“Beni Abalola”
“Beni Abalola”
“Impela ya fyonse naipalama. . . . Beni abalola mu kupepa.”—1 PET. 4:7.
1. Cinshi Yesu alelandapo sana mu fyo alesambilisha?
ILYO Yesu Kristu ali pano calo, ico alelandapo sana mu fyo alesambilisha, Bufumu bwa kwa Lesa. Ubu bwine Ubufumu e bo Yehova akabomfya ukulenga bonse ukwishiba ukuti e mulopwe wa fyonse ifyo abumba, kabili e bo akabomfya na pa kulenga ishina lyakwe ukuba ilya mushilo. E mulandu wine Yesu afundiile abasambi bakwe ukupepa kuli Lesa ati: “Ubufumu bwenu bwise. Ukufwaya kwenu kucitwe pano isonde nga muulu.” (Mat. 4:17; 6:9, 10) Nomba line fye, ubu Bufumu buli no konaula icalo ca kwa Satana kabili bukalenga ukufwaya kwa kwa Lesa kukacitike pano calo. Nga filya fine fye Daniele asobele, Ubufumu bwa kwa Lesa “bukashonaula no kupwisha aya mabufumu yonse [ayalipo], kabili bwena bukeminina umuyayaya.”—Dan. 2:44.
2. (a) Bushe abasambi ba kwa Yesu bali no kwishiba shani ukuti natendeka ukuteka? (b) Cinshi cimbi ico icishibilo cali no kulanga?
2 Abasambi ba kwa Yesu balefwaisha ukuti Ubufumu bwa kwa Lesa bwise. E ico bamwipwishe ati: “Cinshi tukeshibilako ukuti e po muli no kuti icalo cili ku mpela?” (Mat. 24:3) Apo ukubwela kwa kwa Kristu te kwa kumoneka ku menso, kwali no kumoneka icishibilo icali no kulenga abantu ukwiluka ukuti Kristu natendeka ukuteka. Muli ici cishibilo mwali no kuba ifintu fyalekanalekana ifyasobelwe mu Baibolo. Kanshi, abasambi ba kwa Yesu abali no kubako pali iyo nshita tabali no kukwata ubwafya bwa kwiluka ukuti natendeka ukuteka mu muulu. Kabili, ne nshita Baibolo ita ukuti “inshiku sha kulekelesha” isha buno bwikashi bwabipa ubwaba pe sonde, e lyo yali no kutendeka.—2 Tim. 3:1-5, 13; Mat. 24:7-14.
Beni Abalola mu Nshiku sha Kulekelesha
3. Mulandu nshi Abena Kristu bafwile ukubela abalola?
3 Umutumwa Petro alembele ati: “Impela ya fyonse naipalama. E ico, beni aba mano, kabili beni abalola mu kupepa.” (1 Pet. 4:7) Abasambi ba kwa Yesu balingile ukuba abalola, ukulamona ifilecitika mu calo ifilelanga ukuti Kristu aleteka. Kabili ilyo impela ya ici calo cabipa ilepalama e lyo bafwile ukuba sana abalola. Yesu aebele abasambi bakwe ukuti: “Mulelola, pantu tamwishibe ilyo umwine wa ng’anda akesa [mu kupingula icalo ca kwa Satana].”—Marko 13:35, 36.
4. Linganyeni imibele ya bantu ba mu calo ca kwa Satana ku ya babomfi ba kwa Yehova. (Sansheniko ne fyebo fili mu kabokoshi.)
4 Abantu abengi batungululwa na Satana, kabili tababikako na mano ku ficitika mu calo. Tabailuka ukuti Kristu nomba aleteka. Lelo abasambi ba cine aba kwa Kristu bena baliba abalola kabili balishiba umwalola ifyalecitika mu myaka ya ba 1900 iyapita. Ukutula mu 1925, Inte sha kwa Yehova bailwike ukuti Inkondo ya Calo iya Kubalilapo e lyo ne fyatendeke ukucitika ilyo yapwile e filanga ukuti Kristu atendeke ukuteka mu muulu mu 1914. Kanshi, muli uyu wine mwaka e mo ne nshiku sha kulekelesha isha cino calo ca kwa Satana shatendeke. Abantu abengi ababika amano ku ficitika pano calo, nangu ca kuti tabeluka umo fyalola, balasumina ukuti pa numa ya Nkondo ya Calo iya Kubalilapo, e lyo ifintu fya-alwike nga nshi.—Moneni akabokoshi akaleti “Inkulo ya Cimfulumfulu Yatendeka.”
5. Mulandu nshi cicindamine ukutwalilila ukuba abalola?
5 Mupepi ne myaka 100 nomba, pano calo palecitika ifintu ifyabipa ifyo tulemwenako ukuti tuleikala mu nshiku sha kulekelesha. Inshita iisheleko iya kuti Yehova ebe Kristu ukutungulula ibumba lya bashilika ba maka, e kutila bamalaika, ukuya mu kusansa icalo ca kwa Satana naicepa nga nshi. (Ukus. 19:11-21) Abena Kristu ba cine baebwa ukuba abalola. Kanshi, tufwile fye ukuba abalola ilyo tulelolela ukupwa kwa cino calo. (Mat. 24:42) Kabili tufwile no kupwisha umulimo twapeelwa ukubomba mu calo conse, uutungululwa na Kristu.
Umulimo Uulebombwa mu Calo Conse
6, 7. Bushe umulimo wa kushimikila pa Bufumu walunduluka shani mu nshiku sha kulekelesha?
6 Umulimo uo Inte sha kwa Yehova bafwile ukubomba walisobelwe ukuti ukaba ulubali lwa cilya cishibilo kabili ukaba ca kwishibilako ukuti tuli mu nshiku sha kulekelesha isha cino calo cabipa. Yesu alondolwele uyu mulimo wa mu calo conse, ilyo alelanda pa fyali no kulacitika mu nshiku sha ku mpela. Muli uku kusesema mwali na ya mashiwi yacindama ayatila: “Imbila nsuma iyi iya bufumu ikabilwa ku bantu bonse aba pe sonde ku kuba ubunte ku nko shonse; e lyo impela ikesa.”—Mat. 24:14.
7 Tontonkanyeni pa fishinka fimo ifya-ampana no lu lubali lwa kusesema kwa kwa Yesu. Ilyo inshiku sha kulekelesha shatendeke mu 1914, abantu abalebila imbila nsuma bali abanono nga nshi. Lelo pali nomba balifula icine cine. Inte sha kwa Yehova abaleshimikila mu fyalo fyonse balicila pali 7,000,000, kabili baba mu filonganino ukucila pali 100,000. Ilyo kwali Icibukisho ca mfwa ya kwa Kristu mu 2008, abantu 10,000,000 e balongene pamo ne Nte sha kwa Yehova. Nga twalinganya iyi mpendwa ku basangilweko mu 2007 tulesanga ukuti mu 2008 balifulileko nga nshi.
8. Mulandu nshi umulimo wa kushimika ulundulukila te mulandu ne fyo abalwani balwisha ukuti bauleshe?
8 Ala mwandini kuli ukubombesha muli uyu mulimo wa kushimikila pa Bufumu bwa kwa Lesa ku nko shonse ilyo cino calo tacilaonaulwa! Uyu mulimo ulelunduluka te mulandu no kuti Satana e “lesa wa bwikashi buno.” (2 Kor. 4:4) Inshila fye shonse isha kusabankanishishamo ifya mapolitiki, ifya mipepele, ne fya makwebo e sho Satana alebomfya ukulufishamo abantu. Nga ca kuti ifi e fyo caba, ninshi cinshi cilenga umulimo wa kushimikila ukulailako fye pa ntanshi? Ukwabula no kutwishika Yehova e utungilila uyu mulimo. E mulandu wine umulimo wa kushimikila pa Bufumu ulelundulukila nga nshi te mulandu ne fyo Satana alelwisha ukuti auleshe.
9. Mulandu nshi twingasosela ukuti ukulunduluka kwa mulimo wa kushimikila no kufula kwa bantu ba kwa Lesa e lyo ne fyo balelunduluka mu kwishiba Lesa cipesha amano?
9 Uku kulunduluka kwa mulimo wa kushimikila pa Bufumu no kwishibilapo na fimbi pa bufwayo bwa kwa Lesa kuti twakulondolola fye ukuti cipesha amano. Ukwabula ukwafwa kwa kwa Lesa, e kutila ukusanshako no kutungulula abantu bakwe no kubacingilila, umulimo wa kushimikila te kuti ubombwe. (Belengeni Mateo 19:26.) Tatuletwishika ukuti umupashi wa mushilo uwa kwa Lesa nga wabombela mu mitima ya bantu abalola kabili abaitemenwa ukubomba, uyu mulimo wa kushimikila ukabombwa bwino nga nshi, “e lyo impela ikesa.” Iyo impela ilepalama ulubilo nga nshi.
“Ubucushi Bukalamba”
10. Bushe Yesu alondolwele shani ubucushi bukalamba ubuli mupepi no kwisa?
10 Cino calo cikapwila mu co beta ati “ubucushi bukalamba.” (Ukus. 7:14) Baibolo tayatulondolwela inshita ikapitapo pa kuti ubucushi bukalamba bukapwe, lelo Yesu atile: “Kukaba ubucushi ubukalamba ubushatala abubako ukutula pa ntendekelo ya ba pano calo ukufika nomba, kabili tabwakabale ababubako na kabili.” (Mat. 24:21) Nga twatontonkanya pa bucushi ubo cino calo capitamo, pamo nga bulya bwaliko mu Nkondo ya Calo iya Bubili ilyo abantu nalimo amamilioni 50 ukufika ku mamilioni 60 bafwile, bwacepa sana kuli ubu bucushi bukalamba ubuleisa. Ubu bucushi bukapwila mu nkondo ya Armagedone. E nshita Yehova akaleka abashilika bakwe ukonaula icalo fye conse ica kwa Satana.—Ukus. 16:14, 16.
11, 12. Ni kuli cinshi tukeshibila ukuti ubucushi bukalamba bwatendeka?
11 Ukusesema kwa mu Baibolo takwalanda ubushiku iciputulwa ca kubalilapo ica bucushi bukalamba cikatendeka, na lyo line kwalitweba icintu ca kupapa icikacitika uko tukeshibila ukuti nomba bwatendeka. Ico cintu, konaulwa kwa mipepele yonse iya bufi kabili abakonaula iyi mipepele mitekele ya mapolitiki. Mu kusesema kwa mu Baibolo ukusangwa mu Ukusokolola ifipandwa 17 na 18, ukupepa kwa bufi bakupashanya kuli cilende uucita bucilende na bakateka ba mapolitiki. Ukusokolola 17:16 kulanga ukuti nomba line inshita yalafika ilyo aba bakateka ba mapolitiki “[bakapata] cilende no kumupokolola fyonse ukumusha ubwamba, kabili [bakalya] umubili wakwe no kumoca fye onse mu mulilo.”
12 Ilyo inshita ikafika ukuti ifi fintu ficitike, Lesa akalenga “imitima ya [bakateka ba mapolitiki] ukuti icite ifyo umwine alefwaya,” e kutila ukonaula ukupepa kwa bufi konse. (Ukus. 17:17) Kanshi kuti twatila uku konaula kukafuma kuli Lesa. E bupingushi akapingula imipepele ya bumbimunda iyo pa nshita ntali yasambilisha abantu ifyapusana no kufwaya kwa kwa Lesa kabili iyaikalila fye ukucusha ababomfi bakwe. Abantu abengi tabenekela ukuti ukupepa kwa bufi kukonaulwa. Lelo ababomfi ba kwa Yehova aba cishinka bena eco benekela. Kabili ukutula fye apo inshiku sha kulekelesha shatendekele, tabaleka ukweba abantu pali ili lyashi.
13. Twaishiba shani ukuti ukonaula mipepele ya bufi kukacitika lubilo lubilo?
13 Abantu cikabapesha sana amano ilyo bakamona imipepele ya bufi yaonaulwa. Ukusesema kwa mu Baibolo kulanga ukuti ne “shamfumu [shimo] isha pe sonde” ilyo shikamona ubo bonaushi shikatila: “Owe ifyo cabipa, . . . pantu bakonaula fye mwi awala limo!” (Ukus. 18:9, 10, 16, 19) Ifi Baibolo yabomfya amashiwi ya kuti “mwi awala limo” cilanga ukuti ubu bonaushi bukacitika lubilo lubilo.
14. Ilyo abalwani ba kwa Yehova bakasansa ababomfi bakwe, cinshi Lesa akacita?
14 Twaishiba ukuti ilyo ukupepa kwa bufi kukonaulwa, abantu ba kwa Yehova, ababilisha ubukombe bwa bupingushi, bakabasansa. (Esek. 38:14-16) Ilyo bakatendeka ukubasansa, aba balwani bakalolenkana na Yehova, uwalaya ukuti akacingilila abantu bakwe aba cishinka. Yehova atila: “Mu kucincila kwandi, mu bukali bwandi ubupya ngo mulilo, e mo nkalandila. . . . E lyo [bakeshiba] ukuti nine Yehova.” (Belengeni Esekiele 38:18-23.) Lesa alanda mu Cebo cakwe ukuti: “Uwakumya pali imwe [ababomfi bakwe aba cishinka] ninshi akumya pa mboni ya linso lyandi.” (Seka. 2:8) Kanshi ilyo abalwani bakwe bakatendeka ukusansa ababomfi bakwe pano isonde, Yehova akacitapo cimo. Akemya inkondo ya Armagedone iyo nomba ikapwisha ubucushi bukalamba. Ibumba lya bashilika ilya bamalaika, ilikalatungululwa na Kristu, likonaula icalo ca kwa Satana ukulingana no bupingushi bwa kwa Lesa.
Ifyo Tulingile Ukucita
15. Bushe finshi tufwile ukucita ifi twaishiba ukuti cino calo calapwa?
15 Finshi tufwile ukucita ifi twaishiba ukuti nomba line fye cino calo cabipa calapwa? Umutumwa Petro alembele ati: “Apo ifi fyonse fikasunguluka umusango yu, imwe mufwile ukuba ne mibele ya mushilo ne milimo ya bukapepa!” (2 Pet. 3:11) Ico aya mashiwi yalekomailapo ca kuti tufwile ukuba abalola pa kutila lyonse fye tulecita ifintu ukulingana ne fyo Lesa afwaya no kuti mu mikalile yesu tulebombamo imilimo ya bukapepa, iilanga ukuti twalitemwa Yehova. Pali iyi milimo paba no mulimo wa kushimikila imbila nsuma iya Bufumu uo tufwile ukuibikilishako ukubomba, ilyo impela ishilaisa. Petro na kabili alembele ukuti: “Impela ya fyonse naipalama. . . . Beni abalola mu kupepa.” (1 Pet. 4:7) Tupalama kuli Yehova no kumulanga ifyo twamutemwa ukupitila mu kulapepa kuli ena lyonse, ukumulomba ukuti aletutungulula ukubomfya umupashi wa mushilo e lyo ne cilonganino cakwe ica pe sonde.
16. Mulandu nshi tulingile ukumfwila ukufunda kwa kwa Lesa?
16 Muli shino nshiku sha-afya, tulingile ukumfwila ukufunda kwa kwa Lesa ukusangwa mu Cebo cakwe, ukutila: “Cenjeleni, mwilaenda kwati bawelewele lelo mule-enda nga ba mano, mulebomfya bwino inshita yonse iyo mwashukila, pantu ishi nshiku sha bubifi.” (Efes. 5:15, 16) Muli shino nshiku e mo ububifi bufulishe ukucila ifyo cali kale. Satana alibikako ifintu ifingi ifya kucilikila abantu pa kuti belacita ukufwaya kwa kwa Yehova nelyo ifya kubalenga balabako fye ku kucita ifyo afwaya. Ifwe fwe babomfi ba kwa Lesa, twalishiba ukuti e fyo acita, kabili tatufwaya icili conse ukonaula bucishinka bwesu kuli Lesa. Kabili twalishiba ne cili no kucitika nomba line, kabili twacetekela muli Yehova na mu bufwayo bwakwe.—Belengeni 1 Yohane 2:15-17.
17. Londololeni ifyo abakapusuka Armagedone bakomfwa ilyo abafwa bakatendeka ukubuuka.
17 Ubulayo bwawamisha ubo Lesa atulaya ukuti akabuusha abafwa bukafikilishiwa, pantu “kukaba ukubuuka kwa balungama na bashalungama.” (Imilimo 24:15) Moneni amashiwi yabula ukutwishika ayaba muli ubu bulayo: “Kukaba ukubuuka”! Aya te malanda kanwa iyo, pantu Yehova umwine e walanda! Amashiwi yaba pali Esaya 26:19 yatulaya ukuti: “Abantu bobe abafwa bakaba no mweo. . . . Shibukeni no kusekelela, mwe bekashi ba mu lukungu! . . . Isonde likaleka abafwa ukufyalwa.” Umuku wa kubalilapo aya mashiwi yafikilishiwe ni lilya abantu ba kwa Lesa babwelelemo ku calo ca ku mwabo. Ilyo twamona ifi na ifwe bene tulashininkisha ukuti nangu cibe shani icalo cipya cikesa. Tatwingalanda no kulanda insansa isho abantu bakakwata ilyo abatemwikwa babo bakabuushiwa! Tatuletwishika ukuti, icalo ca kwa Satana calapwa nomba line, kabili icalo cipya ica kwa Lesa na co cili fye mupepi. Kanshi nacicindama nga nshi ukuti tutwalilile ukuba abalola!
Bushe Muleibukisha?
• Cinshi Yesu alelandapo sana mu fyo alesambilisha?
• Bushe umulimo wa kushimikila pa Bufumu ufikile pi?
• Mulandu nshi cicindamine ukuba abalola?
• Ni nkosho nshi musanga mu bulayo bwaba pa Imilimo 24:15?
[Amepusho]
[Akabokoshi ne Cikope pe bula 16]
INKULO YA CIMFULUMFULU YATENDEKA
Mu 2007, Alan Greenspan alembele icitabo citila The Age of Turbulence: Adventures in a New World (Inkulo ya Cimfulumfulu: Ifilecitika mu Calo pa Numa ya Nkondo). Mupepi ne myaka 20, e wali ceyamani wa kabungwe beta ati United States Federal Reserve Board, akalolekesha pa mabanki yonse aya mu United States. Greenspan alondolola ifyo icalo cali ilyo 1914 ishilafika ne fyo caishileba pa numa.
Atila: “Amalipoti yonse yalanga ukuti ilyo umwaka wa 1914 taulafika, icalo calemoneka ukuti ku ntanshi abantu bonse bakalacindika abanabo kabili kukaba ukulunduluka mu fya kupangapanga; kabili filya imikalile ya bantu yaile ilewaminako camoneke fye ukuti ifintu fikafika ku kupwililika. Muli ba 1800, e lyo icimusango ca kushitisha abasha capwile. Camoneke ukuti ubunkalwe nomba bwaya bulepwa. . . . Muli ba 1800 abantu bafikile apatali mu fya kupangapanga. Pa fyo bapangile pali amashitima, amafoni, amalaiti, amafilimu, imyotoka, ne fipe fya malaiti ifya mu ng’anda ifingi ifyo tushingakumamo ukupendawila. Ukusambilila pa bumi bwa muntu, ukwishiba imiliile isuma, no kutwala amenshi mu mishi ya bantu, ifi fyonse fyalengele abantu ukukanalafwa bwangu . . . Bonse fye pali ilya nshita balemona ukuti uku kulunduluka kukatwalilila.”
Lelo . . . “Inkondo ya Calo iya Kubalilapo e yaonawile sana imibele ya bantu e lyo ne mikalile yabo ukucila Inkondo ya Calo iya Bubili iyaonawile sana ifintu: inkondo ya kubalilapo yaonawile ifyo abantu balemona ifintu. Te kuti ndabe ifyo twaletontonkanya ilya myaka pa ntanshi ya Nkondo ya Calo iya Kubalilapo, ilyo ifintu fyamoneke ukuti takuli icingalesha abantu ukulunduluka uko balelunduluka lubilo lubilo. Pali lelo ifintu fyalyaluka nga nshi, tafyaba nge fyo cali imyaka 100 iyapita, filya fine fye tulefimona e fyo fyaba. Bushe ubunkalwe, ukukaba kwa calo, nelyo amano ya kufwaya ukuwamya imikalile ya bantu fikaalula ino mikalile tuleikalamo iyaba kwati twaba fye mu mushi umo nga filya Inkondo ya Calo iya Kubalilapo yaonawile kulya kulunduluka kwa kale? Takuli nangu umo uwingasuka bwino bwino ici cipusho.”
Greenspan aibukisha amashiwi yalandile Benjamin M. Anderson, (uwaliko ukufuma mu 1886 ukufika mu 1949) kafundisha mukalamba mu cisambilisho ca fya makwebo, ilyo ali umusambi pe sukulu likalamba. Uyu kafundisha alembele mu citabo cakwe icitila Economics and the Public Welfare ati: “Abebukisha ifyo icalo cali ilyo Inkondo ya Calo iya Kubalilapo tailabuuka balafuluka nga nshi ilya nshita ya ku numa. Abantu baikele mu mutende uo tushakwata pali nomba.”
E fyo na G. J. Meyer, alembele mu 2006 mu citabo citila, World Undone ukuti: “Ifyacitike kale e fyo abantu batila ‘e fya-alula ifintu fyonse.’ Nga kulanda pali ilya Nkondo Ikalamba [iya mu 1914 ukufika mu 1918] kuti twatila ca cine yalyalula ifintu. Ilya nkondo ya-alwile fye fyonse: imipaka ya fyalo, amabuteko ne ficitikila ifyalo fyalekanalekana, e lyo ne nshila abantu bamwenamo icalo ne fyo abene baimona fyalyaluka. Ilya nkondo yalenga twalaikala imikalile yapusana na ilya yaliko pa ntanshi ya nkondo.”
[Icikope pe bula 18]
Yehova akabomfya bamalaika ba maka ukulwa mu nkondo ya Armagedone