Kia “Matakite”

“Kua vaitata ra te openga o te au mea ravarai . . . E matakite, ma te pure.”​—1 PETE. 4:7.

1. Eaa te tumu manako maata o ta Iesu apiianga?

IA IESU KARAITI i te enua nei, ko te Patireia o te Atua te tumu manako maata no tana apiianga. Na roto i taua Patireia ra, e akatika ai a Iehova i tona tikaanga ngateitei i te ao katoa e pini ua ake e e akatapu ei aia i tona ingoa. No reira, kua apii atu a Iesu i tana au pipi kia pure ki te Atua: “Kia tae toou basileia. Kia akonoia toou anoano i te enua nei, mei tei te ao katoa na.” (Mata. 4:17; 6:9, 10) Kare e roa atu ana na taua kavamani o te Patireia e takore i te ao o Satani e oti e akaaere ei i te raveanga i to te Atua anoano i te enua katoa nei. Mei ta Daniela i totou, ka riro na te Patireia o te Atua “e akapueurikiriki e e akapou i taua au basileia katoa ra [o teia tuatau], e ka vai rai te reira e tuatau ua atu.”​—Dani. 2:44.

2. (a) Ka akapeea te au pipi a Iesu e kite ei e te tutara nei aia i roto i te mana Patireia? (e) Eaa tetai mea ke atu ta te akairo e akakite maira?

² I te mea e e puapinga maata tikai te tae mai anga o te Patireia o te Atua ki te au pipi a Iesu, kua ui atu ratou kiaia e: “Eaa te akairo o toou ra parutia e te akaopengaanga o te akatereanga o te au mea nei?” (Mata. 24:3, NW) Ka kiteaia tetai akairo noatu oki e kare to Karaiti parutia i roto i te mana Patireia e kite mataia e te aronga i runga nei i te enua. E tuke tuke te au tuanga te ka o mai no taua akairo ra tei totouia mai i roto i te au Tuatua Tapu. Kia tau ki te reira, te kite ra te au pipi a Iesu e ora ra i taua tuatau ra e kua akamata aia i te tutara i runga i te rangi. Ko te akamataanga katoa te reira o te tuatau tei kiteaia i roto i te Pipiria e ko “taua tuatau openga ra” o te akatereanga kino o te au mea nei e akaaere nei i te enua.​—2 Timo. 3:1-5, 13; Mata. 24:7-14.

Kia Matakite a Taua Tuatau Openga Ra

3. Eaa ra te au Kerititiano ka anoanoia ai kia matakite?

³ Kua tata te apotetoro ko Petero e: “Kua vaitata ra te openga o te au mea ravarai nei: e teianei, e akono meitaki kotou, e e matakite, ma te pure.” (1 Pete. 4:7) Ka anoanoia te au pipi a Iesu kia matakite, kia akara marie tikai i te au tupuanga o teianei ao e akaari maira e ka akamata aia i te tutara ei ariki i roto i te mana Patireia. E  ka maata rava atu to ratou tu matakite i te openga o teia akatereanga kino o te au mea nei e vaitata maira. Kua akakite a Iesu ki tana au pipi e: “E ara kotou; kare oki kotou i kite i te ora e tae mai ei te atu o te are ra [i te akava i te ao o Satani].”​—Mare. 13:35, 36.

4. E akaaite mai i te tuke i roto i te tu o te tangata o te ao o Satani e te tu o te au tavini o Iehova. (Kapiti mai i te pia.)

⁴ Tei raro ake te tangata ravarai i ta Satani akaaereanga, e kare ratou i akara marie tika ana i te aiteanga o te au tupuanga o teianei ao. Kare ratou i kite ana e te tutara ra a Karaiti i roto i te mana Patireia. Inara, kua vai matakite ua te au pipi mou a Karaiti e kua kite i te aiteanga tikai o tei tupu i te anere mataiti i topa. Mei te mataiti 1925 mai, kua kite te Au Kite o Iehova e ko te Tamaki I o te Ao e te au tupuanga tei aru mai, e akapapuanga tikai te reira e kua akamata a Karaiti i te tutara i roto i te Patireia i runga i te rangi i te mataiti 1914. I reira i akamata ai te tuatau openga o teia akatereanga kino o te au mea nei i raro ake ia Satani. E maata te au tangata akamanako meitaki tei kite i te aka tuke i rotopu i te tuatau i mua ake i te Tamaki I o te Ao e te tuatau mei taua taime maira, inara kare ratou i kite i te aiteanga o te reira.​—Akara i te pia “Kua Akamata te Tuatau Oripu Ua.”

5. Eaa ra i puapinga ai kia matakite ua atu rai tatou?

⁵ Vaitata rai mei tetai anere mataiti i teianei, te akapapu maira te au tupuanga rikarika takapini i teianei ao e te noo nei tatou i roto i taua tuatau openga ra. E poto ua te tuatau e toe nei i mua ake ka oronga ai a Iehova i te akaueanga kia Karaiti kia arataki i tona nuku angera ririnui kia tamaki atu i te ao o Satani. (Apo. 19:11-21) Kua akakiteia ki te au Kerititiano mou kia vai matakite ua. No reira, e mea rapurapu tikai kia rave ua atu rai i te reira, ia tatou e tapapa atura i te openga o teia akatereanga. (Mata. 24:42) Ka anoanoia tatou kia vai matakite ua, e i raro ake i ta Karaiti aratakianga, ka anoanoia tatou kia akaoti i te angaanga tei akatakaia kia rave tatou i te ao katoa e kako roa ake.

Angaanga i te Ao Katoa Nei

6, 7. Mei teaa ra te tere o te angaanga tutu anga i te Patireia i teia tuatau openga?

⁶ Kua totouia mai te angaanga ta te au tavini o Iehova ka rave, ei tuanga no te au akairo tukeke  tei akaari mai e, tei roto tatou i te tuatau openga o teia akatereanga kino o te au mea nei. Kua akataka mai a Iesu i teia angaanga takapini i teianei ao i tona taiku anga mai i te au mea tukeke te ka tupu i te tuatau openga. Tei kapitiia mai i roto i tana totou koia oki ko teia tuatua puapinga e: “E tutu aereia te evangelia o te basileia nei, e kako rava ake te ao katoa nei; ei kite no te pa enua ravarai; ko te openga iora ïa i reira ra.”​—Mata. 24:14.

⁷ E akamanako ana i tetai au tumu tika e piri atura ki taua au tuanga o ta Iesu totou. E iti ua rai te tangata e akakite aere ra i te tuatua meitaki i te akamataanga o te tuatau openga i te mataiti 1914. Tae mai ki teia taime kua maata takiri rava atu te tangata. Kua tere atu i te 7,000,000 Au Kite o Iehova e tutu aere ra i te enua katoa nei, e akaaereia nei i roto i te 100,000 tuma au putuputuanga. E 10,000,000 tangata tei putuputu kapiti mai e te Au Kite o Iehova i te mataiti 2008 ki te Akamaaraanga i te mate o Karaiti. E maata roa atu tei tae mai i to te mataiti i topa.

8. Eaa ra i kore ei e rauka i te aronga patoi i te arai i ta tatou angaanga tutu aere kia kore e puapingaia?

⁸ E akakiteanga meitaki tikai no runga i te Patireia o te Atua te orongaia ra i te pa enua katoatoa i mua ake ka tae mai ei te openga o teia akatereanga! Ka tupu tika te reira noatu e ko Satani “te atua o teianei ao.” (2 Kori. 4:4) Te akanauru nei aia i te au tuanga poritiki, te au tuanga akonoanga, e te au tuanga okooko pera katoa ta te reira au ravenga pikikaa o teianei ao. Eaa ra i reira te tumu i puapinga ai te angaanga umere o te akakitekite aere anga? E tau ei e, no te turuturuanga a Iehova. No reira, te aere meitaki ua ra te angaanga tutu aere anga i te Patireia noatu ta Satani au tautaanga kia takore i te reira.

9. Eaa ra i tau ei kia karangaia e e temeio to tatou turanga puapinga pae vaerua?

⁹ Te puapinga o te angaanga tutu aere i te Patireia, te tupuanga e te turanga puapinga pae vaerua o te iti tangata o Iehova, ka tau rai kia karangaia e e temeio. Naringa kare te turuturuanga a te Atua, tei kapiti mai i tana aratakianga e te paruruanga i tona iti tangata, kare e rauka i te rave i te angaanga tutuanga. (E tatau ia Mataio 19:26.) Papu roa ia tatou e ma te vaerua tapu o te Atua e akakeu ra i te ngakau o te aronga matakite e inangaro puareinga ua ra i te tavini iaia, ka tae rai teia angaanga tutuanga ki te openga ma  te puapinga, e “ko te openga iora ïa i reira.” Te aere viviki maira taua tuatau ra.

“Te Mate Maata”

10. Akapeea a Iesu i te akataka mai anga no runga i te mate maata e aere maira?

¹⁰ Ka tae mai te openga o teia akatereanga kino i te tuatau e karangaia ra e ko “te mate maata.” (Apo. 7:14) Kare te Pipiria i akakite mai kia tatou e eaa te roa, inara kua na ko mai a Iesu e: “E mate maata tei te reira tuatau, kare ïa mei muatangana mai i teianei ao, e tae rava akenei i teianei rā, e kare oki a muri atu.” (Mata. 24:21) Me akamanako tatou i te mate ta teia ao i kite ke ana, mei te Tamaki II o te Ao i te pou anga vaitata rai e, mei te 50 ki te 60 mirioni tei mate, ka pakari kino roa atu te mate maata e aere maira. Ka taeria te take o tona ririnui me tae mai te tamaki o Aramakito. Ko te tuatau te reira e tuku mai ei a Iehova i tona nuku tamaki ei akapou takiri i te au toetoenga ravarai o to Satani akatereanga i te enua nei.​—Apo. 16:14, 16.

11, 12. Eaa te tupuanga te ka akakite mai i te akamataanga o te mate maata?

¹¹ Kare te totou a te Pipiria i oronga mai i tetai ra no te akamataanga o te tuanga mua o te mate maata, kareka ra te akakite maira te reira kia tatou e eaa te tupuanga umere te ka akakite mai i tona akamataanga. Ko taua tupuanga ra koia oki ko te akapouanga a te au mana poritiki i te au akonoanga pikikaa pouroa. I roto i te au totou a te Pipiria te ka kiteaia i roto ia Apokalupo pene 17 e te 18, kua akaaiteia te akonoanga pikikaa ki tetai vaine akaturi tei rave ana i te akaturi pae vaerua ki te au akatereanga poritiki o te enua nei. Te akaari maira a Apokalupo 17:16 e kare e roa atu ana ka tae mai te tuatau e “akaviivii ïa [teia au tuanga o te poritiki] i taua vaine akaturi ra, e e pou oki aia ia ratou i te āru, e e noo apinga kore ua aia, e e kai i tona kopapa, e e tutungi iaia ki te ai.”

¹² Me tae te tuatau e tupu ei te reira, “ka tuku oki te Atua i te manako ki roto i to ratou [te au mana tutara poritiki] ngakau kia rave ratou i tona anoano” ei akapou i te akonoanga pikikaa pouroa. (Apo. 17:17) No reira ka tau kia karangaia e na te Atua teia akapouanga. Ko tana akavaanga teia ki runga i te akonoanga pikikaa ko tei apii ana no tetai tuatau roa i te au irinakianga tei kore takiri i tau ki te anoano o te Atua e tei takinokino i tona au tavini. Kare to teianei ao e tapapa atu ana i te akapouanga o te akonoanga pikikaa e aere maira. Te tapapa atu nei ra te au tavini akarongo mou o Iehova i te reira. Kua akakitekite mai ana ratou i teia ki te tangata i roto i teia au tuatau openga.

13. Eaa te akakite maira e ka aere viviki ua mai te openga o te akonoanga pikikaa?

¹³ Ka riro ei mea poitirere maata tikai ki te tangata kia kite i te akapouanga o te akonoanga pikikaa. Te akaari maira te totou a te Pipiria e ka riro katoa tetai pae o “te au ariki o te ao nei” i te karanga no runga i taua akapouanga ra e: “Aue! aue . . . ora tai uaia io nei oki toou mate e!” (Apo. 18:9, 10, 16, 19) I te taangaanga anga i te tuatua “ora tai,” te akaari maira te Pipiria e ka aere viviki ua mai teia tupuanga.

14. Me tamaki mai te au enemi o Iehova i tona au tavini, eaa ta te Atua ka rave?

¹⁴ Kua marama ua tatou e i tetai taime i muri ake i te akapouanga o te akonoanga pikikaa, ka tamakiia mai te au tavini o Iehova, tei akakite ana i tana au karere akavaanga. (Eze. 38:14-16) Me akamata taua tamaki ra, ko Iehova ko tei taputou i te paruru i tona iti tangata akarongo mou ta te enemi ka aro atu. Te karanga ra a Iehova e: “No toku vareae, e no te ai o toku riri, i tuatuaʼi au. . . . E kite oki ratou e ko Iehova au.”  (E tatau ia Ezekiela 38:18-23.) Te akakite ra te Atua i roto i tana Tuatua e: “Ko tei akatukia atu oki ia kotou ra [tona au tavini akarongo mou], kua akatukia ïa i [toku] koringo mata.” (Zeka. 2:8) No reira me akamata tona au enemi i te tamaki atu i tona au tavini i te ao katoa nei, ka tanga mai a Iehova ki runga ia ratou. Ka tamaki mai aia ia ratou, te ka taki atu ki te tuanga openga o te mate maata​—ki te take o Aramakito. I raro ake i ta Karaiti akatereanga, na te au nuku angera ririnui e rave i ta Iehova au akavaanga ki runga i te ao o Satani.

Te Akakeuanga Tikai ki Runga ia Tatou

15. Peea ra te kite anga e te vaitata maira te openga o teia akatereanga, i te akakeu anga ia tatou?

¹⁵ Peea ra te kite anga e te aere viviki maira te openga o teia akatereanga kino, i te akakeu anga i to tatou tu? Kua tata te apotetoro ko Petero e: “E teianei ka pou anake taua au mea katoa nei, mei te aa ra to kotou tu e tikaʼi i te tuatua tapu e te akono i te Atua.” (2 Pete. 3:11) Te akaketaketa maira taua au tuatua ra i te anoano maata kia vai matakite ua, kia akapapu e te rotai ra to tatou tu ki te au umuumuanga a te Atua, e kia riro te tu akono i te Atua ei tuanga no to tatou oraanga i te akaata mai anga i to tatou inangaro ia Iehova. Te kapiti maira taua au angaanga ra i te tauta pakari anga i roto i te tutu aere anga i te tuatua meitaki o te Patireia i mua ake ka tae mai ei te openga. Kua tata katoa a Petero e: “Kua vaitata ra te openga o te au mea ravarai nei. . . . e matakite, ma te pure.” (1 Pete. 4:7) Ka akavaitata tatou kia Iehova e ka akaari i to tatou inangaro iaia na te pure putuputu ua anga kiaia, i te pati anga kia oronga mai aia i te aratakianga na roto i tona vaerua tapu e tona putuputuanga i te ao katoa nei.

16. Eaa te tumu ka anoanoia ai tatou kia akarongo meitaki ki te akoanga a te Atua?

¹⁶ I roto i teia au tuatau kino, ka anoanoia tatou kia akarongo meitaki ki te akoanga a te Tuatua a te Atua e: “Kia matakite i to kotou aerenga, eiaa mei ta te kite kore, mei ta te aronga pakari ra. Ma te taporoporo marie i te tuatau, no te mea e tuatau kino.” (Ephe. 5:15, 16) E maata roa atu te kino i teia tuatau nei i tetai ua atu taime i roto i te tuatua enua. E maata ua atu te au mea ta Satani i anga ei arai i te tangata kia kore e rave i to Iehova anoano me kore ra kia akataruri ke ia ratou. Ei au tavini no te Atua, kua kite tatou i teia, e kare tatou e inangaro i tetai ua atu apinga kia takino i to tatou tu tiratiratu ki te Atua. Kua kite katoa tatou i te ka tupu kare e roa atu ana, e te tuku nei tatou i to tatou irinakianga ki roto ia Iehova e tona au akakoroanga.​—E tatau ia 1 Ioane 2:15-17.

17. E akataka mai e mei teaa ra te tu o te aronga te ka ora mai mei roto ia Aramakito, me tupu te tuakaouanga.

¹⁷ Ka tupu rai ta te Atua taputou umere tikai kia akaoki akaou mai i tei mate, no te mea “e tuakaouanga to tei mate, te aronga tuatua-tika e te aronga tuatua-tika kore.” (Anga. 24:15) Ka akara ana i te tu papu o taua taputou ra: “E tuakaouanga to tei mate”! Kare e ekokoanga no runga i te reira, no te mea na Iehova teia tuatua! Te taputou maira a Isaia 26:19 e: “Toou ra aronga mate, e ora ïa, . . . e ara, e imene, e tei noo ki te one-pueu . . . ka akapuaki mai oki te enua i te aronga i mate ra.” I te akaoki akaouia mai anga te iti tangata o te Atua i taito ki to ratou enua anau, ko te akatupuanga mua te reira o taua au tuatua ra, kia rauka ia tatou te irinakianga i roto i te akatupuanga tikai, i roto i te ao ou. Mei teaa ra tikai te rekareka maata me taokotai akaouia te aronga tei akatuia mai ma to ratou aronga akaperepereia! Ae, te vaitata maira te openga o to Satani ao, e te vaitata ua maira te ao ou o te Atua. E mea puapinga tikai kia vai matakite ua rai tatou!

Maara Ainei ia Koe?

• Eaa te tumu manako maata no ta Iesu apiianga?

• Mei teaa ra te maata o te angaanga tutu aere anga i te Patireia i teianei?

• Eaa ra i puapinga ai kia matakite?

• Eaa te akamaroiroianga taau i kite no runga i te taputou i roto ia Angaanga 24:15?

[Au Uianga Apii]

[Pia/Tutu i te kapi 16, 17]

KUA AKAMATA TE TUATAU ORIPU UA

The Age of Turbulence: Adventures in a New World, ko te ingoa ia o tetai puka na Alan Greenspan no te mataiti 2007. Vaitata rai mei tetai 20 mataiti, koia te tiamana o te United States Federal Reserve Board, na taua akaaereanga ra e akatere ra i te ngai maata o te pitiniti pangika o taua patireia katoa ra. Te akakite maira a Greenspan i te aka tuke i rotopu i te turanga o te ao i mua ake i te mataiti 1914 e tei aru mai:

“Te akakite ra te au ripoti o mua ake i te mataiti 1914 e, e maata atu te akangateiteianga o te tangata no etai ke e e meitaki roa atu to ratou pirianga i te pae o te au peu matauia e te pae o te kite technology; e mea umere tikai te turanga o te tangata e i te akara anga ka meitaki takiri rava atu. I roto i te okotai ngauru ma iva anere mataiti kua akakoreia te angaanga kino o te okooko anga i te tangata ei tuikaa. I te akara anga te iti maira te tu rikarika o te takinokino tangata. . . . Kua tupu te kite pae technology i te ao katoa nei ki te maata i roto pouroa i te okotai ngauru ma iva anere mataiti, i te apai mai anga i te au ara rerue, te tereponi, te mori uira, te teata, te motoka, e te au apinga ngutuare kare e rauka i te tare. Te kite taieni i te pae o te rapakau maki, turanga meitaki o te kai, e te maata o te vai inu tei tua aereia kua riro ei akameitaki roa atu i te turanga o te oraanga . . . Kua manako te katoatoa e ka akapera ua atu rai teia turanga.”

Inara . . . “E maata atu te kino ta te Tamaki I o te Ao i akatupu ki te tu akangateiteianga no etai ke i te pae o te au peu matauia e te pae o te kite technology, i ta te kino pae materia a te Tamaki II o te Ao: kua takore takiriia e te tamaki o muao, tetai manakonakoanga puapinga. Kare e ngaropoina ana iaku taua au mataiti i mua ake i te Tamaki I o te Ao, i na e, i te akara anga te tere meitaki ua ra te turanga o te tangata. I teia tuatau e tuke takiri to tatou manakonakoanga mei to te anere mataiti i topa inara, te au ra te manako o teia tuatau ki te turanga tika tikai o te tangata. Ka akatupu ainei te mataku, te turanga maana o te reva i te ao katoa, me kore te irinakianga poritiki i tetai turanga kino mei ta te Tamaki I o te Ao i akatupu? Noatu kare e rauka i tetai tangata i teianei i te pau i taua uianga ra, te akaketaketa maira ra teia akaaiteiteanga, i te kino e vai nei rai ta te Tamaki I o te Ao i akatupu.”

Kua maara ia Greenspan tetai tuatua a te Economics Professor ko Benjamin M. Anderson i tona tuatau i te apii teitei (1886-1949) e: “Te aronga e maara ra ia ratou e kua marama i te turanga o te ao i mua ake i te Tamaki I o te Ao, e nakunaku ua ana ratou i te reira tuatau. E turanga ponuiaau ua to te reira tuatau tei kore rava e kitea akaouia ana i teia tuatau.”​—Economics and the Public Welfare.

Mei te reira katoa rai te manako i roto i te puka A World Undone, na G. J. Meyer, tei neneiia i te mataiti 2006. Ka tatau tatou e: “E tuatua putuputu uaia ana e na te au tupuanga tuatua enua i ‘taui i te au mea ravarai.’ No runga i te Tamakianga Maata [1914-1918] e tika tikai teia. Kua riro e na te tamaki i taui i te au mea ravarai: kare i te au kena anake ua, kare i te au kavamani anake ua e tei tupu ki te au pa enua, mari ra e te aerenga manako katoa o te tangata no runga i te ao e ia ratou uaorai mei te reira taime mai. Kua akatupu mai te reira i tetai ao ou takiri kare i aite ki te ao ponuiaau ua tei kiteaia ana i mua ana.”

[Tutu i te kapi 18]

A te tuatau o Aramakito, e tuku mai ei a Iehova i tona nuku angera ririnui