‘Mu Pile ka ku Tona’
‘Mu Pile ka ku Tona’
“Mafelelezo a linto kamukana a fakaufi; kifohe mu pile ka ku . . . tona, kuli mu kone ku lapela.”—1 PIT. 4:7.
1. Ki ifi taba ye tuna ya naa luta Jesu?
JESU KRESTE ha naa li fa lifasi, taba ye tuna ya naa luta neeli Mubuso wa Mulimu. Ka Mubuso wo, Jehova u ka bubanisa puso ya hae ya ku busa pupo kamukana ni ku kenisa libizo la hae. Kacwalo, Jesu naa lutile balutiwa ba hae ku lapela kuli: “Ku tahe mubuso wa hao; se si latwa ki Wena si ezwe mwa lifasi, mo si ezezwa kwa lihalimu.” (Mat. 4:17; 6:9, 10) Honafa, Mubuso wo u ka felisa lifasi la Satani ni ku okamela musebezi wa ku eza tato ya Mulimu mwa lifasi kaufela. Sina Daniele mwa naa polofitezi, Mubuso wa Mulimu “u ka ketula ni ku feza mibuso kaufela [ye li teñi kacenu]; kono ona u ka ba teñi kamita ni ku ya ku ile.”—Dan. 2:44.
2. (a) Balateleli ba Jesu ne ba ka ziba cwañi kuli Jesu u teñi mi u kalile ku busa sina Mulena? (b) Sisupo ne si ka bonisañi hape?
2 Bakeñisa kuli ku taha kwa Mubuso wa Mulimu neeli kwa butokwa hahulu kwa balateleli ba Jesu, ne ba mu buzize kuli a ba bulelele “se si ka supa ku taha kwa [hae], ni ku fela kwa lifasi.” (Mat. 24:3) Ne ku ka ba ni sisupo se si bonahala kakuli ku ba teñi kwa Kreste inze a busa sina Mulena ne ku si ke kwa bonahala ku ba ba inzi fa lifasi. Sisupo seo ne si ka ba ni likalulo ze shutana-shutana ze sinuzwi mwa Mañolo. Kacwalo, balateleli ba Jesu ba ne ba ka pila ka nako yeo ne ba ka lemuha kuli u kalile ku busa mwa lihalimu. Sisupo seo hape ne si ka bonisa ku kalisa kwa nako ye talusize mwa Bibele kuli ki “mazazi a maungulelo” a lifasi le, le li maswe.—2 Tim. 3:1-5, 13; Mat. 24:7-14.
Mu Pile ka ku Tona mwa Mazazi a Maungulelo
3. Ki kabakalañi Bakreste ha ba swanela ku pila ka ku tona?
3 Muapositola Pitrosi naa ñozi kuli: “Mafelelezo a linto kamukana a fakaufi; kifohe mu pile ka ku iswala ni ku tona, kuli mu kone ku lapela.” (1 Pit. 4:7) Balateleli ba Jesu ne ba ka tokwa ku tona ka ku lemuha lika ze ezahala mwa lifasi ze nee bonisa kuli Jesu u kalile ku busa sina mulena. Mi ne ba ka tokwa ku tona hahulu mafelelezo a lifasi le, le li maswe haa nze a atumela. Jesu naa taluselize balutiwa ba hae kuli: “Mu libelele . . . , kakuli ha mu zibi [muñaa] ndu nako y’a ka kuta [ku to atula lifasi la Satani].”—Mare. 13:35, 36.
4. Mu taluse shutano ye mwahalaa moya wa batu ba lifasi la Satani ni moya wa batanga ba Jehova. (Mu taluse ni ze bulezwi mwa kambokisi.)
4 Batu ba bañata-ñata ba mwa zamaiso ya Satani, mi ha ba si ka ziba taluso ya ze sweli ku ezahala mwa lifasi. Ha ba lemuhi kuli Kreste u teñi mi u kalile ku busa sina Mulena. Kono balateleli ba niti ba Kreste ba pilile ka ku tona mi ba utwisisize hande mabaka a luli a ze ezahezi mwa lilimo ze mwanda ze felile. Ku zwa ka 1925, Lipaki za Jehova ba lemuhile kuli Ndwa ya Lifasi ya Pili ni ze nee ezahezi hamulaho wa yona li fa bupaki bo bu tiile bwa kuli Kreste naa kalile ku busa mwa lihalimu ka 1914. Kacwalo, mazazi a maungulelo a lifasi la Satani ne a kalisize. Batu ba bañata ba ba lemuha lika ze ezahala, niha ba sa zibi mabaka ha li ezahala, ba boni cinceho ye tuna ye mwahalaa linako ze nee li teñi pili Ndwa ya Lifasi ya Pili i si ka kalisa kale ni nako ye fitile ku zwa ndwa yeo ha i lwaniwa.—Mu bone kambokisi ka ka li “Nako ya Mifilifili Ne I Kalisize.”
5. Ki kabakalañi ha ku li kwa butokwa hahulu kuli lu pile ka ku tona?
5 Ka lilimo ze bato eza mwanda, lika ze sabisa ze sweli ku ezahala mwa lifasi li paka kuli lu pila mwa mazazi a maungulelo. Ku siyezi feela nako ye nyinyani pili Jehova a si ka laela kale Kreste kuli a zamaise limpi za mangeloi ze maata mwa ku lwanisa lifasi la Satani. (Sin. 19:11-21) Bakreste ba niti ba bulelelwa kuli ba libelele. Kacwalo, ki kwa butokwa hahulu ku zwelapili ku eza cwalo ha lu nze lu libelela ku fela kwa lifasi le. (Mat. 24:42) Lu swanela ku zwelapili ku tona, mi ha lu nze lu zamaiswa ki Kreste, lu swanela ku peta musebezi o lu filwe ku eza mwa lifasi kaufela.
Musebezi O Ezwa mwa Lifasi Kaufela
6, 7. Musebezi wa ku kutaza Mubuso u zwezipili cwañi mwa mazazi a maungulelo?
6 Musebezi o ba swanela ku eza batanga ba Jehova ki kalulo ya sisupo se ne si polofitilwe, se si bonisa kuli lu mwa mazazi a maungulelo a lifasi le, le li maswe. Jesu naa talusize musebezi o ezwa mwa lifasi kaufela wo ha naa bulezi lika ze shutana-shutana ze nee ka ezahala mwa nako ya maungulo. Mwa bupolofita bwa hae, Jesu naa bulezi ni manzwi a, a butokwa: “Evangeli ye ya mubuso i ka bulelwa mwa lifasi kaufela, ibe bupaki mwa macaba kamukana; kihona ku ka taha mafelelezo.”—Mat. 24:14.
7 Mu nahane ka za litaba ze ama kalulo yeo ya bupolofita bwa Jesu. Palo ya batu ba ne ba shaela taba ye nde neeli ye nyinyani hahulu mazazi a maungulelo ha ne a kalisize ka 1914. Ka nako ya cwale, palo yeo i ekezehile hahulu. Lipaki za Jehova ba ba fitelela 7,000,000 ba sweli ku kutaza mwa lifasi kaufela, mi ba kopananga hamoho mwa liputeho ze fitelela 100,000. Batu ba ba eza 10,000,000 ne ba kopani ni Lipaki za Jehova mwa 2008 kwa mukiti wa Kupuzo ya lifu la Kreste. Yeo neeli kekezeho ye tuna ya palo ya ba ne ba li teñi kwa mukiti wo ye nee fitelezi palo ya ba ne ba fumanehile kwateñi mwa 2007.
8. Ki kabakalañi ha lu konile ku zwelapili ku kutaza niha lu lwaniswa?
8 Kaniti, Mubuso wa Mulimu u sweli wa pakiwa hahulu pili lifasi le li si ka fela kale. Bupaki bo, bu sweli ku fiwa Satani niha li “mulimu wa lifasi le.” (2 Makor. 4:4) Lipuso za lifasi le, bulapeli bwa lona, lipisinisi za lona, ni mikwa kamukana ya lona ya ku hasanya litaba, kaufela zona li zamaiswa ki yena. Ki kabakalañi he musebezi wo ha u konile ku petiwa ka nzila ye makaza? Libaka kikuli Jehova ki yena ya u yemela. Kacwalo, musebezi wa ku kutaza Mubuso u zwelapili ku eziwa Satani niha lika ku u felisa.
9. Ki kabakalañi musebezi wa ku kutaza, kekezo ya palo ya batu ba Mulimu ni ya zibo ya bona ha li li ze makaza?
9 Ku kondiswa kwa musebezi wa ku kutaza Mubuso ni ku ekezeha kwa palo ya batu ba Mulimu ni ku hula kwa bona mwa zibo ya ku ziba Mulimu ni milelo ya hae ki nto ye makaza. Kabesi tuso ya Mulimu, ye kopanyeleza zamaiso ni silelezo yaa fa batu ba hae, musebezi wa ku kutaza ne u si ke wa konahala. (Mu bale Mateu 19:26.) Lwa kona ku kolwa kuli moya o kenile wa Mulimu ha u nze u sebeza mwa lipilu za batu ba ba tabela ku kutaza, musebezi wo u ka eziwa ka ku tala, “kihona ku ka taha mafelelezo.” Nako yeo ya mafelelezo i fa ngo ni mulomo.
“Ñalelwa Ye Tuna”
10. Jesu naa talusize cwañi ñalelwa ye tuna ye taha?
10 Lifasi le, le li maswe li ka felela mwa “ñalelwa ye tuna.” (Sin. 7:14) Bibele ha i lu buleleli fo i kuma nako ye i ka nga ñalelwa yeo, kono Jesu naa ize: “Mwa nako yeo, ñalelwa ikaba ye tuna; la li ku simuluha lifasi, ku tisa cwale, ha ku si ka bonwa ñalelwa ye tuna cwalo, mane ni kwapili.” (Mat. 24:21) Ha lu nahanisisa ñalelwa ye tahezi kale lifasi, inge cwalo Ndwa ya Lifasi ya Bubeli mo ne ku shwile batu ba ba bato ba 50 milioni kamba 60 milioni, ñalelwa ye sa taha yeo i ka ba ye tuna hahulu ni ku fita. Ñalelwa yeo i ka fela ka ndwa ya Armagedoni. Ka nako yeo, Jehova u ka lukulula limpi za hae ze maata kuli li sinye likalulo kaufela za lifasi la Satani.—Sin. 16:14, 16.
11, 12. Ki kezahalo mañi ye ka bonisa ku kalisa kwa ñalelwa ye tuna?
11 Bupolofita bwa Bibele ha bu talusi lizazi luli fo i ka kalela kalulo ya pili ya ñalelwa ye tuna, kono i lu bulelela kezahalo ye komokisa, ye ka bonisa ku kala kwa yona. Kezahalo yeo ki ku sinyiwa kwa bulapeli kaufela bwa buhata ki babusi ba lifasi. Mwa bupolofita bwa Bibele bo bu kwa likauhanyo za 17 ni 18 za Sinulo, bulapeli bwa buhata bu bapiswa ni lihule le ne li ezize buhule ni malena ba lifasi. Sinulo 17:16 i bonisa kuli nako i tuha i taha muta malena bao “ba ka toya lihule, ba li amuhe za lona, ba li tubulise, ba ce nama ya lilama za lona, mi ba li ciseleze mwa mulilo.”
12 Taba yeo ha i ka ezahala, Mulimu u ka ‘kenya mwa lipilu za bona malena bao ku eza s’a lelile Yena’ kuli a sinye bulapeli kaufela bwa buhata. (Sin. 17:17) Kacwalo, sinyeho yeo i kona ku bulelwa kuli i zwa ku Mulimu. Ki yena ya atula bulapeli bwa baipi bo, kakuli ka nako ye telele-telele bu lutile lituto ze sa lumelelani ni tato ya hae ni ku nyandisa batanga ba hae. Batu ba bañata mwa lifasi ha ba libeleli sinyeho yeo ye taha ya bulapeli bwa buhata. Kono batanga ba Jehova ba ba sepahala bona ba ziba kuli sinyeho yeo i ka taha. Mi mwahalaa mazazi kaufela a maungulelo a, ha ba si ka tuhela ku bulelela batu ka za teñi.
13. Ki nto mañi ye bonisa kuli ku sinyiwa kwa bulapeli bwa buhata ku ka ezahala kapili?
13 Batu ba ka komoka hahulu ku bona bulapeli bwa buhata inge bu sinyiwa. Bupolofita bwa Bibele bu bonisa kuli nihaiba “malen’a lifasi” ba bañwi ba ka bulela cwana ka za sinyeho yeo: “Mawe! Mawe! . . . Katulo ya hao i tahile cwañi ka nako i liñwi?” (Sin. 18:9, 10, 16, 19) Pulelo yeo ye i bulela Bibele kuli “nako i liñwi” i bonisa kuli kezahalo yeo i ka ezahala kapili.
14. Muta lila za Jehova li lwanisa batanga ba hae, Mulimu u ka nga muhato mañi?
14 Lwa ziba kuli nakonyana bulapeli bwa buhata ha se bu sinyizwe, batanga ba Jehova, ba ne ba sweli ku zibahaza likatulo za hae, ba ka lwaniswa. (Ezek. 38:14-16) Twaniso yeo ha i ka kalisa, balwanisi ba ka talimana ni Jehova, ya sepisa ku sileleza batu ba hae ba ba sepahala. Jehova u bulela kuli: “Ni bulela cwalo mwa lifufa la ka, ni mwa buhali bwa ka. . . . Mi [macaba] a ka ziba kuli Ki Na [Muñaa] Bupilo.” (Mu bale Ezekiele 38:18-23.) Mwa Linzwi la hae, Mulimu u li: “Ya mi ngunyuta [ili batanga ba hae ba ba sepahala], u ngunyuta taku ya liito la ka.” (Zak. 2:8; NW) Kacwalo, lila za hae ha li ka kalisa ku lwanisa batanga ba hae mwa lifasi kaufela, Jehova u ka eza se siñwi. U ka nga muhato o ka tahisa kalulo ya mafelelezo ya ñalelwa ye tuna—yona ya Armagedoni. Mwatasaa zamaiso ya Kreste, limpi ze maata za mangeloi li ka fitisa likatulo za Jehova fahalimu a lifasi la Satani.
Lu Lukela ku Amiwa Cwañi?
15. Ku ziba kuli lifasi le li tuha li fela ku lukela ku lu ama cwañi?
15 Ku ziba kuli lifasi le, le li maswe li tuha li fela ku lukela ku lu ama cwañi? Muapositola Pitrosi naa ñozi kuli: “Cwale linto zeo kaufela sina ha li na ni ku fela, ni li, mu lukela ku pila ka mizamao ye kenile hahulu, ni ka bulapeli.” (2 Pit. 3:11) Manzwi ao a bonisa kuli lu tokwa ku tokomela kuli mizamao ya luna i lumelelana ni zaa tokwa Mulimu ku luna ni kuli lu pila ka misebezi ya bulapeli, ili ka mukwa o bonisa kuli lwa lata Jehova. Misebezi yeo i kopanyeleza ku eza mo lu konela kaufela kuli lu zibahaze taba ye nde ya Mubuso mafelelezo a si ka taha kale. Pitrosi hape naa ñozi kuli: “Mafelelezo a linto kamukana a fakaufi; kifohe mu pile ka ku . . . tona, kuli mu kone ku lapela.” (1 Pit. 4:7) Lu sutelela ku Jehova ni ku bonisa lilato la luna ku yena ka ku tundamena ku lapelanga ku yena, ili ku mu kupa kuli a lu zamaise ka moya o kenile wa hae ni ka kopano ya hae ya mwa lifasi kaufela.
16. Ki kabakalañi ha lu swanela ku mamela hahulu likelezo za Mulimu?
16 Mwa linako ze, ze sabisa, lu swanela ku mamela hahulu kelezo ye mwa Linzwi la Mulimu, ye li: “Mu tokomele mo mu zamaela, mu si ke mwa ba sina likuba, kono mu be sina ba ba butali. Mu yolise linako kakuli mazazi s’a li a maswe.” (Maef. 5:15, 16) Kacenu bumaswe bu atile hahulu ku fita nako ifi kamba ifi kwamulaho. Satani u lukisize lika ze ñata kuli a palelwise batu ku eza tato ya Jehova kamba ku ba yembulula feela. Ka ku ba batanga ba Mulimu, lwa ziba taba yeo, mi ha lu lati ku tuhelela nto ifi kamba ifi ku lu palelwisa ku sepahala ku Mulimu. Hape lwa ziba ze tuha li ezahala, mi lu sepile Jehova ni milelo ya hae.—Mu bale 1 Joani 2:15-17.
17. Mu taluse mo ba ka ikutwela ba ba ka punyuha Armagedoni muta bafu ba zusiwa.
17 Sepiso ya Mulimu ye makaza ya ku fa bafu bupilo i ka petahala, kakuli “ku zuha kwa bafu ku ka ba teñi, kwa ba ba lukile ni ba ba si ka luka.” (Lik. 24:15) Mu lemuhe mo i tiiselizwe sepiso yeo: ‘Ku zuha kwa bafu ku ka ba teñi’! Ha ku na ya kona ku kakanya taba yeo, kakuli Jehova u file linzwi la hae! Isaya 26:19 i sepisa kuli: “Ba ba shwile ba hao ba pile hape! . . . A mu zuhe mina mu lobezi mwa liluli, mu wabelwe! . . . Lifasi li ka zusa ba ba shwile.” Manzwi ao naa talelelizwe kwa makalelo muta batu ba Mulimu ba kwaikale ne ba kutezi habo bona, mi a lu fa sepo ya kuli a ka talelezwa luli mwa lifasi le linca. Ku ka ba ni tabo ye tuna luli ba ba zusizwe kwa bafu ha ba ka kopana ni balatiwa ba bona hape! Kaniti, mafelelezo a lifasi la Satani a fakaufi, mi lifasi le linca la Mulimu li tuha li taha. Kaniti, ki kwa butokwa hahulu kuli lu pile ka ku tona!
Kana Mwa Hupula?
• Ki ifi taba ye tuna ya naa lutile Jesu?
• Mubuso wa Mulimu u kutazwa hahulu cwañi kacenu?
• Ki kabakalañi ha ku li kwa butokwa ku pila ka ku tona?
• Sepiso ye kwa Likezo 24:15 i mi susueza cwañi?
[Lipuzo za Tuto]
[Mbokisi/Siswaniso se si fa likepe 16]
Nako Ya Mifilifili Ne I Kalisize
Buka ya bo Alan Greenspan ya mwa 2007 i na ni toho ya taba ye li The Age of Turbulence: Adventures in a New World (Nako ya Mifilifili: Likozi mwa Linako Ze Nca). Ka lilimo ze bato eza 20, ne ba banga bo muina-situlo ba katengo ka kwa United States ka ka bizwa Federal Reserve Board. Katengo kao ki kona ka ka zamaisa musebelezo wa lipanga kaufela za mwa naha yeo. Bo Greenspan ba bonisa shutano ye tuna ye mwahalaa miinelo ye neeli teñi mwa lifasi silimo sa 1914 si si ka fita kale ni miinelo ye bile teñi hamulaho wa silimo seo:
“Lipiho kaufela ze neeli teñi silimo sa 1914 si si ka fita li bonisa kuli hañata batu ne ba bonisanga hahulu likute ku ba bañwi mi ne ba eza zwelopili mwa lizo ni misebezi ya bona ya bumanjinela; batu ne ba bonahala kuli ne ba ka petehisa lika. Mwa lilimo za ma 1800, pisinisi ye maswe ya ku leka ni ku lekisa batanga ne i felisizwe. Lindwa ze situhu ne li bonahala kuli za fela. . . . Zwelopili ne i ezizwe luli mwa lilimo za ma 1800 mi ne i tisize kuli ku be ni linjanji, mawaile, magesi, maswaniso aa zamaya, limota, ni lika za ku itusisa mwa ndu ze ñata-ñata. Batu ne ba kona ku pila nako ye telele bakeñisa zwelopili ye nee ezizwe ya za likalafo, lico ze nde, ni mezi a kenile a naa fumaneha ka buñata . . . Batu kaufela ne ba ikutwa kuli lika ne li ka zwelapili cwalo.”
Kono . . . “Ndwa ya Lifasi ya Pili ne i sinyize hahulu mupilelo o munde o ne ba pilisana ka ona batu ni zwelopili ye ne ba ezize ku fita Ndwa ya Lifasi ya Bubeli ye ne i bulaile batu ba bañata ku fita ya pili. . . . Ni hupula hande lika mo ne li inezi pili Ndwa ya Lifasi ya Pili i si ka zuha kale. Batu ne ba bonahala kuli ne ba eza zwelopili kapili ku si na nto ye ba tibela. Kacenu mubonelo wa luna wa lika u shutana hahulu ni o ne ba na ni batu ba ne pila lilimo ze mwanda kwamulaho, mi mubonelo wa luna kacenu u lumelelana ni ze sweli ku ezahala luli. Kana luwewe, ku cisa kwa lifasi, kamba misebezi ye twi i yemela liswanelo za batu-tu feela, li ka tahisa butata mwa linako ze za zwelopili ya lifasi sina Ndwa ya Lifasi ya Pili mo ne i sinyelize zwelopili ye ne i ezizwe kwamulaho? Ha ku na mutu ya kona ku alaba puzo yeo ka buikolwiso.”
Bo Greenspan ne ba hupuzi nako ye ne ba li kwa yunivesiti muta bo Benjamin M. Anderson (1886-1949), ba ne ba li bo caziba ba tuto ya misebelezo ya batu ni litekiso za lika, ne ba bulezi kuli: “Ba ba kona ku hupula ni ku utwisisa miinelo ye neeli teñi mwa lifasi pili Ndwa ya Lifasi ya Pili i si ka tumbuka kale, ba lakaza hahulu miteñi yeo. Ka nako yeo, batu ne ba ikutwa kuli ba pila mwa buiketo, kono ha ku sa na buiketo haisali ndwa yeo i lwaniwa.”—Economics and the Public Welfare.
Buka ye ñwi ye bizwa A World Undone (Lifasi Le Li Si Ka Lukiswa), ye nee hatisizwe ka 2006, ili ye ñozwi ki bo G. J. Meyer, ni yona i talusa taba ye swana. Buka yeo i li: “Likezahalo za butokwa hañata li bulelwanga kuli li ‘cincize lika kaufela.’ Zeo ki zona ze nee i tisize Ndwa Ye Tuna [1914-1918]. Ndwa yeo ne cincize lika kaufela luli: ne i si ka cinca feela miseto, kamba milonga ni macaba, kono ne i cincize mo ba iponela batu ni mo ba ngela lifasi ku zwa yona nako yeo. Ne i tisize miinelo ye li teñi mwa lifasi kacenu ye sa swani ni miinelo ye neeli teñi pili ndwa yeo i si ka zuha kale, ha ne ku sa na ni buiketo.”
[Siswaniso se si fa likepe 18]
Armagedoni ha i ka taha, Jehova u ka lukulula limpi za hae ze maata za mangeloi