Mu me xchʼay ta asat li matanale
Mu me xchʼay ta asat li matanale
«Ta jcʼan chicʼot cʼalal ta slajeb yoʼ [chkichʼ] li jmoton[e].» (FILI. 3:14)
1. ¿Kʼusi matanal laj yakʼ ta yoʼonton stael li jtakbol Pabloe?
LI JTAKBOL Pablo ti ojtikinbil kʼuchaʼal Saulo ta Tarso xtoke, toj lek ojtikinbil li yutsʼ yalale. Jaʼ ichanubtasat yuʼun Gamaliel ta sventa li srelijion smoltot xchiʼuk syayatake, jun jchanubtasvanej ta sMantal Moisés ti toj echʼem ojtikinbile (Hech. 22:3). Li Pabloe xuʼ ox tsta li kʼusi snopojik ti jaʼ chakʼ jun lekil kuxlejale. Pe ta anil noʼox laj yikta srelijion li Pabloe, vaʼun och ta yajtsʼaklom Cristo. Jaʼo te lik yakʼ tal ta yoʼonton stael li matanal albil ch-akʼbat yuʼun Diose: ti mu xa snaʼ xcham sventa ch-och ta ajvalil xchiʼuk ta paleal li ta Ajvalilal ta vinajel ti tsventain li Paraiso Balumile (Mat. 6:10; Apo. 7:4; 20:6).
2, 3. ¿Kʼu to yepal sbalil laj yil Pablo li matanal kuxlejal ta vinajele?
2 Li kʼusi chal Pablo tana liʼe chakʼ kiltik ti kʼu to yepal sbalil chil li matanal ch-akʼbate: «Li cʼusitic toj tsots toʼox scʼoplal laj caʼye, muʼyuc stu icʼot o cuʼun ti cʼalal la jchʼun li Cristoe. Jaʼ jech muʼyuc xa stu chquil o scotol cʼusitic yan ta sventa ti laj xa quil ti jaʼ toj echʼem slequil cʼalal laj cotquin li Cristo Jesuse, jaʼ li Cajvale. Ta sventa ti jaʼ xa jcʼanoj o li Cristoe, jech la jip o comel scotol li cʼusitic jchʼunoj toʼoxe. Jaʼ xa jech chquil jech chac cʼu chaʼal cʼaʼep» (Fili. 3:7, 8). Kʼalal laj yakʼ venta Pablo kʼusi oy ta yoʼonton tspas Jeova ta stojolal li krixchanoetike, laj yil ti naka kʼaʼep li kʼusitik tsots skʼoplal chil krixchanoetik jech kʼuchaʼal: ti kʼuyelan oy xkuxlejalike, li kʼulejale xchiʼuk ti tskʼanik lek ojtikinele.
3 Ti vaʼ kʼakʼal taje te lik yakʼ tal ta yoʼonton li yojtikinel Jeova xchiʼuk Jesús ti mu xa noʼox kʼusi xkoʼolaj-o sbalile, yuʼun xi onoʼox yalojbe ta jun orasion sTot li Jesuse: «Ti jech ta xcuxiic sbatel osile, yuʼun xayotquinicot ti atuc noʼox batsʼi cuxul Diosote, xchiʼuc xotquinic noxtoc li Jesucristo laj atac tale» (Juan 17:3). Li Pabloe tskʼan tsta yaʼi li kuxlejal sbatel osil taje, jaʼ jech chakʼ ta ilel li kʼusi laj yal ta Filipenses 3:14 liʼe: «Ta jcʼan chicʼot cʼalal ta slajeb yoʼ bu oy li jmoton ti scʼoplal chquichʼ ta sventa ti laj xa yicʼun Dios ta sventa li Cristo Jesuse». Ta melel, te yakʼoj lek sat li ta matanale: ti tsta li kuxlejal sbatel osil ta vinajele xchiʼuk ti ch-och ta ajvalil li ta Ajvalilal yuʼun Diose.
Kuxlejal sbatel osil ta Balumil
4, 5. ¿Kʼusi matanal smalaoj tstaik li epal miyon yajtuneltak Dios avi kʼakʼale?
4 Pe jutuk mu stekeluk li yajtuneltak Diose jaʼ tstaik li matanal kuxlejal sbatel osil ta Balumile, jun matanal ti oy sbalil jpastik persa ta staele (Sal. 37:11, 29). Li kʼusi jmalaojtik taje persa chkʼot ta pasel, yuʼun li Jesuse xi onoʼox yaloj ta melele: «Xcuxet noʼox yoʼnton li bochʼo mucʼ noʼox yoʼntonique, yuʼun jaʼ ch-acʼbat sventainic li banamil ti albil scʼoplale» (Mat. 5:5). Melel onoʼox ti jaʼ bankilal buchʼu chuʼunin Balumil li Cristo jech kʼuchaʼal chal Salmo 2:8, xchiʼuk ti oy 144,000 krixchanoetik ti ch-ajvalilajik xchiʼuk li Cristo ta vinajele (Dan. 7:13, 14, 22, 27). Pe jaʼuk li yan chijetik ti chkuxiik ta Balumile, ta xuʼuninik li Balumil ti bu tsventain Ajvalilal yuʼun Dios ti «jech onoʼox chapanbil [...] cʼalal muʼyuc to ox bu meltsajem ti banomile» (Mat. 25:34, 46, Ch). Li Diose «mu snaʼ xʼepalcʼopoj», jaʼ yuʼun li kʼusitik yaloje ta onoʼox xkʼot ta pasel ta melel (Tito 1:2). Jech oxal xuʼ jech jpat lek koʼontontik kʼuchaʼal Josué ti xi la spatbe yoʼonton j-israeletike: «Icʼot ta pasel scotol li cʼusi yalojboxuc Mucʼul Dios cuʼuntique. Me jbeluc muʼyuc cʼusi ti muc spase» (Jos. 23:14).
5 Li kuxlejal ta achʼ Balumil yuʼun Diose mu me xkoʼolaj kʼuchaʼal li avi ti noj ta choplejale. Muʼyuk xa me pas kʼop, milbail, povreal, chameletik, lajelal xchiʼuk li chʼabal tukʼilale. Muʼyuk xa me ch-ipaj li krixchanoetike xchiʼuk ta me xkʼataj ta jun kʼupil sba paraiso li Balumile. Li muyubajel ta jtatike maʼuk noʼox me jech ti kʼuyelan ta jnoptike. Toj kʼupil xa noʼox me sba ti kʼuyelan chi jkuxi jujun kʼakʼale. ¡Toj jun xa noʼox yutsil maʼ li matanal taje!
6, 7. 1) ¿Kʼusi skʼelobil laj yakʼ ta ilel Jesús ta sventa ti kʼusitik labal sba chkʼot ta pasel ta achʼ Balumil yuʼun Diose? 2) ¿Kʼusi tstaik li buchʼutik chamemike?
6 Ti kʼalal ay ta Balumil li Jesuse, li Jeovae laj yakʼbe xchʼul espiritu sventa chakʼ kiltik li kʼusitik yan sba yutsil chkʼot ta pasel ta spʼejel Balumil li ta Ajvalilal yuʼun Diose. Jech kʼuchaʼal liʼe, li Vivliae chalbutik ti Jesuse la xpoxta jun vinik ti oy xa ta 38 jabil alubem yakane (kʼelo Juan 5:5-9). Jun velta xtoke, la xpoxta jun vinik ti «maʼsat onoʼox cʼalal ivo[kʼe]». Kʼalal laj yichʼ jakʼbel ti kʼusi ikʼot ta pasel li vinik taje, xi laj yal ta sventa li Jesuse: «Cʼalal ilic tal banamile, muʼyuc bu xcaʼitic ti oy bochʼo xuʼ yuʼun ta sjambe sat li bochʼo maʼsat onoʼox cʼalal ivoqʼue. Ti muʼyucuc te liquem tal ta stojol Diose, mu cʼusi xuʼ yuʼun ta spas ti jechuque» (Juan 9:1, 6, 7, 32, 33). Ta melel, spas yuʼun li skʼelobil juʼelal taje, yuʼun jaʼ ti koltabil ta sjuʼel Diose. Ta buyuk noʼox ti xbate, «la scolta li jchameletic ti tscʼan coltael laj yile» (Luc. 9:11).
7 Li Jesuse maʼuk noʼox xpoxta yuʼun li buchʼutik oy xchamelik xchiʼuk li koxoetike; yuʼun xuʼ ta xchaʼkuxes li buchʼutik chamemik xtoke. Jun veltae cham jun tseb ti lajcheb jabil yichʼoje, li stot smeʼe toj echʼ noʼox kʼux laj yaʼiik. Pe kʼalal ikʼot li Jesús ti bu oy li tsebe, xi laj yalbee: «Lican», vaʼun li tsebe chaʼkuxi. ¿Mi xnop xa noʼox avuʼun yaʼel ti kʼu yelan laj yaʼi sbaik li stot smeʼe xchiʼuk li buchʼutik te oye? (Kʼelo Marcos 5:38-42.) Li ta achʼ Balumil yuʼun Diose, li krixchanoetike «toj labal sba [chilik]» ti kʼalal chchaʼkuxiik li epal miyon animaetike, yuʼun «ta xchaʼcuxiic li bochʼotic lequique xchiʼuc li bochʼotic chopolique» (Hech. 24:15; Juan 5:28, 29). Stekelik taje ta me xchaʼlik ta achʼ li xkuxlejalike xchiʼuk ti xuʼ xkuxiik sbatel osile.
8, 9. 1) Li ta Jmil Jabile, ¿kʼusi chkʼot ta pasel ta stojolal li mulil jkuchojtike? 2) ¿Kʼusi chichʼ tsakel ta venta sventa chichʼik chapanel li buchʼutik chchaʼkuxiike?
8 Li buchʼutik chchaʼkuxiike maʼuk chichʼ chapanbel li smulik kʼalal skʼan toʼox xchamike, ti yuʼun jechuk chichʼ pasele jpʼel skʼoplal ta xchamik yan velta (Rom. 6:7). Li ta Jmil Jabile ta me xichʼ tunesel ta stojolal buchʼutik tukʼ yoʼontonik li sbalil matanal laj yakʼ Jesús kʼalal chventainatik yuʼun li Ajvalilal yuʼun Diose, kʼunkʼun chtupʼ echʼel li yabteltak mulile, jaʼ to me mi pasik ta tukʼil krixchanoetik li jchʼunej mantaletike (Rom. 8:21). Li Mukʼta Jpas mantal Jeovae «ta slajesbe o scʼoplal li lajele; ta scusbe loqʼuel yaʼlel sat scotolic» (Isa. 25:8). Jech xtok, li sKʼop Diose chal ti chjam yan balbal vunetike, taje jaʼ skʼan xal ti ch-akʼbatik achʼ mantaletik li buchʼutik chkuxiik li vaʼ kʼakʼal taje (Apo. 20:12). Ti kʼalal chkʼataj batel ta paraiso li Balumile, «jaʼ to te chchanic cʼusi tucʼ [...] li cristianoetique» (Isa. 26:9).
9 Li kʼusi chichʼ tsakel ta venta sventa xichʼ chapanel li buchʼutik chchaʼkuxiike maʼuk me li mulil xkuchojik tale, jaʼ chichʼ tsakel ta venta li kʼusi tspasike. Li Apocalipsis 20:12 xi chale: «Li bochʼotic chamenique lic yichʼic chapanel jech chac cʼu chaʼal spasojic ti te tsʼibabil ta vunetique», taje jaʼ skʼan xal ti kʼusi tspasik kʼalal mi chaʼkuxiemik xaʼoxe. ¡Toj labal xa noʼox sba ti kʼuyelan chakʼ ta ilel stalelal li Jeovae, yuʼun te chvinaj stukʼilal, kʼuxubinel xchiʼuk ti chkʼanvane! Jech xtok, li vokoliletik laj yilik ta chopol balumil li buchʼutik chchaʼkuxiike «muʼyuc xa bochʼo ta snaʼ o; muʼyuc xa bochʼo ta snopilan o» (Isa. 65:17). Ta me xichʼik achʼ mantaletik ti tspat oʼontonale, xmuyubajik noʼox me li ta xkuxlejalike xchiʼuk muʼyuk xa me chat-o yoʼontonik li kʼusitik echʼ ta xkuxlejalike (Apo. 21:4). Taje jaʼ me jech chkʼot ta xkuxlejalik ek li epal krixchanoetik ti kuxul chkomik ta Armagedone (Apo. 7:9, 10, 14, Ch).
10. 1) ¿Kʼu van yelan li kuxlejal ta achʼ Balumil yuʼun Diose? 2) ¿Kʼusi tskoltaot sventa mu xchʼay ta asat li matanale?
10 Li ta achʼ Balumil yuʼun Diose, «mu jbejuc ta na jech chal: “Toj ipun”» (Isa. 33:24). Muʼyuk xa me buchʼu chcham xtok. Ta mas tsʼakale, skotol li krixchanoetik ta Paraisoe ta me skʼupinik ti muʼyuk xa ch-ipajik xchiʼuk ti kʼalal chjulavik jujun sobe jaʼ xa noʼox me oy ta yoʼontonik tskʼan tskʼupinik li lekil kʼakʼale. Li yamigotakike naka jaʼik xa me li buchʼutik chkʼanvanike xchiʼuk naka me muyubajel tstaik li ta yabtelike. ¡Taje jaʼ jun mukʼta muyubajel! ¿Kʼu yuʼun mu xa kʼel li albil kʼop ta Isaías 33:24 xchiʼuk li 35:5-7? Nopo ti te oyot yaʼel kʼalal yakal cha chane. Taje jaʼ me tskoltaot ti mu xchʼay ta asat li matanale.
Chʼay ta satik li matanale
11. ¿Kʼu yelan lik ajvalilajuk li Salomone?
11 Ta skoj ti kaʼiojbetik xa skʼoplal ti xuʼ jtatik li kuxlejal sbatel osile, skʼan me xkakʼbetik yipal sventa mu jchʼay ta jsatik, yuʼun oy jlom ti jech la spasike. Jkʼelbetik skʼoplal li Salomone. Kʼalal och ta ajvalil ta Israele, bikʼit laj yakʼ sba ta skʼanbel Dios ti akʼo x-akʼbat spʼijil xchiʼuk ti xtojobuk ta skʼelel kʼusi lek xchiʼuk kʼusi chopol ta xchapanel li jteklume (kʼelo 1 Reyes 3:6-12). Li Vivliae chal ti «ijambat lec yoʼnton, iʼacʼbat ep sbijil yuʼun Dios» li Salomone. Jaʼ yuʼun «jaʼ noʼox stuc ven jeloven sbijil ta scotol li cristianoetic ta sloqʼueb cʼacʼal xchiʼuc ta Egiptoe» (1 Rey. 4:29-32).
12. ¿Kʼuxi pʼijubtasatik yuʼun Jeova li buchʼutik ch-ochik ta ajvalil ta Israele?
12 Pe li Jeovae spʼijubtasoj xa onoʼox ti «mu xuʼ ta saʼ ep scaʼ» li buchʼu ch-och ta ajvalile xchiʼuk ti «mu xuʼ tsaʼ ep yajnil yuʼun jech mu xchʼay ta be» (Deu. 17:14-17). Kʼalal tsaʼ ep skaʼe jaʼ chakʼ ta ilel ti jaʼ spatoj-o yoʼonton li soltaroetik sventa tspoj li jteklume, maʼuk spatoj-o yoʼonton li Jeovae. Ti kʼalal ep tsaʼ yajnil xtoke toj xibal me sba, yuʼun xuʼ te likemik tal ta yan lumetik ti te noʼox nopol ti chichʼik ta mukʼ yan diosetike, vaʼun li ajvalile xuʼ jaʼ xikta ta yichʼel ta mukʼ li melel Diose.
13. ¿Kʼuxi ti muʼyuk laj yakʼ ta yoʼonton Salomón li pʼijubtasel akʼbat yuʼun Jeovae?
13 Li Salomone muʼyuk laj yakʼ ta yoʼonton li pʼijubtasele, jaʼ la spas li kʼusi mu stakʼ pasel yaloj Jeovae. Ta smilal noʼox skaʼ la saʼ xchiʼuk ta smilal noʼox soltaroetik ti chkajiik ta kaʼe (1 Rey. 4:26, NM). Jech xtok, la saʼ vukub sien yajnil xchiʼuk oxib sien yan antsetik yuʼun ti ep te likemik tal ta yan lumetike. «Li antsetique lic socbeic yoʼnton li smalalique yuʼun acʼo bat yichʼ ta mucʼ li yantic diosetique. Yuʼun li Salomone muʼyuc laj yacʼ sba lec ta ventainel yuʼun Mucʼul Dios.» Ta sventa ti sok yoʼonton ta skoj li yajniltake xchiʼuk ti laj yichʼ ta mukʼ yan diosetike, xi albat yuʼun li Jeovae: «Ta jpojbot li avabtele» (1 Rey. 11:1-6, 11).
14. ¿Kʼusi kʼot ta pasel ti muʼyuk la xchʼun mantal li Salomón xchiʼuk li jteklum Israele?
14 Li Salomone la xchʼay ta sat ti staoj mukʼ smotone, jaʼ ti vaʼanbil yuʼun li melel Diose xchiʼuk jaʼ och yichʼ ta mukʼ yan diosetik. Ta mas tsʼakale, skotol li jteklume la svalopatinik komel li Jeovae, jaʼ yuʼun laj yichʼik lajesel ta sjabilal 607 kʼalal maʼuk toʼox jkʼakʼaliltike. Akʼo mi lik yichʼik ta mukʼ yan velta Jeova li judioetike, xi laj yal Jesús kʼalal echʼem xaʼox jayibuk sigloe: «Ta xlocʼ batel ta atojolic li ventainel yuʼun Diose. Jaʼ te ta xbat ta stojolic li bochʼotic lec tstucʼulanique». Ta mas tsʼakale, mas to tsots xi laj yal li Jesuse: «Aʼyo avaʼyic, ictabil chcom o li alumalique» (Mat. 21:43; 23:37, 38). Jaʼ jech kʼot ta pasel: ta skoj ti muʼyuk tukʼ laj yakʼ sbaike, la xchʼay li smukʼta motonik ti jaʼ vaʼanbilik yuʼun li melel Diose. Li ta sjabilal 70 ta jkʼakʼaliltike, li soltaroetik ta Romae la slajesik li Jerusalén xchiʼuk li chʼulna tee, jech xtok ep batik ta mosoinel li judioetik ti kuxul komike.
15. Albo skʼoplal jlomuk krixchanoetik ti chʼay ta satik li kʼusi mas tsotsik skʼoplale.
15 Jaʼ jech xuʼ xkalbetik skʼoplal ek li Judas Iscariotee, jaʼ jun li ta lajchaʼvoʼ jtakboletike. Laj yaʼi li lekil chanubtaseletik laj yakʼ Jesuse xchiʼuk laj yil ti tspas skʼelobiltak juʼelal ta skoltaobba chʼul espiritue. Pe bu cha ta, muʼyuk bu la xchabi li yoʼontone. Jaʼ oy ta sba li kaxa ti bu tskʼej stakʼinik Jesús xchiʼuk yajtakboltake, pe «li stuque jaʼ jʼelecʼ. Yuʼun [...] jech te onoʼox ta xelcʼan li taqʼuin te tiqʼuile» (Juan 12:6). Bat ta mas li xpichʼetel yoʼontone, yuʼun sventa chakʼ ta kʼabal li Jesuse la stsak 30 ta sep sakil takʼin ti chakʼik li bankilaletik ta relijion ti chloʼlavanike (Mat. 26:14-16). Yan xtok ti buchʼu muʼyuk la xchabi yoʼontone jaʼ li xchiʼil ta abtel Pabloe, jaʼ li Demas ti chʼay ta sat li kʼusi toj tsotsik skʼoplale. Xi laj yal li Pabloe: «Li Demase laj xa scomtsanun. Yuʼun jaʼ la scʼupin li cʼusi sventa banamile» (2 Tim. 4:10; kʼelo Proverbios 4:23).
Li kʼusi skʼan jkʼel-o jbatik ta jujuntale
16, 17. 1) ¿Kʼusi vokolil ta jnuptantik li yajtsʼaklomutik Cristoe? 2) ¿Kʼusi tskoltautik sventa stsal kuʼuntik kʼusiuk vokolil ti chakʼ tal Diabloe?
16 Li yajtunelutik Dios ti kuxulutik ta slajebal xa li chopol balumil liʼe skʼan me jnopbetik lek skʼoplal li kʼusi kʼot ta stojolalik li krixchanoetik ta voʼnee, yuʼun xi chal li Vivliae: «Scotol ti vaʼi sʼelan cʼot ta pasel ta stojol ti jmolmucʼtotcutic ta voʼnee, jaʼ sventa jbijubtaseltic, yuʼun tsʼibabil com ta chʼul cʼop ti mu jechuc jpastic ti slajebtic xa batel cʼacʼal liʼ cuxulotique» (1 Cor. 10:11, Ch; 2 Tim. 3:1, 13).
17 Li Satanás ti jaʼ «li yajval banamile» snaʼoj ti «mu xa jaluc ch-abteje» (2 Cor. 4:4; Apo. 12:12). Jaʼ yuʼun tspas persa bu kʼalal xuʼ yuʼun sventa tsokes li yajtsʼaklomtak Cristoe xchiʼuk ti mu xchʼunbeik smantal Diose. Li Satanase jaʼ yichʼoj ta venta li balumil liʼe xchiʼuk tstunes sventa chakʼ ta chanel li kʼusi chopol tsnope. Pe li steklumal Jeovae oy jun yabtejebik ti jaʼ mas toj tsotse: jaʼ li «svuʼel stuc li Diose» (2 Cor. 4:7). Xuʼ jpat lek koʼontontik ti jaʼ tskoltautik li juʼelal taje, sventa stsal kuʼuntik kʼusiuk vokolil chakʼ talel li Diabloe. Ta skoj ti jnaʼojtik ti chakʼbe «Chʼul Espíritu [Jeova] li bochʼotic ta scʼanique», mu me xi jlubtsaj ta skʼanel (Luc. 11:13).
18. ¿Kʼu yelan skʼan xkiltik li balumil liʼe?
18 Jtos ti kʼusi tstsatsubtasutik xtoke jaʼ ti jnaʼojtik ti jutuk xa skʼan xkichʼtik koltael lokʼel li ta sbalumil Satanase. «Li banamile xchiʼuc li cʼusi chacʼ batuc coʼntontic yuʼune, ta onoʼox xlaj; yan li bochʼo jaʼ tspasilan cʼusi tscʼan yoʼnton Diose jaʼ ta xcuxi sbatel osil.» (1 Juan 2:17.) Ta skoj ti yantik xnopaj tal slajeb li balumil liʼe, muʼyuk me lek ti ta jnoptik ti oy kʼusi chakʼbutik li sbalumil Satanás ti mas oy sbalil xchiʼuk ti mu snaʼ x-laje, ti jaʼ muʼyuk xa sbalil ti kʼuyelan xkil jbatik xchiʼuk Jeovae. Li balumil ti oy ta skʼob Satanás liʼe j-echʼ be noʼox, pe li Jeovae yakʼoj li stsobobbail yajtsʼaklom Cristo sventa chchabi li tukʼil yajtuneltake. Poʼot xa xkʼot ta pasel li kʼusi albil liʼe: «Li bochʼo chopolique, jʼechʼel chlajic o; yan li bochʼo jaʼ nabalic o ta stojol Mucʼul Diose jaʼ chuʼuninic o li yosilalique» (Sal. 37:9). Ta melel, li Paraisoe toj nopol xa me oy, jaʼ yuʼun mu me jchʼay ta jsatik li yan sba yutsil matanale.
¿Mi xvul ta ajol?
• ¿Kʼu to yepal sbalil laj yil Pablo li matanal ch-akʼbat yuʼun Diose?
• ¿Kʼusi chichʼ tsakel ta venta sventa chichʼ chapanel li buchʼutik chkuxiik ta Paraisoe?
• ¿Kʼusi ti mas lek jpas ta jkuxlejaltik li avi kʼakʼale?
[Sjakʼobiltak sventa xchanobil]
[Lokʼol ta pajina 13]
Kʼalal yakal cha chanbe skʼoplal li Paraisoe, ¿mi te xa yakal cha kʼupin li matanal chavile?