pli sù hlan ede” podọ e masọ dona “dà asi lẹ pli sù hlan ede gba, na ayiha etọn ma nado lẹ́ yì.” (Deut. 17:14-17) Eyin ahọlu de bẹ osọ́ lẹ pli, enẹ na dohia dọ e dejido huhlọn awhànfuntọ etọn lẹ tọn go nado basi hihọ́na akọta lọ kakati nado dejido Jehovah he nọ basi hihọ́namẹ go. Podọ asi lẹ bibẹpli na hẹn owù wá, na delẹ to yé mẹ sọgan wá sọn akọta kosi he lẹdo yé bo nọ doalọ to sinsẹ̀n-bibasi lalo mẹ lẹ tọn mẹ, podọ asi enẹlẹ sọgan lẹ́ ahọlu lọ sọn sinsẹ̀n-bibasi nugbo Jehovah tọn mẹ.
13. Nawẹ Sọlọmọni gbẹkọ nuhe yin zizedonukọnna ẹn lọ go gbọn?
13 Sọlọmọni ma setonuna avase enẹlẹ. Kakatimọ, nuhe Jehovah gbẹna ahọlu lẹ ma nado wà lọ wẹ e wà. E bẹ osọ́ po osọ́-kùntọ fọtọ́n susu po pli. (1 Ahọ. 4:26) Ewọ sọ bẹ asi 700 po asi mọwhlá 300 po pli, he susu yetọn lẹ wá sọn akọta kosi he lẹdo yé lẹ tọn mẹ. Yọnnu ehelẹ “lẹ́ ayiha etọn do yẹwhe devo lẹ godo: ayiha etọn masọ yin pipé to OKLUNỌ Jiwheyẹwhe etọn dè gba.” Sọlọmọni doalọ to sinsẹ̀n lalo hiọawu akọta kosi tọn he mẹ asi jonọ etọn lẹ dọ̀n ẹn do mẹ. Taidi kọdetọn de, Jehovah dọ dọ emi na “fẹ́n ahọludu lọ” sọn Sọlọmọni si.—1 Ahọ. 11:1-6, 11.
14. Etẹwẹ yin kọdetọn tolivivẹ Sọlọmọni po akọta Islaeli po tọn?
14 Sọlọmọni masọ na ayidonugo lẹblanulọkẹyi họakuẹ he e tindo nado yin afọzedaitọ Jiwheyẹwhe nugbo lọ tọn ba. Ahọlu lọ tlọ biọ sinsẹ̀n lalo mẹ. To nukọn mẹ, akọta lọ blebu lẹzun atẹṣitọ, bọ enẹ hẹn vasudo wá yé ji to 607 J.W.M. Dile etlẹ yindọ Ju lẹ wá gọ̀ sinsẹ̀n-bibasi nugbo lọ do tẹnmẹ to godo mẹ, to owhe kanweko delẹ godo, Jesu dọmọ: “Yè na yí ahọludu Jiwheyẹwhe tọn sọn mì dè, yè nasọ yí na akọta de he na de sinsẹ́n etọn jẹgbonu.” Nuhe wá jọ lọ pẹpẹ niyẹn. Jesu dọmọ: “Pọ́n, yè jo owhé mìtọn dai hlan mì ovọ́.” (Mat. 21:43; 23:37, 38) Taidi kọdetọn nugbonọ-mayin akọta lọ tọn, e hẹn lẹblanulọkẹyi daho lọ nado yin afọzedaitọ Jiwheyẹwhe nugbo lọ tọn bu. To owhe 70 W.M., awhànpa Lomu tọn lẹ và Jelusalẹm po tẹmpli etọn po sudo, podọ susu Ju he pò lẹ tọn yin bibẹ yì kanlinmọgbenu.
15. Na apajlẹ mẹhe gbẹkọ nuhe yin nujọnu hugan go delẹ tọn.
15 Juda Iskaliọti yin dopo to apọsteli 12 Jesu tọn lẹ mẹ. Juda sè nuplọnmẹ dagbedagbe Jesu tọn lẹ bosọ mọ azọ́njiawu he e wá po alọgọ gbigbọ wiwe Jiwheyẹwhe tọn po lẹ. Ṣogan, Juda ma whlá ahun ede tọn. Ewọ wẹ nọ penukundo apotin akuẹ tọn Jesu po apọsteli 12 lẹ po tọn go. Ṣigba, na ‘ewọ yin ajotọ de wutu, podọ tintindo apotin lọ, e nọ bẹ onú yè bẹ do e mẹ lẹ yì.’ (Joh. 12:6) Nukunkẹn etọn sinyẹn sọmọ bọ e blasé hẹ ogán yẹwhenọ yẹnuwatọ lẹ nado de Jesu hia na fataka-kuẹ 30. (Mat. 26:14-16) Mẹdevo he gbẹkọ nuhe yin nujọnu hugan go wẹ Dema, mẹhe yin gbẹdohẹmẹtọ apọsteli Paulu tọn. Dema ma whlá ahun etọn. Paulu dọmọ: “Dema ko gbẹ́ mi dai, e yiwanna aihọn dinvie tọn.”—2 Tim. 4:10; hia Howhinwhẹn lẹ 4:23.
Nuhe Dopodopo Mítọn Dona Plọn sọn E Mẹ
16, 17. (a) Nawẹ whlepọn he mí nọ pehẹ lẹ nọ sinyẹn sọ? (b) Etẹwẹ sọgan gọalọna mí nado nọavunte sọta nudepope he Satani sọgan hẹnwa mí ji?
16 Devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn lẹpo wẹ dona lẹnnupọndo apajlẹ he tin to Biblu mẹ lẹ ji sisosiso, na Owe-wiwe dọna mí dọmọ: “Onú he lẹpo jọ hlan yé gbọn ali ohia tọn dali: yè sọ wlan yé na nukọnamẹ mítọn, mẹhe ji opodo whenu tọn ja.” (1 Kọl. 10:11) To egbehe, mí to gbẹnọ to azán godo tọn aihọn ylankan ehe tọn lẹ mẹ.—2 Tim. 3:1, 13.
17 Satani Lẹgba, “yẹwhe whenu he tọn,” yọnẹn dọ “whenu gli de wẹ [emi] tindo.” (2 Kọl. 4:4; Osọhia 12:12) E na wà nuhe go e pé lẹpo nado doyẹklọ devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ na yé nido hẹn tenọgli yetọn bu. Satani wẹ to anadena aihọn ehe, po aliho nujijla tọn etọn lẹ po. Ṣigba, omẹ Jehovah tọn lẹ tindo nude he dohuhlọn taun—yèdọ ‘huhlọn he hugan jọwamọ tọn.’ (2 Kọl. 4:7) Mí sọgan dejido huhlọn Jiwheyẹwhe tọn ehe go na e nido gọalọna mí nado nọavunte sọta whlepọn depope he Satani sọgan zedonukọnna mí. Enẹwutu, mí yin tudohomẹna nado nọ hodẹ̀ magbọjẹ po jide po dọ Jehovah “na na [gbigbọ wiwe] hlan yé he biọ to e dè lẹ.”—Luku 11:13.
18. Etẹwẹ dona yin pọndohlan mítọn gando aihọn ehe go?
18 Na mí yọnẹn dọ aihọn Satani tọn blebu na yin vivasudo to madẹnmẹ bọ Klistiani nugbo lẹ na luntọ́n wutu, enẹ nọ hẹn mí lodo. “Aihọn sọ to jujujei po wantuntun etọn po: ṣigba ewọ he to ojlo Jiwheyẹwhe tọn wà wẹ na nọte kakadoi.” (1 Joh. 2:17) Po ehe po to ayiha mẹ, nulunu wẹ e na yin na devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn de nado lẹndọ nude tin to aihọn dinvie tọn mẹ he sọgan họakuẹ hugan haṣinṣan he e tindo hẹ Jehovah. Aihọn he to anademẹ Satani tọn glọ ehe taidi tọjihun daho he to sisiọ de. Ṣigba Jehovah ko wleawuna agun Klistiani tọn taidi tọjihun pẹvi he nọ whlẹn ogbẹ̀ gán de nado whlẹn devizọnwatọ nugbonọ etọn lẹ. Dile devizọnwatọ ehelẹ to nukọnpọnhlan aihọn yọyọ lọ, yé sọgan dejido opagbe ehe go dọmọ: “Na yè na sán ylanwatọ lẹ sẹ̀: ṣigba yé he nọtepọn OKLUNỌ lẹ wẹ na dugu aigba tọn.” (Ps. 37:9) Enẹwutu, ze nukun towe do ale jiawu ehe ji!
Be Hiẹ Flin Ya?
• Nukun tẹwẹ Paulu yí do pọ́n ale he yin zizedonukọnna ẹn lọ?
• Dodonu tẹ ji wẹ mẹhe na nọgbẹ̀ kakadoi to aigba ji lẹ na yin whẹdana te?
• Afọdide nuyọnẹn tọn tẹwẹ a dona ze todin?
[Kanbiọ Oplọn tọn lẹ]
[Yẹdide to weda 12, 13]
To whenuena hiẹ to Biblu hia, be hiẹ nọ mọ dewe taidi mẹhe ale lọ ko jẹ alọmẹ na ya?