Yu no musu frigiti Yehovah

SONWAN fu den Israelsma ben du wan srefi sortu sani kaba. Ma gi moro furu fu den, a ben de a fosi leisi èn a wan-enkri leisi taki den ben o waka na tapu a gron fu wan liba sondro fu nati. Didyonsro, Yehovah meki a watra fu Yordan-liba tapu fu lon. Now, milyunmilyun Israelsma e waka baka makandra, na tapu a gron fu a liba go na ini a Pramisi Kondre. Neleki den afo fu den di ben abra a Redi Se 40 yari na fesi, furu fu den sma di e abra Yordan-liba now, musu fu denki: ’Noiti mi sa frigiti san Yehovah du dyaso.’​—Yos. 3:13-17.

Ma toku, Yehovah ben sabi taki heri esi sonwan fu den Israelsma ben o frigiti den sani di a ben du (Ps. 106:13). Fu dati ede, Yehovah gi Yosua, a fesiman fu Israel, a komando fu teki 12 ston fu a gron fu a liba èn fu poti dati na tapu makandra leki wan monumenti na a fosi presi pe den o seti kampu. Yosua ben fruklari: „Den ston disi musu memre den Israelsma taki a watra fu Yordan-liba tapu fu lon” (Yos. 4:1-8). A monumenti dati di meki fu ston, ben o memre a pipel na den makti sani di Yehovah du èn dati ben o memre den fu san ede den musu tan dini en.

A tori disi de prenspari gi a pipel fu Gado na ini a ten disi? Iya. Wi sosrefi noiti no musu frigiti Yehovah, èn wi musu tan dini en awansi san e pasa. Tra warskow di a pipel fu Israel ben kisi, de sosrefi gi den futuboi fu Yehovah na ini a ten disi. Luku san Moses taki: „Sorgu taki unu no frigiti Yehovah un Gado èn taki un tan hori unsrefi na den komando, den krutubosroiti, nanga den wet” fu en (Deut. 8:11). Dati e sori taki wan sma di e frigiti Yehovah kan trangayesi en. A sani disi kan pasa tu nanga wi na ini a ten disi. Di na apostel Paulus ben skrifi den Kresten, dan a ben warskow den fu no teki „a srefi gwenti fu trangayesi Gado” neleki den Israelsma na ini a sabana.​—Hebr. 4:8-11.

Meki wi luku wan tu sani di ben pasa nanga den Israelsma, di o sori krin fu san ede wi no musu frigiti Gado. Boiti dati, den sani di wi e leri fu tu Israel man, sa yepi wi fu horidoro na ini na anbegi fu Yehovah èn a sa yepi wi fu de nanga tangi gi den sani di Yehovah du gi wi.

Fu san ede den Israelsma ben musu memre Yehovah

Na ini ala den yari di den Israelsma ben de na ini Egepte, Yehovah noiti no ben frigiti den. A ben „memre a frubontu di a ben meki nanga Abraham, Isak, nanga Yakob” (Ex. 2:23, 24). Den sani di a ben du fu frulusu den Israelsma fu katibo, na sani di den no ben musu frigiti.

Yehovah ben tyari neigi rampu kon tapu Egepte. Den priester fu Farao di ben e du towfruwroko, no ben man du noti fu tapu den rampu. Toku, Farao ben weigri fu gi yesi na Yehovah, fu di a no ben wani seni den Israelsma gowe (Ex. 7:14–10:29). Ma a di fu tin rampu meki taki a heimemre tiriman dati, ben musu gi yesi na Gado (Ex. 11:1-10; 12:12). Nanga Moses leki fesiman, a pipel fu Israel nanga wan bigi grupu tra sma, ala nanga ala sowan 3.000.000 sma, gowe libi Egepte (Ex. 12:37, 38). Den no ben gowe langa, di Farao kenki prakseri. Farao gi den srudati fu en a komando fu teki den fetiwagi nanga den asi fu go grabu den sma di ben de en srafu fosi. A legre fu en ben de a moro maktiwan fu grontapu na a ten dati. Na a srefi ten, Yehovah taigi Moses fu tyari den Israelsma go na wan pikin presi di ben de na mindri a Redi Se nanga wan tu bergi. A ben gersi leki den no ben man go na nowan sei, di den ben de na a presi disi di nen Pi-Hakirot.​—Ex. 14:1-9.

Farao ben bribi taki den Israelsma ben waka go na ini wan trapu èn a legre fu en ben de fu grabu den. Ma Yehovah ben hori den Egeptesma na baka, fu di a ben poti wan bigi wolku nanga  wan faya na mindri den nanga den Israelsma. Ne Gado prati a Redi Se èn a opo wan pasi na ini a se. Na ala tu sei fu a pasi, a watra ben de leki skotu di ben hei sowan 15 meter. Israel bigin abra a se na tapu drei gron. Syatu baka dati, den Egeptesma doro na syoro èn den ben e luku fa den Israelsma ben e hari go na a tra sei.​—Ex. 13:21; 14:10-22.

Efu a ben de wan tra fesiman di ben o denki bun fu a situwâsi disi, dan a no ben o go na baka den Israelsma moro. Ma Farao no ben du dati. Fu di a ben e frutrow tumusi furu tapu ensrefi, meki a go na baka den Israelsma nanga den fetiwagi èn den asi fu en. Den Egeptesma ben e rèi go doro na ini a se. Ma fosi den doro den Israelsma, den no ben man go moro fara. Den wagi fu den Egeptesma no ben man rèi moro, fu di Yehovah ben puru den wiel fu den wagi.​—Ex. 14:23-25; 15:9.

Aladi den Egeptesma ben du tranga muiti fu go na fesi nanga den broko fetiwagi fu den, ala den Israelsma doro na a sesyoro na a owstusei. Now Moses langa en anu abra a Redi Se. Ne Yehovah meki a watra di ben de leki skotu, fadon kon na tapu den Egeptesma wantronso. Bun furu watra fadon na tapu Farao nanga den fetiman fu en èn den dede. Nowan fu den feanti disi tan na libi. Den Israelsma ben fri!​—Ex. 14:26-28; Ps. 136:13-15.

A sani disi di pasa, meki taki den tra pipel ben frede fu wan langa pisi ten (Ex. 15:14-16). Fotenti yari baka dati, Rakab fu Yerikow, ben taigi tu Israel man: „Den sma fu a kondre frede unu . . . bika wi yere fa Yehovah ben drei a watra fu a Redi Se gi unu di unu komoto na Egepte” (Yos. 2:9, 10). Srefi den heiden pipel dati no ben frigiti fa Yehovah frulusu en pipel. A de krin taki den Israelsma ben abi moro reide fu memre En.

’A kibri den leki a popki fu en ai’

Baka di den Israelsma pasa a Redi Se, den go na ini a Sabana fu Sinai, di de wan „bigi sabana di e meki sma frede”. Di den Israelsma ben waka na ini a „drei sabana dati pe nowan watra de” èn pe nyanyan no ben de gi so furu sma, dan Yehovah ben sorgu gi den. Moses ben memre: „[Yehovah] feni [Israel] na ini wan kondre di gersi wan sabana, na ini wan leigi kondre pe a babari  fu werdri meti de fu yere. A lontu [Israel] fu kibri en èn a sorgu gi en. A kibri en leki a popki fu en ai” (Deut. 8:15; 32:10). Fa Gado ben sorgu gi den?

Yehovah gi den ’brede di fadon komoto na hemel’ èn di den kari mana. Na wan wondru fasi a mana ben e kon „na tapu a gron fu a sabana” (Ex. 16:4, 14, 15, 35). Yehovah ben meki watra komoto tu „na ini wan stonbergi”. Fu di Gado ben e blesi den, meki den krosi ben tan bun èn den futu no ben sweri, na ini den 40 yari di den ben de na ini a sabana (Deut. 8:4). San Yehovah ben fruwakti fu den? Moses ben taigi den Israelsma: „Un musu luku bun, bika efu unu frigiti den sani di unu si, unu o lasi un libi. Un musu memre den un heri libi langa” (Deut. 4:9). Efu den Israelsma ben de nanga tangi gi a fasi fa Yehovah frulusu den, dan den ben o tan dini en èn den ben o pruberi fu gi yesi na den wet fu en. San den Israelsma ben o du?

Den no ben de nanga tangi fu di den frigiti Yehovah

Moses ben taki: „Unu frigiti a Bigi Ston, a Sma di de un papa. Unu no ben e prakseri Gado moro” (Deut. 32:18). Yehovah du bigi sani gi den na a Redi Se, a sorgu taki den tan na libi na ini a sabana, èn a du furu tra bun sani gi den. Heri esi den Israelsma no ben poti prakseri moro na den sani dati noso den ben frigiti den sani dati. Den Israelsma bigin opo densrefi teige Gado.

Wán leisi den Israelsma ben atibron nanga Moses, fu di den ben denki taki nofo watra no de (Num. 20:2-5). Te a abi fu du nanga a mana di ben hori den Israelsma na libi, den ben kragi: „Wi e tegu fu a fisti nyanyan disi” (Num. 21:5). Den ben aksi densrefi efu Gado ben handri na a yoisti fasi, èn den no ben wani Moses leki fesiman moro. Fu dati ede den ben taki: „Betre wi ben dede na ini Egepte noso na ini a sabana disi! . . . Meki wi poti wi eigi edeman èn meki wi drai go baka na Egepte!”​—Num. 14:2-4.

Fa Yehovah ben firi di den Israelsma trangayesi en? A psalm skrifiman ben taki fu den sani dati: „Someni leisi den ben opo densrefi teige en na ini a gran sabana, den ben meki a firi sari na ini a sabana! Èn ibri tron baka, den ben e tesi Gado, èn den ben e meki a Santawan fu Israel firi sari. Den no ben memre a makti fu en, a dei di a frulusu den fu a feanti fu den, èn fa a sori den marki fu en na ini Egepte srefi” (Ps. 78:40-43). Iya, den Israelsma ben frigiti den sani di Yehovah ben du, èn dati ben hati En firi trutru.

Tu man di no ben frigiti

Ma son Israelsma no ben frigiti Yehovah. Tu fu den sma disi ben de Yosua nanga Kaleb. Den ben de na ini a grupu fu 12 man di ben komoto fu Kades-Barnea fu go luku a Pramisi Kondre na  wan kibri fasi. Tin fu den ben taki takru fu a kondre, ma Yosua nanga Kaleb ben taigi a pipel: „A kondre di wi ben go luku na wan heri bun kondre. Efu Yehovah feni wi bun, dan trutru a sa tyari wi go na ini a kondre disi, iya, a o gi wi a kondre di lai merki nanga oni. Ma un no musu opo unsrefi teige Yehovah.” Di a pipel yere san Yosua nanga Kaleb taki, dan den taki dati den ben o ston den kiri. Ma den tu man disi ben tanapu kánkan èn den tan poti den frutrow tapu Yehovah.​—Num. 14:6-10.

Furu yari baka dati, Kaleb taigi Yosua: „Moses, a futuboi fu Yehovah, seni mi komoto na Kades-Barnea fu go luku a kondre na wan kibri fasi. Di mi drai kon baka, mi fruteri en finifini san mi si. Mi no kibri noti gi en. Den man di ben go makandra nanga mi, ben meki a pipel fu wi kon frede srefisrefi. Ma mi no du dati, bika mi ben wani du ala san Yehovah mi Gado taki” (Yos. 14:6-8). Fu di Kaleb nanga Yosua ben frutrow tapu Gado, meki den ben man horidoro na ini difrenti muilek situwâsi. Den ben abi a fasti bosroiti fu tan memre Yehovah den heri libi langa.

Kaleb nanga Yosua ben sori tu taki den de nanga tangi, fu di den ben frustan taki Yehovah tyari a pipel fu en go na ini wan bun kondre, soifri soleki fa a ben pramisi. Iya, den Israelsma ben musu de nanga tangi taki Yehovah hori den na libi. Yosua ben skrifi: „Yehovah gi den Israelsma a heri kondre di a ben sweri fu gi den afo fu den . . . Yehovah du ala den sani di a ben pramisi den Israelsma. Ala den sani disi, ben kon tru” (Yos. 21:43, 45). Fa wi na ini a ten disi kan sori taki wi de nanga tangi neleki Kaleb nanga Yosua?

De nanga tangi

Wan leisi, wan man di ben frede Gado, ben aksi: „San mi sa pai Yehovah baka fu ala den bun di a du gi mi?” (Ps. 116:12) Yehovah e blesi wi furu, fu di a e gi wi san wi abi fanowdu, a e tiri wi, èn a pramisi wi taki a sa frulusu wi na ini a ten di e kon. Srefi efu wi ben o tan gi Gado tangi fu têgo gi ala den sani disi, toku dati no ben o sari. Fu taki en leti, noiti wi kan pai Yehovah baka. Ma wi alamala kan sori taki wi de nanga tangi.

A de so taki den rai fu Yehovah yepi yu fu wai pasi gi problema? Yu kon kisi wan krin konsensi baka fu di a gi yu pardon? Den wini di yu kisi fu den sani dati di Gado du, de fu wan langa pisi ten èn fu dati ede yu musu tan sori en taki yu de nanga tangi. Sandra, wan meisje fu 14 yari, ben  kisi fu du nanga seryusu problema, ma a ben man horidoro fu di Yehovah yepi en. A e taki: „Mi ben begi Yehovah fu yepi mi èn a fasi fa a yepi mi ben naki mi ati. Now mi sabi fu san ede mi papa ben e taki nanga mi nofo tron fu Odo 3:5, 6: ’Frutrow tapu Yehovah nanga yu heri ati èn no frutrow tapu yu eigi frustan. Poti prakseri na en na ini ala san yu e du, èn ensrefi sa meki yu pasi kon reti.’ Mi de seiker taki neleki fa Yehovah yepi mi te nanga now, a sa tan yepi mi.”

Sori taki yu e memre Yehovah fu di yu e horidoro

Bijbel e taki fu wan tra fasi di de prenspari fu memre Yehovah. Bijbel e taki: „Ma un musu tan horidoro te na a kaba, so taki unu kan kon lepi èn bun na ala fasi, èn na so fasi unu no sa mankeri noti” (Yak. 1:4). San a wani taki fu „kon lepi èn bun na ala fasi”? A wani taki dati wi o frutrow tapu Yehovah èn wi o kon abi fasi di o yepi wi fu horidoro te wi e kisi tesi. Boiti dati, wi o abi a fasti bosroiti fu horidoro awansi sortu tesi miti wi. Te wi e horidoro na a fasi dati, dan wi o prisiri srefisrefi te den tesi disi di wi e kisi tapu wi bribi, e kon na wan kaba. Iya, den tesi disi o kon na wan kaba seiker.​—1 Kor. 10:13.

Wan futuboi fu Yehovah di e dini en wan langa pisi ten kaba èn di furu leisi ben siki seryusu, e fruteri san yepi en fu horidoro. A taki: „Mi no e denki fu den sani di mi wani du, ma mi e pruberi fu denki fu den sani di Yehovah e du. Fu gi yesi na Gado wani taki dati mi musu tan hori na prakseri san Gado o du, èn mi no musu poti prakseri na san misrefi wani du. Te mi abi problema, mi no e taki: ’Fu san ede na mi musu kisi den tesi disi Yehovah?’ Ma mi e tan dini en go doro èn mi e tan krosibei na en, srefi te tesi e miti mi di mi no fruwakti.”

Na ini a ten disi, a Kresten gemeente e anbegi Yehovah „nanga yeye èn nanga waarheid” (Yoh. 4:23, 24). Leki grupu, tru Kresten noiti no o frigiti Gado soleki fa den Israelsma ben du dati. Ma a no fu di wi de wan pisi fu a gemeente, meki dati wani taki dati ibriwan fu wi o tan gi yesi na Gado. Neleki Kaleb nanga Yosua, ibriwan fu wi musu sori taki wi de nanga tangi èn wi musu horidoro na ini a diniwroko fu Yehovah. Wi abi bun reide fu du dati, fu di Yehovah e tan tiri wi èn a e tan sorgu gi ibriwan fu wi na ini a muilek ten disi fu a kaba.

Neleki a monumenti di Yosua ben meki nanga ston, na so den sani di Gado du fu frulusu en pipel, soleki fa skrifi na ini Bijbel, e gi wi a dyaranti taki A no sa gowe libi en pipel. Sobun, meki a de so taki yu abi a srefi denki leki a psalm skrifiman di ben skrifi: „Mi sa memre den wroko fu Yah; bika mi sa memre den tumusi moi wroko di yu du sensi owruten. Fu tru, mi sa denki dipi fu ala yu wroko, mi sa prakseri furu fu den sani du yu e du.”​—Ps. 77:11, 12.

[Prenki na tapu bladzijde 7]

A heri pipel ben musu waka na ini wan ’drei sabana pe nowan watra de’

[Sma di abi a reti fu a prenki]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[Prenki na tapu bladzijde 8]

Di den Israelsma seti kampu na Kades-Barnea, den seni sma fu go luku a Pramisi Kondre

[Sma di abi a reti fu a prenki]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[Prenki na tapu bladzijde 9]

Baka di den Israelsma ben de furu yari na ini a sabana, den ben musu de nanga tangi gi a Pramisi Kondre di ben bun

[Sma di abi a reti fu a prenki]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[Prenki na tapu bladzijde 10]

Te wi e poti prakseri na den sani di Yehovah o du, dan wi o man horidoro awansi sortu tesi wi e kisi