Chiqan runasqa wiñaypaq Jehovata jatunchanqanku

“Cheqan sonqoyoj runaqa wiñaypaj yuyarisqapuni kanqa. [...] Cheqan kaynenqa wiñaypaj kakullampuni.” (SAL. 112:6, 9.)

1. a) Dios chiqan runaspaq qhawawanchik chayqa, ¿imayna kawsaytataq suyakusunman? b) ¿Imatá ichá tapukunchik?

DIOS, chiqan runaspaq qhawawanchik chayqa, ¡may sumaq kawsayta suyakusunman! Maypichus wiñaypaq Jehovap kʼacha kaykunasninmanta yachakullasunchikpuni, Paypa ruwasqasninmantataq astawan yachakuspa, may kusiywan payta jatunchallasunchikpuni. Chantapis, 112 Salmo nisqanmanjinaqa, ajina kawsayta tarinanchikpaq, Diospa ñawpaqinpi chiqan runas kananchik tiyan. Chaywanpis ichá tapukunchik: ¿imaynamantá Jehová, santo, chiqantaq kaspa, juchasapa kaptinchikpis chiqan runaspaq qhawawasunman? Yachanchikjina, mayta kallpachakuspapis, achkha kutista mana chiqan kaqmanjinapunichu ruwanchik, astawanqa pantachkallanchikpuni (Rom. 3:23; Sant. 3:2).

2. Jehová munakuwasqanchikrayku, ¿ima iskay milagrostataq ruwarqa?

² Jehovaqa, munakuwasqanchikrayku paypa ñawpaqinpi chiqan runaspaq qhawasqa kananchikpaq yanapawanchik. ¿Imaynamantá? Qallarinapaq, Churinpa kawsayninta, juk mana qharip chayasqan sipaspa wiksanman churaspa juk milagrota ruwarqa, jinamanta mana juchayuq runajina nacekunanpaq (Luc. 1:30-35). Chaymanta aswan qhipaman, enemigosnin Jesusta wañuchiptinku, Jehovaqa wañuymanta kawsarichimurqa, jatun kayniyuq espiritujina kawsananpaq, jinamanta Jehovaqa wak milagrota ruwallarqataq (1 Ped. 3:18).

3. ¿Imaraykutaq Jehová may kusiywan, Churinman ni jaykʼaq tukukuq kawsayta qurqa?

 ³ Jehovaqa, ni jaykʼaq tukukuq kawsayta Jesusman qurqa, ajina kawsayqa mana kapurqachu niraq kay Jallpʼaman jamuchkaptin (Heb. 7:15-17, 28). Jehovaqa may kusiywan Churinman ajina kawsayta qurqa, imaraykuchus Churinqa, jatun ñakʼariypi kachkaspapis Tatanman chiqa sunqu kasqanta rikuchirqa. Jinamanta Jesusqa, Satanás llulla kasqanta rikuchirqa, imaraykuchus Satanasqa, imatapis tariyta munasqanchikraykulla, manataq munakusqanchikraykuchu, Diosta yupaychachkasqanchikta nirqa (Pro. 27:11).

4. a) Jesús Janaqpachapiña kachkaspa, ¿imatá ñuqanchikrayku ruwarqa, chantá imaynatá Jehová, chay jaywakusqanta qhawarqa? b) Jehovawan, Jesuswan imastachus qamrayku ruwasqankupi tʼukurispa, ¿imayná sientekunki?

⁴ Jesusqa, janaqpachapiña kachkaspa, “pay kikimpa yawarninwan” “yaykorqa, Diospa ñawpaqempi rikhurispa noqanchejrayku”. Janaqpachapi munakuq Tatanchiktaq, Jesús “uywa wañuchisqa qʼolachina jina juchasninchejrayku” jaywakusqanta, allinpaq qhawarqa. Ajinamanta ñuqanchikqa, “kawsaj Diospa munayninta” llimphu concienciawan ruwayta atinchik. Chayrayku, Salmo 112:1 pʼiti nisqanmanjina, tukuy sunquwan, “Tata Diosqa jatunchasqa kachun”, nispa niyta atinchik (Heb. 9:12-14, 24; 1 Juan 2:2).

5. a) Dios, chiqan runaspaq qhawanallawanchikpaqpuni, ¿imatá ruwananchik tiyan? b) ¿Imaraykutaq kay 112 Salmo, 111 Salmowan khuskachasqajina kasqanta ninchik?

⁵ Dios, chiqan runaspaq qhawanallawanchikpaqpuniqa, Jesús ñuqanchikrayku wañusqanpi iñinallanchikpuni tiyan. Sapa pʼunchaytaq Jehová munakuwasqanchikmanta payta agradecekunanchik tiyan (Juan 3:16). Chantapis Bibliata ñawirinallapuni, nisqanmanjina kawsanapaqtaq, atisqanchikta ruwanallapuni. Kay 112 Salmopi sumaq yuyaychaykunata tarisunchik Diospa ñawpaqinpi conciencianchikta llimphuta japʼinallanchikpaqpuni. Kay Salmotaq, 111 Salmowan khuskachasqajina kachkan. *

Kusikuyniyuqmin kanku Jehovata manchachikuqkunaqa

6. Kay 112 Salmo nisqanmanjina, ¿ima bendicionestataq Jehovata manchachikuq runas japʼinku?

⁶ “Cusicuyniyojmin chay runa Jehovata manchajka, camachiycunasninpi mayta cusicujka. Miraynenka atiyniyoj canka caypachapi. Cheka cajcunaj mitancu bendeciska canka.” (Sal. 112:1, 2, Quechua de Cuzce.) Reparanchikjina salmistaqa, juk runallamanta parlayta qallarin, iskay pʼitip tukukuyninpitaq ‘chiqa kaqkunamanta’ parlan. Kaytaq rikuchiwanchik, kay 112 Salmoqa, juk qutu runasmanta parlachkasqanta. Chayrayku apóstol Pabloqa, ñawpa cristianosmanta parlanapaq kay Salmo 112:9 pʼitita uqharirqa (2 Corintios 9:8, 9, ñawiriy). Chiqamanta kay salmoqa, Jesuspa qhipanta puriqkuna, ¡kusisqas kasqankuta rikuchin!

7. Jehovata wasanchayta manchachikuy, ¿imaynatá Diospa kamachisninta yanapan, chantá Diospa kamachiykunasninta kasukuspa imatá tarinku?

⁷ Salmo 112:1 pʼiti nisqanmanjina, chiqa cristianosqa, ‘Jehovata manchachikunku’  chayraykumin kusisqas kanku. Jehovata wasanchayta manchachikusqankuqa, paykunata yanapan mana kay saqra pachap yuyayninmanjina yuyanankupaq. Chantapis paykunaqa, Diospa Palabranta ñawirispa, kamachisqasninta kasukuspa ima, ‘mayta kusikunku’. Diospa Reinonmanta allin willaykunata willayqa, kay kamachiykunasmanta juknin. Chantapis chiqa cristianosqa, tukuy suyusmanta runasta, Jesuspa yachachisqasninman tukuchimunankupaq, saqra runasman Diospa juiciosninmanta willamunankupaq ima, kallpachakunku (Eze. 3:17, 18; Mat. 28:19, 20).

8. a) Diospa kamachisnin, discipulosta ruway kamachiyta kasukusqankurayku, ¿machkhañataq Jallpʼantinpi kanku? b) ¿Ima bendicionestataq, kay Jallpʼapi kawsakuyta suyaqkuna japʼinqanku?

⁸ Diospa kamachisnin, discípulos ruway kamachiyta kasukusqankurayku, Jallpʼantinpi qanchis millonesmanta astawanña kanku. Chiqamanta paykunaqa, ‘kay pachapi atiyniyuq kanku’ (Juan 10:16; Apo. 7:9, 14). Diospa munaynin kay Jallpʼapi ruwakuptintaq, paykunaqa, ¡achkha bendicionesta japʼinqanku! Astawanpis Jehovaqa, “jatun ñakʼariy” chayamuptin, kay Jallpʼapi kawsakuyta suyaqkunata, jarkʼanqa, jinamanta paykunaqa, “mosoj jallpʼa” nisqamanta kanqanku, maypichus “cheqan kawsaylla kanqa”. Mana wañuspa musuq pachaman yaykuqkunaqa, “bendecisqas” kanqanku, imaraykuchus may chhika runas kawsarimuqkunawan tinkukapunqanku. Chaytataq, ¡mayta suyachkanchik! ¿Icharí? Chantá, Diospa kamachiyninpi ‘mayta kusikuqkunaqa’, mana juchayuq juntʼa runasman tukunqanku, “Diospa kacharichisqa wawasninwan khuska jatun kusiypi” kanankupaq (2 Ped. 3:13; Rom. 8:21).

Kapuyninchikta allin yuyaywan apaykachana

9, 10. Chiqa cristianos, ¿Bibliamanta yachakusqankuwan imatá ruwanku, chantá imaynamantá chiqan kayninku wiñaypaq kanqa?

⁹ “Wasimpi payqa tukuy imasniyoj; cheqan kaynenqa mana tukukuyniyojmin. Laqhayaypi uj kʼanchay lliphipin cheqan sonqoyojkunapaj.  Payqa khuyakoj, cheqan sonqoyoj, wawa sonqotaj.” (Sal. 112:3, 4.) Ñawpa tiempopi, Diospa wakin kamachisninqa, qhapaq runas karqanku. Chaywanpis wakinkunaqa, wakchas kaspapis, Diospa ñawpaqinpi allinpaq qhawasqa kasqankurayku, Diospaqqa, qhapaq karqanku. Chiqamanta nisunman, kʼumuykukuq sunquwan Diosman qayllaykuqkunamanta, yaqha tukuyninku wakchas kasqankuta, chayrayku ichá Jesuspa tiemponpijina kay pachapi pisipaq qhawasqas kanku (Luc. 4:18, 19; 7:22; Juan 7:49). Qhapaq runas chayri wakcha runas kaspapis, tukuyninchik Diospa ñawpaqinpi qhapaq runas kayta atinchik (Mat. 6:20; 1 Tim. 6:18, 19; Santiago 2:5, ñawiriy).

¹⁰ Chiqa cristianosqa, Bibliamanta yachakusqankuta mana paykunallapaqchu japʼikapunku, manaqa Diosmanta, paypa Reinonmanta ima wakkunaman yachachispa, kay laqha saqra pachapi ‘lliphipinku’ “uj kʼanchay jina cheqan sonqoyojkunapaj”. Diospa Reinonmanta willayman, saqra runas churanakusqankuqa, qhasilla kanqa, imaraykuchus kay willayta kasukuqkunaqa, “mana tukukuyniyoj” kanqanku, nisunman, wiñaypaq kawsanqanku. Diospa kamachisnin, wakkuna churanakuptinpis, chiqan kaqmanjina kawsaspallapuniqa, mana iskaychakuspa wiñaypaq kawsakunankuta suyakunkuman.

11, 12. ¿Imaynasmantá Diospa kamachisnin kapuyninkumanta wakkunaman jaywarinku?

¹¹ Chantapis, akllasqa cristianos, ‘may chhika runasmanta’ kaqkuna ima, kapuyninkumanta wakkunaman jaywarinku (Apo. 7:9). Chiqan runamanta parlaspa Salmo 112:9 nin: “Wajchasman mana michʼakuspa kapuyninmanta jaywarin”, nispa. Kunan tiempopi chiqa cristianosqa, qutuchakuymanta hermanosninkuta, vecinosninkuta ima, kapuyninkumanta qurispa yanapanku. Chantapis, kapuykunasninkuwan ñakʼariypi kaqkunata yanapallankutaq. Jesús nisqanmanjinataq chayta ruwaspa, kusisqas kanku (Hechos 20:35; 2 Corintios 9:7, ñawiriy).

¹² Chantapis, kay revista 172 simispi urqhukunanpaqqa, machkha qullqichus necesitakusqanpi tʼukurina. Mana chayllachu, kay revistaqa mana uyariqkunapaq, mana rikuqkunapaq ima urqhukullantaq.

Mana michʼakuqkuna, chiqan runastaq

13. ¿Pikunataq mana michʼakuspa tukuy sunquwantaq wakkunata yanapanku, chantá imaynatá paykunajina ruwasunman?

¹³ “Allin sonqoyoj runaqa mana michʼakuspa, wajman mañarin.” (Sal. 112:5.) Ichá maykʼaqllapis rikurqanchik, kapuyninkumanta quqkuna, wakin kuti mana munasqankuraykupunichu qusqankuta. Ichá wakinkunaqa, jatunchakunallankupaq, chayri tanqasqajinalla qunku. Arí, ajina runasmanta yanapata japʼikuyqa, mana kusichiwanchikchu, astawanraq wak yanapanatajina qhawawaptinchikqa. Chaywanpis mana michʼakuq runamanta yanapata japʼikuyqa, ¡mayta kusichiwanchik! Jehovataq ajinata, may kusiywan yanapawanchik (Salmo 104:31; Sant. 1:5, 17). Churin Jesucristopis, Tatanjina tukuy sunquwan wakkunata yanaparqa (Mar. 1:40-42). Jehová, chiqan runaspaq qhawanawanchikta munanchik chayqa, tukuy sunquwan, mana michʼakuspa tukuy runasta yanapananchik tiyan, astawanpis paykunata Bibliamanta yachachispa.

14. ¿Imaraykutaq ‘chiqan kaqmanjina’ imallatapis ruwananchik tiyan?

¹⁴ “Tukuy imasnintapis allin yuyaywan [‘chiqan kaqmanjina’, NM] ñawpajman apan.” (Sal. 112:5.) Biblia nisqanmanjina, allin yuyayniyuq juntʼaq mayordomoqa, Jesuspa kapuykunasninta qhawananpaq, Jehovap chiqan kamachiykunasninta kasukun (Lucas 12:42-44, ñawiriy). Chaytaq, Biblia nisqanmanjina chiqan yuyaychaykunata ancianosman qusqanpi rikukun, qutuchakuypi juchallikuqkunata yanapanankupaq. Chantapis, allin yuyayniyuq juntʼaq mayordomoqa, qutuchakuykunapi, misionerospaq wasispi, sucursalespi ima, tukuyninku allinta kawsakunankupaq, Biblia yuyaychasqanmanjina chiqan kamachiykunata churan. Chayrayku, hermanosninchikwan, mana cristianos kaqkunawan ima, negociosta ruwachkaspa chayri imallatapis ruwachkaspaqa, chiqan kaqmanjinapuni ruwananchik tiyan (Miqueas 6:8, 11, ñawiriy).

 Chiqan runasqa bendecisqas kanqanku

15, 16. a) Kay pachapi mana allin willaykunata uyarispa, ¿chiqan runas manchachikunkuchu? b) ¿Imatataq mana saqispa Diospa kamachisnin ruwallanqankupuni?

¹⁵ “Chayrayku, ni jaykʼaj urmanqachu. Cheqan sonqoyoj runaqa wiñaypaj yuyarisqapuni kanqa. Mana allin kaj willaykunamantaqa mana manchachikunchu; tukuy sonqonwan Tata Diospi atienekuspa, sinchʼita sayan. Sonqonqa sinchʼita sayan, manataj manchachikunchu, enemigosninta atipasqata rikunankama.” (Sal. 112:6-8.) Ni jaykʼaq kunan tiempopijinaqa, saqra ruwaykuna tukuyniqpi rikukuqchu. Imaraykuchus wak suyuspi jatuchaq maqanakuykuna kasqanmanta, mana riqsisqa unquykuna rikhurimusqanmanta, riqsisqa unquykunawan achkha runas unquchkasqankumanta, suwas astawan miraykusqankumanta, wakchasjina achkha runas kawsachkasqankumanta, Jallpʼanchikta astawan chʼichichachkasqankumanta ima willaykunaqa, uyarikuchkallanpuni. Diospa ñawpaqinpi chiqan runas kaqkunaqa, chay willaykunata uyarillankutaq, chaywanpis mana manchachikunkuchu, imaraykuchus “tukuy sonqowan” Diospi atienekunku, ‘sinchitataq sayanku’. Imachus aswan qhipaman kananmanta, mana manchachikunkuchu, imaraykuchus yachanku musuq pacha qayllitapiña kasqanta. Chantá jatun ñakʼariypi kachkaspapis, Jehovapi atienekusqankurayku, mana anchata llakikunkuchu. Imaraykuchus Jehovaqa, ni jaykʼaq ‘urmanankuta’ saqinchu, manaqa paykunata kallpachan (2 Cor 4:7).

¹⁶ Chiqnisqas kaspapis, saqra runas ñuqanchikmanta llullakuspa parlaptinkupis, mana saqispa Diospa Reinonmanta willallasunchikpuni, llampʼu sunqu runastataq Jesuspa yachachisqasninman tukuchimullasunchikpuni. Chiqamanta kay saqra pachap tukukuynin qayllaykamuchkasqanmanjina, runasqa, astawan churanakuwasunchik, Kuraq Supay tukuyta chinkachiyta munanawanchikkama. Chaypacha ‘enemigosninchikta atipasqata rikusunchik’. Imaynatachus chay kutipi Jehová sutinta llimphuchasqanta rikuyqa, ¡may kusiy kanqa! (Eze. 38:18, 22, 23.)

“Allin runa kasqanqa pataman oqharisqa kanqa”

17. ¿Imaynamantá ‘allin runa kasqanchik pataman uqharisqa kanqa’?

¹⁷ Kuraq Supay, saqra runas ima manaña kaptinku, ¡may kusisqas Jehovata yupaychasunchik! Chay kusiytaq, Diospa ñawpaqinpi chiqan runas kasqallanchikmantapuni tʼinkanchik kanqa. Enemigosninchikqa, mana atipawasunchu, imaraykuchus Jehová, chiqan runamanta parlaspa nirqa: “Allin runa kasqanqa pataman oqharisqa kanqa”, nispa (Sal. 112:9). Arí, Jehová Dios enemigosninta chinkachisqanmanta, ¡may kusiywan qhaparirisunchik!

18. ¿Imaynamantá Salmo 112:10 pʼiti nisqan juntʼakunqa?

¹⁸ “Juchasapari chayta rikuspa, phiñarikonqa; mana imanayta atisqanrayku, kirusninta kʼarurakuspa tukukonqa. Jinapi sajra runaspa suyakusqankoqa tukukonqa.” (Sal. 112:10.) Tumpamantawan, Diospa llaqtanman churanakuqkunaqa ‘tukukunqanku’, nisunman, chinkanqanku. Envidiakuyninku, chiqnikuyninku, willayninchikta sayachiyta munayninku ima, paykunawan khuska “manchay ñakʼariy” tiempopi chinkasqa kanqa (Mat. 24:21).

19. ¿Imatá mana iskaychakuspa suyasunman?

¹⁹ ¿Jehová enemigosninta atipaqta rikunaykipaq kawsankichu? Chayri juk unquyrayku chayri machuyasqaykirayku wañupuspa, kawsarimuq chiqan runaswan, ¿khuskachu kawsarimunki? (Hech. 24:15.) Jesucristop wañuyninpi iñillankipuni, kay 112 Salmopi chiqan runajinataq, Jehovajinataq ruwanki chayqa, ajina kanqa (Efesios 5:1, 2, ñawiriy). Chiqan runasqa, wiñaypaq yuyarisqapuni kanqanku, jinallataq ruwaykunasninkupis. Arí, Jehovaqa paykunamanta yuyarikullanqapuni, wiñaypaqtaq paykunata munakunqa (Sal. 112:3, 6, 9).

[Sutʼinchaynin]

Tʼukurinapaq tapuykuna

• ¿Imasraykutaq “¡Aleluya!” nispa, Jehovata jatunchanchik?

• ¿Imaraykutaq chiqa cristianos kunan tiempopi kusisqas kanku?

• ¿Imayna quriq runatataq, Jehová munakun?

[Tapuykuna]

[25 paginapi dibujo/foto]

Dios chiqan runaspaq qhawanallawanchikpaqpuniqa, Jesuspa wañuyninpi iñinallanchikpuni tiyan

[26 paginapi dibujos/fotos]

Tukuy sunquwan qullqita churasqanchikqa, ñakʼariypi kaqkuna hermanosninchikta yanapanapaq, Bibliap yuyaychasqanmanjina wakichisqa publicacionesta urqhukunanpaq ima