Agyo Lilingwanan si Jehova

NAEKSPERIENSYA la na arum ed sikara so onia nensaman. Balet parad karaklan, sikato’ya so unona tan alenleneg a pankanawnawa ran ombaliw ed dantal, ya agnabasa. Pinatunda nen Jehova so agus na Ilog Jordan. Natan, diad andukey tan maawang a prosesyon, minilyon ya Israelita so binmaliw ed amagan dantal ya amaarap ed Insipan a Dalin. Singa saray atateng dan akaeksperiensya met na ontan diad Ambalangan Dayat, 40 taon lay apalabas, dakel ed saray ombabaliw natan ed Jordan et nayarin oniay nononoten da, ‘Agkon balot nalingwanan iyan ginawa nen Jehova.’​—Jos. 3:13-17.

Balet, amta nen Jehova ya arum ed saray Israelita et ‘magangganon makalingwan ed saray gawa to.’ (Sal. 106:13) Kanian ingganggan to’d lider na Israel a si Josue, a mangala na 12 bato manlapud dantal na ilog tan ipaalagey iratan bilang monumenton bato diad unonan pankampoan da. Oniay impaliwawa nen Josue ed sikara: “Sarayan bato sikara so pakanodnonotan ed saray anak na Israel.” (Jos. 4:1-8) Satan a monumenton bato so mangipanonot ed nasyon nipaakar ed mabiskeg iran gawa nen Jehova tan mamaseseg ed sikaran tuloytuloy a manmatoor a manlingkor ed sikato.

Kasin satan a salaysay et importante ni’d saray totoo na Dios natan? On. Nepeg ya agtayon balot lingwanan si Jehova, tan nepeg a tuloytuloy tayon manmatoor a manlingkor ed sikato. Saray arum nin pasakbay ed nasyon ya Israel et onaplika met ed saray lingkor nen Jehova natan. Imanoen pay imbaga nen Moises: “Manlikas ka ta ompan nalingwanan mo si Jehova a Dios mo ed agpangunor na saray ganggan to, tan saray bilibilin to, tan saray pananontonan to.” (Deu. 8:11) Ipapanengneng na satan a say panlingwan ed si Jehova so nayarin manresulta’d isunggay ed sikato. Nagagawa met itan a kapeligroan ed sikatayo natan. Nen sinulatan nen apostol Pablo iray Kristiano, sikatoy amasakbay sumpad ‘saman lanlamang ya alimbawa na ag-intulok’ na saray Israelita ed kalawakan.​—Heb. 4:8-11.

Pian nidanet ya agtayo nepeg a lingwanan so Dios, konsideraen tayo pay pigaran eksperiensya na saray Israelita. Kaaruman ni, saray naaralan ed impanbilay na duaran matoor ya Israelitan lalaki so ontulong ed sikatayon manlingkor ed si Jehova tekep na panagsungdo tan pisasalamat.

Saray Rason Pian Nodnonoten si Jehova

Legan na saray taon na impanayam na saray Israelita ed Ehipto, ag-iran balot nilingwanan nen Jehova. “Ninonot to so sipan to ed kinen Abraham, tan Isaac, tan Jacob.” (Exo. 2:23, 24) Say impangibulos to ed sikara manlapud inkaaripen et talagan makatantanda.

Angidapo si Jehova na siameran bakbak odino salot ed saray Ehipsio. Tan agnapatunda iratan na saray managsalamangka nen Faraon. Balet, siansia nin agbinidbir nen Faraon si Jehova, tan agto imbulos iray Israelita. (Exo. 7:14-10:29) Anggaman ontan, say komasamplon salot so amaskar ed sayan matangsit a manuley ya ontulok ed pagagawa na Dios. (Exo. 11:1-10; 12:12) Diad panangidaulo nen Moises, say nasyon na Israel tan dakel a totoo ya akiulop ed sikara, ompan 3,000,000 iran amin, et tinmaynan ed Ehipto. (Exo. 12:37, 38) Balet, anguman a tampol so nonot nen Faraon. Pinausilan to iray Israelita ed saray de-karwahen sundalo tan armada to​—say sankabiskegan a puersan militar ed saman a panaon​—pian aripenen lamet ira. Diad saman a bekta et imbaga nen Jehova ya idaulo nen Moises iray Israelita paarap ed Pihahirot, sakey a melag a lugar, diad baetan na Ambalangan Dayat tan saray pukdol na palandey, diman et singa lara asaruko.​—Exo. 14:1-9.

Say abaloan nen Faraon et anggapo lay nabatikan na saray Israelita, tan magano laran atakien na armada to. Balet ag-akaasingger iray Ehipsio lapud angiyan si Jehova na lusek na lurem tan lusek na apoy ed baetan da tan saray Israelita. Insan binelsay  na Dios so Ambalangan Dayat, ya amawala na dalan ed dantal na dayat a say kaatagey na nantupag a padir na danum et ngalngali 50 a piye. Ginapoan na saray Israelita so ombaliw ed amagan dalin. Kabebekta, nitan laray Ehipsio ed baybay, tan abantag da’ray Israelitan magano lan makasabi’d biek.​—Exo. 13:21; 14:10-22.

No nipaarap ed ontan a situasyon so makabat a komandante, ompan tundaan to lay onusil​—balet aliwan ontan si Faraon. Lapud alablabas so talek to’d inkasikato, ingganggan to iray sundalon de-karwahe tan say armada to ya usilan iray Israelita ed dantal na dayat. Manasingger lan manasingger iray Ehipsio. Balet, sakbay dan naabotan iray Israelita, agla ra akaalis. Saray karwahe ra et agla makaabanti ta inekalan iratan nen Jehova na dalidalig!​—Exo. 14:23-25; 15:9.

Legan a mamapasya iray Ehipsio a mangigagayugoy ed saray aderal a karwahe ra, amin ya Israelita et akasabi la’d bukig a baybay. Insan inyunat nen Moises so lima to ed Ambalangan Dayat, tan inggeba nen Jehova iray padir a danum. Minilyon a tonilada na danum so biglan tinmabon tan angilener ed si Faraon tan saray sundalo to. Anggapo anggan sakey ed sarayan kabusol so akaliktar. Bulos la natan iray Israelita!​—Exo. 14:26-28; Sal. 136:13-15.

Sayan agawa so abalitaan tan tinakotan na saray kaabay a nasyon, anggan apalabas lay andukey a panaon. (Exo. 15:14-16) Kayari na 40 taon, si Rahab a taga Jerico so angikuan ed duaran laki ya Israelita: “Say takot nisengeg ed sikayo naplag ed sikami, . . . ta nadngelan mi no panon so impamaekat nen Jehova ed danum na Ambalanga a Dayat ed arap yo, sanen pinmaway kayo ed Ehipto.” (Jos. 2:9, 10) Ag-alingwanan na anggan saray paganon nasyon so impangiliktar nen Jehova ed baley to. Manepeg labat sirin a say Israel et walaan na mas dakel a rason pian sikatoy nonoten.

‘Inasikaso To Ira a Singa Bukel na Mata To’

Kalabas na saray Israelita ed Ambalangan Dayat, akasabi ira’d Desierto na Sinai, ya “abalbaleg tan makapataktakot a kalawakan.” Legan ya ombebeltang ira ed satan a “kelang a dalin ya anggapo so danum”​—tan anggapoy tagano parad saratan a dakdakel a totoo​—inasikaso ira nen Jehova. Inkuan nen Moises: “[Si Jehova] aromog [toy Israel] ed sakey a lawak a dalin, tan dia ed mainggew a mankelyaw a lawak, sikato niliktob to, sikato so  nantagano ed sikato, sikato so angasikaso ed sikato a singa bukel na mata to.” (Deu. 8:15; 32:10) Panon so impanagano tan impangasikaso na Dios ed sikara?

Inikdan ira nen Jehova na ‘tagano a nanlapud tawen’ a tatawagey mana, a makapakelaw ya ompepelag “ed tapew na lawak.” (Exo. 16:4, 14, 15, 35) Amaagus met si Jehova na danum manlapud “bato a pingki.” Diad panamendisyon na Dios, agdinmaan so kawekawes da, tan agmet linmarag so salisali ra legan na 40 taon da ed kalawakan. (Deu. 8:4) Anto so iilaloan nen Jehova ya ipanengneng na saray Israelita? Imbaga nen Moises ed Israel: “Ad-adiaan mo so inkasika, tan talimaen mo so kamarerwam a sankaseetan, ompan lamang no nalingwanan mo so saray pamaakaran ya anengneng na matamatam, tan agla piga no ontaynan ira ed pusom ed amin ya agew na bilay mo.” (Deu. 4:9) No maapresyan nodnonoten na saray Israelita so impangiliktar nen Jehova, sikatoy lawas dan panlingkoran tan pambanikelan dan tumboken iray ganggan to. Anto balet so ginawa na Israel?

Say Inkamalingwan et Manresulta’d Andiay Utang a Linawa

Imbaga nen Moises: “Sika a manangilingwan ed Dampay ya angilalak ed sika, et nilingwanan mo so Dios.” (Deu. 32:18) Saray ginawa nen Jehova ed Ambalangan Dayat, saray probisyon to pian makapansiansian mabilay so nasyon diad kalawakan, tan amin na saray arum nin maong a bengatlan ginawa to et binaliwala tan nilingwanan da ed saginonor. Nagmaliw a rebelyoso iray Israelita.

Aminsan et tinetel ni ingen na saray Israelita si Moises lapud iisipen dan anggapoy napangalaay danum. (Num. 20:2-5) Nipaakar ed mana a kakanen da pian manbilay ira, nanreklamo ira: “Atama kami la ed sayan andi-kakanaan a kakanen!” (Bil. 21:5, Maung a Balita) Kinuestion day desisyon na Dios tan impulisay day Moises bilang lider, a kuanda: “Agkami la ingen komon inatey diman ed dalin na Ehipto, odino agkami la komon inatey ed saraya a takel! . . . Mangipasen itayo na kapitan [odino, lider] tayo ta ompawil itayo ed Ehipto.”​—Num. 14:2-4.

Antoy alikna nen Jehova ed insunggay na Israel? Oniay insulat na salmista kayari ton ninonot iratan ya agawa: “Alay betbet na insunggay da ed sikato ed kalawakan, tan impamabarong da ed sikato ed kabueran a lawak! Lanti, binmeneg ira tan tinukso ra so Dios, tan pinasanok da so Santo na Israel. Sikara agda ninodnonot so lima to, nisay agew ya impangiliktar to ed sikara ed kabusol. Say impanggawa to na saray panamidbiran diman ed Ehipto.” (Sal. 78:40-43) On, asaki-sakitan si Jehova ed inkamalingwan na Israel.

Lalakin Ag-akalingwan

Balet, walaray Israelitan ag-akalingwan ed si Jehova. Duara ed sikara et si Josue tan Caleb. Kabiangan  ira ed 12 espiya ya imbaki manlapud Cades-barnea pian mansimasim ed Insipan a Dalin. Negatibo so imbalita na samplora, balet dumay inkuan di Josue tan Caleb: “Say dalin a binatak mi a sinimasim sikato so sakey a dalin ya agaylay abig. No si Jehova et karoyroyo to itayo, yakar to itayo ed sayan dalin, tan iter to ed sikatayo; sakey a dalin a manag-agus so gatas tan dilo. Dapot ingen no agkayo onsusumpa ed kinen Jehova.” Nen nadngel na totoo irayan salita, nannonongan dan tupaken si Josue tan Caleb. Balet nansiansia iran dua a mapekder tekep na kompiyansa ed si Jehova.​—Num. 14:6-10.

Kalabas na saray taon, inkuan nen Caleb ed si Josue: “Si Moises ya aripen nen Jehova imbaki to ak a manlapu ed Cades-barnea pian siimen ko so dalin; et inyakar ko ed sikato so salita lamet singa wala nensaman dia ed pusok. Manwari saray agagik ya akitatdang ed siak tinunaw da so puso na baley; balet inunor ko a masimoon si Jehova a Dios ko.” (Jos. 14:6-8) Lapud panagmatalek ed Dios, asungdoan nen Caleb tan Josue so nanduruman subsubok. Determinado ran nodnonoten si Jehova legay bilay da.

Impatnag met di Josue tan Caleb so pisasalamat, amoria ran tinoor nen Jehova so sipan ton iloob iray totoo to ed mabunan dalin. On, utang na saray Israelita so bilay da ed si Jehova. Insulat nen Josue: “Si Jehova initer to ed Israel so amin a dalin a sinambaan to ya iter ed saray atateng da . . . Anggapo so linmiwat a balot ed anton maong a bengatla a si Jehova sinalita to ed abung na Israel; amin agawa.” (Jos. 21:43, 45) Panon tayo natan a nipanengneng so pisasalamat tayo a singa di Caleb tan Josue?

Misalsalamat Itayo

Sakey a toon matakot ed Dios so angitepet nensaman: “Anto kasi manepeg ya ibales ko ed Jehova a nipaakar ed amin na saray panamainawa to ed siak?” (Sal. 116:12) Agaylay kabaleg na utang tayo ed Dios lapud saray materyal a bendisyon to, say espiritual a panangiwanwan to, tan say paraan to pian nilaban itayo ed arapen. Kanian, anggan say andi-anggaan a pisasalamat tayo ed sikato et siansia nin agmagenap. Diad katuaan to, agtayon balot nabayaran si Jehova. Balet sarag tayon amin so mangipanengneng na pisasalamat.

Kasin say simbawa nen Jehova et akatulong ed sikayo pian napaliisay problema? Kasin akatulong so impamerdona to ed sikayo pian napapawil yo lamet so malinis a konsiensia? Saray gunggona  manlapud ginawgawa na Dios et agmangangga, kanian ontan met komon ed pisasalamat tayo ed sikato. Sakey a biin manedad na 14 a manngaray Sandra so nipaarap ed seryoso iran problema, balet atalonaan to iraya diad tulong nen Jehova. Inkuanto: “Nampikasi ak ed si Jehova parad tulong to, tan say paraan na intulong to ed siak et nandinayewan ko. Amtak la natan no akin a naynay ya ibabaga ed siak nen tatay so Uliran 3:5, 6: ‘Manmatalek ka ed Jehova ed simoon a pusom, tan agka onsaral ed tapew na dili a pakatalos mo. Dia ed saray amin a dalan mo sikato so bidbiren mo, et sikato itonton to so saray basbas mo.’ Lapud tutulongan ak nen Jehova natan, seguradon naynay to ak a tulongan.”

Ipatnag a Nononoten Yoy Jehova Diad Pansungdo

Idadanet na Biblia so arum nin kalidad a misiglaotan ed pannonot ed si Jehova: “Paulyan komon so anos [odino, sungdo] a wala so ayadyarin gawa to, pian ayadyari kayo komon tan napnek kayo ya andi kulang.” (Sant. 1:4) Antoy nasasaglawi ed pagmaliw ya ‘ayadyari tan napnek’ ed amin a pamaakaran? Sasaglawien na saya so ag-isuko tan say pamayubo ed saray kalidad ya ontulong ed sikatayon naarap tan natalonaan iray subok tekep na talek ed si Jehova. Satan a klase na panagsungdo et mangitarok na agaylan inkapnek no mangangga laray subok ed pananisia. Tan seguradon manampot iratan.​—1 Cor. 10:13.

Sakey ya abayag lan lingkor nen Jehova ya akasagmak na dakel a problema’d bunigas so angipaliwawa no antoy akatulong ed sikaton akapansungdo: “Nononoten ko iray gagawaen nen Jehova, aliwan say no antoy labay kon gawaen. Say katooran et mankabaliksay pangiteen na saray matak ed gagala na Dios, aliwan diad saray pilalek ko. Sano nipapaarap ak ed problema, agko ibabagan, ‘Akin et siak ni, Aman Jehova?’ Basta siak, mantutultuloy ak a manlilingkor tan onaapit ed sikato anggan onsabi niray ag-iilaloan a problema.”

Say Kristianon kongregasyon natan et mandadayew ed si Jehova diad “espiritu tan katuaan.” (Juan 4:23, 24) Bilang grupo, agbalot lilingwanan na saray tuan Kristiano so Dios, aliwa iran singa say nasyon na Israel. Balet say pagmaliw a membro na kongregasyon et agmangarantiya na indibidual a katooran. Singa si Caleb tan Josue, balang sakey ed sikatayo et nepeg a mangipanengneng na pisasalamat tan panagsungdo diad panaglingkor ed si Jehova. Walaan itayoy maabig a rason pian gawaen iya, lapud tuloytuloy itayon iwawanwan tan aasikasoen nen Jehova bilang indibidual diad sayan mairap a panaon na anggaan.

Singa samay monumenton bato ya impaalagey nen Josue, saray rekord na impangiliktar na Dios so mamapaseguro ed sikatayo ya agton balot taynan iray totoo to. Kanian naliknam met komon so alikna na salmista ya angisulat: “Salambiten ko so saray kimkimey nen Jehova; tan nodnonoten ko so gawam a makapakelaw nen ona. Umamengen ko so amin a kimey mo, tan mandalepdep ak ed saray gawagawam.”​—Sal. 77:11, 12.

[Litrato ed pahina 7]

Kaukolan a beltangen na interon nasyon so “kelang a dalin”

[Credit Line]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[Litrato ed pahina 8]

Legan a mankakampo so Israel ed Cades-barnea, angibaki ira na saray espiya ed Insipan a Dalin

[Credit Line]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[Litrato ed pahina 9]

Kayari na pigay taon ed kalawakan, nepeg komon a pisalamatan na saray Israelita so mabunan Insipan a Dalin

[Credit Line]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[Litrato ed pahina 10]

Say pangisentro na imano tayo ed saray gagala nen Jehova so ontulong pian makapansungdo ed antokaman a naarap tayon subok