Sia Sungididi Muna Nsilu
Sia Sungididi Muna Nsilu
“Nlandidilang’e dimbu yamuna nkut’a nsum’ezulu.”—FILI. 3:14.
1. Paulu wa ntumwa nkia nsilu kasidilwa?
PAULU wa ntumwa ona wayikilwanga mpe vo Saulu wa mwisi Taso, mu kanda diatunda kawutukila. Walongwa muna dibundu dia mase mandi kwa Ngamaliele wa nlongi a Nsiku. (Mav. 22:3) Paulu wakala y’elau dia kituka nkw’etunda; kansi wayambula e dibundu diandi yo kituka se Nkristu. Wasia sungididi muna nsilu a moyo a mvu ya mvu, wa kituka ntinu ye nganga on’olembi fwa, muna Kintinu kia Nzambi kun’ezulu. E Kintinu kiaki kiyala e nza ikituka se paradiso.—Mat. 6:10; Lus. 7:4; 20:6.
2, 3. Paulu aweyi kabadikilanga e nsilu a moyo a mvu ya mvu kun’ezulu?
2 Muna songa e mfunu wakal’o nsilu wau kwa yandi, Paulu wavova vo: ‘Mana makedi yame vo nluta, i mau mbadikidi vo nkuluki muna diambu dia Kristu. Kiaù tu nki, mbadikidi mambu mawonso vo mfwilu, muna diambu dia nsita za zaya Kristu Yesu wa Mfumu ame: ntondele mfwilu mu mawonso mu kuma kiandi, mbadikanga yo vo mbole.’ (Fili. 3:7, 8) E mambu mana bebadikilanga o wantu vo mamfunu, nze etunda, kimvwama, ye salu, Paulu wabadikila mo vo mfwilu, vava kalongok’e ludi mu kuma ki’ekani dia Yave kwa wantu.
3 Tuka ntangwa yayina, edi dialuta o mfunu kwa Paulu i zayi mu kuma kia Yave ye Kristu, una kayika o Yesu muna sambu vo: “I wau wuwu o moyo a mvu ya mvu, bazaya ngeye vo i Nzambi aludi, yo Yesu Kristu mpe ona watuma.” (Yoa. 17:3) E luzolo lwa Paulu lwa vwa moyo a mvu ya mvu lwamoneka muna mvovo miandi miasonama muna Filipi 3:14 muna tutanganga vo: “Nlandidilang’e dimbu yamuna nkut’a nsum’ezulu a Nzambi, muna Kristu Yesu.” Kieleka, wasiang’e sungididi muna nsilu a moyo a mvu ya mvu kun’ezulu nze mosi mun’awana beyala muna Kintinu kia Nzambi.
Zinga Yakwele Mvu ova Ntoto
4, 5. Nkia nsilu basilwa awana bevanganga luzolo lwa Nzambi o unu?
4 Ndonga y’awana bezolanga vanga luzolo lwa Nzambi, nsilu besilanga ngolo i vwa moyo a mvu ya mvu muna nz’ampa ya Nzambi. (Nku. 37:11, 29) Yesu wasonga vo e vuvu kiaki kiakieleka. Wavova vo: “Akwa nsambu alembami: kadi bevwila nza.” (Mat. 5:5) Nze una uyikanga Nkunga 2:8, Yesu i muntu antete ovwa e nza kumosi ye 144.000 ana beyala yandi kumosi kun’ezulu. (Dan. 7:13, 14, 22, 27) Ana bena nze mameme ‘bevwa’ nza iyalwa kwa Kintinu kina ‘bakubikilwa tuka kun’esemo dia nza.’ (Mat. 25:34, 46) Tuna ye vuvu vo e nsilu wau ulungana, kadi Nzambi ona wasia nsilu wau “kalendi vuna ko.” (Tito 1:2) Nze Yosua, tulenda kala ye ziku vo nsilu miami mia Nzambi milungana. Wavovesa Aneyisaele vo: “Ke vakulukidi diambu ko muna mawonso mambote kavova Yave wa Nzambi muna diambu dieno; mawonso malunganini oko nwina, ke vakulukidi diambu ko.”—Yos. 23:14.
5 E zingu muna nz’ampa ya Nzambi ke kikala nze zingu kiaki ko. Kiaswaswana kikilu kikala: ke mukala vita ko, ngatu umpumbulu, usukami, kondwa unsongi, ngatu mayela yovo lufwa. Wantu bekala yo vimpi walunga yo zinga ova ntoto ukituka se paradiso. E zingu kiambote kikala, vioka konso una tulenda yindula. Kieleka, konso lumbu kiakiese kikala. Ekwe nsilu ambote!
6, 7. (a) Yesu aweyi kasongela dina tulenda vingila dikala muna nz’ampa ya Nzambi? (b) Mafwa aweyi bevaninwa zingu kiampa?
6 Vava Yesu kakala ova ntoto, Nzambi wamvana mwand’andi avelela kimana kasonga mana kesinga vanga vava keyala ntoto muna nz’ampa. Kasikil’owu, Yesu wavovesa muntu ona wayelanga yela kw’evola mu mvu 38 vo, katelama. Nkand’a Nzambi uvovanga vo muntu ndioyo watelama. (Tanga Yoane 5:5-9.) Lumbu kiakaka, Yesu wamona “muntu, wa mpofo tuk’ewutuka diandi,” wanwuka. I bosi, vava kayuvulwa kana nani wanwuka, wavutula vo: “Tuka kun’esemo ke wawakene ko, ovo o muntu otemwene meso ma muntu wawutuka mpofo. Ondiona, kala vo katuki kwa Nzambi ko, nga kalendi vanga diambu ko.” (Yoa. 9:1, 6, 7, 32, 33) Yesu walenda vanga mawonso mama kadi Nzambi wamvana nkuma. Konso kuna kayendanga, Yesu ‘wawuka ana bavavanga wukwa.’—Luka 9:11.
7 Yesu kawuka kaka mbevo ko ye avanguki, kansi wafula mpe mafwa. Kasikil’owu, vava dumbelele kia mvu 12 kafwa, mase mandi bakendalala kikilu. Kansi, Yesu wavova vo: ‘E dumbelele zangumuka.’ I bosi, ozangumukini. Ng’olenda yindula una wamona mase ye akaka vava bamona dumbelele ofulukidi? (Tanga Maku 5:38-42.) Muna nz’ampa ya Nzambi, ‘kiese kiayingi’ kisinga kala vava kifulwa ulolo wa wantu, kadi vekala ye “lufuluku lu’asongi y’ana balembi songa.” (Mav. 24:15; Yoa. 5:28, 29) Besinga vevwa zingu kiampa ye vuvu kia zinga yakwele mvu.
8, 9. (a) Mun’Ezunda dia Mvu dia Luyalu lwa Kristu, adieyi dibwila esumu twavwila kwa Adami? (b) Awana befulwa, mu nkia kuma befundisilwa?
8 Awana befulwa bekala y’elau dia zinga diaka. Ke befundiswa diaka mu kuma kia masumu mau ko, mana bavanga una ke bafwidi ko. (Roma 6:7) Mun’Ezunda dia Mvu dia Luyalu lwa Kristu, awana besakalela Kintinu bebak’e nluta mia kimenga kia lukulu, malembe-malembe bekituka alunga, yo vevolwa muna mpasi zawonso zatwasa usumuki wa Adami. (Roma 8:21) Yave ‘osukisa lufwa yakwele mvu; o Mfumu Yave okunguna mansanga muna ndose zawonso; o lusembo lua nkangu andi i kekatula va nza yawonso: kadi o Yave ovovele dio.’ (Yes. 25:8) Nkand’a Nzambi uvovanga mpe vo ‘nkanda mizingumunwa,’ mu songa vo ana bezinga muna kolo kiaki belongwa mambu mampa. (Lus. 20:12) Ekolo ntoto ukitulwa se paradiso, “wantu a nza belongwa unsongi.”—Yes. 26:9.
9 Awana befulwa ke befundiswa mu kuma ki’esumu bavwila kwa Adami ko, kansi mu mana bevanga yau kibeni. Muna Lusengomono 20:12 tutanganga vo: “Mafwa, mafundisilu muna mambu masonama muna nkanda, mun’owu wa mavangu mau,” i sia vo, mana bevanga vava befuluka. Ekwe mbandu ambote ya unsongi, nkenda ye zola kesonganga o Yave! Vana ntandu, mpasi zina bamona muna zingu kiau muna nz’ankulu ‘ke ziyindulwa ko, ngatu kota muna ntima.’ (Yes. 65:17) Ke beyindula diaka mambu mambi ko mavangama muna nz’ankulu, kadi mambu mayingi mampa bekala mau kumosi ye zingu kiakiese. Bevilakana mambu mawonso mampasi. (Lus. 21:4) Diau adimosi mpe dimona e “ndong’ayingi,” ana bevuluka muna Armangedo.—Lus. 7:9, 10, 14.
10. (a) Aweyi kikala e zingu muna nz’ampa ya Nzambi? (b) Nki kilenda kusadisa mu sia sungididi muna nsilu?
10 Muna nz’ampa ya Nzambi, wantu bezinga lembi yela yovo fwa. “O ntungi kevova ko vo, yela nyela.” (Yes. 33:24) Awana bekala muna nz’ampa, mavimpi mambote bekala mau konso lumbu yo vingila lumbu kilanda ye kiese. Beyangalela e salu kiau yo kala vamosi y’awana bekubavwang’o mfunu. Kieleka, e zingu kiaki nsilu ambote kikilu. Ziula Nkand’aku a Nzambi watanga ungunza wasonama muna Yesaya 33:24 ye 35:5-7. I bosi, uyisia muna sono yayi. Ediadi dilenda kusadisa mu sia sungididi muna nsilu.
Akaka Bayambula sia e Sungididi Muna Nsilu
11. Songa una luyalu lwa Solomo lwayantikila.
11 Wau tuzeye oma ma nsilu, tufwete sia e ngolo mu kwamanana sia o meso muna nsilu, kadi tulenda wo vilakana. Kasikil’owu, vava Solomo kakituka ntinu muna Isaele yankulu, ye lusakalalu lwawonso walomba umbakuzi ye ngangu kwa Nzambi mu lenda fundisa nkangu andi una ufwene. (Tanga 1 Ntinu 3:6-12.) Muna kuma kiaki, Nkand’a Nzambi uvovanga vo, “Nzambi owokesele Solomo ngangu yo umbakuzi o wingi.” Kieleka, ‘ngangu za Solomo zaluta e ngangu za wan’awonso a este, ye ngangu zawonso za Engipito.’—1 Nti. 4:29-32.
12. O Yave nkia nkanikinu kavana kwa konso ona okituka ntinu muna Isaele?
12 Kansi, Yave wakanikina vo konso ona okituka ntinu kafwete ‘kiwokesela mvalu ko’ ye kafwete ‘kiwokesel’akento ko, o ntim’andi ke wabendomoka.’ (Nsi. 17:14-17) O wokesa mvalu, diadi songa vo o ntinu mu nkum’a makesa kesiang’e vuvu mu tanina nkangu vana fulu kia sia vuvu kwa Yave, wa Ntanini. O wokesa akento dia vonza kikilu, kadi akaka muna yau esi zula bakala, ana basambilanga nzambi zaluvunu, akento awaya balenda bendomona ntinu muna nsambil’aludi ya Yave.
13. Solomo aweyi kavidisila kina kavewa?
13 Solomo kalemvokela nkanikinu wau ko. Kadi wavanga dina Yave kakanikina atinu vo ke bafwete dio vanga ko. Wakala ye mazunda ma mvalu y’akwa mvalu. (1 Nti. 4:26) Wakala mpe ye 700 z’akento ye makangu 300, ndonga muna yau esi zula. Akazi andi “bamvilwidi o ntima, kalanda nzambi zakaka: o ntim’andi ke wasikila yo Yave wa Nzambi andi ko.” Solomo wayisia mu nsambil’aluvunu ya esi zula ina akazi andi basambilanga. Muna kuma kiaki, Yave wavova vo ‘katula kekatula e kimfumu’ kwa Solomo.—1 Nti. 11:1-6, 11.
14. Ukolami wa Solomo kumosi ye zula kia Isaele, nkia mfwilu watwasa?
14 Solomo wavilakana elau diampwena kakala diau dia sunzula Nzambi aludi. O ntinu wayisia mu nsambil’aluvunu. Kuna kwalanda, e zula kiawonso kiavengomoka. Ediadi diatwasa lufwasu lwau muna mvu wa 607 Vitila Tandu Kieto. Kana una vo Ayuda bavutulwisa e nsambila aludi, muna tandu yalanda, Yesu wavova vo: “E kintinu kia Nzambi kikatulwa kwa yeno, kiavanwa kwa zula kiyima mbongo andi.” Ediadi diavangama kikilu. Yesu wavova vo: “Tala, e nzo eno inusâdìdi.” (Mat. 21:43; 23:37, 38) Muna kuma kia ukolami, e zula kia Isaele kiavidisa elau dia sunzula Nzambi aludi. Muna mvu a 70 wa Tandu Kieto, makesa ma Roma mafwasa Yerusaleme kumosi ye tempelo yo nata Ayuda ayingi muna kinkole.
15. Yika nona tuna yau ya wantu bayambula sia sungididi mu dina dilutidi o mfunu.
15 Yuda mwisi Kereote wakala mosi muna ntumwa 12 za Yesu. Yuda watoma wá malongi ma Yesu yo mona masivi kavanga muna lusadisu lwa mwand’avelela a Nzambi. Kansi, Yuda kalunga-lunga ntim’andi ko. Wakala ye kiyekwa kia lunda nkela yasiwang’e nzimbu za Yesu ye ntumwa zandi 12. Kansi Yuda “mwivi, wau kalundidi e kimpakala, okatwidi eyi isilu mo.” (Yoa. 12:6) Eloko diandi diamoneka vava kawizana ye mbuta za nganga yo yekola Yesu mu palata 30. (Mat. 26:14-16) E nona kiakaka, kia Dema, ona wakala nkundi a salu a Paulu wa ntumwa. Dema kalunga-lunga ntim’andi ko. Paulu wavova vo: “O Dema wankatukila, wau kazolele tandu kiaki.”—2 Tim. 4:10; tanga Ngana 4:23.
Longi kwa Konso Muntu mu Yeto
16, 17. (a) Nkia kitantu tunwananga kiau? (b) Nki kilenda kutusadisa mu zizidila ntota za Satana?
16 Selo yawonso ya Nzambi bafwete longoka diambu muna nona ina mu Nkand’a Nzambi, kadi tuvoveswanga vo: “Omama mun’elongi mababwidila; masonamena muna lutemweno lueto, oyeto tuluakilu kwa nsuka za tandu.” (1 Kor. 10:11) O unu, mu lumbu yambaninu ya tandu kiaki kiambi tuzingilanga.—2 Tim. 3:1, 13.
17 Nkadi Ampemba wa Satana una vo, “nzambi a tandu kiaki,” ozeye wo vo “kolo kiandwelo kaka kena kiau.” (2 Kor. 4:4; Lus. 12:12) Ovanganga wawonso kalenda mu vukumuna selo ya Yave, kimana bakolamena nsiku mia Nzambi. Satana yandi ofilanga nza yayi, kumosi ye nkubika z’amwangi a nsangu. Kansi, nkangu a Yave bavwidi nkuma usundidi, i sia vo, “ulolo wa nkuma.” (2 Kor. 4:7) Tulenda kala ye vuvu vo nkum’a Nzambi ulenda kutusadisa mu zizidila konso ntota kalenda kututwasila Satana. Muna kuma kiaki, tusambanga ntangwa zawonso, ye vuvu vo Yave “o van’o mwand’avelela kw’awana bekunlomba.”—Luka 11:13.
18. Aweyi tufwete badikila e nza yayi?
18 Tukasakeswanga mpe mu zaya vo ke kolo ko e nza ya Satana ifwaswa, kansi Akristu akieleka bevuluka. “E nza mpe vempoka ivempoka, y’eketo diandi: vo i ndion’ovangang’o luzolo lua Nzambi, zing’aka kezinganga yakwele mvu.” (1 Yoa. 2:17) Muna kuma kiaki, dia uzowa kwa selo kia Nzambi dia yindula vo vena ye lekwa mu nza yayi kisundidi e ngwizani andi yo Yave o mfunu. E nza yayi ya Satana ina nze nzaza idimukanga. Kansi, Yave wakubika nkutakani ya Akristu kimana yatanina selo yandi ya kwikizi. Ekolo bevingilanga e nz’ampa, balenda kala ye vuvu muna nsilu wau: “Amimpanga-mayi kendonwa bekendonwa: Awana betadila Yave, bevwa nsi.” (Nku. 37:9) Muna kuma kiaki, kwamanana sia sungididi muna nsilu wau wambote.
Nga Osungamenanga?
• Paulu aweyi kabadikilanga e nsilu kasilwa?
• Awana bezinga yakwele mvu ova ntoto mu nkia mambu befundisilwa?
• Nkia diambu diangangu fwete vanga owau?
[Yuvu ya Longoka]
[Foto ina muna lukaya lwa 12, 13]
Nga oyindulanga e nsendo otambula vava otanganga Nkand’a Nzambi?